Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. quangduc@quangduc.com* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

20. Cô bé Puṇṇā & nàng Sujātā

11/10/201320:21(Xem: 10579)
20. Cô bé Puṇṇā & nàng Sujātā

Con_Gai_Duc_Phat_Minh_Duc_Trieu_Tam_Anh_2
20
Cô bé Puṇṇā & nàng Sujātā

(Cúng dường vi diệu)




Siddhattha Gotama sau sáu năm đi khhnh, chcòn là bxương khô, đã gn bên cái chết, mt ý nghĩ khi sanh nơi chàng: “Sự khổ hạnh, ta cũng đã khổhạnh tận cùng. Ta cũng đã vắt kiệt nước dục lạc ngũ trần ởnơi ta để cho cái thân không còn một chút cảm giác nào - thếnhưng nội tâm ta cũng không an ổn. Trong quá khứ, hiệntại hay vị lai - các sa-môn, bà-la-môn nếu có hành khổ hạnh,chịu mọi sự đau đớn, quằn quại, khốc liệt, kinh khủng – thìcó lẽ cũng không hơn ta được. Ta đã cảm nghiệm sự tươngquan giữa thân và tâm; nó là cái gì không thể tách rời. Hànhhạ xác thân, như vậy cũng có nghĩa là hành hạ tâm trí. Khổhạnh, theo sự thấy biết lẫn sự chiêm nghiệm sâu sắc của ta làmột pháp môn sai lầm”.

Nhưđc được ý nghĩ ca Siddhattha, tri Sakka mun cng cnhn thc đúng đn cho chàng, nên nhưviên lc sĩ co dui cánh tay, đã hin xung khu rng Uruvelā trong dáng dp mt gã chăn bò lang thang ôm cây đàn ba dây. Chàng nhc sĩ lang thang nhưvô tình ngi nơi tng đá dưới gc cây, bt đu thdây đàn. Si thnht, quá “chùng” nên âm thanh “bùng bình... bùng bình” không ra gì c. Chàng nhc sĩ mm cười, qua si dây thhai, hn vn “căng” lên, căng mãi nên si dây đt php! Đến si dây thba, hn cn thn, tt, căng ra nhưng căng tt, đến đchng mc, va phi... ri hn gy mt khúc nhc. Ôi, âm thanh nhưtng ht bo châu thanh trong va đng gia không gian; sau đó, li du dương, trm bng, thánh thót nhưging chim hòa tu.. nhưcung đàn muôn điu ca mùa xuân. Thếri, gã nhc sĩ lang thang ri tng đá, va đi va gy va hát. Ôi, tiếng đàn, khúc nhc, li ca... nhưquyn ln, chan hòa, vui tươi, hoan h... chy tràn ra, len thm vào mây tri, len thm vào tng đu cây, cng c... xa dn ri biến mt. Siddhattha ngi lng. Nng loãng nhvà mng, hiu hiu, mơn man, vut nhlên làn da khô gy, đen đu. Mt cm giác dchu, an bình đi sâu vào tâm hn. “Chùng quáthì không gảy được. Căng quá thì đứt. Khi nào sợi dây đàncăng đúng độ, chừng mực... thì âm thanh mới tuyệt hảo”.

Siddhattha li nhrng, thuu thơ, lúc đi dlhđin vi vương ph, chcn ngi hít ththanh thn là đi được vào đnh sơthin. Trong tháng năm thc tp thin bn nc ca đo sưĀlāra, đôi khi chàng trú thâm sâu vào hlc. Do thân an vui, tươi mát nên tâm cũng được an

vui, tươi mát. Nhưvy là có một loại thực phẩm, đó là hỷ lạc, nó nuôi dưỡng tâm nên thân cũng được khe khon,nhnhàng, dchu.

Và ktkhi đi lên các tng thin vô sc là ta đã tbhlc, chcòn cm giác xquân bình, và sng trong thếgii ca không, ca thc, ca tưởng vi tế.

Ri chàng nghĩ tiếp: “Đời sống, cái được gọi là đời sống là cái gì nhỉ? Nếu được gọi là đời sống thì phải là toàn bộ thực tại, toàn bộ thân và tâm, nghĩa là toàn bộ thân sắc, cảm giác, tri giác, ý chí và nhận thức. Vậy tại sao ta muốn từ bỏ cái này, tìm kiếm cái kia? Tại sao ta đã có thời gian muốn từ bỏ cảm giác - chỉ sống với cái “tưởng” mà thôi? Còn khổ hạnh là gì? Triệt tiêu thân xác chăng? Ta muốn diệt cái thân xác chăng? Và dẫu ta đã tận trừ cảm giác và thân xác cho đến hồi gần như chết thì ta có được gì? Dây đàn căng thì nó sẽ đứt”.

Nhưtìm ra đáp s. Chàng chm rãi đng dy, du dàngđưa mt nhìn quanh. Hít mt hơi thđy, chàng chtnghe hương rng thơm ngát. Nhiu sc hoa nđp màtlâu chàng đã không thy. Mt chú sóc vàng cht xùđuôi trong hc cây, thò lmt nhìn chàng. Siddhattha cúixung nhìn mình: Tht là không còn nhân dng gì. Tmáo vcây, lá cây... đu rách nát ttơi. Chcòn bxươngkhô lng lng đeo dính các đt xương li vi nhau. Nướcda vàng ròng mdiu vi sc tướng phi phàm, bây gilà bóng ma mt con quđói. “Ta phải tìm một tấm vải bó tử thi nào còn lành lặn, xuống sông tắm rửa sạch sẽ rồi ta sẽ bắt đầu đời sống tu tập theo lời mách bảo của gã nhạc sĩ lang thang, nghĩa là không ‘chùng’ quá mà cũng không ‘căng’ quá!”

Kiếm mt cây gy, chàng chng ttvà chm rãi lêtng bước qua bên kia nghĩa đa. Đi năm by bước, chàngphi dng li đth. Riết ri cũng đến nơi. Tìm là có. ,mt tm vi màu vàng đt bó gn mt tthi chng rõ namhay nquăng bđây đã lâu. Chàng nói nh: “Hãy cho tatm vi mà ngươi đã không còn sdng na. Ít hôm nathôi là thân xác ngươi cũng trvcho tđi”. Chàng rúttm vi, phi dùng sc mnh, thgp mi ly tm vi rađược. Tm vi dính máu, dính mđã khô.

Siddhattha ln đến bsông, da bên mép sông có my tng đá, chàng git sch tm y, phơi trên đá, sau đó tm ra, kì crt lâu. Dng li, thmt hi ri chà xát cho kỳ hết bi đt, cáu ghét, lp da chết trên người. Sau đó, do mt quá, Siddhattha nm ngmt gic vô tư, vô l. Khi

tnh dy, chàng nghe tinh thn sng khoái, ly tm y vang đt đã khô ráo, quàng vào người ri ct bước lên hướng rng. Do sc lc dường nhưđã sdng hết năng lượng cui cùng, chàng nm gc trên đám c. Nm bt tnh nhưthếkhông biết bao lâu - thì có mt bé gái, theo lthường mang sa đ-h, bánh, hoa trái đến cúng cho thn linh ti gc cây gn đó. Trông thy mt vsa-môn gy khô, nm thoi thóp th, cô bé biết nhà tu khhnh này do đói đã quá lâu ngày nên kit lc. Đng mi ttâm, cô bé đã tý quỳ xung bên cnh, ly ngn lá làm thìa, đchút ít sa vào ming. Khi nhng git sa đu tiên đi tmôi, chàng nhp nhp, qua lưỡi, thm xung chng ri đi vào ddày; cm giác dchu ttlan thm cchâu thân. Cô bé mm cười, trao nguyên hũ sa có np đy cho chàng. Chlát sau là chàng ung hết hũ sa, người tnh táo trli. Chàng nói:

- Cm ơn cháu gái. Cháu đâu? Đến đây có vic gì, mà cho ta mt bát sa kỳ diu đến thế?

Cô bé mm cười, rng rnim vui:

- Cháu trong làng. Chca cháu, mt bà chtt bng thường sai bo cháu đến gc cây gn bsông đcúng sa, bánh trái cho vthn linh.

Siddhattha mm cười:

- Ri cháu thy ta sp chết nên đã tý dâng hũ sa cho

ta, vy không sbà chry la sao?

- Không! Cô bé mtròn mt đen láy - Bà chcháu tt bng lm. Bà chkhông ry la đâu, mà còn khen ngi na. Bà chthường dy: Giúp mt người đói kh, cu mt người sp chết là sđược phước đc nhiu lm.

- , tt lm! Gii lm! Cháu tên gì thế?

- D, cháu tên Puṇṇā. Bà chca cháu là Sujātā, con gái ca ông triu phú Senānī, ti làng Sena cũng gn đây thôi.

