Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. quangduc@quangduc.com* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

02. Kinh Sa-Môn-Quả

16/05/202017:56(Xem: 2240)
02. Kinh Sa-Môn-Quả

TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO

TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRƯỜNG BỘ KINH
(Dìgha Nikàya)
Tập I
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ: Giới Lạc MAI LẠC HỒNG
NHÀ XUẤT BẢN PHƯƠNG ĐÔNG PL. 2555 - DL 2010


Kinh SA-MÔN QUẢ

( Sàmannaphala-sutta )

 

Như vậy, tôi nghe :

 

 1.       Một thời, đức Thế Tôn du hóa

          Vương Xá Thành – Rá-Chá-Ga-Ha (1)

             Vườn xoài của Chi-Va-Ka (2)

       Tức Kô-Ma-Rá-Phách-Cha (3) đại thần

          ( Là Ngự Y ở gần Vương Thượng

          Tôn kính Phật, quy ngưỡng Phật môn

             Thiện Nam chánh tín bảo tồn

       Nguyện được điều trị Thế Tôn khi cần )

          Đại Chúng Tăng hầu gần đức Phật

          Nghìn hai trăm năm chục Tỷ Kheo

             Lục hòa, tứ nhiếp hành theo

       Thanh tịnh giới bổn, sống nghèo độc cư.

*

          Lúc bấy giờ Vua A-Xà-Thế (4)

          Con của vua Bim-Bí-Sa-Ra  (5)

             Và Vi-Đề-Hy (6)  lệnh bà

       Trị vì vương quốc, xứ Ma-Kiệt-Đà

          Đức vua  A-Cha-Ta-Sát-Tú  (4)

          Lễ bố-tát vân tụ ngày rằm

             Ngồi trên lầu cao, trầm ngâm

       Có rất nhiều vị Đại thần chung quanh

    ________________________________

(1) : Ràjagaha : Thành Vương Xá , thủ phủ Nước Ma-Kiệt-Đà . (2) &(3):Jìvaka Komàrabhacca : Ngự Y của vua A-Xà-Thế.

(4) & (5) & (6) : Vua A-Xà-Thế ( Ajàtasattu ) con vua Bimbisara (Tần Bà Sa La hay Bình Sa Vương ) và Hoàng hậu Videhi , trị vì Nước Magatha (Ma Kiệt Đà).  

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  060

 

          Vua đột nhiên chạnh lòng cảm hứng

          Thốt lên rằng : “ Thật xứng đáng thay !

             Thật khả ái, diễm lệ thay !

       Đêm rằm mỹ diệu trăng đầy sáng trưng

          Thật êm dịu ! Đáng mừng điềm tốt

          Ánh sáng trăng của một đêm rằm

             Trẫm có ý định trong tâm

       Muốn đến chiêm bái, kiếm tầm Đạo Sư

          Nhờ uy đức nghiêm-từ vị ấy

          Được an tịnh, sẽ thấy tín tâm ”.

 

 2.          Nghe vậy, một vị đại thần

       Tâu rằng : “ Có một Đại Nhân sáng ngời

          Là Giáo Trưởng tuyệt vời, Hội Chủ

          Vị Sư Trưởng có đủ đức tài

             Pu-Ra-Ná Káp-Sa-Pa  (1)

       Khai tổ Giáo phái danh gia tôn sùng

          Bậc trưởng thượng, vô cùng thông thái

          Mong Đại Vương chiêm bái vị này

             Nếu được gặp, thật lành thay !

       Đại Vương tịnh tín càng ngày càng thêm

          Cả vương quốc ngày đêm lợi lạc

          Và Hoàng gia tấn phát lộc tài ”.

             Nghe vị đại thần trình bày

       Vua vẫn yên lặng, như ngài chẳng nghe.

 

 3.       Đại thần khác vội khoe Sư Trưởng :

       “ Tâu Đại Vương ! Giáo Trưởng tài ba

             Mạc-Kha-Li  Gô-Sa-La  (2)

    ____________________________

(1)& (2) : Pùrana Kassapa ( Phú-la Ca-Diếp ) và Makkhali Gosala  

   ( Mạt-gìa-lê Cù-xá-lợi ): hai  trong Lục Sư  ngoại đạo thời Phật .    

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  061

 

       Là vị Hội Chủ thật là cao minh

          Được quần chúng tôn sùng, ngưỡng mộ 

          Vị Khai tổ Giáo phái nổi danh

             Nếu Đại Vương với lòng thành

       Đến để chiêm bái, ắt sanh phước lành ”. 

          Nghe nói vậy, Vua Ma-Ga-Thá

          A-Xà-Thế an tọa như thường

             Làm thinh, lộ vẻ chán chường

       Không nói chi cả, như dường không nghe.

 

 4.      Vị quan khác vội khoe Giáo Chủ :

       “ Tâu Đại Vương ! Thật đủ phước duyên

             Nếu ngài tìm đến quan chiêm

       Vị Đại Sư Trưởng trang nghiêm từ hòa

          Hội Giáo Trưởng là A-Chi-Tá  (1)

          Tức ngài Kê-Sa-Kám-Ba-Li  (1)

             Khi gặp Sư Trưởng một khi   

       Đại Vương sẽ được tức thì tín tâm ”. 

          Nghe nói thế, trầm ngâm yên lặng

          A-Xà-Thế, vua chẳng nói gì. 

 

  5.         Một đại thần khác tức thì

       Bước ngay ra trước đan trì tâu Vua :

       “ Tâu Đại Vương ! Trong mùa trăng sáng

          Thật thỏa đáng, Ngài muốn cung chiêm

             Một vị Sư Trưởng đáng tìm

       Là Đại Giáo Trưởng uy nghiêm vô cùng

          Được quần chúng tôn sùng, ngưỡng bái

          Bậc Khai tổ Giáo phái từ hòa

             Dồi dào kinh nghiệm trải qua

    __________________________________

(1 ) : Ajita Kesakambali ( A-kỳ-đa Kỳ-xá-khâm-bà-la ) :

            Vị khác trong Lục Sư ngoại đạo thời Phật tại thế .

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  062

 

       Ngài Pa-Kú-Thá Kách-Cha-Da-Nà  (1)

          Nếu Đại Vương thân qua chiêm bái

          Chắc sẽ được thanh thái tâm hồn

             Tịnh tín, hoan hỷ, kính tôn

       Hoàng gia sung thịnh, Tông môn đời đời ”.

          A-Xà-Thế nghe lời tâu đó

          Vẫn yên lặng, không tỏ ý gì.

 

 6.          Vị khác bước ra đan trì :

    “ Tâu lệnh Thánh Thượng ! Chẳng chi tốt bằng

          Với thánh ý vẫn hằng mong mỏi

          Gặp Đạo Sư tài giỏi, quang huy

             Có vị Giáo Trưởng toàn tri

       San-Cha-Dá  Bê-La-Thi-Pút-Tà  (2)

          Là Hội Chủ danh gia thông thái

          Vị Khai tổ Giáo phái cao thâm.

 

             Đây là Sư Trưởng đáng tầm

       Thánh Thượng nên kíp quang lâm nơi này

          Được yết kiến bậc đầy tài đức

          Thì Thánh Thượng quả thực uy danh

             Sẽ đạt tin tưởng tịnh thanh

       Hoàng gia cũng được phúc lành, duyên may ”.

          A-Xà-Thế ngồi ngay, yên lặng

          Vẫn làm thinh, vua chẳng nói gì.

 

 7.         Vị đại thần khác tức thì

       Tâu vua tiến cử một vì Đạo Sư :

       “ Tâu Đại Vương ! Tịnh cư cao cả

     _______________________________

    (1) & (2) : Pakudha Kaccàyana ( Bà-phù-đà Ca-chiên-diên )

            và  Sanjaya Belathiputta  ( Tán-nhã-di Tỳ-la-phê-phất ) :

             Hai vị khác trongLục Sư ngoại đạo thời Phật tại thế .  

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  063

 

          Ni-Ganh-Thá  Na-Tá-Pút-Ta  (1)

             Là bậc Hội Chủ danh gia

       Bậc Đại Giáo Trưởng thật là tối tôn

          Có danh vọng tông môn giáo phái

          Nhiều kinh nghiệm, thông thái, trang nghiêm

             Nếu Đại Vương đến cung chiêm

       Rất là lành tốt, phước tìm Đạo Sư ”.

          Nghe nói vậy, trầm tư yên lặng

          A-Xà-Thế vua chẳng nói gì.

 

 8.          Bấy giờ, ông Chi-Va-Ka

       Tức Kô-Ma-Rá-Phách-Cha  vẫn ngồi

          Khi đức vua đang hồi mệt mỏi

          Bởi các quan tranh nói quá nhiều.

             Cách xa vua chẳng bao nhiêu

       Ông vẫn yên lặng, không điều tâu ra.

          Vua xứ Ma-Ga-Tha bèn hỏi :

 

     - “ Tại sao khanh chẳng nói câu gì ?

             Cũng chẳng tiến cử điều chi

       Hỏi khanh có biết phạm vi xứ này

          Có Đạo Sư, bậc Thầy cao thượng

          Đáng tôn kính, quy ngưỡng, cúng dường

             Khanh hãy tiến cử triều đường

       Để trẫm tịnh tín, muôn phương được nhờ ”.

 

          Chi-Va-Ka bấy giờ mới nói :

       “ Tâu Đại Vương ! Trong cõi Tam thiên

             Thế gian  duy có Cha Hiền

       Đại Giác, Ứng Cúng, phước duyên trời người

    ________________________________

    (1) : Nigantha Nàtaputta ( Ni-kiền-tử ) : một trong Lục Sư

            ngoại đạo thời Phật tại thế .

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  064

 

          Là nơi đáng đời đời quy ngưỡng

          Được tịnh tín, vô lượng phước môn.

 

             Ngài chính là đấng Thế Tôn

       Chánh Đẳng Chánh Giác, tiếng đồn gần xa

          Minh Hạnh Túc hoặc là Thiện Thệ,

          Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu,

             Thế Gian Giải, Thiên Nhân Sư,

       Là bậc đại trí, đại từ, đại bi.

 

          Hạ thần đã quy y Đại Giác

          Và hiện thời phúc lạc cho thần :

             Bậc thầy của cả Thiên Nhân

       Hiện đang trú ngụ nhà thần, tại nơi

          Vườn xoài rộng, sáu thời giáo hóa

          Với Tăng đoàn cao cả trên đời

             Một ngàn hai trăm năm mươi

       Tỷ Kheo đại chúng trời người kính tin.

 

          Với trí tuệ quảng minh siêu việt

          Ngài có thể giải quyết nghi nan

             Giới đức thanh tịnh hoàn toàn

       Chỉ dạy tự giác, Tăng quang tịnh, hòa

          Ngài là Gô-Ta-Ma Đại Giác

          Hạnh Phật Đà lợi lạc quần sinh

             Nếu Đại Vương có lòng tin

       Thân hành đến gặp, ắt sinh phúc lành ”.

*

 9.       Vừa nghe nói, duyên lành hội đủ

          A-Cha-Ta-Sát-Tú (1) cả mừng

             Lập tức truyền lệnh quần thần

       Kiệu voi cho thắng, Vua cần đi ngay     

_______________________________

(1) : Ajàtasattu : A-Xà-Thế , vua nước Magadha (Ma-Kiệt-Đà).       

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  065

 

          Lên vương tượng hằng ngày vua ngự,     

          Năm trăm voi, mỹ nữ cung phi

             Khởi hành dưới bóng tinh kỳ

       Hàng ngàn ngọn đuốc uy nghi sáng ngời

          Thẳng tiến đến vườn xoài đêm hạ

          Của ông Kô-Ma-Rá-Phách-Cha  (1)

.

10.         Khi đó, vua Ma-Ga-Tha  (2)

       Uy nghi thẳng đến không xa vườn xoài

          Bỗng sợ hãi, tóc ngài dựng ngược

          Lòng kinh hoàng, toát mướt mồ hôi

             Hỏi Chi-Va-Ka bầy tôi :

  - “ Ngươi định phản bội, gạt mồi ta chăng ?

          Định nạp ta cho đằng kẻ nghịch

          Là những kẻ thù địch của ta ?

             Ngươi nói đại chúng hằng hà

       Đến cả ngàn vị, sao mà lặng trang

          Không một tiếng ho khan, đằng hắng

          Không tiếng ồn, vắng lặng như tờ ? ”.

 

             Chi-Va-Ka  lúc bấy giờ

       Trấn an vua chớ có ngờ vực chi :

 

    - “ Thần không dám phản khi quân thượng

          Không nạp ngài để hưởng vinh hoa

             Ngài hãy thẳng tới phía xa

       Căn nhà tròn giữa là nhà hội chung

          Trong nhà đó, đèn dùng thắp chọn           

          Chỉ ít ngọn, đại chúng đang thiền ”. 

