Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. quangduc@quangduc.com* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

02-Ðức Hỉ Xả

06/02/201115:45(Xem: 2368)
02-Ðức Hỉ Xả

ĐẠOPHẬT VÀ TUỔI TRẺ
Hòa thượng ThíchThanh Từ
-02-

Ðức Hỉ Xả

Sống trên đấu trườngnhân loại, trong cõi đời trần tục nhiễm ô, nếu ai cốôm chặt lòng thù hận chấp nê thì không sao tránh khỏi cảnhlầm than đau khổ. Muốn thoát khổ được vui, con người phảigỡ bỏ những mối dây oán hận, tẩy sạch những vết nhơô nhiễm trong cõi lòng mình cho được nhẹ nhàng trong sạch.Phương pháp gỡ bỏ và tẩy trừ ấy là đức hỉ xả.

Hỉ xả là vui vẻ tha thứ nhữnglỗi lầm mà người đã phạm đến ta, cũng như vui vẻ bỏtất cả danh vọng, tài sắc cho đến thân mạng của ta, nếuthấy cần và lợi ích cho chúng sanh. Có tha thứ, lòng ta mớithênh thang, tim ta mới hòa nhịp cùng tim của mọi người,có xả bỏ, tâm ta mới thanh thoát và an tịnh.

Cuộc đời đen tối và sầu khổnhất là cuộc đời của kẻ hay cau có, oán thù. Vì kẻ haycau có thì trên gương mặt luôn luôn hiện đầy những nétnhăn gay gắt, đôi mi chau lại lộ vẻ khó khăn. Kẻ còn ômnặng khối hận thù thì lửa hận thù thiêu đốt cả tim ganvà buồng phổi của họ. Còn gì khổ đau hơn khi tim gan bịthiêu đốt. Còn gì xấu xí bằng khi gương mặt nhăn nhó,héo sầu. Sống trên đời này, nếu ta gặp điều trái ý liềnmang lòng thù hận, thì chắc đời ta sẽ thấy toàn thù hậnvà oán hờn. Như Tý dùng lời thô bỉ mắng Thân, Thân cốtrả thù phải dùng lời bỉ ổi hơn, ban đầu còn trả thùnhau bằng miệng, kế trả thù bằng tay chân và sau cùng phảitrả thù nhau bằng dao, búa. Khi sơ khởi chỉ là mối thù riêngcủa cá nhân, rồi lan dần đến mối thù chung của gia đình,của thân tộc. Cứ thế, oán thù chập chồng thêm mãi biếtbao giờ dứt. Ðức Phật dạy: "Lấy oán trả oán, oán mãichất chồng; lấy ân trả oán, oán liền tiêu diệt."Ngườitrong lòng mãi ôm ấp hận thù thì lúc nào cũng tưởng chừngchung quanh đều là kẻ thù muốn hại mình, vì vậy họ sốngnhững ngày đầy lo sợ. Chỉ có ai biết lấy ân trả oánmới mong dứt sạch được hận thù. Như người Ðình Trưởngnước Lương trả thù người cào dưa mình bằng cách ra côngtưới dưa cho người, nhờ đó mà hận thù dứt sạch.

Còn gì vui sướng hơn, kẻ có tâmlượng bao dung sẵn sàng tha thứ mọi lỗi lầm cho người.Khi nào trong lòng ta không còn một mảy may thắc mắc, khôngcòn một chút bợn hận thù, đó là lúc ta hoàn toàn an lạc.Người mà lòng được thanh thoát nhẹ nhàng thì gương mặtvui tươi, lời nói thanh nhã, cử chỉ thư thái, toàn thân hiệnra một phong độ khả ái khả kính. Con người ấy có mấykhi phải buồn khổ, vì thế nên họ trẻ mãi, sống dai. Sáchcó câu: "Thù ghét là sâu mọt đục khoét người ta, làmcho người ta chóng xấu, chóng già, chóng chết; yêu thươngvà tha thứ là suối nước cam lồ tưới vào lòng người,làm cho người tươi đẹp, trẻ dai và sống mãi."