Thếri, tt cđ-h, bánh trái còn li, cô bé dâng hết cho Siddhattha Gotama; và nhthếmà chàng khôi phc sc khe rt nhanh.

Ngày hôm sau, Siddhattha Gotama tbhang đng, xung sng ci cây có tàn xanh bóng mát cnh bsông. Chàng đã quyết đnh tbkhhnh, sđi theo ltrình trung đo... Đêm đó, Siddhattha Gotama tri qua mt gic ngngon, sáng ngày chàng thy sinh lc di dào chy tràn trong cơth.

Nng sm vàng trong, gió nhlay đng cành lá. Vi tinh thn phơi phi, chàng đi kinh hành lui ti ven sông. Xếtrưa, cô bé Puṇṇā li tìm ti vi sa, đhvà bánh trái.

- Cháu li đến cúng thn linh na à?

- Dvâng! Ri cô bé k- Bà cháu lúc còn là con gái, thy ci cây Assattha to ln, uy nghiêm này, nghĩ chc là có thn linh nên thường đến đây cu nguyn: “Xin cho tôicó được một tấm chồng cùng dòng dõi huyết thống, vừa giàusang vừa đẹp tính, đẹp người; sau đó cho tôi sinh được một bétrai khôi ngô, kháu khỉnh, dễ dạy, dễ bảo. Tôi sẽ lễ tạ thầnlinh bằng cơm, sữa, bánh trái trọng hậu nhất”. Thếri, nguyn ước xưa giđã thành tu.

Siddhatha Gotama ngi xung cho va tm bé gái, mm cười. Cô bé Puṇṇā đu đu tiếp:

- Cái ci cây Assattha có thn linh này đã cho bà chcháu mt tm chng nhưý, li còn ban thêm mt bé trai đp đnhưcon tri. Ngày rm tháng Vesākha này, bà chcháu sđến đây tlchính. Còn trước ba ngày, cháu đến đây đcúng nhng lph.

- À ra là vy.

- Ngài sa-môn biết không! Đchun bcho vt thc cúng dường đy trân trng và đy thành kính vào ngày trăng tròn này, bà cháu đã vô cùng công phu...

- cháu k, ta nghe!

- Bà chcháu giàu lm. Ông chcháu li rt tt bng. Ông cười hin lành khi thy bà chchun bsa đcúng tthn linh. Bà nuôi my chc con bò sa cao ln, sung sc nht; ly sa ca my chc con bò này đnuôi tám con bò sa mp ú; ly sa ca tám con bò sa mp ú này chđnuôi hai con bò sa đang tơ. Và sa ca hai con bò này chdành riêng đcúng thn. Sa hôm qua sa-môn dùng là sa tuyt vi kia đy!

Nghe đến đây, Siddhattha Gotama không còn ngc nhiên na. Sa hôm qua đúng là dược phm, là thuc bhi sinh tht s. Siddhatha Gotama cười nói:

- Nó không nhng là thuc b, nó còn là thn dược.

- Đúng vy! Cô bé gt - Bà chcháu còn hòa vào trong biết bao nhiêu là thuc quý đy!

Bé Puṇṇā li nói tiếp:

- Đúng ngày lchính, bà chcháu sly sa kia làm nước đnu mt mâm cơm đc bit; và ngay chính ht go đnu cơm cũng không phi là go thường... Triu phú mi có đy!

Bé Puṇṇā cười vô tưl. Nó thy mình kính mến ông sa-môn hin tnày. Sm hôm y, bé Puṇṇā đã bcây làm chi, quét dn sch sttrong ra ngoài, sch tkđá, tng hang hc rcây cho đến tn bsông...

Thếri, qua my ngày được tm b, Siddhattha Gotama đã có da, có tht trli; ba mươi hai quý tướng và tám mươi vđp ln ln hin ra.

Trong lúc y, năm người bn đng tu lng lbđi mt. Hrt tht vng khi thy Siddhattha Gotama ththc đy đ, li còn trò chuyn vui vvi mt cô bé gái.

- Ông ta đã tbcon đường ti thượng ri! Koṇḍañña bun bã nói vi các bn - Chúng ta không còn trông cy, tin tưởng gì nơi ông ta được na. Siddhattha Gotama ca chúng ta đã trvvi đi sng li dưỡng, tm bxác than mt cách dung tc. Chúng ta đi thôi!

Nhn thy shiu lm ca h, nhưng Siddhattha Gotama chưa vi đính chính. Trong nhng ngày này, chàng đang có cuc chuyn hóa quan trng vnhn thc, đã có cái gì đó đang xy ra trong ni tâm. Siddhattha Gotama đang dn dn hình thành ltrình tu tp rt mi m. Chàng tbkhhnh, nghĩa là tbcon đường truyn thng. Và chàng snương ta các nc thin hu sc, đó có pháp lc, thanh tnh, thun thc và nhu nhuyến ca tâm. Nương ta vào chúng đbt đu nhìn ngm din tiến, vn hành ca ssng. Và sự sống là gì? Sựsống là cái đang diễn ra, tương quan giữa toàn bộ con ngườimình, thân tâm này cùng với ngoại giới. Đau khổ, phiền não,sầu muộn, tham sân gì gì cũng phát sanh từ đấy, thì sự tu tậpcủa ta cũng phải được ngắm nhìn từ đấy!

Đêm mười bn tháng tưÂm lch (Vesākha), dưới ci cây Assattha hùng vĩ, Siddhattha an trú các đnh hu sc, nuôi dưỡng phlc, khuya, canh hai, chàng nm ngh. Khong gia canh ba, chàng nm mng... Siddhattha Gotama thy mình nm trên mt đt, đu gi đnh núi Himalaya, tay trái đt vt qua phía Đông đi dương, tay phi đt vt qua phía Tây đi dương, hai chân dui thng, gác qua châu Diêm-phù-đ, thòng xung phía Nam đi dương.

Siddhattha Gotama thy có mt cây c, tên gi tiriyā mc tlrún và ln lên. Nó to dn, cao dn lên mt gang,mt cùi, mt si... mt do-tun đến trăm do-tun... riđng cht chưkhông, ta tám cành ra tám hướng... xanhum, mát m.

Siddhattha Gotama thy mt đám dòi đu đen, mình trng, lũ lượt bò tđu đến chân, đến đu gi ri bao phđy đc cng chân.

Siddhattha Gotama thy bn loài chim có bn màu xanh, đ, vàng, đen tbn hướng cùng bay đu nơi chân mình; bng nhiên, chúng hóa thành màu trng hết. Siddhattha Gotama thy mình đi qua đi li, đi lên đi xung trên đng phn cao to nhưngn núi; nhưng hai chân không hdính mt chút dơbn, không lây mt chút xú uếnào c.

Lúc sao mai va mc, Siddhattha Gotama tnh dy, gic mng đang còn mi m, chàng tđoán ngay rng:

- Đim triu thnht: Ta sthành bc Chánh Đng Giác, trthành vPht trên quđt này.

Đim triu thhai: Có mt giáo pháp “trung đạo” (vì cây mọc chính giữa lỗ rún), có tám nhánh - đgiáo hóa chưthiên và nhân loi (Bát chánh đạo).

Đim triu thba: Hi chúng cư(tóc đen mặc áo trắng) sđến quy y, nương nhdưới chân ta, đtu tp.

Đim triu thtư: Nhng người có đc tin, đthành phn trong bn giai cp sđến xut gia tu tp; ri cbn giai cp đu được hòa tan, ty sch trong bin pháp (màutrắng), chm dt kỳ th.

Đim triu thnăm: Nhiu người đến bthí, cúng dường; nhưng khi thdng bn món vt dng, ta skhông say mê, không dính mc nó.

Sau khi gii minh năm đim triu, Siddhattha Gotama thy lòng hân hoan, phlc. Vsinh cá nhân xong, chàng đi kinh hành mt lát ri xung sông tm.

Dòng nước ban mai mát lnh, Siddhattha Gotama tiếp nhn tlàn da, tlchân lông cm giác dchu y. Tai chàng nghe được câm thanh lao xao ca tng làn sóng nước... Mũi chàng ngi được cmùi hương ca rong rêu, ca cthiên nhiên hoang sơ... Ngũ quan và nhn thc đã trnên tinh tế. Không thri bthếgii hin tượng, ssng mà phi lng nghe, cm nhn hin tượng, ssng mt cách trn vn, sâu sc... Tcơsy, cm giác, tri giác, tâm hành, nhn thc cũng phi được lng nghe mt cách chân thc. Nhưdòng sông này, các git nước kếtc trôi

chy nhưthếnào thì cm giác, tri giác, tâm hành và nhn thc ca ta cũng trôi chy nhưthế...

