TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO
TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRUNG BỘ KINH
( Majjhima Nikàya )
Tập I
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ :
Giới Lạc MAI LẠC HỒNG tự TUỆ NGHIÊM
( Huynh Trưởng Cấp Tấn - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )
Email : [email protected]
25. Kinh BẪY MỒI
( Nivàpa sutta )
Như vậy, tôi nghe :
Một thời nọ, Thế Tôn an trụ
Kỳ Viên Tự – Chê-Tá-Va-Na
Do Cấp-Cô-Độc tín-gia
A-Na-Thá-Pin-Đi-Ka – cúng dường
Tại đây, Đấng Pháp Vương liền gọi :
– “
Hãy nghe , suy nghiệm kỹ rày
Về ‘Bẫy Mồi’, pháp Ta nay trình bày ”.
Các Tỷ Kheo nơi đây vâng đáp
Rồi lắng nghe thời pháp của Ngài .
– “ Này chư Tỷ Kheo ! Ởđây
Thợ săn một kẻ dẫy đầy ác tâm
Chuyên bẫy mồi, truy tầm khắp chốn
Thấy đàn nai lẩn trốn rừng cây
Y nghĩ : “ Ta đặt mồi này
Không phải để chúng lâu dài sống đây,
Được tốt đẹp, lâu dài nuôi dưỡng.
Đặt đồ mồi các hướng sẵn dành
Đểđàn nai xâm nhập nhanh
Ăn vào tham đắm, trở thành loạn mê
Do loạn mê, trở nên phóng dật
Do phóng dật, sai khiến tùy ta ”.
Đàn nai đã đến ăn qua đồ mồi
Chúng mê loạn nên thôi hăng hái
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 25 : BẪY MỒI * MLH –354
Do giải đãi nên bị thợ săn
( Nhốt chúng, bắt giết bán dần )
Đàn nai thứ nhất số phần nhưđây.
Các Tỷ Kheo ! Đàn nai kế tiếp
Biết sự việc, nên kịp nghĩ suy :
‘Đàn nai thứ nhất này, thì
Do ăn, tham đắm nên si mê liền
Do mê loạn, lụy phiền lập tức
Không thoát như-ý-lực thợ săn
Vậy chúng ta phải tinh cần
Hoàn toàn từ bỏ về phần mồi ngay !
Vật dụng đáng sợ này phải tránh
Hãy đi lánh, an trú rừng sâu’.
Thế rồi chúng vội chạy mau
Đồ mồi từ bỏ, để vào rừng ngay.
Trời mùa hạ nắng gay, chết cỏ
Nước khan hiếm, không có thức ăn
Chúng gầy yếu, kiệt quệ dần
Thế rồi do chính bản năng sinh tồn
Đàn nai này lại mon men tới
Các đồ mồi đặt bởi thợ săn
Xâm nhập, tham đắm cốăn
Trở thành mê loạn, mất dần khả năng
Bị thợ săn mặc tình sai khiến
Bịđiều khiển theo ý người này.
Như vậy, đàn nai thứ hai
Cũng không thoát khỏi mưu này thợ săn.
Các Tỷ Kheo ! Về phần đàn khác
Đàn nai ba bàn bạc, nghĩ hoài :
‘Đàn nai thứ nhất, thứ hai
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 25 : BẪY MỒI * MLH –355
Cũng đều không thoát nạn tai cho mình
Vì quả tình thợ săn độc ác
Còn mặt khác, đàn nai dể duôi
Tham đắm, ăn các đồ mồi
Dùđàn hai đã trốn nơi rừng dày,
Nhưng cuối cùng ốm gầy, kiệt quệ
Tìm lại ăn mồi, để gặp nguy .
Nay chúng ta hãy tức thì
Làm chỗ đểẩn nấp đi, nhưng gần
Các đồ mồi thợ săn đã đặt
Rồi quan sát cho thật kỹ càng
Đến lấy đồ mồi vào hang
Nơi ta ẩn nấp, sẵn sàng đểăn ”.
Đoạn chúng làm như hằng suy nghĩ.
Vì không bị tham đắm đồ mồi
Nên không mê loạn, dể duôi
Không bịđiều khiển bởi người thợ săn.
Người thợ săn cùng bao quyến thuộc
Săn bẫy mồi rốt cuộc nghĩ ra :
‘Tất cảđàn nai thứ ba
Tinh khôn, xảo quyệt, thật là ranh ma !
Thần lực chi mà ma quái thật !
Chúng ăn hết mồi đặt của ta,
Mà chúng ta tìm chưa ra
Chỗ chúng ẩn nấp để mà dấu ăn.