11.          Khi ấy vua mới được yên

_______________________________   

    (1):  Jìvaka Komàrabhacca : vị Ngự Y của vua A-Xà-Thế cũng

            là vị Thiện Nam kính tín Tam Bảo .

   (2) : Ajàtasattu (A-Xà-Thế) vua nước Magadha (Ma-Kiệt-Đà).

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  066

 

       Cả đoàn thẳng tới hoa viên vườn xoài

          Đi cho đến chỗ voi đi được

          Rồi xuống kiệu, nhắm hướng nhà tròn

             Vua hỏi : “ Nơi nào Thế Tôn

      Đang ngự giữa Chúng Trung Tôn tịnh thiền? ”.

          Chi-Va-Ka, ông liền hướng dẫn :

     - “ Ngay cột chính là đấng Cha Lành

             Ngồi trước đại chúng tịnh thanh

       Trang nghiêm giới đức, pháp thân diệu kỳ ”.

 

12.      A-Xà-Thế liền đi gần lại

          Nhìn Đại chúng an tọa tịnh thiền

             Trông như hồ nước lặng yên

       Vua bèn cảm hứng thốt lên ước nguyền :

       “ Mong Hoàng tử tinh chuyên trầm lặng

          Như tĩnh lặng Đại chúng tịnh, hòa

             Nguyện U-Đa-Di-Phách-Đa  (1)

       Hoàng tử, tâm được như là Chúng Tăng ! ”.

 

     - “ Này Đại Vương ! Ngài đang nghĩ đến

          Tâm của ngài thương mến nặng tình ? ”.

 

     -   “ Bạch Thế Tôn ! Thật anh minh 

       Con đang nghĩ đến con mình thân thương

          Con ước nguyện thường thường Hoàng tử

          Được trầm lặng, tĩnh lự như Tăng

             Con thương Hoàng tử ai bằng

       Nên nguyện con được như hằng ước mong ”.         

 

13.      A-Xà-Thế nói xong, nghiêm cẩn

          Đảnh lễ Phật, xá tận Chư Tăng

             Rồi vua ngồi xuống một bên

    _______________________________

    (1) : Udàyibhaddha ( Ưu-đà-di-bạt-đà ): con vua A-Xà-Thế.       

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  067

 

       Hỏi Phật những việc dưới trên chưa tường.

 

     - “ Bạch Đại Đức Thế Tôn ! thương tưởng    

          Cho con hỏi một hướng hoài nghi ”.

 

     -    “ Này Đại Vương ! Có việc gì

       Đại Vương cứ hỏi, chẳng chi ngại ngần ”.

 

14. - “ Bạch Thế Tôn ! Trong tầng xã hội

          Các chức nghiệp mỗi mỗi khác, như :

             Điều tượng sư, Điều mã sư,

       Nguyên soái, Chiến sĩ, Quân sư, anh hùng,

          Xa thuật sư và cùng Thám tử,

          Quân kỳ binh, quân thứ sĩ quan

             Giáp binh, nô lệ xuất thân

       Thợ hớt tóc, hỏa đầu quân, làm nhà,

          Người hầu tắm hoặc là thợ giặt

          Thợ đồ gốm, thợ dệt, thợ may,

             Người đan thúng rỗ, thợ cày,

       Hoặc nhà in ấn hoặc thầy chiêm tinh,

      

          Các nghề nghiệp dù tinh hay vụng

          Có kết quả cho chúng hưởng ngay

             Lợi nhuận đem đến hằng ngày

       Tự thân an lạc, phúc ngay gia đình

          Họ nuôi sống tự mình, thân quyến

          Nuôi mẹ cha, nuôi đến vợ con

             Bạn bè giúp khi héo mòn

       Cúng dường, bố thí, phước còn đời sau

          Khi mạng chung, thân này chấm dứt

          Nhờ phước đức, họ được sinh Thiên

             Thọ hưởng phước báo được liền

       Kết quả thiết thực, hiện tiền thấy ngay.

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  068

 

          Còn thiết thực, xin Ngài diễn tả

          Hạnh Sa-môn kết quả thế nào ? ”.

 

15. -   “ Này Đại Vương ! Ở những đâu

       Đại Vương nhớ lại, với câu hỏi này

          Ngài đã hỏi các thầy Phạm Chí

          Các Sa-môn ; họ chỉ ra sao ?

             Nếu thấy không trở ngại nào

       Đại Vương ! Xin hãy đổi trao chuyện này ”.

 

     - “ Bạch Đại Đức Thế Tôn ! Không ngại

          Đối với Ngài, bậc đại từ bi

             Xin thuật lai con nhớ ghi

       Những lần đến hỏi các vì Đạo Sư :

 

16.      Một thời đến thảo lư Giáo Trưởng

          Để thăm hỏi, chúc tụng ôn hòa

             Pu-Ra-Na  Káp-Sa-Pa  (1)

       Là Đại Giáo Trưởng rất là nổi danh

          Khi được hỏi ngọn ngành của hạnh

          Bậc Sa-môn chân chánh ra sao ?

             Sẽ được kết quả thế nào ?

       Y như lời đã hỏi vào Thế Tôn.

17.      Bạch Đại Giác ! Khi con cật hỏi

          Pu-Ra-Na bèn nói một tràng :

       -  “ Này Đại Vương ! Người tự làm

       Hay khiến người khác thay làm cho ta

          Hoặc chém giết hay là bảo giết

          Tự thiêu đốt hay khiến người thiêu

             Tự gây phiền muộn càng nhiều

    ____________________________

 (1) : Pùrana Kassapa ( Phú-la Ca-Diếp ) một trong Lục Sư 

       ngoại đạo thời Phật .    

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  069

 

       Hay khiến người khác làm điều phiền tâm

          Gây áo não, khiến làm áo não,

          Gây sợ hãi hay bảo người gây,

             Sát sinh, lấy của không ngay,

       Phá nhà, cướp bóc, tư thông vợ người

          Hoặc nói láo, chưởi người, đâm thọc

          Mọi hành động ngang dọc hiểm nguy

             Cũng chẳng có tội ác chi

       Làm mọi tội lỗi chẳng gì khắc khe.

 

          Tỷ như lấy bánh xe sắc bén

          Giết hại người, đâm chém chúng sanh

             Cõi đất đống thịt hình thành

       Cũng chẳng tội lỗi phát sanh cho mình.

 

          Nếu có người hành trình hạn cuộc

          Trên bờ Nam xuyên suốt sông Hằng

             Vừa đi vừa giết chúng sanh

       Tàn sát, não hại tung hoành gớm thay !

          Thì người này cũng không vì thế

          Có tội ác cụ thể lớn lao

             Dù tự giết hại biết bao

       Hay bảo người giết, cũng nào tội chi

          Như có người đang đi bờ Bắc

          Đi xuyên suốt trước mặt sông Hằng

             Vừa đi, vừa với lòng thành

       Bố thí, tế lễ, làm lành khắp nơi

          Lại khuyên người đồng thời làm phước

          Cũng chẳng được mảy phước báo gì ”.

 

         -  Bạch Thế Tôn ! Như vậy thì

       Khi hỏi về mít, trả lời xoài đây

          Hỏi về xoài, nói đây là mít

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  070

 

          Pu-Ra-Na mù tịt kiến văn

             Hỏi kết quả hạnh Sa-môn

       Dùng thuyết VÔ NGHIỆP đáp dồn như trên.

 

          Con tự nghĩ : ‘Dưới trên khắp cõi

          Bậc Sư trưởng mong mỏi, ngợi ca

             Làm sao Vua và hoàng gia

       Làm những vị ấy tỏ ra phiền lòng’.

          Không cật nạn cũng không tán thán

          Không thốt lời bất mãn, khen chê

             Dù không mãn nguyện mọi bề

       Đứng dậy, con bỏ ra về hoàng cung.

 

19.      Bạch Đại Đức Thế Tôn cao cả !

          Có một thời, con đã thăm qua

             Mạc-Kha-Lị  Gô-Sa-La  (1)

       Vị Đại Giáo Trưởng như là truyền ngôn

          Khi con đến hội môn giáo chúng

          Con chúc tụng thân hữu, xưng tên

             Xong rồi ngồi xuống một bên

       Nêu lên câu hỏi gây nên nghi ngờ

          Đúng y câu đã nhờ Đại Giác     

          Giải thích cho hạnh các Sa-môn.

 

          “ Trong một xã hội sinh tồn

       Tất cả chức nghiệp vẫn còn lợi an

          Điều thiết thực là mang kết quả

          Có lợi nhuận đền trả sức mình

             Còn Sa-môn hạnh thực tình

       Điều nào thiết thực, kết tinh lợi gì ? ”.

    _______________________________

     (1):  Makkhali Gosala ( Mạt-gìa-lê Cù-xá-lợi ):  một

                trong Lục Sư ngoại đạo thời Phật .    

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  071

 

20.      Khi được hỏi, tức thì Giáo trưởng

          Trả lời ngay, không vướng vấp gì :

 

        - “ Này Đại Vương ! Chẳng Nhân chi

       Cũng chẳng phải có Duyên gì cho ta

          Loài hữu tình cho là ô nhiễm

          Không nhân, duyên ; tiệm tiến nhiễm ô

             Không nhân, duyên ; chẳng nhiễm ô

       Hữu tình thanh tịnh, chẳng nhờ duyên, nhân

          Không tự tác, không cần tha tác

          Không nhân tác, không lực, không chuyên

             Không có tinh tấn, lực riêng

       Tất cả sinh vật mọi miền đều không

          Không tự tại cũng không cố gắng

          Bị dẫn dắt, định mệnh an phần

             Hưởng thọ khổ, lạc, thác sanh

 

       Y theo sáu loại sẵn dành để sang

          Một triệu bốn trăm ngàn chủng loại

          Sáu ngàn thêm, rồi lại sáu trăm

             Có năm trăm loại Nghiệp thâm

       Và có năm nghiệp thăng trầm năm căn

          Có ba nghiệp về Thân, khẩu, ý

          Loại nghiệp chỉ có ở Khẩu, thân

             Loại bán nghiệp chỉ Ý căn.  

 

       Sáu mươi hai đạo, tám nhân địa, cùng

          Sáu mươi hai, tính chung, trung kiếp

          Sáu giai cấp, tính tiếp nghiệp sanh

             Đã có bốn ngàn chín trăm

       Và cũng số đó, du hành khách thương

          Cùng số đó, thường thường chỗ ở

          Loài Na-ga, rồng ở biển sông 

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  072

 

             Ba nghìn địa ngục cảnh đồng

       Băm sáu trần giới, mênh mông các loài :

          Bảy tưởng thai, bảy loài vô tưởng

          Bảy tiết thai cùng bảy loài trời

             Bảy loài quỷ, bảy loài người

       Bảy hồ nước rộng, bảy từng vực sâu

          Có tám trăm bốn mươi vạn kiếp

          Thời gian ấy, khổ nghiệp tận trừ

             Cho cả kẻ hèn, người ngu

       Sau  khi lưu chuyển luân hồi khổ đau.

 

          Không lời nguyện, nhờ vào giới hạnh

          Sẽ chín muồi nghiệp tánh chưa thuần

             Bởi những nhẫn thọ tập huân

       Khó đo khổ, lạc  khi dùng vật đo

          Không giảm tăng, luân hồi dừng lại

          Kẻ trí ngu trừ bại khổ đau ”.

 

21.         Bạch Thế Tôn ! Kể trước sau

       Ông Gô-Sa-Lá  lún sâu quá rồi

          Nêu lên thuyết LUÂN HỒI TỊNH HÓA

          Như hỏi xoài thì tả mít ngay

             Hỏi mít liền bảo xoài đây

       Con liền tự nghĩ : ‘Xứ này, Sa-môn

          Bà-la-môn, các ngài sư trưởng

          Con không thể để vướng lụy phiền’.

             Vì vậy, dù lòng chẳng yên

       Con vẫn im lặng, giữ riêng ý mình

          Không cật nạn, không tình tán thán

          Không bất mãn, chẳng bác bỏ chi

             Con đã đứng dậy ra đi

       Dẫu không mãn nguyện những gì được nghe.