Lúc ngi thin dưới gc cây, Siddhattha Gotama duy trì, tăng cường schú tâm và tnh giác đlng nghe toàn ththân, tâm cùng các đi tượng ca chúng. Tt cđu trôi chy, tri tan, đến ri đi liên tc, không gián cách. Không mt cm th, tri giác, tâm hành, nhn thc nào có thc tính, ngã tính... Cái mà V-đà bo là tiu ngã (atman, atta), là linh hn thường ti đng mt thvi đi ngã vũ tr(Mahātman) cht rã tan nhưbong bóng nước... Tt cchúng đu là vô ngã (anatta)... Sthy rõ bng thc chng, bng quán chiếu tthân này cho Siddhattha Gotama mt phlc chưa tng thy...

Khi nàng Sujātā và cô bé Puṇṇā mang lvt đến gc cây cúng thn linh thì hthy mt vthn hào quang sang rc đang tĩnh ti ta thin. Ngay ccô bé Puṇṇā cũng cm nhn khác l. Đây đúng là vsa-môn gy khô sp chết đói my ba trước - nhưng dường nhưđã hóa sanh thành mt con người khác. Đúng là có thn linh ri! Đúng là thn linh mi có dung sc và hào quang nhưvy.

Nàng Sujātā sai Puṇṇā sp đt lphm trên chiếc mâm vàng gm cơm sa và bánh trái khác, quỳ xung, đi lên đu ri thành kính nói:

- Thưa ngài, thưa vththn uy linh! Con là Sujātā, ngài đã theo li ước nguyn ca con, ban cho con mt tm chng đp đ, giàu sang và tt bng; li còn ban cho con mt bé trai có tướng mo, dung sc nhưmt tiu thiên thn. Vy là con đã hoàn toàn mãn nguyn. Hôm nay, con đến đây đtl, mong ngài chng giám cho long thành ca con...

Siddhattha Gotama xthin, mm cười nói:

- Ta chlà mt sa-môn đang tm đo thôi, có phi là thn linh gì đâu, cô bé Puṇṇā biết kìa!

Cô bé Puṇṇā vn đang quỳ mp bên ch, bây gimi ngước đu lên:

- Không, hôm nay ngài sa-môn đúng là thn linh. Bà chcon và con đu thy rõ nhưvy.

Riêng nàng Sujātā thì vô cùng tri ân và xúc đng, tnghĩ: “Thần linh đã cảm ứng cho lòng thành của ta nên đãhóa thân nơi vị sa-môn thân tướng cao sang, quý phái này.”

Siddhattha Gotama tnghĩ: “Tất cả đều có nhân và duyên. Ta hãy thọ nhận vì lợi ích cho nàng và cũng lợi ích cho cuộc chuyển hóa vĩ đại đang ở nơi ta”. Khi nàng Sujātā

và cô bé Puṇṇā dâng nguyên cmâm bng vàng1 cho trn lra vri, Siddhattha Gotama đng trm tư, quán tưởng giây lát... ri chm rãi tng bước mt, ra bsông. La mt đám csch, Siddhattha ngi xếp bng, vo tròn cơm sa thành bn mươi chín vt to bng trái tht nt. Chánh nim, tnh giác, Siddhattha chú nguyn ri đthc hết bn mươi chín vt cơm y2. Cm mâm vàng, đng lên, Siddhattha phát nguyn rng:

“Nếu dưới cội cây Assattha kia mà ta đắc thành quả vị Chánh Đẳng Giác thì xin mâm vàng này trôi ngược dòng sông. Bằng không thể đắc quả Phật thì mâm vàng này sẽ trôi xuôi”.

Nguyn xong, Siddhattha Gotama thy mâm vàng ra gia sông. Llùng thay, chiếc mâm vang nhưtm thia lia băng băng trôi ngược ngun, lên phía thượng lưu, khong chng tám mươi hc

1 Có tư liệu nói là vào năm 1972 có một phái đoàn khảo cổ đã đào bới ngôinhà cũ của nàng Sujātā, phát hiện rất nhiều mâm vàng, bạc, chén vàng, chén bạc...

2 Đây là 49 vắt cơm ngài chỉ thọ dụng một lần; rồi sau đó, 49 ngày sau khi thành Đạo, ngài không ăn gì nữa; chứ không phải ngài tu tập trong 49 ngàynhư nhiều kinh sách đã hiểu lầm! (Xem J.i.68f.; DhA.i.71,etc.)

tay thì chìm xung.

Ngay lúc y, trên thếgian thì không có chuyn gì, nhưng dưới thy cung có chuyn l. Nguyên dưới cung đin ca Long vương đã có ba chiếc mâm vàng ca ba vPht quá kh, đó là đc Pht Kakusandha, đc Pht Koṇāgamana, đc Pht Kassapa. Khi chiếc mâm vàng ca Siddhattha Gotama chìm xung, trôi vthy cung, đng phi ba chiếc mâm vàng trước, tiếng ngân vang lên. Long vương Kāḷānaga lúc y đang ng, nghe âm thanh ca mâm vàng chm nhau, thc dy, mm cười nói rng: “Chà! mớihôm qua một vị Phật xuất hiện, hôm nay lại một vị Phậtkhác nữa ra đời!”

Siddhattha Gotama biết nguyn mình sđt, lòng hân hoan, thưthái; và còn biết rõ rng: Schuyn hóa ca mình, cái nhìn mi mca mình vstu tp là chính xác, đúng đn! Bước vci cây Assattha, Siddhattha Gotama rt ttin khi thy mình đã chun bđy đcho mt cuc

hthcông phu mà không còn sphi lm lc na. Và có ai ngrng, bát sa kỳ diu và nhng vt cơm đhthượng phm ca cô bé Puṇṇā và nàng Sujātā đã làm nên mt kỳ tích muôn triu năm mi có mt ln: Đy là nhng git máu tiếp năng lc, thêm nhiên liu đcho mt đc Chánh Đng Giác và giáo pháp thoát khra đi, cu đcho vô lượng nhân thiên, còn rc rhuy hoàng và sang chói chiếu diu đến tn ngày hôm nay!

Tỳ-khưu-ni Prakirti

(Cô gái hạ tiện yêu đại đức Ānanda)

* Nguyên tác Anh ngữ: “Venerable Ānanda and outcaste maiden” của V. Weragoda Sarada Mahāthera - Chief Monk/ Chief Administrator - Singapore Buddhist Meditation Center).

* Bản Việt ngữ - phỏng dịch của tỳ-khưu Giới Đức (Minh Đức Triều Tâm Ảnh).

Ghi chú: Có thay đi đtruyn. Và trong này, mcô gái có đc chú “Ma-đăng-già”, không tìm thy trong Tam Tng Pāḷi văn.

* Tóm tt vđi đc Ānanda:

Là con trai của đức thân vương Amitodana - em ruột của đức vua Suddhodana (Tịnh Phạn vương) - ngài có tướng mạo vô cùng tuấn mỹ và có một trí nhớ phi thường. Khi làm lễ tắm rửa và đặt tên, các thầy bà-la-môn rành thông tướng pháp

khen ngợi, tán dương không hết lời. Họ nói rằng, vương tử có một đầu óc siêu phàm, bất cứ môn học nào, chỉ cần liếc mắt qua hoặc thoáng nghe qua là nhớ, là thuộc lòng ngay tức khắc.

Sau khi thành đạo, đức Phật về thăm quê hương lần thứ hai, Ānanda đã cùng với các ông hoàng Anuruddha, Kimbila, Bhaddiya, Bhagu, Devadatta và người thợ cạo Upāli đồng xuất gia. Tôn giả là bậc học rộng, nghe nhiều. Mà nếu không có ngài với trí nhớ ưu việt, thông bác thì có lẽ Tam Tạng kinh điển sẽ không tồn tại đến ngày hôm nay. Ngài còn là thị giả của đức Phật suốt 25 năm trường, khéo léo và tế nhị phục dịch đức Đạo sư; và dường như không có một khiếm khuyết nào về bổn phận, đức hạnh cũng như sự mẫn cán, tinh cần.

Ngài cũng là người đã ba lần thỉnh cầu tha thiết xin đức Phật thâu nhận nữ giới vào giáo hội; và nếu không có ngài thì ni chúng tỳ-khưu-ni không biết có hiện hữu trên thế gian này hay không!

Ngoài tướng hảo quang minh, một mỹ nam tử - chỉ có thua đức Phật - tính tình ngài lại mềm mỏng, dịu dàng, đoan nghiêm, phúc hậu... lại dạt dào tình cảm với huynh đệ, hai hàng cận sự nam nữ - nên trong hàng tứ chúng, ai ai cũng quý kính, tôn trọng và cảm mến ngài. Chẳng có ai gặp ngài mà không mang một ấn tượng tốt, một hảo cảm đặc biệt, nhất là nữ giới... vì vậy, mới có chuyện sau đây xảy ra...