Muốn lần phăng tìm ra dấu vết
Để bắt hết đàn nai khôn lanh,
Ta hãy bao vây xung quanh
Các đồ mồi đặt sẵn dành bắt nai
Những cây cột to dài chôn chặt
Những bẫy sập cùng khắp mọi nơi
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 25 : BẪY MỒI * MLH –356
Chúng ta sẽ phát hiện nơi
Chúng đãẩn nấp, thảnh thơi lấy mồi’.
Các Tỷ Kheo ! Thế rồi kết quả
Đàn nai ba tất cả nguy vong
Chúng đã không thoát khỏi vòng
Thợ săn chi phối chúng trong ý mình.
Khi biết rõ tình hình nguy thật
Của đàn nai thứ nhất, thứ hai
Cảđàn nai thứ ba này,
Đàn nai thứ bốn nghĩ ngay như vầy :
‘Các đàn nai trên đây rốt cuộc
Đều lâm nguy và chuốc nạn tai.
Đàn nai thứ nhất mê say
Tham đắm, ăn các mồi này, loạn mê.
Đàn nai hai một bề trốn tránh
Để xa lánh đồ mồi đặt đây
Nhưng do quáđói, yếu gầy
Cuối cùng ăn bẫy mồi này, gặp nguy.
Đàn nai ba kiên trìẩn nấp
Rồi bất thần lấy cắp thức ăn
Nhưng cũng thua mưu thợ săn
Dùng cột lớn, bẫy sập giăng khắp cùng,
Đàn nai ba hãi hùng gặp bí
Bị câu thúc theo ý thợ săn’.
Đàn nai thứ tư nghĩ rằng :
‘Ta hãy làm chỗẩn thân tuyệt vời
Thợ săn khó tìm nơi ẩn nấp
Đàn chúng ta tụ tập chốn này
Bất ngờ lấy đồ mồi đây
Hang động bí mật lui ngay trở về
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 25 : BẪY MỒI * MLH –357
Phải quan sát mọi bề để thấy
Tránh cột lớn, các bẫy sập giăng
Vì không xâm nhập thức ăn
Không bị tham đắm, không hằng dể duôi
Chúng ta không làm mồi kẻác
Thợ săn không lung lạc được ta ”.
Thế rồi mọi việc xảy ra
Đúng như phương án trải qua luận bàn
Đàn nai bốn an toàn sống khỏe
Dù thợ săn là kẻ mưu thâm
Đã giăng lưới, đặt bẫy ngầm
Cũng không tìm thấy được tăm hơi gì
Các đồ mồi này thì cứ mất,
Mọi sắp đặt lưới, bẫy hoài công.
Thợ săn thấy chuyện hết trông
Nói rằng : “ Đàn bốn tinh khôn quá mà !
Thần lực chi mà ma quái thật !
Chúng ăn hết mồi đặt của ta
Biết bao lâu chẳng tìm ra
Chỗ chúng ẩn nấp để mà dấu ăn.
Người thợ săn cùng bao quyến thuộc
Lại suy nghĩ : ‘Bắt buộc hộ thân
Đàn nai thứ tư khôn dần
Nếu ta đánh phá, bẫy giăng khắp cùng
Chúng nổi hung tận tình đánh phá
Các đàn nai khắp cả mọi nơi
Xảy ra xung đột tơi bời
Chúng sẽ từ bỏ đồ mồi của ta.
Vậy thì ta không nên vây khốn
Khiến đàn nai thứ bốn cùng đàng’.
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 25 : BẪY MỒI * MLH –358
Thợ săn tính toán rõ ràng
Rồi không can thiệp vào đàn thứ tư.
Như vậy từđàn nai khôn thực,
Thoát khỏi như-ý-lực thợ săn.
Này các Tỷ Kheo Chúng Tăng !
Ví dụ này được Ta cần dùng qua
Để giải thích tinh hoa ý nghĩa
Vàởđây ý nghĩa như vầy :
Đồ mồi cóý nghĩa đây
Năm dục tăng trưởng dẫy đầy trong thân
Người thợ săn bẫy mồi đồng nghĩa
Với Ác Ma trong khía cạnh này
Quyến thuộc của thợ săn đây
Đồng nghĩa là bầy quyến thuộc Ác Ma.
Các đàn nai trải qua tổn thất
Đàn thứ nhất, thứ hai, thứ ba,
Vàđàn nai bốn … nghĩa là
Bà-la-môn chúng cùng là Sa-môn.