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  073

 

22.      Bạch Đại Đức Thế Tôn ! Vừa trải

          Sau giấc hòe, nghĩ mãi trong tâm

             Tịnh cư Giáo Trưởng phải thăm

       A-Chi-Tá  Kê-Sa-Kàm-Ba-Li  (1)

          Khi con đến, tức thì chúc tụng

          Lời thân mến, hữu dụng xã giao

             Sau những lời nói đón chào

       Ngồi xuống một chỗ, hướng vào Đạo sư

          Điểm thắc mắc từ từ con hỏi

          Nhấn mạnh vào cốt lỏi vấn đề

             Nội dung kết quả các nghề

       Y như đã hỏi, nhằm về Sa-môn.

 

     - “ Thưa Giáo Trưởng ! Bảo tồn mạng sống

          Các chức nghiệp lao động, trí nghề

             Đều có kết quả mang về

       Lợi nhuận nuôi sống, mọi bề cho ta

          Còn thiết thực về Sa-môn hạnh

          Có kết quả hiện cảnh hay không ? ”.

 

             Khi nghe câu hỏi vừa xong

       Ông A-Chi-Tá  đã mong trả lời

     - “ Này Đại Vương ! Cõi đời đoạn diệt

          Không bố thí, chẳng thiết hy sinh

             Không tế tự vì không sinh

       Không quả dị thục, nghiệp lành, ác : không

          Không cha mẹ, hóa sanh không có

          Không Phạm Chí, chẳng có Sa-môn

             Chánh hướng, chánh hạnh bảo tồn

       Tự mình chứng ngộ Pháp môn, lưu truyền

    _______________________________

(1): Ajita Kesakambali ( A-kỳ-đa Kỳ-xá-khâm-bà-la ) :

            một trong Lục Sư ngoại đạo thời Phật .     

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  074

 

          Do bốn đại hợp duyên thành tựu

          Khi mạng chung vĩnh cửu phải lìa

             Đất, nước, gió, lửa phân chia

       Các căn thì lại nhập vào hư không

          Khi đã chết, nào mong  ái ngại

          Hỏa táng rồi, còn lại nắm xương

             Chỉ người ngu mới tán dương

       Về sự bố thí, cúng dường, ích chi !

          Lời nói chúng thế thì trống rỗng

          Khi chấp rằng sự sống triền miên

             Kẻ ngu cũng như người hiền   

       Chúng sẽ đoạn diệt, mất liền, tiêu tan ”.

 

24.      Bạch Thế Tôn ! Hoàn toàn trái ngược

          Khi con hỏi thì được trả lời

             Với thuyết ĐOẠN DIỆT khơi khơi

       Chẳng hề dính dáng đến lời hỏi đâu

          Khi hỏi xoài chỉ vào trái mít

          Khi hỏi mít thì chỉ trái xoài

             Con tự nghĩ : ‘Phải xét soi

       Thần dân bách tính trong ngoài kính tôn

          Các Phạm Chí, Sa-môn  sư trưởng

          Nên con phải tránh vướng phiền lòng

             Các Sa-môn, Bà-la-môn

       Đó là phương tiện bảo tồn lòng dân’.

 

          Nghĩ như vậy, chẳng cần bác bỏ

          Không cật nạn, không có tán dương

             Không mãn nguyện, vẫn bình thường

       Đứng dậy ra khỏi hội đường, về cung.

 

25.      Bạch Đại Đức Thế Tôn ! Vị khác

 

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  075

 

          Pa-Ku-Thá  Kách-Chá-Da-Na  (1)

             Đến gặp Giáo Trưởng tại nhà

       Khi gặp, con chúc ôn hòa xã giao

          Sau những lời đón chào Giáo trưởng

          Con ngồi xuống, mặt hướng về ông :

 

     -  “ Thưa Giáo Trưởng ! Rất trông mong

       Ngài sẽ giải đáp, nếu không ngại ngần :

          Các chức nghiệp dù nhàn hay cực 

          Đều đem lại lợi tức cho ta

             Nuôi sống thân quyến, cả nhà

       Bản thân họ cũng thăng hoa đời này

          Điểm thiết thực : Có ngay kết quả

          Họ hưởng thụ và thỏa mãn liền

             Còn Sa-môn hạnh hiện tiền

       Có được kết quả như nguyền hay không ? ”.

 

 26.     Nghe con hỏi thì ông liền đáp :

     - “ Này Đại Vương ! Xin hãy nghe qua

             Có Bảy thân không làm ra

       Và cũng không bị làm ra, chẳng đồng

          Không sáng tạo cũng không sinh sản

          Như trụ đá đứng thẳng, đầu non

             Bất động, chuyển biến không còn

       Với nhau chúng cũng không còn xâm lăng

          Không ảnh hưởng tới tầng lạc, khổ

          Cả khổ lạc, không chỗ nương nhau

 

             Vậy bảy thân ấy thế nào ?

       Địa, phong, thủy, hỏa, khổ và lạc thân

    _______________________________

    (1) : Pakudha Kaccàyana ( Bà-phù- đà Ca-chiên-diên ) :

            Một trong Lục Sư ngoại đạo thời Phật .     

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  076

 

          Cùng thứ bảy : Mạng thân, chung lại

          Cả bảy thân thường tại thường hằng

             Như đỉnh núi, không xâm lăng

       Hoặc như trụ đá thẳng băng giữa trời

          Người giết hại vậy thời không có

          Bị giết hại, cái đó cũng không

             Không nghe, không nói, dị đồng

       Cũng không người biết, khiến cùng biết chung.

 

          Khi một ai  tàn hung bên cạnh

          Dùng kiếm sắc vung mạnh chém đầu

             Thì cũng chẳng ai chết đâu

       Chẳng ai tước đoạt mạng nào của nhau

          Lưỡi kiếm chỉ rơi vào ở giữa

          Bảy thân ấy, như tựa khoảng không”.

 

27.         Kính bạch Đại Đức Thế Tôn !

       Khi hỏi về quả Sa-môn thế nào

          Pa-Ku-Tha  tào lao nói khác

          Với quan điểm cũng khác, lạc loài

             Khi được hỏi về trái xoài

       Trả lời là mít, mít xoài lộn tưng.

 

          Con tự nghĩ : ‘Đáng mừng trong nước

          Thần dân con mong được kính tôn

             Bà-la-môn cùng Sa-môn

       Họ nghĩ giới đức, phước tồn hà sa

          Làm sao ta phiền hà các vị

          Sa-môn cùng Phạm chí trong vùng’.

             Nên không cật nạn lung tung

       Cũng không tán thán, dù không hài lòng

          Không công nhận cũng không bác bỏ

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  077

 

          Con đứng dậy ra ngõ, về cung.

 

28.        Kính bạch Đại Đức Thế Tôn !

       Một thời , con đến Hội môn vị này

          Ni-Ganh-Thá  Na-Ta-Pút-Tá  (1)

          Khi đến nơi, vồn vả đón chào

             Nói lời chúc tụng xã giao

       Sau đó ngồi xuống, bắt đầu hỏi han :

 

    - “ Thưa Giáo Trưởng ! Các hàng dân chúng

          Các chức nghiệp, công dụng thấy ngay

             Đem lại lợi lạc đủ đầy

       Gia đình nuôi sống, sum vầy vợ con

          Hạnh Sa-môn chi còn thiết thực

          Về kết quả của bực Sa-môn ? ”.

 

29.        Kính bạch Đại Đức Thế Tôn !

       Khi nghe con hỏi Sa-môn quả này

          Ni-Ganh-Thá  trình bày một mạch :

 

     - “ Này Đại Vương ! Trong sạch giới điều

             Bốn loại Cấm Giới ngặt nghèo

       Một Ni-Kiền-Tử tuân theo suốt đời :

        * Sống gìn giữ mọi thời với Nước

        *  Mọi Ác pháp phải được giữ gìn

           * Tẩy sạch ác pháp trong mình

      *  Sống với ý chí giữ gìn ác sinh.

 

      -  Này Đại Vương ! Tự mình chế ngự

          Bốn cấm giới thứ tự như trên

             Một Ni-kiền-tử vững bền

       Sẽ có danh hiệu là tên gọi gì ?

    _______________________________

    (1) : : Nigantha Nàtaputta ( Ni-kiền-tử ) : Một trong Lục Sư

            ngoại đạo thời Phật tại thế .

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  078

 

          Ga-Tát-Tô (1) : ‘Đã đi đến đích’,

          Da-Tát-Tô (2) : ‘Điều phục tự tâm’,

             Thi-Tát-Tô (3) : ‘An trú tâm’,

       Cả ba tên gọi chẳng lầm vào đâu ”.

 

30.      Bạch Thế Tôn ! Muốn mau được biết

          Về kết quả chân thiệt Sa-môn

             Giáo trưởng lại nói lòng vòng

       Bốn sự chế ngự ở trong Cấm điều.

 

          Con tự nghĩ : ‘Mục tiêu trị quốc

          Thuận lòng dân, kết cuộc vững bền

             Nên suy cho kỹ, không nên

       Phiền lòng Phạm-chí, Sa-môn nước mình

          Vì dân chúng tận tình kính ngưỡng

          Các vị mà họ tưởng siêu nhân’.

 

             Dù không mãn nguyện điều cần

       Con không công nhận, chẳng cần tán dương

          Không cật nạn, chẳng lời bất mãn

          Con rời khỏi nơi giảng, về cung.

 

 31.        Kính bạch Đại Đức Thế Tôn !

       Con từng đã đến Hội môn một vì

          Là Hội Chủ, đương vi Giáo Trưởng

          Đại Giáo trưởng giáo hội uy nghi

             Khai tổ Giáo phái  danh tri

       San-Cha-Dá  Bê-Lát-Thi-Pút-Tà  (1)

          Khi con đến, xã giao chào đón

          Và thăm hỏi mọi chốn an hòa

             Sau lời chúc tụng đã qua

       Con liền ngồi xuống trên tòa một bên

    _______________________________

    (1) : Gatatto .     (2) :     Yatatto .     (3) :  Thitatto .

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  079

 

          Đặt câu hỏi như trên đã hỏi :

 

    - “ Thưa Giáo Trưởng ! Với mọi người dân

             Các loại chức nghiệp họ cần

       Sẽ được kết quả tự thân thu về

          Nuôi sống cả mọi bề thân quyến

          Được phúc lạc, mọi chuyện lợi thay

             Thưa Giáo trưởng ! Xin hỏi ngay

       Sa-môn kết quả, điều này ra sao ? ”.

 

 32.     Bạch Đại Đức Thế Tôn ! Không tưởng

          Vị Giáo trưởng đã nói một hơi

             Toàn là những chuyện xa khơi

       Dùng NGỤY BIỆN LUẬN trả lời lung tung :

 

     - “ Này Đại Vương ! Nói chung đại loại

       * Thế giới khác, nếu hỏi có, không

             Tôi nói có hoặc nói không

       Nhưng tôi không nói không này, không kia…   

       * Loài hữu tình kia không sinh hóa

          Hữu tình khác thì đã hóa sinh…

       *   Kết quả dị thục Ác, lành

       Không có kết quả Thiện lành, Ác tai…

       * Sau khi chết, Như Lai tồn tại

          Hoặc không có tồn tại về sau…”

             Cứ thế ông nói đâu đâu

       Dài dòng ngụy biện, chẳng đầu đuôi chi.

 

 33.      Rốt cuộc chẳng có gì kết quả

          Về câu hỏi con đã nêu ra

             Với suốt thời gian trôi qua

    _______________________________

    (1) : Sanjaya Belathiputta  ( Tán-nhã-di Tỳ-la-phê-phất ) :

            Một trong Lục Sư  ngoại đạo thời Phật tại thế .

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  080

 

       Dùng toàn ngụy biện, ông ta nói hoài

          Tỉ như hỏi trái xoài, nói mít

          Còn hỏi mít lại nói trái xoài

             Con tự nghĩ : ‘Chớ phiền hà

       Các vị Giáo sĩ trong ngoài xứ ta’.

          Không thốt ra những lời bất mãn

          Không tán thán, cật nạn cũng không

             Không bác bỏ, không tán đồng

       Con đã đứng dậy, tay không ra về.

*

          Bạch Đại Đức Thế Tôn ! Sự thể

          Con đã từng đến lễ Lục Sư

             Ước mong đạt ý nguyện từ

       Câu đáp minh triết Đạo Sư trả lời

          Nhưng nay thời vô cùng thất vọng

          Vì Lục sư chẳng đáng trọng vì

             Nếu có hỏi đến điều chi

       Họ đều mù tịt, trí tri chẳng tường

          Cũng ví như vào vườn cây trái

          Hỏi về mít họ nói là xoài

             Hỏi xoài họ nói mít đây

       Luận điệu mâu thuẩn, chứa đầy ngụy ngôn

          Người cả tin, kính tôn cung dưỡng

          Nên Lục sư Giáo trưởng sinh tồn.