Mt ngày kia, đi đc Ānanda du hành phương xa, trên đường trvtnh xá Kỳ Viên, ngài đi trì bình kht thc quanh xóm làng ngoi ô ri nghdưới mt gc cây đđthc. Dùng ngxong, đi đc ôm bát đi theo li mòn tìm nước ung nơi mt xóm nhà nghèo nàn ven chân núi. Thy mt cô thiếu nbên đường đang múc nước giếng, bước đến gn, ôm bình bát trong tay, ngài lng lđng mt bên, đưa mt nhìn xung. Cô gái y tên là Prakirti, nàng vn là hng tin dân chiên-đà-la1 thp kém ngoài rìa xã hi, thy mt “vị bàla-môn” tướng cách cao sang, quý phái đến đng lng lgn bên thì vô cùng shãi; nàng cúi đu xung, hi lí nhí trong chng:

- Thưa ngài, ngài cn gì không ?

Đi đc Ānanda, vn vi tm mt nhìn xung, nói rõ mc đích ca mình:

- Thưa cô, vui lòng cho tôi xin chút ít nước.

Nghe “người lạ” thuc đng cp thượng lưu li nói li

“thưa cô”, cô gái càng shãi hơn:

- Cháu là kthp hèn.

- Tôi chcn chút ít nước thôi.

- Cháu là dân thp hèn, hlit. Không có ai ung nước ca chúng cháu c.

- Tôi chcn chút ít nước ung cho hết khát thôi.

Nước là dùng đmà tm ra, git giũ, gii khát; nước có phân bit giai cp gì đâu, thưa cô!

Nghe “người lạ” nói mt câu kỳ llà không phân bit giai cp, cô gái bây gimi mnh dn ngước đu lên, mi dám trli cho rõ ràng:

- Cháu là con gái ging nòi hđng chiên-đà-la. Nước giếng này vn trong và ngt, nhưng đi vi nhng ngườigiai cp trên, hxem nước ca chúng cháu không sch, nó dơbn. Nước này

1 Chiên-đà-la là hạng người ở tận đáy xã hội - họ bị khinh bỉ, bị xua đuổi không khác gì thú vật; cả 4 giai cấp bà-la-môn, sát-đế-lỵ, vệ-xá, thủ-đà-la sử dụng họ như bọn nô lệ...

chcó chúng cháu ung. Các giai cp trên trước hchê là ô uế, hkhông ung đâu; cho chí ra tay, hcũng không dám!

- Tôi không hhi cô thuc giai cp, đng cp nào mà! Tôi chxin nước ung thôi mà.

- Chng lngài không biết sao? Trong xnày, nói đi lược là có hai giai cp, giai cp cao sang và giai cp hlit1. Cháu thuc hng người thp thi, hèn kém nht trong xã hi loài người.

- Tôi đâu cn biết giai cp ca cô. Tôi chcn nước ung thôi, thưa cô!

- Làm sao cháu có thtùy tin dâng nước cho ngài được? Cháu là con gái htin. Nhng người trong lâu đài to ln, cao sang trong kinh thành, hthuc giai cp trên trước2. Còn nhng người hèn hnhưcháu, chúng cháu không có được ccái quyn nhìn hna là. Ngay ccái bóng ca chúng cháu, h3 cũng ghê tm không dám gim lên. Khi chúng cháu đến gn, htránh ra xa. Nếu

bt buc phi nhìn thy chúng cháu, hphi ra mt ty uếvi nước tm hương hoa, va cau

1 Ý cô gái muốn nói, 4 giai cấp xã hội là cao quý, cao sang - còn cô khôngđược phép ở trong một giai cấp nào cả, là kẻ nô lệ, là hạng thấp hèn nhất,nếu được gọi là giai cấp thì là giai cấp hạ liệt nhất.

2 Là giai cấp bà-la-môn (tu sĩ, các giáo chủ, các thầy tư tế); sát-đế-lỵ (vuachúa, tướng lãnh, chiến sĩ); vệ-xá (thương gia, chủ nghiệp đoàn, giai cấpthợ thầy các ngành nghề...); riêng thủ-đà-la là giai cấp lao động chân tay.

3 Đa phần bà-la-môn mới kỳ thị khắc nghiệt như thế - con ba giai cấp cònlại cũng chừng mực thôi.

mày va than: “Thần thánh ôi! Ta vừa nhìn thấy cái gì vậy kìa! Bọn dân hạ tiện!”

Thếthì làm sao cháu dám dâng nước cho ngài được? Làm sao cháu dám đến gn ngài đdâng nước? Nếu chiếc bong ca cháu có dính trên người ngài, ngài cũng strthành dân htin mt thôi!

Đi đc Ānanda cm thy bt bình vđnh kiến thi ca xã hi, xót thương cho hng tin dân sng trong hoàn cnh bt công, ti nhc nên mun nói rõ cho cô gái biết quan nim bình đng gia người và người trong giáo pháp ca đc Tôn Sư:

- Tôi không đý gì đến cái gi là giai cp cao và thp y. Tôi chbiết rng cô cũng là mt con người nhưtôi thôi. Tôi chưa bao ginghe nói giai cp có thto ra skhác bit gia người này vi người khác. Tôi không chp nhn ý tưởng, quan đim ch, mi rvà lch lc y. Tt cmi người trong chúng ta, ai cũng có hai tay, hai chân, hai mt, mt ming, mt khuôn mt và mt cái mũi. Có thnào mt tri li mc phương Tây đi vi người thuc giai cp dưới? Có thnào mt tri li mc phương Đông chđdành cho giai cp thượng lưu? Còn na, cm nhn hnh phúc hay đau khthì ai cũng ging nhau, có ai khác vi ai đâu? Khi ăn, bng ai cũng đy, cũng nra; khi đói thì bng ai cũng cn cào và nó teo tóp li! Vy thì hkhác nhau chnào, thưa cô?

“Giữa con người với con người thì ai cũng giống nhau”- Prakirti nm bt được ngay quan đim vượt ngoài giai cp rt bình đng, rt ci m, thông thoáng ca “người lạ”, nhưng cô cũng mun hiu cho rõ hơn:

- Bngoài thì không có gì khác nhau lm đâu, đúng nhưngài đã nói. Nhưng nhng người giai cp trên, hnhcó phước báu nên mi xng đáng sinh vào dòng dõi thượng lưu y được. Còn chúng cháu thì do vô phước, nhiu ti li nên phi sinh vào dòng dõi thp hèn này. Hđược dim phúc sinh ra tming, tvai Đi Phm Thiên (Mahā Brāhmā). Còn chúng cháu thì “bị” sinh ra tbàn chân, gót chân ca đng y. Tt cchúng cháu đu không được phép hc kinh VĐà. Do vy chúng cháu ngu dt, thp kém, thua thit đmi b, mi th. Chúng cháu

không được đt vào bt cmt giai cp nào, là hng người tn cùng cái đáy ca xã hi, thưa ngài.

Bây githì chai người đã bt đu nói chuyn mt cách khá tnhiên. Cô gái khnhìn “người lạ”, thy ông ta đp đvà oai nghiêm quá, cô li cúi đu xung, tim đp thình thình, đôi má cht đlng lên. Đi đc Ānanda vô tâm không đý, tiếp tc cuc đi thoi, gii thích cho cô gái rõ hơn mt tí na:

- Bc đo sưca tôi không dy nhưvy, không ging nhưthếđâu. Ngài dy rng, tt cchúng ta đu bình đng, không có giai cp trong git máu và trong git nước mt. Máu ai cũng đvà git nước mt ai cũng mn. Cô có thnghe tôi đc câu này, là ca đo sưtôi dy đó:

No jaccā vasalo hoti

Na jaccā hoti brāhmaṇo

Kammanā vasalo hoti

Kammanā hoti brāhmaṇo.

Nó có nghĩa là: Không ai sinh ra đã thành htin. Không ai sinh ra đã thành bà-la-môn. Chính do hành đng, do nghip (kamma) mi thành htin, chính do hành đng, do nghip mi thành bà-la-môn!

Cô gái nghe nhưung cvào lòng, mát rười rượi. Cô len lén đưa mt ngó quanh xem thcó ai thy không. Va shãi va thn thùa, cô cúi xung, vi bàn tay run run, đưa gàu kming bát đrót nước. Khi thy nước va đdùng, đi đc Ānanda bưng bát ung mt hơi dài. Sau đó,

ngài còn chu khó, du dàng gii thích thêm cho cô gái, đi ý là: Phi biết giá trcon người trong cng đng loài người, đng tti mc cm, đng sng theo quy đnh, áp đt ca xã hi; phi biết tôn trng giá trcon người trong con người ca mình, đvươn lên, đđng thng, đgivn phm cht cao quý ca con người - là nhưthếnào! Con người vn bình đng và tdo! Không lut pháp nào, đnh chếnào, xã hi nào, con người nào có quyn tc đot cái quyn bình đng và tdo y.