Các Tỷ Kheo ! Sa-môn, Phạm chí
Hạng đầu tiên hoan hỷ đến gần
Xâm nhập, tham đắm, rồi ăn
Trở thành mê loạn khi ăn mồi rồi
Thành dể duôi, làm không kiểm soát
Say đắm các dục của thế gian
Ác Ma chi phối hoàn toàn
Làm theo ýÁc Ma, càng hiểm nguy
Như vậy thì Sa-môn, Phạm-chí
Hạng đầu tiên đã bị mê tà
Không thoát như-ý-lực Ma
Đàn nai thứ nhất giống qua hạng này.
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 25 : BẪY MỒI * MLH –359
Hạng thứ hai Sa-môn, Phạm-chí
Suy nghĩ là : ‘Các vị đầu tiên
Tham đắm vào các dục liền
( Như đồ mồi vốn mối giềng loạn mê )
Khổ mọi bề do Ma chi phối,
Vậy chúng ta tuyệt đối lưu tâm
Từ bỏ đồ mồi mê lầm
Tức trừngũ dục là mầm họa tai
Vậy ta hãy vào ngay rừng vắng
An trú và dai dẳng trải qua
Thực hành khổ hạnh tối đa’.
Ở rừng, họ trở thành là người chuyên
Ăn cỏ lúa, ăn tuyền vỏ trấu
Ăn lúa tắc, những mẩu phân bò
Ăn da vụn, nước gạo vo
Hột mè hoặc cỏ đỡ cho đói thì !
Hột cải Ni-Va-Ra, trái rụng
Ăn rễ cây dằn bụng .. vân.. vân..
Đến tháng mùa hạ nóng dần
Nước rất khan hiếm, nên thân yếu gầy
Do hết sức yếu gầy, đói khát
Nên thân hình họ bạc nhược ngay
Sức lực tinh tấn hằng ngày
Trở nên kiệt quệ, đói dày vò thân
Vì sức lực tinh cần kiệt quệ
Tâm giải thoát kiệt quệ đồng thời
Họ bèn trở lui lại nơi
Ác Ma vẫn để đồ mồi nơi đây
Họ xâm nhập mồi này (ngũ dục)
Tham đắm hưởng, đến lúc loạn mê
Thành phóng dật do loạn mê
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 25 : BẪY MỒI * MLH –360
Ác Ma điều khiển mọi bề tuân theo .
Các Tỷ Kheo ! Sa-môn, Phạm-chí
Ta dùng ví vào hạng thứ hai
Giống nhưđàn nai thứ hai.
Còn một hạng nữa như vầy, thứ ba
Suy nghĩ là : ‘Sa-môn, Phạm-chí
Hạng đầu tiên cho chí thứ hai
Đều có kết cuộc thảm thay !
Một hạng tham đắm dục ngay ban đầu
Một hạng vào rừng sâu trốn lánh
Nhưng cuối cùng chẳng tránh được nguy
( Sau khi khổ hạnh cực kỳ
Mong là tránh được hiểm nguy dục này).
Chúng ta đây phải cần sáng suốt
Từ bỏ tuốt dục lạc (đồ mồi)
Tạo chỗẩn nấp tức thời
( Là sự cảnh giác không ngơi phút nào )
Nên dù thọ dụng vào dục lạc
Không tham đắm vào các điều này
Không bị mê loạn, đắm say
Không bị chi phối của loài Ác Ma.
Nhưng rồi họ có tà-kiến khởi :
‘Đây thế giới’ luôn là ‘thường còn’,
‘Thế giới’ là ‘không thường còn’,
‘Là hữu biên’, hoặc nó toàn ‘vô biên’
‘Mạng sống’, ‘thân thể’ liền một khối
‘Mạng sống’ đối ‘thân thể’ khác nhau
‘Như Lai tồn tại dài lâu’,
‘Như Lai không tồn tại sau chết rồi’
‘Khi chết rồi, Như Lai tồn tại
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 25 : BẪY MỒI * MLH –361
Và cũng không tồn tại’ không còn
‘Như Lai sau chết’, được đồn :
‘Không tồn tại, không không tồn tại’ đây.
Sa-môn, Phạm-chí này lập tức
Không thoát như-ý-lực Ác Ma,
Giống nhưđàn nai thứ ba,
Rốt cuộc cũng bịÁc Ma bắt dần.
Các Tỷ Kheo ! Còn phần hạng khác
Bà-la-môn hay các Sa-môn
Suy nghĩ : ‘Sa-môn, Bàn-môn
Cả ba hạng trước đã không thoát vòng
BịÁc Ma ở trong chi phối.
Chúng ta nên tìm lối tránh đi
Từ bỏ dục (mồi) tức thì
Làm chỗẩn nấp cực kỳ bảo an
Nơi mà hàng Ác Ma &quyến thuộc
Không thể tìm, đến - suốt mọi thời.