 

34.         Kính bạch Đại Đức Thế Tôn !

       Con xin hỏi lại Thế Tôn câu này

          Đúng y như con nay đã hỏi

          Các Giáo trưởng ngoại đạo Lục sư

             Ngưỡng mong đức cả Đại Từ

       Xóa tan thắc mắc, giải trừ nghi nan :

        - Bạch Thế Tôn ! Hàng hàng xã hội

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  081

 

          Các chức nghiệp mỗi mỗi khác, như :

             Điều tượng sư, Điều mã sư,

       Nguyên soái, Chiến sĩ, Quân sư, anh hùng,

          Xa thuật sư  và cùng Thám tử,

          Quân kỳ binh, quân thứ sĩ quan,

             Giáp binh, nô lệ xuất thân

       Thợ hớt tóc, hỏa đầu quân, làm nhà,

          Người hầu tắm hoặc là thợ giặt

          Thợ đồ gốm, thợ dệt, thợ may,

             Người đan thúng rổ, thợ cày,

       Hoặc nhà in ấn hoặc thầy chiêm tinh. . .

      

          Các nghề nghiệp dù tinh hay vụng

          Có kết quả cho chúng hưởng ngay

             Lợi nhuận đem đến hằng ngày

       Tự thân an lạc, phúc ngay gia đình

          Họ nuôi sống tự mình, thân quyến

          Nuôi mẹ cha, nuôi đến vợ con

             Bạn bè giúp khi héo mòn

       Cúng dường, bố thí, phước còn đời sau

          Khi mạng chung, thân này chấm dứt

          Nhờ phước đức, họ được sinh Thiên

             Thọ hưởng phước báo được liền

       Kết quả thiết thực, hiện tiền thấy ngay.

          Còn thiết thực, xin Ngài diễn tả

          Hạnh Sa-môn kết quả thế nào ? ”.

 

35.         Này Đại Vương ! Ngài nghĩ sao

       Nếu một Nô Bộc đang hầu trong cung

          Luôn sớm khuya phục tùng trung tín

          Thi hành đúng mệnh lệnh chủ nhân

             Lời nói kính ái, khâm tuân

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  082

 

       Theo dõi cử chỉ, chủ cần việc chi…

          Đến một hôm, nhân khi nhàn rỗi

          Người nô bộc nghĩ ngợi về mình :

 

           “ Kỳ diệu thay ! Công đức lành

       Quả vị tương ứng thác sanh dị thường

          A-Xà-Thế  Đại Vương xuất chúng

          Ngài là người, tôi cũng là người

             Nhưng sao Vua sống vui tươi

       Cuộc sống vương giả khác người bình dân

          Luôn tận hưởng vô ngần dục lạc

          Tôi nghĩ là chẳng khác Thiên thần.

 

             Còn tôi, nghĩ lại tủi thân

       Sống đời nô bộc thanh bần, cực thay !

          Làm vất vả suốt ngày chí tối

          Lo nơm nớp lầm lỗi, bị rầy

             Tại sao ta không đổi thay

       Xuất gia tu đạo, làm thầy Sa-môn

          Cạo râu tóc, tâm hồn thư thái

          Khoác ca-sa, tự tại an nhiên ”.

 

             Nghĩ vậy, đã thực hiện liền

       Xuất gia từ bỏ, lụy phiền tránh xa

          Sau khi đã xuất gia như vậy

          Sống chế ngự, vị ấy tinh cần

             Nhu cầu tối thiểu uống ăn

       Ba y một bát, lục căn tịnh lành.

          Nếu có một cận thần tâu lại

          Tả chi tiết hiện tại người này :

 

             Y là nô bộc của Ngài

       Nhưng nay thành một người đầy uy nghi  

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  083

 

          Một Sa-môn nghiêm trì giới luật

          Tâm thanh thản chẳng chút bợn nhơ.

             Nếu Đại Vương lúc bấy giờ

       Truyền lệnh bắt lại để chờ lệnh ta

          Hãy tiếp tục vẫn là nô lệ

          Để phục vụ bất kể lúc nào

             Đại Vương ! Ngài nghĩ ra sao ?

       Ngài có thực hiện gắt gao việc này ? ”.

 

36.  - “ Bạch Thế Tôn ! Điều đây quá tệ

          Con không thể đối xử như vầy

             Đối với vị Sa-môn đây

       Dù từ nô bộc nơi này xuất thân

          Nay giới hạnh, nghiêm thân thanh tịnh

          Bậc đáng để kết tín thiện duyên

             Ruộng phước của cả Nhân Thiên

       Con phải kính lễ, luân phiên cúng dường

          Các vật thực, chăn giường, sàng tọa

          Đủ thuốc men với cả Tăng-y

             Ra lệnh bảo vệ hộ trì

       Đúng theo luật pháp đã qui định vào ”.

 

      - “ Này Đại Vương ! Nghĩ sao điều đó ?

          Một nô bộc chẳng có quyền nào

             Nay lại trở nên thanh cao

       Nếu quả như vậy, không sao nghĩ bàn

          Đây thiết thực rõ ràng kết quả

          Hạnh Sa-môn diễn tả, phải không ? ”.

 

37.   - “ Bạch Thế Tôn ! Con tán đồng

       Đây Sa-Môn Quả chính trong ý này ”.

 

      - “ Này Đại Vương ! Việc này thứ nhất

          Thêm thứ nhì, thể tất yêu cầu :

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  084

 

             Nếu có Nông Phu đến hầu                       

       Để nạp thuế má làm giàu quỹ vua

          Chịu lao động sớm trưa cực khổ

          Nạp vào trong công khố thật nhiều

             Một hôm tự nghĩ một điều :

    “ Đức Vua sao lại được nhiều quyền uy

          Sống vương giả, uy nghi, giàu có

          Lại hưởng thọ dục lạc, vui tươi

             Vua là người, ta cũng người

       Sao ta cực nhọc, chẳng lười một giây ?

          Chắc là vua có đầy công đức

          Ta thiếu phước nên cực đây mà !

 

             Thế thì ta hãy xuất gia

       Cạo bỏ râu tóc, ca-sa khoác vào

          Biệt gia đình, dồi trau giới đức

          Hành tích cực, chế ngự thân tâm

             Nhu cầu tối thiểu uống ăn

       Tam y nhất bát, lục căn tịnh lành ”.

 

          Nếu có một cận thần tâu lại

          Tả chi tiết hiện tại người này

             Y là nông phu của Ngài

       Nhưng nay thành một người đầy uy nghi

          Một Sa-môn nghiêm trì giới luật

          Tâm thanh thản chẳng chút bợn nhơ.

             Nếu Đại Vương lúc bấy giờ

       Truyền lệnh bắt lại để chờ lệnh ta

          Hãy tiếp tục nông gia lao khổ

          Để nạp vào công khố dồi dào

             Đại Vương ! Ngài nghĩ ra sao ?

       Ngài có thực hiện gắt gao việc này ? ”.

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  085

 

38.  - “ Bạch Thế Tôn ! Điều đây quá tệ

          Con không thể đối xử như vầy

             Đối với vị Sa-môn đây

       Dù từ nông nghiệp nơi này xuất thân

          Nay giới hạnh, nghiêm thân thanh tịnh

          Bậc đáng để kết tín thiện duyên

             Ruộng phước của cả Nhân Thiên

       Con phải kính lễ, luân phiên cúng dường

          Các vật thực, chăn giường, sàng tọa

          Đủ thuốc men với cả Tăng-y

             Ra lệnh bảo vệ hộ trì

       Đúng theo luật pháp đã qui định vào ”.

 

       - “ Này Đại Vương ! Nghĩ sao điều đó ?

          Một nông phu chẳng có quyền nào

             Nay lại trở nên thanh cao

       Nếu quả như vậy, không sao nghĩ bàn

          Đây thiết thực rõ ràng kết quả

          Hạnh Sa-môn diễn tả, phải không ? ”.

 

39.    - “ Bạch Thế Tôn ! Con tán đồng

       Đây Sa-Môn Quả chính trong ý này

          Nhưng tiện đây, kính mong Đại Giác

          Giảng giải thêm, quảng bác chánh chơn

              Vi diệu và thù thắng hơn

       Kết quả thiết thực hiện thời Sa-môn ”.

 

     - “ Này Đại Vương ! Bảo tồn chánh niệm !

          Hãy lắng nghe trọng điểm vấn đề

             Cõi trần phiền não nặng nề

       Vô minh triền phược mọi bề phủ vây

40.      Bỗng xuất hiện bậc Thầy quảng đại

          Thế Gian Giải, Điều Ngự Trượng Phu

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  086

 

             Phật, Thế Tôn, Thiên Nhân Sư,

       Chánh Đẳng Chánh Giác, đại từ uy linh

          Vô Thượng Sĩ  hay  Minh Hạnh Túc,

          Bậc Thiện Thệ, Ứng Cúng, Như Lai,

             Do sự chứng ngộ tự Ngài

       Rồi lại tuyên thuyết, hoằng khai Pháp mầu

          Thuyết Sơ Thiện rồi sau, Trung Thiện

          Thuyết Hậu Thiện, văn nghĩa đủ đầy

             Truyền dạy Phạm hạnh từ đây

       Pháp thân thanh tịnh, bậc Thầy Nhân Thiên.

 

41.      Có gia trưởng trong miền thôn ấp

          Hoặc một người giai cấp tiện dân

             Duyên lành nghe pháp thậm thâm

       Sinh lòng ngưỡng mộ, kiếm tầm chân như

          Tự suy nghĩ : ‘Đời như cát bụi

          Sống dẫy đầy trói buộc não phiền

             Luân hồi sinh tử triền miên

       Đời sống xuất thế lụy phiền tránh xa

          Ta nay phải xuất gia viên mãn

          Đời xuất gia phóng khoáng hư không

             Cuộc sống thế gian chất chồng

       Phạm hạnh thanh tịnh thật không dễ gìn..

          Y trưởng dưỡng đức tin vững chắc

          Cạo râu tóc, thân đắp ca-sa

             Biệt gia quyến, bỏ cửa nhà

       Ba y một bát, xuất gia tu hành.

 42.     Sống chế ngự, thực hành phạm hạnh

          Giữ oai nghi, tự tánh sáng lòa

             Giới bổn Pa-Tí-Mốc-Kha  (1)

    _______________________________

    (1) : Patimokkhasanvarasìla : Biệt biệt giải thoát thu thúc giới. 

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  087

 

       Thọ trì nghiêm mật, tránh xa điều tà

          Thân, khẩu, ý  từ hòa thanh tịnh

          Giới cụ túc, thức tĩnh nhiếp tâm

             Biết tri túc, giữ các căn

       Là Sa-môn hạnh, pháp đăng soi đường.

 

 43.     Này Đại Vương ! Thế nào thuần thục

          Là Tỷ Kheo cụ túc giới điều ?

             Phải thấy nguy hiểm mọi chiều

       Lỗi lầm nhỏ nhặt triệt tiêu dần dần

          Bỏ trượng kiếm, sát sanh tránh hẳn      

          Đại từ tâm, bình đẳng, nhẫn kham

             Có tâm hổ thẹn là Tàm

       Ghê sợ là Quý, không làm nghiệp sai,

          Hành phạm hạnh, bản lai thanh tịnh

          Không trộm cướp, chẳng tính so đo

             Quyết không lấy của không cho

       Đó là giới hạnh, thước đo Giới điều.

 

44.      Vị Tỷ Kheo mong điều giải thoát

          Không tà hạnh, dâm ác thấp hèn

             Không nói dối trá đua chen

       Không nói hai lưỡi chê khen dối lòng

          Không lường gạt cũng không ly gián

          Sống hòa hợp giữa nạn rẽ chia

             Sống đời chân thật sớm khuya

       Tránh lời độc ác nọ kia lỗi lầm.

              Là giới hạnh trong tầm Giới Luật

              Vị Tỷ Kheo thuần thục thọ trì.

 

 45.        Cả đến hạt giống, cỏ cây

       Cũng đều thấm nhuận đức dày Sa-Môn

          Chỉ ăn ngọ, sống tồn tri túc

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  088

 

          Không múa hát, trang sức, kịch ca

             Sống thanh đạm, tránh xa hoa

       Không dùng hương liệu, dầu thoa thơm nồng.

 

          Lại cũng không giường nằm cao rộng    

          Cũng không nhận thịt sống, bạc vàng

             Nô tỳ trai, gái – từ nan

         Đàn bà, con gái – không màng lưu tâm

          Cừu, dê, heo, gia cầm, voi, ngựa,

          Ruộng, đất, vườn, nhà cửa không cần,

             Từ bỏ gian lận bằng cân

       Từ bỏ môi giới, không phần gian tham

          Không áp bức, không làm thương tổn

          Không câu thúc, vây khổn, cừu thù

              Đó là giới hạnh đặc thù

              Nằm trong Giới Luật chân tu giữ gìn.           