Thy cô gái im lng lng nghe có vrt chăm chú, ngài ttn nói li cám ơn cô gái ri ôm bát bước đi. Cô thiếu nsng sđưa mt nhìn theo cho đến khi ngài Ānanda khut dng phía xa xa...

Đăm đm nhìn theo chiếc bóng ca vsa-môn, cô gái nhưcòn nghe văng vng bên tai: “Vui lòng cho tôi xin chútnước!”, “Vui lòng cho tôi xin chút nước!” Ôi! Li nói sao mà ngt ngào, mát du llùng! “Vui lòng cho tôi xin chútnước!”, “Vui lòng cho tôi xin chút nước!” Ôi! Li nói sao mà du dàng, khiêm tn đến vy! , vnày là ai, đâu mà va cao sang quý phái, va đp đ, đôn hu quá chng chng! Chng lkhông có mt giếng nước nào khác trong kinh đô Sāvatthi này? Chng lchcó nước duy nht cái giếng này thôi? Ti sao người y li tìm đến ngay mình đây đxin nước? Chng lmình là người con gái duy nht ti

kinh đô Sāvatthi? Qutht người y chđến đxin nước, chng cn quan tâm rng mình là hng con gái thp hèn?

Lra người y phi biết ch! Nhìn qua cách ăn mc thì trcon cũng biết mình là dân bn cùng, htin. Người đàn ông đp đ, cao sang, quý phái, khiêm tn, du dàng, khái kia là ai vy kìa? Ông ta tđâu đến? Cám ơn tri đt, thánh thn trên đu trên cđã đưa người y đến cái

giếng nước “định mệnh” này. Nhngười y, tôi mi biết được rng tôi cũng là mt con người, li là mt thiếu nson trnhưai kia vy. Ttrước đến nay, tôi cnghĩ mình không phi con người, chlà mt đng vt hlit dơdáy, là mt đứa con-gái-thú-vật (animal-girl) không hơn không kém. Ôi, gương mt người y sao mà quyến rũ! Ôi, đôi mt người y sao mà tràn ngp nhân t! Ôi, dáng dp người y sao mà thanh nhã, trtrung, sáng chói, đp đ

đến vy! Làm sao mình có thgp li người y mt ln na bây gi? Làm sao mình có thnghe li ging nói ngt ngào kia mt ln na? Sng đmà làm gì nếu không thy li được người y? Ôi, giá nhưngày nào mình cũng được dâng nước cho người! Ngày nào mình cũng được nói vi người y vài li, vài li thôi! Nếu người y li đến, thì nht quyết mình không đcho người y đi. Tôi smang người y vnhà và girt người y li. Nếu được ngm người y, mình skhông cn ăn, không cn ung. Cnhìn người y là đno ri, đhnh phúc ri. “Vui lòng cho tôi xin chútnước!”, “Vui lòng cho tôi xin chút nước!” Ôi! Tiếng li du dàng y đã khc sâu vào tn đáy lòng, khc sâu vào trái tim ca mình mt ri!

Mcô thiếu nhtin thy con mình đi múc nước quá lâu không v, st rut, bà gi ơi i:

- Prakirti! Prakirti! Con đâu? Mtìm con nãy gisao không thy? Con gái tôi đi đâu ri? Đã có chuyn gì xy đến vi con thế? Con đã mc rbên bgiếng ri hay sao vy? Ln nào đi ly nước cũng ctrò chuyn mi miết vi bn con gái thôi! Prakirti! Prakirti!

- Thưa m, con đây!

- đâu thế?

- đây! Bên giếng nước chđâu!

- Tri đã trưa trt ri. Đt đã nóng bng cchân ri đó. Tt ccon gái nhà người ta đi múc nước đu đã vcri. Ti sao con còn làm gì đy mt mình vy?

- Mơi, cái ging nói kia sao mà ngt ngào quá: “Vui lòng cho tôi xin chút nước!”

- Vui lòng xin chút nước? Cái gì vy? Cái gì nước? Ai đã xin con nước?

- Mt người đàn ông trtrung, đp đvô song! Ông ta có cái đu co trc, mình khoác chiếc y màu vàng, tay thì bưng bát nước. y là mt chàng trai thanh niên có dáng dp thanh cao, khái, thưa m.

- Co trc đu? Làm sao mt người đàn ông tr, đu co trc mà có thgi là đp được? Chng lcon không biết, hco trc đu là đmà phá tướng? Là đmà xua đui cái đp đi?

- Con không biết điu đó. Mà con cũng không cn biết, không thèm biết. Con chthy, chbiết người đàn ông co trc y đp tuyt trn. Toàn thân người y sang rc ánh vàng nhưdát vàng. Cp mt người y nhân t, du dàng. Phong thái người y thanh cao nhưng bình d. Là hin thân ca nhân tvà bình dđó, mơi!

- Người y có cùng đng cp vi mình không con?

- Dthưa có! Người y nói là cùng mt giai cp vi chúng ta!

- Giai cp gì vy con?

- Là con người! Cùng mt “giai cấp con người” đy m!

- Chc con li gitrò ma lanh che giu cái dòng htin ca mình khi nói chuyn vi người ta chgì? Biết bao nhiêu tin dân xnày không mun đlthân phn nô lca mình cho người khác biết. Thái đy tht là nhc nhã. Nếu ai trong chúng ta cũng hãnh din, thào vchmình đang đng, bng lòng cái kiếp crác hèn mn ca mình thì làm gì, có ai dám chê chúng ta là thp hèn, là hlit na nào! Có lcon không nói cho người ta biết con là con gái htin, phi không?

- Không, con có nói! Con có nói con thuc vhng tin dân. Nhưng người y không chu nhn nhưvy. Người y chnói hoài, nói mãi là “chỉ xin nước uống thôi”.Người y còn đc mt câu k, có llà do đo sưca ngườy dy: “Một người trở thành bà-la-môn hay hạ tiện khôngphải do sinh ra mà do hành động, do nghiệp tạo thành!”

- Người y còn nói gì na không?

- Người y còn nói cái gì có vcao siêu lm mà con không hiu hết ý nghĩa.

- Vy sao? Thếcon có nhđược mt câu, mt đon nào, nói li cho mnghe xem nào!

- Không nhmi l! Nó nhưkhc in trong óc con đó!

- Vy con nói li đi!

- ng nói: “Đừng làm trái với cái bản chất tự do mà ta vốn có như là người, và là của con người. Chối bỏ bản chất người của mình, bằng cách nghĩ rằng mình có một bản chất riêng, bản chất riêng ấy là thấp thỏi, là hạ liệt, là đáng khinh miệt và không bao giờ thay đổi được. Nghĩ thế và làm thế là tai hại, là nguy hại còn hơn là giết chết bản chất thật của mình nữa. Thiếu sự tôn trọng mình là một thái độ thấp

hèn còn hơn cả hủy diệt bản chất người của mình. Người ấy nói như vậy. Mọi con người sinh ra trên trái đất này đều là những con người tự do”. Người y còn nói rng: “Sau khi sinh ra như vậy, tự do như vậy, nhưng lần hồi tự do ấy bị thu hẹp lại vì những hàng rào chướng ngại như chủng tộc, giai cấp, tôn giáo, ngôn ngữ, phong tục, tập quán, đạo sư, giáo sĩ, cổ lệ...” Thưa m! Người y nói thm thía quá. Li nhưthp mt ngn đèn cho cái suy nghĩ ca con. Trong đucon, by lâu, con cnghĩ vcon nhưlà mt người camchu thp hèn, bràng buc tt đnh bi tp tc xã hi,trong giáo điu đâu đó có sn. Con cnghĩ vcon, thanphn ca con có khác gì con chó hoang bt hnh, sc so,

bi móc tìm kiếm thc ăn tha, rơi vãi nơi đu đường, xó ch. Người y đã mang ánh sáng đến cho con, mơi! Con cm tưởng nhưcon tđây bt đu mt đi sng mi. Chcho đến ngày hôm nay con mi hc hiu được rng, con là thành viên mi, là mt con người trong xã hi loài người.

Người y là ánh sáng. Người y là ánh sáng ca con. “Vui lòng cho tôi xin một chút nước”, “Vui lòng cho tôi xin một chút nước”. Li nói y sao mà du dàng, sao mà ngt ngào đến vy hm!

- Mc dù người y không mun đcp vhng người ngoài rìa xã hi, nguyên nhân nghèo đói và sbnguyn ra, bkhinh mit ca chúng ta; nhưng con ơi, mbiết. Con người ta sinh ra thếnày hay thếkia, giàu hay nghèo, quý hay tin đu là kết quca hành đng, đu là do nghip.

- Vy nhng người đng cp cao đã làm gì mà được sinh ra nhưvy ?

- Hcũng thế! Đó là kết quca hành đng, ca nghip tquá khvy.