Không xâm nhập, tham đồ mồi
( Không tham đắm dục ở đời đa mang )
Ngũ dục của thế gian không nhiễm
Ác Ma chẳng tìm kiếm đến đâu !’
Thực hiện đúng, chẳng bao lâu
Sa-môn, Phạm-chí thuộc vào thứ tư
Đã vượt thoát khỏi như-ý-lực
Của Ác Ma lập tức chẳng từ.
Sa-môn, Bàn-môn thứ tư
Đàn nai thứ bốn ví như hạng này.
Các Tỷ Kheo ! Sao đây nói vậy ?
Ác Ma ấy & quyến thuộc đông vầy
Không thể đến được nơi này ?
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 25 : BẪY MỒI * MLH –362
Này Tỷ Kheo Chúng ! Ởđây tức thì :
– Tỷ Kheo này đã ly dục thật
Ly ác bất thiện pháp, tịnh yên
Chứng và trú Đệ nhất Thiền
Trạng thái hỷ lạc tinh chuyên sẵn dành
Ly dục sanh, có tầm có tứ,
Tỷ Kheo ấy đã tự trải qua
Làm cho mù mắt Ác Ma
Vĩnh viễn không thấy đường, qua mắt rồi !
– Tỷ Kheo thời diệt tầm diệt tứ
Chứng và trú vào Thiền thứ hai
Trạng thái đạt hỷ lạc ngay
Không tầm, không tứ, do rày định sanh
Và nội tĩnh nhất tâm như vậy.
Nên gọi là vịấy trải qua
Làm cho mù mắt Ác Ma
Vĩnh viễn không thấy đường, qua mắt rồi !
– Tỷ Kheo thời ly hỷ trú xả
Chánh niệm, cả tỉnh giác đủ đầy
Thân cảm sự lạc thọ ngay
Mà các bậc Thánh hiền đầy tinh hoa
Đã gọi là ‘xả niệm lạc trú’,
Chứng và trú vào Thiền thứ ba,
Đã làm mù mắt Ác Ma
Vĩnh viễn không thấy đường, qua mắt rồi !
– Tỷ Kheo thời xả lạc, xả khổ
Diệt hỷưu, cảm thọ trước đây
Chứng, trú Thiền thứ tư ngay
Xả niệm thanh tịnh, không rày khổ, vui.
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 25 : BẪY MỒI * MLH –363
Như vậy, không dể duôi, biếng nhác
Tỷ Kheo đạt cả bốn Thiền-na (1)
Làm cho mù mắt Ác Ma
Vĩnh viễn không thấy đường, qua mắt mù.
– Lại nữa, vị Phích-Khu (2)đã nói
Vượt lên mọi Sắc tưởng ởđây
Diệt mọi chướng-ngại-tưởng này
Không tác ý dị tưởng ngay mọi điều.
Vị Tỷ Kheo đăm chiêu tự nghĩ :
‘Hư không này đích thị vô biên’
Chứng, trú Xứ Không Vô Biên.
– Rồi vượt mọi Không-vô-biên Xứ liền
Nghĩ : ‘Thức là vô biên, vô cực
Chứng và trú Xứ Thức Vô Biên.
– Vượt mọi Xứ Thức-vô-biên
Nghĩ rằng : ‘Không có hiện tiền vật chi’
Chứng tức thì Vô Sở Hữu Xứ
Rồi trú Xứ Vô Sở Hữu này.
Sau khi chứng, trúởđây
Tỷ Kheo lại vượt đến ngay tức thì
– Nơi Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ
Chứng và trú vào Tưởng Xứ này.
– Vượt lên, chứng và trú ngay
Diệt Thọ Tưởng Định. Lành thay! Vị này
Được gọi đây Tỷ Kheo chứng đắc
Sau khi thấy mọi vật rõ ràng.
Với trí tuệđạt minh quang
___________________________
( ) : Jhàna : phiên âm là Thiền-na tức là Thiền định .
(2) : Bhikhu : phiên âm là Tỳ-Khưu hay Tỷ-Kheo , có nghĩa là vị
Khất sĩ .
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 25 : BẪY MỒI * MLH –364
Diệt trừ lậu-hoặc, tịnh an từ hòa
Làm mù mắt Ác Ma & quyến thuộc
Mắt Ma Vương đoạn tuyệt tức thì
Không còn lưu dấu vết chi
Ma Vương không thấy đường đi lối về
Đã vượt khỏi mọi bề tham-trước
Vịấy đãđạt được mục tiêu ”.
Nghe Phật thuyết pháp cao siêu
Chư Tăng hoan hỷ tin điều giảng trên ./-
*
* *
( Chấm dứt Kinh số 25 : BẪY MỒI – NIVÀPA Sutta )
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D901572140.-%3B)