*

 46.      Trong khi đó, hãy nhìn  kẻ khác

          Bà-la-môn hoặc các Sa-môn

             Dù ăn tín thí cúng dường

       Vẫn còn làm hại thường thường cỏ cây

          Hạt từ rễ, hạt này từ đất

          Từ chiết cây, hạt thật sinh ra

              Tỷ Kheo chân chánh xuất gia

              Không hề làm hại cỏ hoa, cây trồng.

 

 47.     Các Sa-môn, số đông Phạm-chí

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

             Vẫn còn cất chứa khôn lường

       Món ăn, đồ uống, vải, giường, ngựa xe

          Chứa hương liệu, hoa hòe – thụ hưởng

          Cốt sao mình sung sướng, hanh thông. 

              Tỷ Kheo chân chánh thì không

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  089

 

              Chẳng hề cất chứa, chất chồng nợ thêm

              Là giới hạnh trong tầm Giới Luật

              Vị Tỷ Kheo thuần thục thọ trì.

 

48.        Sa-môn ngoại đạo các vì

       Bà-la-môn nọ trí tri không tường

            Không hổ thẹn, dương dương đắc chí

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

             Vẫn còn sống rất phô trương

       Múa hát, nhạc kịch, diễn tuồng thần tiên

          Đấu bò đực, đấu chim cun cút

          Đấu ngựa voi, vun vút đấu quyền

             Diễn binh, dàn trận liên miên

       Tụng chú, ngâm vịnh khắp miền trải qua.

          Vị chân chánh xuất gia không thế

          Sống thanh tịnh, giới thể toàn chu

              Đó là giới hạnh đặc thù

       Nằm trong Giới Luật chân tu giữ gìn.           

 

49.       Các Sa-môn, bất minh Phạm-chí

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

             Vẫn sống giải trí du dương

       Những trò cờ bạc chủ trương ăn tiền        

          Cờ trên không, cờ trên mặt đất

          Tám hình vuông hoặc đặt mười hình

             Trò chơi quăng thẻ cho tinh

       Chơi banh, đoán chữ đoán hình trên lưng

          Đoán tư tưởng, trông chừng bắt chước

          Theo điệu bộ sao được giống bằng

             Súc sắc, kèn lá, chơi khăng,

       Những trò tiêu khiển họ hằng mê sa

          Thú giải trí sa đà thụ hưởng

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  090

 

          Mất thì giờ, ngất ngưởng ngày qua.       

              Giải trí tà vạy tránh xa,

       Giới Luật của bậc xuất gia phải gìn.           

 

. 50.     Các Sa-môn, bất minh Phạm-chí

          Dù đã ăn tín thí cúng dường 

             Vẫn sống phè phởn, cao lương

       Giường cao, chăn ấm, trải giường bằng len

          Mền lông thú, hai bên đính ngọc

          Tấm khảm quý che bọc đỉnh giường

             Nệm bằng da của sơn dương

       Ghế dài có gối chân, thường bằng da.

          Vị Tỷ Kheo xuất gia chân chánh

          Không hưởng thụ lạc cảnh phù du

              Đó là giới hạnh đặc thù

       Nằm trong Giới Luật chân tu giữ gìn.           

       

51.      Các Sa-môn, bất minh Phạm-chí

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

             Vẫn sống cuộc sống vô lương                       

       Thường dùng mỹ phẩm, xông hương, thoa dầu

          Đeo trang sức với đầu tóc giả

          Gậy cầm tay với cả lọng, gươm

             Phất trần, vải trắng viền cườm

       Đấm bóp, tắm, đập, soi gương cả ngày

          Kem thoa mặt với đầy son phấn

          Những kẻ này mê mẩn bướm hoa.

              Chân chánh Tỷ Kheo xuất gia     

      Tránh xa trang sức, lượt là cũng không.    

 

52.      Các Sa-môn, số đông Phạm-chí  

          Dù đã ăn tín thí cúng dường     

             Vẫn nói vô ích, tầm thường

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  091

 

       Nói toàn những chuyện đế vương dông dài

          Chuyện ăn trộm, gái trai, binh lính

          Chuyện đại thần, bách tính, chiến tranh

             Những chuyện làng xóm, thị thành

       Đồ ăn, thức uống, xoay quanh vải, mùng

          Về quốc độ, anh hùng tiêu biểu

          Hoặc chuyện về hương liệu, hoa hương

             Hiện trạng thế giới, đại dương

       Câu chuyện tạp thoại, sự thường hay không.

 

          Chân Tỷ Kheo thì không như thế

          Hạnh Sa-môn giới thể toàn chu

              Đó là giới hạnh đặc thù

       Nằm trong Giới Luật chân tu giữ gìn.

 

53.      Các Sa-môn, bất minh Phạm-chí  

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

             Vẫn sống bàn luận tranh đương

     Như nói :“ Ngươi biết chuyện thường này không?

          Pháp và luật ngươi thông không chứ ?

          Ta rất rành những thứ luật này.

             Ngươi phạm tà kiến tội dày

       Ta thật chánh kiến, lời  đầy tương ưng.

          Điều nói sau ngươi từng nói trước

          Điều nói trước lại được nói sau

             Chủ kiến ngươi bị phủ đầu

       Ngươi bị thuyết bại, hãy cầu giải vây ”.

 

          Những kẻ này luận bày tranh chấp

          Quyết ăn thua cao thấp, gần xa

              Chân chánh Tỷ Kheo xuất gia                   

       Từ bỏ biện luận, tránh xa tranh tài.

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  092

 

54.      Các Sa-môn, lợi tài Phạm-chí

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

             Vẫn sống rất đáng coi thường

       Đứng làm môi giới đế vương, đại thần

          Đưa tin tức, thân gần Phạm-chí,

          Sát-Đế-Lỵ, Gia chủ gần xa

              Chân chánh Tỷ Kheo xuất gia                         

       Không làm môi giới ngụy tà ô danh.

 

55.      Các Sa-môn, lợi tranh Phạm-chí

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

             Vẫn sống một cách bất lương

       Lừa đảo, siểm nịnh muôn đường đáng khinh

          Nói gợi ý, bất minh cầu lợi

          Hoặc dèm pha cho tới phân ly

             Tư cách ấy chẳng ra gì.

       Tỳ Kheo chân chánh nhu mì trực ngôn

          Với giới hạnh bảo tồn nghiêm cẩn

          Trong Giới Luật , tinh tấn thọ trì.

             Đời sống thanh tịnh ; trong khi

 

56.   Sa-môn, Phạm-chí vô nghì bất lương

          Không hổ thẹn, dương dương đắc chí         

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

             Vẫn sống tà hạnh tầm thường

       Xem tướng, đoán mộng, phô trương biệt tài

          Phun hạt cải, tế khoai, tế lửa,

          Tế thục tô, tế lúa, tế dầu, 

             Tế máu cho đến khoa cầu

       Cầu thần ban phước hoặc cầu quỷ ma

          Khoa xem mộng lẫn khoa địa lý

          Khoa thuốc độc cho chí khoa chim

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  093

 

             Khoa đoán số mạng, cầu tìm                

       Chiêm tướng, triệu tướng, khoa ngừa bắn tên

          Khoa bồ cạp hay tên khoa rắn

          Khoa chim quạ, chuột cắn… những là

              Chân chánh Tỷ Kheo xuất gia                         

       Tránh xa ác hạnh ngụy tà ô danh.

 

57.      Các Sa-môn, lợi tranh Phạm-chí

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

             Vẫn sống tà mạng vô lường

       Xem tướng hòn ngọc, kiếm gươm, áo quần

          Tướng mũi tên, cây cung, võ khí

          Tướng đàn bà cho chí đàn ông

             Thiếu nam, thiếu nữ, nhi đồng

       Đầy tớ trai gái, tướng trong gia cầm

          Tướng voi, ngựa ; sưu tầm tướng thú

          Tướng dê, cừu, chim cú, cắc kè,

             Tướng trâu, cun cút, gậy que,

       Bò đực, bò cái, lập lòe tướng ma.

          Vị chân chánh xuất gia thì khác

          Có giới hạnh an lạc uy nghi

              Nằm trong Giới Luật thanh quy

       Tỷ Kheo chân chánh thọ trì tịnh thanh.

 

58.      Các Sa-môn, lợi tranh Phạm-chí  

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

             Vẫn sống tà mạng như thường

       Đoán rằng : ‘Vua sẽ kiên cường tấn công

          Vua ngoại bang thế cùng triệt thoái

          Vua bản xứ rồi lại thu quân

             Bên này thắng trận mấy lần

       Bên kia đại bại, thất thần rút lui.

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  094

 

          Những kẻ này không nguôi hiếu động

          Cứ đoán mò, thực mộng chẳng sao !

              Chân chánh Tỷ Kheo thanh cao

       Tránh xa suy đoán tào lao, ngụy tà.

 

59.      Các Sa-môn hay là Phạm-chí

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

             Vẫn sống chẳng được thiện lương

       Bằng những tà mạng, đủ phương thức tà

          Lòng ham muốn xa hoa hưởng thụ

          Nên tìm đủ mọi cách điêu ngoa

             Tiên đoán sẽ có xảy ra

       Nguyệt thực, nhật thực hoặc là sao băng

          Đoán mặt trời, mặt trăng đi lệch

          Hoặc đi đúng, không chệch bầu trời

             Sẽ có lửa cháy các nơi

       Sẽ có động đất, sấm trời : Thiên cơ

          Các tinh tú sẽ mờ, sẽ sáng

          Hay lặn, mọc ; có nạn nguy, an

             Kết quả xảy trong không gian

       Những kẻ hiếu sự lan man đoán mò.

          Có giới hạnh, chẳng cho ác khởi

          Vị Tỷ Kheo Luật Giới làm đầu,

              Không sống tà mạng lún sâu

 

60.    Như các Phạm-chí, hoạt đầu Sa-môn

          Không hổ thẹn, dương dương đắc chí        

          Dù đã ăn tín thí cúng dường

             Vẫn sống tà mạng bất lương

       Đoán mưa, đại hạn, bất tường xảy ra

          Sẽ được mùa hay là mùa mất

          Sẽ có bệnh hoặc gặp họa tai

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  095

 

             Các nghề như đếm ngón tay

       Kế toán, cộng số, làm theo thế tình

     

61.      Hoặc sắp đặt ngày lành tháng tốt

          Để rước dâu, đón một rể hiền

             Hòa giải, chia rẽ, tiêu tiền

       Đòi nợ, bùa chú người liền rủi ro

          Dùng bùa chú làm cho cóng lưỡi

          Để phá thai, cứng dưới quai hàm

             Khiến cho bị điếc, bị câm

       Hỏi gương soi, hỏi nữ nam phù đồng

          Thờ đại địa cầu mong có phước

          Thờ mặt trời để được quang huy

             Phun ra lửa, thỏa sân si

       Bùa chú, cầu nguyện Si-Ri thần tài.

 

62.      Hoặc tà mạng dùng ngay tà thuật

          Để được yên, khỏi chuốc nạn tai

             Các điều đã hứa, làm sai

       Để được dương thịnh, trong nhà chở che

          Tìm đất tốt, phước về nhà mới

          Lễ rửa miệng, ca ngợi hy sinh

             Làm cho mửa, xổ trong mình

       Bài tiết nhơ bẩn, sạch tinh cả người

          Thoa dầu tai, soi ngươi nhỏ mắt

          Làm thầy thuốc mổ cắt bệnh nhân

             Chữa bệnh con nít xa gần

       Các loại cây rễ, lượng phân dùng bừa

          Chân Tỷ Kheo ngăn ngừa ác hạnh

          Y Giới Luật, chân chánh thọ trì.

 

63.    –  Này Đại Vương ! hãy tường tri

       Vị Tỷ Kheo ấy uy nghi, vô cầu

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  096

 

          Được hộ trì nhờ vào Giới Luật

          Tâm kiên cương chẳng chút sợ gì

             Như Sát-Đế-Lỵ (1) một vì

       Làm lễ quán đảnh (2), trị vì giang san

          Đã hàng phục lân bang thù địch

          Không còn sợ đột kích biên phòng.

             Tỷ Kheo chân chánh cũng không

       Sợ hãi tội lỗi, vì lòng thẳng ngay

          Giới Luật ấy đủ đầy, cao quý

          Hưởng lạc thọ, hoan hỷ nội tâm.