- Dù thếnào chăng na, người y nói vi con rng người ta không trthành cp cao hay cp thp vì sinh ra nhưthế. Người y nói: “Dù là vua chúa, dù là bà-la-môn,dù là đạo sĩ, dù sa-môn - nếu sát sinh hại vật, nếu trộm cắpcủa người, nếu tà dâm, tà hạnh nếu nói điều ác độc, điêuxảo, nếu rượu chè rượu say sưa thì đều được coi là người thấpthỏi, hạ liệt hết”.

- Đúng vy! Người y nói chí lý. Đó là điu mà mva nói vi con: Là kết quca nghip!

- Mơi! Không phi bt cđiu gì xy ra cũng đvy cho nghip c. Con không tin. Mình là dân htin không phi vì nghip mà là vì xã hi đưa ra điu l, quy đnh ác đc và ngu ngc nhưthế. Con không thchp nhn nhng áp đt vô nghĩa lý y. Mà thôi m! Mình nói chuyn khác. Nói hoài chuyn y cũng không đi đến đâu, ai cũng đã chu đng, cúi đu nhc nhã và đn hèn tlâu lm ri. Hãy nói chuyn vchàng trai xin nước. Chàng trai xin con chút nước kia có tên là gì vy? Đó là điu mà con mun biết. Người y làm gì? Con chmun biết chuyn y mà thôi.

- Mkhông biết!

- Mbiết mà! Mhay đi đây đi đó, mbiết mà! Dường nhưhi nãy mcó nói chuyn vi người hàng xóm?

- , thôi được ri! Mbiết! Người hàng xóm thy con nói chuyn vi trai nên báo cho mbiết! Mcũng thoáng thy dáng dp ca ông ta ri. Ông ta tên là Ānanda, là đtca đc Pht, thuc dòng dõi Sakyā quý tc.

- Người y làm gì vy m?

- Làm mt vtu sĩ. Ông ta đã tbđi sng thếtc và đã trthành mt vtỳ-khưu!

- , mơi! Người y là mt người đàn ông tt nht trên đi này. Con chng cn biết ông ta là ai. Con chmun được nhìn ngm người y mãi hoài thôi. Con không thsng mà không có người y. Con cn có Ānanda. Nếu con không có được người y, con snhn đói cho đến chết. Mơi! Mcó hc chú thut, mbiết làm phù phép; vy mhãy dùng hết khnăng phù phép ca mđmang Ānanda đến vi con. Nếu không, mskhông bao gicòn nhìn thy đa con gái đc nht ca mna đâu. Con snhn đói cho đến khi mmang Ānanda li cho con.

- Đc vua Kosala ca chúng ta là người rt knh mông Cù-đàm. Đc vua đến hu ông Cù-đàm mi ngày. Liu hn đy! Nếu biết con yêu Ānanda, đc vua sđt nhà, đt xóm chúng ta đó. Đc vua scm tit dân htin chúng ta sng trong xnày. Lúc y là chết. Con làm hi mi người trong giai cp thp hèn ca chúng ta đy, con có biết không?

- Con không biết! Mhãy đc thn chú (mantra) ngay bây giđi. Mmà đc thn chú thì Ānanda sđến ngay lp tc. Con mà không có Ānanda thì con không thsng được đâu.

- Đc Pht là người không còn dc vng nên thn chú ca ông ta ghê gm, cao siêu lm. Mà Ānanda thì biết thn chú ca Pht, chc hn vy. Nghe nói “Phật chú” dit hết tt thy mi thn chú trên đi này! Mchu thôi!

- Được mà! Thn chú ca mcao diu lm mà! Mkhông giúp con thì con chết!

Thy con năn nvà có vđau khquá, không cam tâm được, bà mbèn gt đu:

- Thôi được! Vì thương con, mscgng, nht tâm đc thn chú cho con. Còn nước thì còn tát.

Người mlúi húi lượm phân bò khô, ckhô, them ci rác vào và đt lên cho la rc cháy. Bà kiếm thêm hoa đâu đó ri ttrt tng cánh ném vào la, ming lâm râm đc thn chú:

“Amale, vimale, kunkume sumane, yena baddhasi vidyut icchaya devo varsati, vidyotati garjati, vismayan, Maharajasya, samabhi vardhayitum, devebhyo manushyebhyo gandharvebhyah shikigraha deva, visikhigraha grahadeva, Ānandasyagamanaya, Samgamanaya, kramanaya, grahanaya juho svaha.”

Trong khi người mđc thn chú nhiu ln nhưvy, nhưma qugi hn, đi đc Ānanda trong tnh xá cm thy đu óc bxáo trn, ri lon, không còn làm chđược tâm trí mình na. Nhưbai điu khin, ngài ri tu vin và mê man đi thng đến nhà mcon cô thiếu nhtin. Thy đi đc txa đi đến, người mbo cô con gái sa son giường gi. Ānanda bước vào nhà, đng li, lng yên. Trong mơh, ngài cũng thy cô thiếu nPrakirti trang đim duyên dáng và có vgì đó rt vui sướng. Đi đc thm biết mình đang gp nn, bèn nghĩ đến đc Pht, và bng ý tưởng, ngài cu xin đc Pht htrì. Bng thiên nhãn thun tnh siêu nhân, đc Pht thy Ānanda đang trong tình trng nguy khn, ngay tc khc, sdng năng lc thù thng ca tâm, ngài đc mt đon mantra chuyn ti qua không gian mt thông đip siêu linh:

“Sthi racyutith sunitih svastih sarva pranibhyah sarah prasannam nirdosham prashantam sarvatobhayam itayo yatra shamyanti sarva siddhasca yoninani etena satya vakyena svasty Ānandaya bhiksave”.

Do “Phật chú” có năng lc thù thng, thn chú ca bà mtan biến gia hưkhông. Đi đc Ānanda tnh trí li, nhưva ra khi cơn mng, thra mt hơi thnhri cúi đu ct bước, trvli Kỳ Viên tnh xá... Prakirti hong ht khi thy đi đc Ānanda bđi, cô bo mlàm sao cho “ông ta” quay li.

Bà mthdài:

- Mbiết mà! “Phật chú” dp tan mi thn chú trên đi này. Chc Ānanda đã hc chú thut ca ông Pht Cùđàm ri. Mkhông có khnăng thng hđược.

Đi đc Ānanda thoát được phù phép ca người m, vào đnh lPht và cung kính đng hu mt bên.

Đc Pht nói:

- Ānanda! Ông phi nghe và ghi nhbài kinh Sadaksara Vidyā này. Đây là bài kinh shtrì cho tt ctăng, ni cùng cn snam nhai hàng. Bài kinh Sadaksara Vidyānày đã được minh thuyết bi sáu vPht, được htrì bi TĐi thiên vương, bi Đi Phm Thiên Sahampati, và bây gi, bi NhưLai là Sakyā Muni. Vy này Ānanda! Ông phi nh, phi suy gm cho tht k. Nó là nhng mu tkết dt lên nhau có âm vang rt huyn bí - tuy nó có nghĩa nhưng không cn thiết phi gii thích. Hãy nghe:

“Andare pandare karande keyurerci haste svara grive Bandhumati, viramati, dhara vidha cilimile, vilodaya, visani loke visa cala golamati gandavile cili mile satimimena yatha samvibhaketa golamati ganda vilayai svaha”.

Ri ngài dy tiếp:

- Ānanda hãy ghi nh! Người nào đc kinh Sadaksara Vidyā này, người y sđược gthoát, được tdo nếu btra tn, hành h. Sđược min hình, gii phóng nếu bai đó ra lnh trng pht. Nếu người y khiếp sthì sđược chm dt mi khiếp s. Này Ānanda! Người nào được kinh Sadaksara Vidyā này che ch, bo trskhông bao gibmt năng lc nào vùi dp, bc hi được - ngoi trkết quca nghip kiếp trước đã gieo.

Đi đc Ānanda thoát khi phù phép ca mcô gái. Nhưng Prakirti, cô thiếu nkia, vn cthm yêu trm nhngài không nguôi khuây được.

Mt ngày n, theo thường l, đi đc Ānanda đi trì bình kht thc, cô Prakirti clo đo theo sau. Ānanda biết là nguy him, không đi kht thc na, bèn quay vli tnh xá, trình bày li vi đc Pht chuyn y. Cô thiếu ntheo gót chân đi đc cũng đã đến Kỳ Viên, tn ngn đng trước cng. Đc Pht cho gi cô vào. Đc Pht hi:

- Có tht là cô cđi theo sát sau lưng Ānanda?

- Bch ThếTôn, dđúng thếđó! Con có đi theo bên sau vy.

- Ti sao?

- Bch ThếTôn! Con mun Ānanda làm chng ca con.

Đc Pht mm cười:

- Thếcha mca cô có bng lòng nhưvy không ?

- Dthưa, cha mcon chp thun.

