1. Ý nghĩa thành đạo theo Kinh Hoa Nghiêm - HT Thích Trí Quảng

Tuyển tập

Phật Thành Đạo

Nhiều tác giả
--- o0o --- 

Phần I

Bản chất và con đường Giác Ngộ

--- o0o ---

Ý NGHĨA THÀNH ĐẠO THEO KINH HOA NGHIÊM

HT. Thích Trí Quảng

Đức Phật hoàn toàn tự tại giải thoát trước muôn sự muôn vật. Sự giải thoát trọn vẹn của Đức Phật được chính Ngài khẳng định rằng Ngài đã tìm được người thợ xây ngôi nhà và từ đây không còn người thợ nào có thể xây nhà cho Như Lai dược nữa.

Kinh Hoa Nghiêm cho thấy Đức Phật ngồi ở Bồ-đề đạo tràng đi sâu vào đại Thiền định, chứng được Tam Minh. Ngài biết được những kiếp quá khứ của Ngài và thấy sự tiến hoá của các pháp bắt nguồn từ ngũ ấm, tiến đến quốc độ và tạo thành chúng sanh.

Và từ thân con người của một hữu tình chúng sanh, Ngài đã từng trải qua nếp sống tu khổ hạnh của Thanh Văn, rồi tu hành quán pháp nhân duyên theo Duyên Giác. Và sau cùng Ngài hành Bồ-tát đạo, cứu độ chúng sanh và chứng được Như Lai thân, một thân viên mãn bừng sáng trí tuệ, gọi là Trí thân. Đức Phật sử dụng Trí thân để quán sát muôn pháp, thấy chúng đều chung một gốc là ngũ uẩn mà sanh ra và trong đó có cả Ngài Với trí tuệ thấu tột cội nguồn của các pháp như vậy, nên đối với Phật, pháp giới cũng chính là mình, hay kinh gọi là Pháp thân. Pháp thân bao hàm muôn loài và điều khiển tất cả vạn vật theo trí giác viên mãn, thường được gọi là Tỳ-lô-giá-na Pháp thân hay Phổ Quang Minh Chiếu.

Thành đạo đạt đến quả vị Vô Thượng Đẳng Giác, Đức Phật trang nghiêm bằng Trí thân, Pháp thân, nên đối với ngoại giới, Ngài không bị xã hội thiên nhiên chi phối và đối với nội giới, Ngài không còn bị lệ thuộc bởi tham vọng, tình cảm. Đức Phật hoàn toàn tự tại giải thoát trước muôn sự muôn vật. Sự giải thoát trọn vẹn của Đức Phật được chính Ngài khẳng định rằng Ngài đã tìm được người thợ xây ngôi nhà và từ đây không còn người thợ nào có thể xây nhà cho Như Lai dược nữa.

Trong kinh Hoa Nghiêm, tất cả Bồ-tát hành đạo khởi đầu từ phát tâm tu và đi theo lộ trình: thập tín, thập trụ, thập hạnh, thập hồi hướng, thập địa, thập nhẫn, thập định, thập thông. Qúa trình hành Bồ-tát đạo này được cụ thể hoá bằng hình ảnh Thiện Tài Đồng Tử trải qua biết bao gian nan sóng gió trên 52 chặng đường cầu thiện tri thức. Hay cũng có thể hiểu đó là bước đường giáo hóa độ sanh của Đức Phật, Ngài đã vượt qua tất cả chướng duyên, từ hàng ngoại đạo tà giáo cho đến hạng vũ nữ hay sát nhân hoặc vua chúa hung ác. Nói chung Đức Phật đã tiếp xúc với tất cả thành phần xã hội khi Ngài hành Bồ-tát đạo. Chung đụng với mọi người, mọi loài, Ngài đã học tất cả việc hay dở của họ, thấu biết ngọn nguồn mọi việc, trở thành bậc Toàn Giác. Với trí tuệ vô thượng của đấng Chánh Biến Tri, thấy biết mọi việc rõ ràng như một vật để trong lòng bàn tay, Ngài tùy người, tùy chỗ, tùy thời từng bước dìu dắt những người đã gieo trồng nhân duyên căn lành với Ngài. Ai được Phật tiếp độ và sống theo sự chỉ dạy của Ngài đều lần lượt được an lạc, giải thoát như Ngài.

Kỷ niệm ngày Đư’c Phật thành đạo, chúng ta cùng ôn lại hình ảnh thánh thiện của Ngài, những lời dạy của Ngài muôn đời có giá trị và những việc làm cứu khổ độ sanh vô cùng cao quý của Ngài. Bước theo dấu chân Phật, chúng ta cùng chung sức, chung lòng giúp đỡ nhau, thăng hoa tri thức, đạo đức để tỏa ngát hương từ bi, hương giải thoát, hương đạo hạnh cho ngôi nhà chung của nhân loại được an vui, hạnh phúc.