*

64.     –  Này Đại Vương ! Hãy lắng tâm

       Tỷ Kheo bảo hộ các căn thế nào ?

          Mắt thấy sắc nhưng nào giữ tướng

          Tướng chung, riêng chẳng nắm giữ gì

             Mắt không chế ngự tại chi

       Khiến bất thiện pháp ưu bi khởi vào

          Nên tham ái dâng trào đủ thứ

          Vị Tỷ Kheo chế ngự nguyên nhân

             Hộ trì tích cực nhãn căn

       Cũng như hộ trợ nhĩ căn cũng cần.

          Tai nghe tiếng hay thân cảm xúc

          Mũi ngửi hương, nhận thức : Ý căn

    _______________________________

   (1) : Theo Bà-La-Môn, xã hội chia ra 4 giai cấp bất di bất dịch : Bà-la-môn (Brahmana -giai cấp đứng đầu giữ phần nghi lễ, tế tự), Sát-Đế-Lỵ ( Khattiyà - giai cấp Vua chúa, quan quyền ) ; Giai cấp Phệ-Xá (Vaisa - Thương gia) . Giai cấp cuối cùng bị áp chế, khinh rẻ nhất là Thủ-Đà-La hay Chiên-Đà-La ( Candala ) . 

  (2) : Theo tập tục Ấn-Độ xưa , khi chính thức tuyên cáo địa vị kế thừa của Thái Tử để chuẩn bị lên ngôi Vua , hoàng tộc lấy nước 4 biền rưới lên đỉnh (đảnh) đầu Thái-tử., Do đó Thái-tử cũng được gọi là“Quán đỉnh vương tử ”. Điều đó có ý rằng sau này vị vương tử có thể thống trị toàn bộ lãnh thổ và nhân dân trong bốn biển  .         

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  097

 

             Tỷ Kheo hộ trì các căn

       Nên hưởng lạc thọ, nội tâm sáng ngời.

      

65.  –  Này Đại Vương ! Thời thời tỉnh giác

          Giữ chánh niệm, an lạc tự tâm

             Tỷ Kheo đi, đứng, ngồi, nằm

       Đều giữ tỉnh giác, trong tâm biết liền

          Khi tới, lui – biết mình lui, tới

          Khi nhìn quanh, biết bởi mình làm

             Hay khi co duỗi tay chân

       Mặc y, đi bát hoặc cần uống ăn

          Khi nhai, nuốt, nói năng : Tỉnh giác

          Đại, tiểu tiện, nhổ khạc : Biết mình

             Như vậy Tỷ Kheo tâm minh

       Chánh niệm tỉnh giác, an bình, thanh cao.

 

66.  – “ Này Đại Vương ! Thế nào biết đủ ?

          Hạnh Tri Túc luôn giữ chỉnh tề

             Bằng lòng ba y để che

       Bình bát khất thực dễ bề cúng dâng

          Y và bát luôn gần bên cạnh

          Cũng như chim, đôi cánh luôn mang

             Đó là Tỷ Kheo giới toàn

       Giữ hạnh Biết Đủ, không màng nhiều hơn.

       

67.      Với Giới uẩn chánh chơn cao quý

          Với các căn nhiếp kỹ, hộ trì

             Chánh niệm tỉnh giác trí tri

       Thêm hạnh tri túc, còn gì quý hơn.

          Trang bị đủ những gì cao quý

          Vị ấy lựa vị trí lặng yên

             Như rừng tĩnh mịch, lâm viên

       Gốc cây, khe núi hoặc liền tha ma

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  098

 

68.      Thời ngọ thực đã qua, rửa bát

          Ngồi kiết già, an lạc, thẳng lưng

             An trú chánh niệm, lâng lâng

       Tham ái từ bỏ, thoát dần ái tham

          Bỏ sân hận, từ tâm thương xót

          Chúng hữu tình mỗi một cảnh riêng

             Từ bỏ hôn trầm, thụy miên

       Thoát ly khỏi chướng thụy miên, hôn trầm

          Giữ tịnh tâm, hướng về ánh sáng

          Cùng chánh niệm, tỉnh giác, tâm yên

             Gột rửa chúng, được an nhiên

       Từ bỏ  trạo cử thì liền tịnh thân

          Hết nghi ngờ, phân vân lưỡng lự

          Gột rửa hết trạo cử, hôn trầm

             Gột rửa tham ái, hận sân

       Đối với thiện pháp, tinh cần hành theo.

 

69.  –  Đại Vương ! Như người nghèo mắc nợ           

          Liền chọn nghề, không sợ khó khăn     

             Nhờ sự nỗ lực, tinh cần

       Nghề nghiệp phát đạt, tự thân nên giàu

          Có tiền dư, nợ mau trả dứt

          Nuôi vợ con, quả thực thanh nhàn

             Người ấy nhờ vậy giàu sang

       Sung sướng hoan hỷ, hoàn toàn an nhiên.

 

70.  –  Này Đại Vương ! Bệnh duyên người nọ

          Rất đau đớn, lại khó uống ăn

             Thể lực suy yếu dần dần

       Cơn bệnh trầm trọng hành thân đêm ngày

          Bỗng nhân duyên, gặp thầy gặp thuốc

          Dứt hẳn bệnh, ăn uống tiêu thông

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  099

 

             Thể lực khôi phục như mong

       Hoan hỷ, sung sướng, sống trong an lành.

 

71.  –  Này Đại Vương ! Một anh bị nhốt

          Trong ngục tù, ngục tốt khảo tra

             Đau đớn, sợ hãi tối đa

       Cầu mong thoát khỏi tai qua, nạn lùi

          Bỗng duyên vui, gặp ngài Chánh án

          Xét vô tội, xóa án thả mau

             Tài sản không bị tổn hao

       Thân vẫn khang kiện, ngục lao thoát rồi.

          Về lại nhà, bồi hồi nghĩ lại

          Quá sung sướng, thanh thái hân hoan.

 

72.     –  Này Đại Vương ! Một thời gian

       Có người nô lệ của hàng chủ nhân

          Không tự chủ, bản thân lệ thuộc

          Mất tự do, ràng buộc khó khăn

             Bỗng một hôm, vị chủ nhân

       Tuyên bố trả tự do thân người này,

          Quá hoan hỷ, lòng đầy sung sướng

          Người nô lệ tận hưởng niềm vui.

 

73.     –  Này Đại Vương ! Có một người

       Giàu, nhiều tài sản, là người lái buôn

          Qua sa mạc mênh mông nguy hiểm

          Thiếu lương thực, khan hiếm nước dùng

             Sợ hãi trong bước đường cùng

       Bỗng gặp ốc đảo, nước trong rất nhiều

          Mấy hôm sau, lại điều may khác

          Khỏi sa mạc, gần đến đầu làng

             Vô sự, sung sướng, vui an

       Khỏi sự nguy hiểm lòng hằng ước mơ.

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  100

 

74.   – Này Đại Vương ! Chính nhờ quán niệm

          Vị Tỷ Kheo tự nghiệm, tự tri

             Năm Triền Cái  chưa xả ly

       Như là món nợ, Bệnh  hay Ngục đường

          Như nô lệ, con đường sa mạc

          Nay trả dứt hết các nợ nần

             Khỏi cơn bệnh dữ hành thân

       Ra khỏi sa mạc, thoát tầng ngục lao

          Năm  triền cái  chừng nào chưa diệt

          Vị Tỷ Kheo mãi miết tinh cần.

 

75.         Chừng nào khi quán tự thân

       Với năm triền cái  đã cần xả ly

          Do xả ly, tức thì hoan hỷ

          Do hoan hỷ, tâm được khinh an

             Lạc thọ sinh do khinh an

       Đạt được như thế, tâm an định liền.

          Ly ác pháp, Tỷ Kheo ly dục

          Chứng và trú vào mục Nhất Thiền

             Trạng thái hỷ lạc tự tâm

       Sinh do ly dục, với Tầm, Tứ chuyên

          Đệ Nhất Thiền, Tỷ Kheo thấm nhuận

          Như tẩm ướt, sung mãn, tràn nhanh

             Hỷ lạc do ly dục sanh

       Với Tầm, với Tứ thấm quanh mọi thời.

 

76.   –  Này Đại Vương ! Như người hầu tắm

          Thật lão luyện, lo sắm sửa mau

             Rắc bột tắm vào trong thau

       Rồi dùng bột ấy nhồi vào nước trong

          Nhào trộn ướt, nhưng không chảy giọt

       * Cũng như một Tỷ Kheo vị nào

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  101

 

             Tẩm nhuận, sủng ướt, thấm mau

       Toàn thân không có chỗ nào còn khô

          Cũng như thế, sanh do ly dục

          Hỷ lạc cũng đẫm suốt tâm đây.

 

          – Này Đại Vương ! Thật lành thay !

       Nói về hạnh nguyện của thầy Tỷ Kheo

          Sa-môn quả duyên theo thiết thực

          Bậc xuất gia giới đức, giác chơn

             Còn vi diệu, thù thắng hơn

       Những quả thiết thực Sa-môn trước này.

 

77.   –  Này Đại Vương ! Ở đây lại nữa

          Vị Tỷ Kheo vào cửa định thiền

             Diệt Tầm, diệt Tứ được yên

       Thì chứng và trú vào Thiền thứ Hai

          Một trạng thái ra ngoài Tầm, Tứ

          Do Định sinh, nội tỉnh nhất tâm

             Tỷ Kheo ấy đã thấm nhuần

       Tẩm ướt, sung mãn khắp thân của mình

          Do Định sinh, tràn đầy hỷ lạc

          Không chỗ nào hỷ lạc chẳng nhuần.

 

78.     –  Này Đại Vương ! Tại cội nguồn

       Có một hồ nước, nước tuông dâng đầy

          Cả nam, bắc, đông, tây các chỗ

          Không có lỗ thoát nước chảy ra

             Suối nước mát lạnh phun ra

       Làm cho đẫm ướt, thấm qua dâng tràn

          Thỉnh thoảng mưa, hồ càng tẩm ướt

          Không chỗ nào không được tràn dâng

             Tỷ Kheo ấy đã thấm nhuần

       Tẩm ướt, sung mãn khắp thân của mình

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  102

 

          Do Định sinh, tràn đầy hỷ lạc

          Không chỗ nào hỷ lạc chẳng đầy.

         –  Này Đại Vương ! Thật lành thay !

       Nói về hạnh nguyện của thầy Tỷ Kheo

          Sa-môn quả duyên theo, thiết thực

          Bậc xuất gia giới đức, giác chơn

             Còn vi diệu, thù thắng hơn

       Những quả thiết thực Sa-môn trước này.

 

79.   – Này Đại Vương ! Ở đây lại nữa

          Vị Tỷ Kheo vào cửa định thiền

             Ly hỷ trú xả, nhất tâm

       Chánh niệm tỉnh giác, thì thân cảm liền

          Sự lạc thọ, thánh hiền gọi đủ

          Là ‘xả niệm lạc trú’ tâm chuyên

 

             Chứng và an trú Tam Thiền

       Tỷ Kheo đẫm ướt, thấm tuyền tự thân

          Sự lạc thọ, không cần có hỷ

          Lạc thọ ấy thấm kỹ toàn thân

             Không một chỗ nào trên thân

       Mà Lạc thọ đó không phần thấm vô.

 

80.   – Này Đại Vương ! Như hồ sen trắng

          Cả sen hồng chen lẫn sen xanh

             Những hoa sen ấy đều sanh

       Từ trong hồ nước, lớn nhanh từng ngày

          Nhưng chúng vẫn chưa ngoi khỏi nước

          Từ gốc rễ đẫm ướt tới đầu

             Toàn thân gốc ngọn thấm sâu,

       Tỷ Kheo vị ấy thấm vào giống y

          Với lạc thọ, không đi với hỷ

          Đã thấm kỹ, sung mãn tràn đầy

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  103

 

        –  Này Đại Vương ! Thật lành thay ! 

       Nói về hạnh nguyện của thầy Tỷ Kheo

          Sa-môn quả duyên theo, thiết thực

          Bậc xuất gia giới đức, giác chơn

             Còn vi diệu, thù thắng hơn

       Những quả thiết thực Sa-môn trước này.

 

81.   –  Này Đại Vương ! Ở đây lại nữa

          Vị Tỷ Kheo vào cửa định thiền

             Xả lạc, xả khổ ; tâm yên

       Diệt hỷ, ưu, cảm thọ – liền trước đây

 

          Chứng, trú ngay vào Thiền Đệ Tứ

          Không khổ, lạc ; không giữ niệm nào

             Thanh tịnh, an lạc tiêu dao

       Như Tỷ Kheo ấy thấm sâu, ướt đầm

          Được thấm nhuần với tâm thuần tịnh

          Và trong sáng, trong chính thân này.