- Vy cô hãy mi hai vđến đây.

Prakirti vnhà, nói vi cha mrng đc Pht mun gp hai người. Lát sau, cô đi cùng vi song thân đến Kỳ Viên tnh xá.

Đc Pht hi h:

- Cô con gái rượu ca hai ông bà nói là mun có Ānanda làm chng. Hai vcó đng ý không?

Cha mcô thiếu nthưa:

- Bch ThếTôn! Chúng con bng lòng. Con gái chúng con nói rng nó không sng được nếu không có đi đc Ānanda. Nó nói là nó snhn ăn cho đến chết nếu không có được vy.

Đc Pht gt đu:

- Được ri. Hai vcó than tâm đi vnhà, đPrakirti li đây, NhưLai ssp xếp mi chuyn.

Cha mcô gái đnh lPht ri lui ra.

Đc Pht bèn quay qua hi cô gái:

- Trong kinh thành Sāvatthi này cô mun bao nhiêu chàng thanh niên cũng có. Csao cô chyêu thương mi mt mình Ānanda thôi?

- Con thích Ānanda lm lm. Con yêu Ānanda nhiu nhiu, rt nhiu. Ôi! Lòng con sáng lp lánh lên vì chàng. Trái tim con rt m áp khi có chàng. Con hc được cách suy nghĩ tdo là nhchàng. Cũng nhchàng mà con hiu rng con là mt con người, là mt thành viên trong cng đng nhân loi. Chính chàng đã làm cho con biết con cũng có được mi tdo, mi quyn li mà bt cngười nào cũng phi có, Trong lúc con bxã hi rung b, gt b, xô đy xung tn đáy xã hi, hành hvi tùy tin đòn roi đánh đp ca bn cp cao trên trước, y nhưmt con chó hoang, mt con chó di; chính chàng là người duy nht dy cho con hiu rng, ý thc được rng, con cũng là mt con người bình đng trong chng tc loài người. Bi vy, chàng là ánh sáng ca con, cuc đi mi ca con. Con không thsng được nếu không có chàng. Mt con tràn đy ơn phúc khi nhìn thy chàng. Ging nói chàng m áp bên tai ca con. Ôi! Chàng nhìn con du dàng xiết bao! Li nói nhân tca chàng đã khc sâu vào trái tim con. Con phi có chàng, bch ThếTôn

- Được ri. NhưLai scho cô Ānanda. Nhưng cô phi làm theo li NhưLai nói.

- Con làm bt cđiu gì cũng được hết, nếu ThếTôn cho con Ānanda.

- Nếu cô mun Ānanda, cô cũng phi mc cái gì nhưĀnanda đã mc. Ānanda co trc đu, cô cũng phi co trc đu. Ānanda khoác y vàng, cô cũng phi khoác y vàng. Nếu cô làm được nhng vic đó, cô có thĀnanda.

- Bch ThếTôn, con schy vnhà và strli đây ngay tc khc sau khi làm nhng điu mà ThếTôn bo.

Prakirti chy vnhà, kli mi svic cho bà mnghe. Người mmng cô. Prakirti khóc. Cô nhn đói. Người mla ry cô mà lòng vô cùng thương cm:

- Con ơi, con điên ri sao? Con nhn ăn cho đến khi chết hay sao?

- Xin mhãy co đu cho con. Mkhông làm, con schết thôi.

- Con điên ri! Ri bà cgng khuyên lơn con gái -

Con ơi! Người phnđp nht là nơi mái tóc. Co trc đu ri thì nhan sc còn đâu na! Con đui mù ri hay sao? Có gì làm người phnxu xí hơn bng cái đu trc lóc? Ôi! Nếu tóc con bct, nếu đu con bgt, con sxu xí, dhm nhưthếnào chăng? Trong kinh thành Sāvitthi này có cô thiếu nnào đp bng con đâu? Mstìm cho con mt chàng trai khác, xng đáng hơn, mt tm chng đp hơn. Đng nóng ny, vi vàng con . Hãy chu đng, kiên nhn thêm mt thi gian na. Hãy suy nghĩ cho kđi! Còn đp đ, xinh xn gì na nơi mt người con gái bgt tóc nhưđu con cá lóc! Con ơi! Đng ngu ngc, điên di na! Hãy tnh cái thn hn li đi!

- Không! Mnói gì thì nói, con không mun bt cmt ai khác. Con chmun Ānanda, chthích Ānanda, chyêu mi mt Ānanda thôi! Đi vi con, chàng là tuyt đp. Chàng là đnht trên trn đi này! Mt chàng sang rc nhưvàng. Con thích quá cái mt hòa ái chàng nhìn, cái ging ngt ngào chàng nói, cái dáng uy nghiêm chàng đi. Trên cái cõi châu Diêm-phù-đnày, con không mun bt kỳ mt ai khác, ngoài chàng Ānanda ca con.

Người mgt đu, nói:

- Thôi được ri, con ăn đi.

- Không, con snhn đói cho đến khi nào mgt tóc cho con.

Prakirti tuyt thc cmy hôm sau đó. Scô chết, mcô đành phi chiu ý, co tóc cho con gái.

Xong xuôi, người mnhưnói ly:

- Ri đó! Hãy ly gương trông thxem, bây gicon ging cái gì nào? Đúng là mt ni cô xu xí, xúi quy! Chc chn ai ai cũng stht vng vcon. Đây là mưu chước tài tình, trí xo ca ông Cù-đàm, thy ca Ānanda đó. Chng có ai trvnhà sau khi bông Cù-đàm y dd, la gt.

Qulà đáo đ, ngoài “Phật chú”, ông ta còn có cphép thôi miên na đy.

Prakirti cười khì:

- Điu đó chng quan hgì. Con bt cn tt cnếu có được Ānanda. Con bt cn nếu phi đi xin ăn ngoài đường cùng vi chàng. Mơi! Con xin cm ơn m! Con chy vù đến tnh xá Kỳ Viên ngay bây giđây! Chào m! Chào myêu quý ca con!

- Con đi đi! Người mgt, ln ging - Ri con xem vic gì sxy ra.

Cô thiếu nPrakirti đu trc đi đến tnh xá Kỳ Viên, mình đp y vàng. Cô đnh lPht ri chp tay đng hu mt bên. Hàng trăm vsư, trong đó có Ānanda, đang ngi quanh Pht.

- Kính lThếTôn! Cô gái thưa - Con đã làm y nhưli ThếTôn dy bo, xin ngài hãy gili ha, trao Ānanda cho con.

Đc Pht nói:

- Tt lm! Con bây gixng đáng đnhn Ānanda. Trước khi NhưLai trao Ānanda cho con, con hãy trli NhưLai mt vài câu hi.

- Xin ThếTôn chi.

- Cái gì nơi Ānanda làm con yêu thích? Cái vbngoài ca ông ta? Khuôn mt ca ông ta? Cp mt ca ông ta? Cách nói ca ông ta? Dáng đi ca ông ta? Cái gì nơi ông ta vy?

- Đi vi con, khuôn mt Ānanda là tun m. Mũi cao thng, đp đ. Mt hin du, dthương. Tai có vành tai tròn sáng, nhưcó lc hút, hp dn. Ging nói ngt ngào nhưmt. Tưtưởng đúng đn, cao thượng, chính đi quang minh, hp vi lphi muôn đi. Toàn bdáng dp bngoài đu gi cm, quyến rũ. Con gái trên đi này mà không đm đui nhìn Ānanda thì người y không có con mt, không xao xuyến rung đng bi Ānanda thì người y không có trái tim! Stht nhưvy đó! Con yêu tt c“vẻngười” diu mca chàng.