Danh vọng, tài sắc... ở đời lànhững cạm bẫy chực hại người, nhưng vì nó có công nănghấp dẫn quyến rũ khiến người phải mê mẩn say sưa đểrồi chịu khổ, cũng như miếng mồi vì có mùi thơm hấp dẫn,con lươn phải lao đầu vào hom trúm. Phần đông người đờingỡ rằng đuổi bắt tài sắc, danh vọng... là hạnh phúc,chớ đâu ngờ càng đuổi bắt nó càng chuốc khổ về mình.Ðây, một chàng thanh niên ủ dột ngồi dưới lùm cổ thọ,phải chăng chàng đã trật chân trên nấc thang danh vọng? Kia,một thiếu nữ sầu bi đứng dựa mé sông sâu, phải chăngvì tình duyên ngang trái? Tóm lại, bởi đắm nhiễm sắc, tài,danh vọng... người đời phải luống chịu đau khổ.

Dứt bỏ những tham nhiễm là điềukhông phải dễ, mà dứt bỏ một cách vui vẻ lại càng khóhơn. Nếu ai mắt thấy sắc đẹp, tai nghe tiếng hay... mà lòngkhông ái nhiễm, ấy là bực siêu nhân. Ngài Phù Dung Thiềnsư nói: "... ngộ thanh ngộ sắc như thạch thượng tài hoa,kiến lợi kiến danh như nhãn trung trước tiết..."Nghĩalà: "... nghe tiếng hay, nhìn sắc đẹp như hoa trồng trênđá, thấy tài lợi danh vọng như bụi rơi vào mắt..."Con người được như vậy mới hẳn là tự tại an vui. Chúngta nhìn qua tượng đức Di-lặc sẽ thấy năm đứa nhỏ móctai, chọc mắt... Ngài, mà trên gương mặt Ngài vẫn nở mộtnụ cười tự tại. Hình dáng ấy để tượng trưng cho ngườiđã hỉ xả ngũ trần toàn vẹn. Ðức Di-lặc không cườisao đặng, vì ngoại cảnh còn gì quyến rũ được Ngài, tâmNgài lúc nào cũng an nhiên thì quyết định trên gương mặthẳn luôn luôn hoan hỉ.

Tài, sắc, danh vọng... là vật bênngoài, xả bỏ không lấy gì làm khó, đến như thân mạnglà cái mà người phàm phu tuyệt đối mến yêu, muốn xảbỏ nó thì sự khó khăn lại gấp bội phần. Người đờivì trìu mến thân nên đã gây biết bao tội lỗi, ngược lại:"Bồ-tát vì chúng sanh bỏ thân mạng dễ dàng hơn người thamlẫn bỏ một vắt cơm."(Luận Ðại Trượng Phu)Người đã quên mình vì chúng sanh thì đối với sự khổvui còn mất của thân mình không đáng kể, như thế là họđã vượt khỏi cái khổ vì thân. Lão Tử nói: "Ngô hữuđại hoạn vị ngô hữu thân, ngô nhược vô thân hà hoạnchi hữu."Thật vậy, nếu không còn thấy có riêng mìnhthì còn hoạn gì làm cho mình khổ. Vui lòng bỏ thân mạngđể cứu độ chúng sanh, đó là đức hỉ xả cứu kính.

Tóm lại, hỉ xả những oán thùcho lòng được nhẹ lòng thanh thoát, đó là cái vui của phàmnhân. Hỉ xả những tài, sắc, danh vọng... cho tâm đượctự tại, đó là cái vui của bậc giải thoát. Hỉ xả thânmạng để cứu độ chúng sanh, làm cho tất cả chúng sanh đượcan lạc, đó là cái vui của bậc Bồ-tát. Người Phật tửquyết tâm dứt khổ tìm vui, phải tu đức hỉ xả theo thứtự của nó, hỉ xả một phần là chúng ta được vui mộtbậc. Ðến khi nào hỉ xả toàn vẹn rồi là ta được cáivui cứu kính. Như vậy, vui và khổ không phải do ai đem đếnhay ban cho, mà chính ta tự tạo lấy.


Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
11/10/2013(Xem: 8007)
Khi Phật còn tại thế, Ngài thường dạy các đệ tử như sau: _ Này các Tỳ kheo, có hai cực đoan mà người xuất gia cần phải tránh xa: + Một là đắm say các dục vọng, tham muốn thấp hèn, thô bỉ, có tính cách phàm phu tục tử, không dẫn đến đức hạnh Thánh nhân, không liên hệ đến mục đích tu tập, giác ngộ, giải thoát.
09/04/2013(Xem: 8128)
Sách được soạn thảo dựa vào hai tài liệu của Cơ Sở Giáo Dục Phật Giáo Nước Anh (Buddhist Education Foundation, UK) là: Phật học cấp 1 (Buddism - Key Stage One, 2000) và Phật học cấp 2 (Buddhism - Key Stage Two, 2002).
09/04/2013(Xem: 10243)
Có hai hình ảnh quen thuộc gợi lên ý tưởng biến dịch: như dòng sông và như ngọn lửa bốc cháy trên đỉnh núi. Mỗi hình ảnh lại gợi lên một ý nghĩa tương phản: tác thành và hủy diệt. Trời đất như đã thay loài người nói lên ý nghĩa của sự sống, . . .
09/04/2013(Xem: 6536)
Chưa bao giờ tôi khóc khi nghe người ta hát. Thế mà tối hôm đó nước mắt tôi cứ chực trào xuống trong suốt thời gian tôi ngồi nghe nhạc sĩ Phạm Duy hát bài tâm ca số năm của anh. Buổi họp mặt gồm có chừng ba trăm thanh niên nam nữ, phần lớn là những người đang theo học trường Thanh Niên Phụng Sự Xã Hội, một số các vị giáo sư và thân hữu của trường.
09/04/2013(Xem: 4843)
Trong chiều hướng phát triển xã hội trên toàn thế giới ngày nay khi đề cập đến thiếu nhi mọi người luôn luôn nói :“ Tuổi thơ hôm nay là người chủ của tương lai”. Ơ ÛPhật giáo thì sao, Có đề cập và quan niệm thế nào về thiếu nhi, quan niệm của Phật như thế nào ?.
09/04/2013(Xem: 5128)
Này Người bạn trẻ, tôi muốn mời anh, tôi muốn mời chị tham dự vào một giấc mơ, tôi tạm gọi giấc mơ ấy là giấc mơ Việt Nam ...
09/04/2013(Xem: 3510)
Từ khi con người có mặt trên quả địa cầu nầy, dưới một hình thức nào đó, ở bản thể tự nhiên, con người đã sinh sống trong cuộc đời này ở hai dạng thức khác nhau. Đó là đời sống tinh thần và đời sống vật chất.
09/04/2013(Xem: 3340)
Phật giáo Việt nam đang chứng kiến những xáo trộn và khủng hoảng chưa từng có trong lịch sử. Các mô hình tổ chức, những lễ tiết sinh hoạt, từ ma chay, cưới hỏi các thứ, được cố gắng rập khuôn theo mô hình phương Tây một cách vội vã đã làm xói mòn phần nào truyền thống tâm linh của dân tộc.
09/04/2013(Xem: 3593)
Lâu nay đa số người Việt Nam cho rằng: Ðạo Phật là dành riêng cho các bậc già nua tuổi tác, nhờ câu kinh tiếng kệ an ủi những ngày tàn; hoặc kẻ bị tình đời đen bạc hay người đã mấy phen vấp ngã trên bước công danh quay về nương tựa cửa thiền, . . .
08/04/2013(Xem: 9939)
Tập sách này in lại những bài viết về Trung Quán Luận, đã đăng trong Nguyệt San Phật Học. Ngài Long Thọ, tác giả Trung Quán Luận và những kinh sách khác, được chư thiền đức xưng tán là Đệ nhị Thích Ca, đã vạch ra thời kỳ chuyển pháp lần thứ hai. Trong những tác phẩm của người, Trung Quán Luận trình bày tánh Không, phần tinh túy của giáo lý đạo Phật.
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Senior Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com ; http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
quangduc@quangduc.com , tvquangduc@bigpond.com
KHÁCH VIẾNG THĂM
110,220,567