 

82.     –  Này Đại Vương ! Ví như đây

       Có người ngồi, lấy vải dày trắng tinh

          Khắp cả thân, đầu mình trùm cả

          Không chỗ nào mà gã không trùm.

             Cũng vậy, Tỷ Kheo thấm nhuần

       Với Tâm Thuần Tịnh gội nhuần khắp đây.

 

     –  Này Đại Vương ! Như vầy thiết thực

          Sa-môn Quả giới đức, giác chơn

             Vi diệu và thù thắng hơn

       Những Quả thiết thực Sa-môn trước này.

 

83+84. – Này Đại Vương ! Như vầy thí dụ :

          Mong Đại Vương hãy thử nghĩ suy

             Có một hòn ngọc lưu ly

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  104

 

       Rất là quý giá, sánh bì bảo châu

          Rất sáng đẹp, không màu, trong suốt

          Có tám mặt, đã được khéo mài

             Chẳng trầy trụa, rực rỡ thay !

       Lấp lánh chói lọi đêm ngày sáng trưng

          Các sợi giây xâu từng lần một

          Sợi màu vàng, sợi trắng, đỏ, xanh

             Một người đôi mắt tinh anh

       Nhìn vào hòn ngọc, thấy rành bảo châu

          Là báu vật chẳng đâu thấy có

          Các sợi giây vàng, đỏ, trắng, xanh

             Được xâu lần lượt khéo rành

       Thấy được màu sắc long lanh ngọc này.

 

          Vị Tỷ Kheo thẳng ngay, thuần tịnh

          Tâm định tỉnh, không nhiễm não phiền

             Nhu nhuyến, vững chắc  theo Thiền

       Bình thản như vậy, chẳng phiền chẳng ưu

          Vị Tỷ Khưu hướng ngay tâm tới

          Chánh Trí với Chánh Kiến như vầy

             Biết rằng : ‘Thân của ta đây

       Chính là Sắc pháp, thân này do sanh

          Do bốn đại tác thành hoàn hảo

          Cha mẹ nuôi, cơm cháo  vô thường

             Biến hoại, đoạn tuyệt ; đáng thương

       Phấn toái, hoại diệt. Nhưng nương thân này

          Thức tánh ta bị giây trói buộc

          Trong thân ấy, lệ thuộc như vầy.

 

         –  Này Đại Vương ! Thật lành thay !

       Nói về hạnh nguyện của thầy Tỷ Kheo

          Sa-môn quả duyên theo thiết thực

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  105

 

          Bậc xuất gia giới đức, giác chơn

             Còn vi diệu, thù thắng hơn

       Những quả thiết thực Sa-môn trước này.

 

85+86. – Này Đại Vương ! Như vầy thí dụ :

          Một trại chủ cầm một cây lau

             Rút lau ra khỏi vỏ lau

       Rồi nghĩ : ‘Đây vỏ, đây lau ; khác rồi

          Cây lau khác, vỏ thời khác đó

          Nhưng cây lau từ vỏ rút ra’.

 

             Cũng như vỏ kiếm nạm ngà

       Rút ra thanh kiếm sáng lòa, quý thay !

          Thanh kiếm khác, vỏ này khác đó

          Nhưng cây kiếm từ vỏ rút ra.

 

             Hay như con rắn lột da

       Đây là con rắn, đây là vỏ da

          Vỏ da rắn không là con rắn

          Nhưng rắn từ vỏ rắn lột ra

              Đây những thí dụ thấy qua

             Cái này từ cái kia mà có đây.

*

          Vị Tỷ Kheo thẳng ngay, thuần tịnh

          Tâm định tỉnh, không nhiễm, không phiền

             Nhu nhuyến, vững chắc – theo Thiền

       Bình thản như vậy, chẳng phiền chẳng ưu.

 

          Vị Tỷ Khưu hướng tâm đến với

          Sự Hiện Hóa Thân mới khác vời

             Do ý làm ra tức thời

       Tạo một thân khác từ nơi thân này

          Thân mới ấy cũng tày Sắc pháp

          Do ý sinh, đủ các căn phần

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  106

 

             Mắt, tai, mũi, lưỡi, tay chân

       Toàn thân không thiếu một căn chi nào.

      –  Này Đại Vương ! như vầy thiết thực

          Sa-Môn Quả giới đức, giác chơn

             Vi diệu và thù thắng hơn

       Những quả thiết thực Sa-môn trước này.

 

87+88. – Này Đại Vương ! Như vầy thí dụ :

          Thợ gốm hay đệ tử người này

             Là người thợ rất khéo tay

       Đất sét nhồi nhuyển, người này làm ra

          Đồ gia dụng tùy qua sở thích.

 

          Hay thợ ngà thực đích lành nghề

             Khéo đẻo chạm với tay nghề

       Đồ ngà tùy thích mọi bề làm ra.

 

          Hay như là thợ vàng rất khéo

          Dùng vàng ròng tạo chế nữ trang

             Các loại trang sức bằng vàng

       Thật là tinh xảo, đẹp sang như vầy.

*

          Vị Tỷ Kheo thẳng ngay, thuần tịnh

          Tâm định tỉnh, không nhiễm, không phiền

             Nhu nhuyến, vững chắc – theo thiền

       Bình thản như vậy, chẳng phiền chẳng ưu

 

          Vị Tỷ Khưu hướng tâm đến với

          Các Thần Thông nhiều loại nhiệm mầu

             Một thân hiện ra nhiều thân

       Nhiều thân thu lại một thân dễ dàng

          Hiện, biến hình, đi ngang qua vách

          Xuyên qua núi như cách hư không

             Độn thổ, trồi lên đất giồng

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  107

 

       Đi được trên nước cũng không chìm nào

          Ngồi kiết già trên cao vòi vọi                     

          Bay trên không như loại chim bằng

             Với tay chạm mặt trời, trăng

       Có đại oai lực, oai thần uy linh

          Hoặc có thể tự mình bay tới

          Cõi Phạm Thiên vời vợi nơi này.

 

        –  Này Đại Vương ! Thật lành thay !

       Nói về hạnh nguyện của thầy Tỷ Kheo

          Sa-Môn Quả duyên theo, thiết thực

          Bậc xuất gia giới đức, giác chơn

             Vi diệu và thù thắng hơn

       Những Quả thiết thực Sa-môn trước này.

 

89+90. – Này Đại Vương ! Như vầy thí dụ :

          Có một người chăm chú qua đàng

             Bỗng nghe tiếng trống rộn ràng

       Trống lớn, trống nhỏ, muôn ngàn âm thanh

          Tiếng xập xỏa, tiếng loa, tiếng kiểng

          Người ấy nghe và hiểu tận tường

             Âm thanh trầm bổng du dương

       Tiếng trong, tiếng đục, âm vương vấn hoài.

 

          Vị Tỷ Kheo thẳng ngay, thuần tịnh

          Tâm định tỉnh, không nhiễm, không phiền

             Nhu nhuyến, vững chắc – theo thiền

       Bình thản như vậy, chẳng phiền chẳng ưu

          Vị Tỷ Khưu hướng tâm đến với

          THIÊN NHĨ THÔNG, nghe tới muôn phần

             Với Tai thanh tịnh siêu nhân

       Vị ấy có thể nghe gần nghe xa

          Hai loại tiếng : người ta và loại

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  108

 

          Tiếng chư Thiên các cõi nghe rày.

 

         –  Này Đại Vương ! Thật lành thay !

       Nói về hạnh nguyện của thầy Tỷ Kheo

          Sa-Môn Quả duyên theo, thiết thực

          Bậc xuất gia giới đức, giác chơn

             Vi diệu và thù thắng hơn

       Những Quả thiết thực Sa-môn trước này.

 

91+92. – Này Đại Vương ! Như vầy thí dụ :

          Có một người thiếu nữ, hay là

             Thanh niên, đàn ông, đàn bà,

       Tính ưa trang sức, nhìn vào trong gương

          Thật sáng trưng, hay trong chậu nước

          Thấy mặt mình, biết được thế này :

             Có tỳ vết thì biết ngay

       Nếu không tỳ vết, mặt mày sạch thay.

 

          Vị Tỷ Kheo thẳng ngay, thuần tịnh

          Tâm định tỉnh, không nhiễm não phiền

             Nhu nhuyến, vững chắc – theo thiền

       Bình thản như vậy, chẳng phiền chẳng ưu

          Vị Tỷ Khưu hướng tâm đến với

          THA TÂM THÔNG, dẫn tới biết ngay

             Tâm của người khác hằng ngày

       Tâm tham cũng biết, không tham biết liền

          Tâm nổi sân, biết liền sân hận

          Tâm không sân, không hận cũng tường

             Tâm Si hay không Si  thường

       Chuyên chú, tán loạn biết dường tự tâm

          Đại hành tâm, biết là như vậy

          Hoặc không phải là đại hành tâm

             Tâm vô thượng, biết rõ ràng

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  109

 

       Tâm chưa vô thượng lại càng biết thông,

          Tâm thiền định hay không thiền định,

          Tâm giải thoát hay dính buộc rang,

             Vị ấy đều biết rõ ràng

       Tâm của người khác ; cả hàng trí, ngu.

 

93+94. – Này Đại Vương ! Ví như một gã

          Từ làng mình đi quá làng bên

             Từ làng bên lại đi lên

       Đến một làng khác rồi bèn trở lui

          Về làng mình, bùi ngùi nhớ lại

          Cuộc hành trình đã trải đi qua

             Đến làng bên, gặp người ta

       Đủ cả lớn bé, người già, trẻ con

          Tại nơi ấy, ta còn kỷ niệm

          Ngồi nơi nào, chuyện phiếm ra sao,

 

             Rời làng ấy, ta lại vào

       Một làng khác nữa, biết bao chuyện còn

          Gặp người lớn, trẻ con  thôn ấp

          Nói chuyện gì, cao thấp, đứng ngồi

             Trở về làng cũ của tôi

       Lại rất nhiều chuyện nổi trôi hằng ngày.

 

      –  Vị Tỷ Kheo thẳng ngay, thuần tịnh

          Tâm định tỉnh, không nhiễm não phiền

             Nhu nhuyến, vững chắc – theo thiền

       Bình thản như vậy, chẳng phiền chẳng ưu.

          Vị Tỷ Khưu hướng tâm đến với

          TÚC MẠNG THÔNG, nhớ tới nhiều đời

             Quá khứ  với một, hai đời

       Năm chục, ba bốn trăm đời đã qua

          Một ngàn đời hay là hơn nữa

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  110

 

          Một trăm ngàn đời thuở lâu xa

             Hoại kiếp, thành kiếp trải qua

       Vị ấy nhớ lại như là mới đây.

 

          Tại nơi ấy, tên này ta có

          Thuộc giai cấp, giòng họ thế này

             Uống, ăn, thọ khổ, lạc  rày

       Tuổi thọ như thế, chết ngày ra sao

          Ta tái sinh, nhằm vào làng đó

          Có tên tuổi, giòng họ thế nào,

             Cứ thế, nhớ lại biết bao

       Tiền kiếp, tái kiếp không sao đếm rồi.

          Vị Tỷ Kheo nhờ nơi không vọng

          Nhớ đến nhiều đời sống an bài.

 

        –  Này Đại Vương ! Thật lành thay !

       Nói về hạnh nguyện của thầy Tỷ Kheo

          Sa-Môn Quả duyên theo, thiết thực

          Bậc xuất gia giới đức, giác chơn

             Vi diệu và thù thắng hơn

       Những Quả thiết thực Sa-môn trước này.

.

95+96. – Này Đại Vương ! Như vầy thí dụ : 

          Một tòa lầu có đủ kiều phù

             Lầu này ở giữa ngã tư

       Một người mắt sáng đến từ phương xa

          Lên thượng đài, anh ta thấy rõ

          Người ra vào các ngõ bốn phương

             Nhiều người qua lại trên đường

       Leo lên đài thượng hay dừng ngã tư

          Những người khác đến từ nhiều hướng

          Đi giữa đường hoặc đứng nhìn chơi

             Chỉ bằng đôi mắt sáng ngời

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  111

 

       Người ấy thấy rõ mọi người dễ thay.

          Vị Tỷ Kheo thẳng ngay, thuần tịnh

          Tâm định tỉnh, không nhiễm não phiền

             Nhu nhuyến, vững chắc – theo thiền

       Bình thản như vậy, chẳng phiền chẳng ưu.