Đc Pht chm rãi, đim đm nói:

- Con xem thân hình Ānanda là đp, có phi thếkhông? Da tht Ānanda vàng sáng nhưngc chut, có phi thếkhông? Nhưng mà này con! Nếu da ca ông ta bthương tích, da đó schy máu. Nếu không cha lành thì da đó ssưng ty lên. Nó sđau. Nó smưng lên. Ri nước msrra. Cái mà con nói là đp y, nó chlà cái bngoài mà con thy, gii hn nơi cái lp da bc ngoài mà thôi. Nhưvy, vđp hay vgi cm, quyến rũ chđu là do cái nhìn vbngoài da tht. Nhưng nếu da ca mt người blt ra thì chng ai thèm nhìn người đó na. Nếu cái gì bên trong thân thblt ra bên ngoài thì lũ chó và lũ qusđến tn công, chp git, cn xé; phi cm gy gc đui đánh chúng đi. Thân thđó không phi được làm bng ngc trai, vàng hay bc. Cũng không phi thiết kếbng đá quý, san hô. Cái to nên thân thđó được làm bng xương, da, gân, tht, máu, đm, dãi, nước tiu, nước bt, phân... Thân thy không đáng giá gì ckhi con nhìn nó. Nếu nhìn vào thc cht ca nó, con sthy nó đáng ghê tm xiết bao! Ai là người không có trí thì tưởng rng nó là đp. Thc cht thì nó vô thường nhưbt nước, nhưbong bóng, tan biến nhưánh chp, huyn o nhưma thut, nhưgic mng. Thân thlà phù du, không chc

tht, xo di. Nó ging nhưmt chiếc bao cha đy đphếthi dơuế. Khi nó bnh tt, ta trthành kthù ca chính ta. Nếu ta nhn ăn ung mt ngày, nếu ta không tm ra mt ngày, nếu ta không súc ming mt ngày, ta sthy chính ta là đáng kinh tm xiết bao. Tt cnhng gì kinh tm chúng sta ra ngoài thân. Thân thlà nơi nương ta ca bnh tt, ca bun ru, ca shãi, ca khn nguy. Không mt ai có thbiết là mình schết hôm nay hay ngày mai. Đphếthi dơuếca thân thta làm chính ta phi ghê s, tm lm. Thân thta là nhà cha ca

ghê s, tm lm. Ta không thmang cái thân này đi theo được. Ta không thcho ai cái thân này được. Bxương này gm 300 đt, không tính răng. Các đt xương được ni kết li vi nhau nơi 180 khp. Tht được ct chùm li nh900 si gân máu. 900 mnh tht bám cht vào gân.

Toàn thbxương được da bao quanh, cho nên ta không thy gì bên trong. Da được đánh bóng nhnhng si tơli li đan kết li. Thân này có hàng triu lchân lông. Đphếthi dơuếta ra ngoài thân nhưmđng nơi vành cho, ming ni. Đó là trú cưca hàng triu triu con trùng. Đó là nơi than khóc, tóc tang chn làm chn náu. Đó là bì da cha đphếthi dơuếqua chín lthoát hơi...

Khi hơi thlìa khi thân này, ai cũng shãi, ngay cslên đy cũng thy kinh! Chvài ngày sau, nó bc mùi thi hoc bi đphếthi rra. Yêu thương cái xác chết này hay yêu thương cái xác chết nthì nào có gì khác nhau đâu? Tình yêu là do sthèm mun, khao khát mà có. đâu

không có thèm mun, khao khát, đy không còn ham mê, đm đui. đâu có tình yêu thân xác, đy tt có su bun đau kh. Tngày con bt đu yêu thương Ānanda, con đã chng nghim trong lòng mình bao nhiêu là bun kh, khóc lóc, ththan, băn, bng, suy nhược, kit l... cthân ln tâm - lra con phi tbiết ch? Tt cnhng điu đó đâu có phi là hnh phúc chân tht đcho con phi mt công tn sc tm cu, cưu mang, p ? Bây gi, con hãy suy nghĩ cho tht kvi trí thông minh ca con, nhìn xem thli, quan sát kli cái thân thca ông Ānanda có phi là cái gì đáng cho con phi mê, phi mt, phi tương tư, thm yêu, trm nhkhông? Hãy nói cho NhưLai nghe thnào?

Prakirti càng nghe đc Pht nói chng nào, stht càng được phơi bày chng nào, cô càng kinh khiếp, ghê schng đó do căn tu nhiu đi. Cthtưởng tượng thôi, là cô cmun nôn e...

Cô cht quỳ sp xung:

- Ôi, bch đng Giác Ng! Qutht là con đã thm thía quá sc ri! Qutht là con đã thy được stht qua li ging dy cn k, sâu sc ca ngài ri. Con đã thy thc cht nhng cái gì dơuếnơi thân thca đi đc Ānanda qua li mà ngài va đc t. Lòng con cht nhbng, nhthênh thênh sau khi nghe thi pháp vi diu ca ThếTôn. Con đã tn tường, thông sut mi điu, mi lri; chng có gì có thche giu, di gt con được na.

Đc Pht li mm cười:

- Nếu tht là nhưvy, NhưLai sthc hin li ha trao Ānanda cho con. Bây gicon có thđi vnhà cùng vi Ānanda!

Prakirti vái ly lia la:

- không! Bch đng Giác Ng! Con không cn chàng na, con không cn đi đc Ānanda kia na. Li dy thâm sâu, cao diu, nht là hin thc và cthca ThếTôn đã cha lành tâm bnh ca con, đã cha lành sngu ngc, điên lon ca con ri. Bây gi, con không còn là cô thiếu nmê mui sng theo ước vng điên cung nhưvy na. Tt ccơn đam mê đã lìa khi tâm ca con ri. Xin ThếTôn rlòng bi mn thâu nhn con vào ni đoàn ca ngài.

Đc Pht mm n“tiếu sanh tâm” nhè nhgt đu:

- Đoàn thtăng ni ca NhưLai sâu rng nhưbin ln. Bao nhiêu con sông nhưGagā, Yamuna, Aciravati, Sindhu, Godhavati - tt cchúng đu chy vào bin, trn chung, tan hòa li vi nhau, chng còn phân bit nước ca con sông này vi nước ca con sông kia, tt cchcòn mt tên gi chung là bin. Cũng vy, NhưLai không phân bit người thp hèn hay cao sang, chng tc, giai cp hay xs, ai cũng có thbước vào đoàn thtăng ni ca NhưLai được c. Khi vào, tt cnhng gì khác bit trước đây đu tan biến, mi người cùng sng vi nhau nhưcon chungmt cha, là huynh đ, là tmui trong mt đi gia đình yêu thương và bình đng. Tt cđu trthành là “Con củaPhật”, là Pht thay Thích t. Bi vy, không có gì cn trcon gia nhp giáo chúng ni đoàn.

Thếri, cô được gia nhp ni đoàn và không lâu sau đó tỳ-khưu-ni Prakirti trthành mt vA-la-hán.

Tin đn vđc Pht thâu nhn mt cô gái htin vào ni đoàn lan rng ra khp nơi nhanh nhưgió thi. Tt cgii tướng lãnh, bà-la-môn, phú gia và quý tc ca kinh thành Sāvitthi thy đu bàng hoàng, rúng đng. Hthi làm sao mt phnhtin, khi trthành ni cô, có thđi vào nhà ca mt người sinh giai cp trên trước; làm sao mt người sinh giai cp trên trước có thđến gn “côni” y, làm sao “cô ni” y có thnhn thc ăn kht thc tngười sinh giai cp cao hơn?

Hđến thưa chuyn vi đc vua Kosala. Đc vua khen thm thái đquang minh chính đi ca Pht khi ngài mun phá bhàng rào các giai cp, tôn trng stdo và bình đng, nhưng cũng cùng vi mt đoàn tùy tùng gm nhng người thuc giai cp thượng đng thân hành đến bái yết ngài.

Đc Pht gi tỳ-khưu-ni Prakirti, đi đc Ānanda và tt ctăng ni đến quanh ngài, ri ngài hi vua và mi người có mun nghe kchuyn kiếp trước ca Prakirti không. Ai cũng mun nghe.

Ri đc Pht bèn k:

“Trong một kiếp quá khứ, bên bờ sông Gagā, có một vị thủ lãnh giai cấp hạ tiện tên là Trishanka. Ông ta có một người con trai tên là Shardula Karna dung mạo tuấn tú, kiến thức sâu rộng, học hết ba bộ kinh Vệ Đà. Khi thanh niên ấy đến tuổi lập gia đình, người cha đến nhà người bà-la-môn có tên là Pushkaar Shari để cầu hôn con gái ông ta cho con trai của mình. Người con gái ấy tên là Prakirti. Người bà-lamôn tức giận, cho việc cầu hôn ấy là một sự lăng mạ, sỉ nhục.

Người thủ lãnh giai cấp hạ tiện cố gắng đem hết lý lẽ ra để giải thích rằng phân biệt giai cấp như vậy là không đúng, ai cũng là con người cả. Người cha bà-la-môn Pushkaar Shari lấy làm hài lòng bởi lời giải thích có lý có tình, đúng với sự thật của vị thủ lãnh nên chấp thuận gả con gái của mình cho con trai của ông ta.

Cô thiếu nPrakirti xinh đp ca người bà-la-môn giai cp thượng lưu kia bây gichính là tỳ-khưu-ni Prakirti bây giđây. Con trai ca vthlãnh giai cp htin, hin nay chính là Ānanda. Và, NhưLai chính là thlãnh Trishanka giai cp htin ca kiếp trước đó vy”.

Sng st, ngc nhiên và thú vbi câu chuyn hay; đc vua Kosala và tùy tùng lãnh hi được bài hc, đnh lPht ri ra v.

(Có thể tìm đọc nguyên bản tiếng Anh trong [PDF] -

Buddha‘s Constant Companion “Chapter Three”).

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Senior Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com ; http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
quangduc@quangduc.com , tvquangduc@bigpond.com
KHÁCH VIẾNG THĂM
110,220,567