 

          Vị Tỷ Khưu hướng tâm đến với

          THIÊN NHÃN THÔNG, dẫn tới tuệ minh

             Xét về sinh tử chúng sinh

       Thiên nhãn thuần tịnh siêu minh, thấy liền

          Vị ấy biết mối giềng Nghiệp quả

          Người hạ liệt, kẻ cả giàu sang

             Người đẹp đẽ, kẻ thô hèn

       Đều do hạnh nghiệp trắng đen họ làm.

 

          Gieo ác hạnh về thân, khẩu, ý

          Hoặc phỉ báng các vị Thánh Hiền

             Người này thân hoại, tận duyên     

       Do nghiệp tà kiến, đọa liền súc sinh,

          Các cõi dữ, như sinh địa ngục

          Hoặc đọa xứ, thằng thúc nạn tai.

 

             Còn bậc hiền giả, những ai

       Làm những thiện hạnh  ý và lời, thân

          Không phỉ báng Hiền nhân, Thánh hiển

          Tạo nghiệp lành, chánh kiến vô cùng

             Sau khi thân hoại mạng chung 

       Được sinh thiện thú, nhân trung, cõi trời

          Do thiên nhãn, biết đời sống chết

          Người hạ liệt  hay kẻ giàu sang

             Người đẹp đẽ, kẻ thô hèn

       Người này bất hạnh, kẻ bèn gặp may

          Do hạnh nghiệp kẻ này hành động

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  112

 

          Có kết quả chẳng giống nhau này.

 

         –  Này Đại Vương ! Thật lành thay !

       Nói về hạnh nguyện của thầy Tỷ Kheo

          Sa-Môn Quả duyên theo, thiết thực

          Bậc xuất gia giới đức, giác chơn

             Vi diệu và thù thắng hơn

       Những Quả thiết thực Sa-môn trước này.

*

97+98. – Này Đại Vương ! Như vầy thí dụ :

          Dãy núi lớn đầy đủ nước trong

             Không cấu nhiễm, sạch trắng bong

       Một người mắt sáng sẽ trông rõ đồ

          Những hòn sạn, con sò , hòn đá

          Những con hến, đàn cá tung tăng

             Trong tâm vị ấy nghĩ rằng

       Nhờ mắt sáng thấy vô ngần điều hay.

          Vị Tỷ Kheo thẳng ngay, thuần tịnh

          Tâm định tỉnh, không nhiễm não phiền

             Nhu nhuyến, vững chắc – theo thiền

       Bình thản như vậy, chẳng phiền chẳng ưu.

 

          Vị Tỷ Khưu hướng tâm đến với

           LẬU TẬN THÔNG, dẫn tới biết rành

             Lậu Tận Trí, biết ngọn ngành

       Đây là sự Khổ, nguyên nhân đưa vào

          Đây Khổ Diệt, đường nào diệt khổ

          Biết như thật lậu-hoặc loại này

             Nguyên nhân lậu-hoặc là đây

       Diệt trừ lậu-hoặc, biết ngay con đường.

      

          Nhờ hiểu biết, tận tường nhận thức

          Tâm vị ấy rất mực sáng trong

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  113

 

             Dục-lậu, hữu-lậu  thoát xong

       Thoát vô-minh-lậu, khỏi vòng trói trăn

          Liền hiểu rõ : Tự thân giải thoát

          Sanh đã tận, Phạm hạnh đã thành

             Việc cần làm, đã thực hành

       Sau đời hiện tại, Vô sanh hiển bày.

 

      –  Này Đại Vương ! Như vầy thiết thực

          Sa-Môn Quả  giới đức, giác chơn

             Vi diệu và thù thắng hơn

       Những Quả thiết thực Sa-môn nói vào.

          Không có một Quả nào thượng đẳng

          Vi diệu hơn, thù thắng tốt hơn,

             Đó là Hạnh của Sa-Môn

       Đạt Sa-Môn Quả tối tôn nhiệm mầu ”.

 

99.      Vừa nghe xong Pháp sâu tối thượng

          A-Xà-Thế quy ngưỡng Thế Tôn

        – “  Bạch Thế Tôn ! Vi diệu thay !

       Như người dựng vật lăn quay ngã nằm

          Chỉ hướng kẻ sai lầm lạc lối

          Đem đèn sáng vào tối như bưng

             Để ai có mắt mở bừng

       Có thể thấy được sáng trưng sắc màu

          Cũng như thế, nhiệm mầu Chánh Pháp

          Được Thế Tôn giải đáp, trình bày       

             Con xin quy ngưỡng từ nay

       Quy y Đại Giác, nương ngay Pháp mầu

          Quy y Tăng, thanh cao đức cả

          Nối tiếp nhau hoằng hóa Pháp môn

             Mong Thế Tôn nhận cho con

       Được làm đệ tử, vun tròn thiện duyên

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  114

 

          Xin phát nguyện vẹn tuyền ngưỡng phục

          Kể từ nay đến lúc mạng chung.

 

              Bạch Thế Tôn !  Thật bất dung

       Vì ngu, bất thiện, muôn trùng vô minh

          Giết phụ vương, đoạn tình cốt nhục

          Đoạt ngai vàng, chẳng chút tình thương

             Phụ hoàng là vị  Minh Vương

       Thiện Nam chân chánh, cúng dường Trúc Lâm.

          Trước Tam Bảo, thành tâm Sám Hối

          Xin phát lồ đại tội của con

             Xin Thế Tôn chứng cho con

       Để không lầm lỗi tội còn tương lai ”.

 

100. – “ Này Đại Vương ! Như Lai nói thẳng

          Tội Đại Vương sâu nặng vô cùng

             Ngũ nghịch đại tội bất dung

       Mà Ngài phạm phải một trong năm điều

          Giết cha mình, làm điều cực ác

          Đoạt vương quyền, khuynh loát triều ca

             Nhưng nay Đại Vương nhận ra

       Đại tội bất hiếu, để mà thành tâm

          Cầu Sám hối đúng tầm pháp Thánh

          Đem hết lòng quy chánh cải tà

             Như Lai chứng minh điều mà

       Đại Vương sám hối giết cha tội này.

          Trong pháp Thánh, ai rày thấy tội

          Thú tội đúng, ngăn lỗi tương lai.

             Mong Đại Vương hãy nhớ hoài

       Thành bậc Minh Chúa đức tài, thương dân ”.

 

 

* * *

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  115

 

 

101.     Nghe nói vậy , vô ngần hoan hỷ       

          A-Cha-Tá-Sát-Tú  Đại Vương

             Tán thán lời dạy tinh tường

       Bạch rằng : “ Con phải cáo từ Thế Tôn

          Việc triều chính đang còn rất bận

          Bậc Quân Vương nghiêm cẩn chu toàn ”.

 

       –  “ Này Đại Vương !  Hãy vui an

       Hãy làm phận sự dở dang đang làm ”.

 

          Lúc bấy giờ, vua A-Xà Thế

          Rất hoan hỷ, đảnh lễ Thế Tôn

             Nghiêm thân hữu nhiễu (1) một vòng

       Đoạn vua từ biệt, tâm trong đạo tình.

 

102.    Đức Thế Tôn nghiêm minh chỉ dạy

          Cho chư Tăng : “ Tội ấy vua làm

             Hối hận dày xéo âm thầm

       Đã gây đại tội giam cầm Vua cha

          Rồi sát hại  chẳng tha Vương phụ

          Dù sám hối, chưa đủ tội tiêu.

             Nếu Vua không có làm điều

       Ngũ nghịch đại tội, thì chiêu ân lành

          Tu-Đà-Hoàn Nhập Lưu quả mãn

          Đã chứng được Pháp nhãn tròn đầy

             Ngay tại chỗ ngồi nơi đây.

       Nhưng thật đáng tiếc, quẩn xoay luân hồi !

 

 

                                                * * *

 

    _______________________________

    (1) : Theo phong tục Ấn Độ xưa, khi từ giã bậc đáng kính trọng, 

       người ta chắp tay đi quanh vị ấy ba vòng theo hướng tay mặt .

Trường Bộ (Tập 1)  Kinh 02 : SA-MÔN QUẢ   *  MLH  –  116

 

 

          Nghe Thế Tôn những lời dạy bảo

          Chư Tỷ Kheo ‘y giáo phụng hành’

             Hoan hỷ tín thọ tâm thành

       Kinh Sa-Môn Quả, pháp lành truyền lưu ./-

 

        Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật  ( 3 L )

 

 

 

*  *

 

( Chấm dứt  Kinh 02 :  SA-MÔN QUẢ  – 

Sàmannaphalasutta  )

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

       

    Thi  hóa Trường Bộ Kinh   ( Tập I )               *   MLH  –  117

 

 

 

           “ Ye dhammà hetuppabhavà

             Tesam hetum Tathàgato

             Àha tesan ca yo nirodho

             Evam vàdì Mahà Samano ”.

 

          “ Vạn pháp tùng duyên sinh

             Diệc tùng nhân duyên diệt

             Ngã Phật Đại Sa Môn  

             Thường tác như thị thuyết ”.

 

      ‘Vạn pháp theo nhân duyên sinh’

‘Theo nhân duyên diệt’ – đinh ninh điều này.    

        Bậc Đại Sa Môn Như Lai

  Thường dạy như vậy ; chính Thầy của tôi. 

 

 

 

 

___________________________________

 

   *  Chú thích xuất xứ về bài kệ này :

 

       Bài kệ do Tôn-giả Thánh Tăng A-La-Hán ASAJI  (A-Xà-

    Chí ), vị trẻ tuổi nhất trong năm vị nhóm Kiều-Trần-Như,

    bạn đồng tu và cũng là năm Đệ tử đầu tiên của Đức Phật

    đọc lên cho Ngài Xá-Lợi-Phất khi được hỏi trong lúc Tôn-

    giả đang thường lệ khất thực tại Thành Vương Xá. 

 

                                                                     ( Xem tiếp trang sau )

    Thi  hóa Trường Bộ Kinh   ( Tập I )              *    MLH  –  118

 

 

 

 

           Nguyên thời bấy giờ, Ngài Xá-Lợi-Phất ( Sariputta )

    cùng với người bạn thân Mục-Kiền-Liên ( Moggalanna )

    là hai  thanh niên Bà-La-Môn rất nổi tiếng đương thời vì

    sức học uyên thâm, tinh thông Tam Vệ-Đà. Nhưng cả hai

    vẫn chưa thỏa mãn với những gì Tam Vệ-Đà  chuyển  tải,

    nên ước hẹn với nhau : Ai tìm được vị Đạo Sư khả kính có

    thể giải hết những nghi ngờ trong các học thuyết cổ kim,

    thì phải báo với người kia để cùng qui ngưỡng tu tập.

 

         Khi lần đầu tiên thấy vị Sa-Môn nghiêm tịnh, thần thái

    an nhiên tự tại đang thứ đệ khất thực tại Thành Vương-Xá

    Ngài Xá-Lợi-Phất bỗng sinh lòng kính mộ, muốn thưa hỏi

    về đường lối tu hành của Tôn-giả, nhưng tôn trọng vì Tôn

    giả đang khất thực, nên Ngài cung kính đi theo sau. Khi

    thấy vật thực đã đủ, Tôn-giả Asaji tìm một gốc cây, ngồi

    xuống thọ thực. Sau khi dùng xong, Ngài Xá-Lợi-Phất đã

    thi lễ và đặt câu hỏi với Tôn-giả : Ai là Thầy của Ngài,và

    vị ấy đã dạy như thế nào ?

 

         Tôn-giả  Asaji  đã đọc lên bài kệ  cô đọng và hàm súc

    ấy. Vừa nghe xong, Ngài Xá-Lợi-Phất  vô cùng  hoan hỷ

    hoát nhiên đại ngộ. Ngài cáo từ  sau khi  hỏi nơi  trụ xứ

    của Đức Phật, rồi vội vàng đi tìm Ngài Mục Kiền Liên,

    đọc lại nguyên văn bài kệ ấy. Ngài  Mục-Kiền-Liên  khi

    nghe xong, lập tức đắc Tu-đà-hoàn quả. Cả hai cùng đi

    đến Trúc Lâm Tinh-Xá ( Veluvanavihàra ) đảnh lễ  Phật

    và cầu xin xuất gia trong Giáo Pháp của Đấng Thế Tôn.

    Sau khi cả hai lần lượt đắc Thánh quả  A-La-Hán, Đức

    Phật tuyên bố hai Ngài là Hai Đại Đệ Tử của Phật :

    Ngài Xá-Lợi-Phất là Đệ nhất Trí Tuệ và Ngài Mục-Kiền-

    Liên là Đệ nhất Thần Thông.

       

  

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Senior Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com ; http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
quangduc@quangduc.com , tvquangduc@bigpond.com
KHÁCH VIẾNG THĂM
110,220,567