Phần thứ I: Các bài sám văn phát nguyện và hồi hướng

Tuyển tập các bài sám văn - Tuyển tập I: 55 bài sám văn phổ thông

Phần thứ I: Các bài sám văn phát nguyện và hồi hướng

Thích Đồng Bổn sưu tập

Nguồn: Thích Đồng Bổn sưu tập

1- SÁM HỐI PHÁT NGUYỆN
(Sám hối nguyện I)

Ðệ tử kính lạy
Ðức Phật Thích Ca,
Phật A Di Ðà,
Thập phương chư Phật,
Vô lượng Phật Pháp,
Cùng Thánh Hiền Tăng,
Ðệ tử lâu đời lâu kiếp,
Nghiệp chướng nặng nề,
Tham giận kiêu căng,
Si mê lầm lạc,
Ngày nay nhờ Phật,
Biết sự lỗi lầm,
Thành tâm sám hối,
Thề tránh điều dữ,
Nguyện làm việc lành,
Ngửa trông ơn Phật,
Từ bi gia hộ:
Thân không tật bệnh,
Tâm không phiền não,
Hằng ngày an vui tu tập,
Phép Phật nhiệm mầu,
Ðể mau ra khỏi luân hồi,
Minh tâm kiến tánh,
Trí tuệ sáng suốt,
Thần thông tự tại,
Ðặng cứu độ các bậc tôn trưởng,
Cha mẹ anh em,
Thân bằng quyến thuộc,
Cùng tất cả chúng sinh,
Ðồng thành Phật đạo.
- Là Bài tụng chính thức của Gia đình Phật tử. - Là Bài Sám hối chính thức của Hội Phật học Nam Việt.
- Trích xuất từ "Nghi thức tụng niệm của GÐPT" do THPGTPHCM ấn hành 1990.

2- SÁM PHÁT NGUYỆN (I)

Một lòng quy kính,
Phật A Di Ðà,
Thế giới Cực Lạc,
Nguyện lấy hào quang,
Trong sạch soi cho,
Lấy thệ Từ bi,
Mà nhiếp thọ cho,
Con nay chánh niệm,
Niệm hiệu Như Lai,
Vì đạo Bồ đề,
Cầu sinh Tịnh độ.
Phật xưa có thệ:
“Nếu có chúng sinh
Muốn sinh nước ta,
Hết lòng tín nguyện,
Cho đến mười niệm,
Nếu chẳng đặng sinh
Chẳng thành Chánh Giác”.
Do vì nhân duyên,
Niệm hiệu Phật nầy,
Ðược vào trong bể,
Ðại thệ Như Lai,
Nhờ sức Từ bi,
Các tội tiêu diệt,
Căn lành tăng trưởng.
Khi mạng gần chung,
Biết trước giờ chết,
Thân không bệnh khổ,
Tâm không tham luyến,
Ý không điên đảo,
Như vào thiền định.
Phật và Thánh chúng,
Tay nâng kim đài,
Cùng đến tiếp dẫn,
Trong khoảng một niệm,
Sinh về Cực Lạc,
Sen nở thấy Phật,
Liền nghe Phật thừa,
Chóng mở Phật tuệ,
Khắp độ chúng sinh,
Trọn Bồ đề nguyện.
Chúng sinh không số lượng,
Thệ nguyện đều độ khắp.
Phiền não không cùng tận,
Thệ nguyện đều dứt sạch.
Pháp môn không kể xiết,
Thệ nguyện đều tu học.
Phật đạo không gì hơn,
Thệ nguyện được viên thành.
- Trích xuất từ "Nghi thức Tụng Niệm", Chùa Xá Lợi - Thành Hội Phật Giáo TPHCM ấn hành 1994.

3- SÁM PHÁT NGUYỆN QUY Y TAM BẢO
(Sám phát nguyện II)

Ðệ tử hôm nay quỳ trước điện,
Chí tâm đảnh lễ đấng Từ Tôn,
Ðã bao phen sanh tử dập dồn,
Trôi lăn mãi trong vòng lục đạo,
Thế Tôn đã đinh ninh di giáo,
Mà con còn đắm đuối mê say,
Mắt ưa xem huyễn cảnh hằng ngày,
Tai thích tiếng mật đường dua nịnh,
Mũi quen ngửi mùi thơm bất tịnh,
Lưỡi dệt thêu lắm chuyện gay go,
Thân ham dùng gấm vóc sa sô,
Ý mơ tưởng bao la vũ trụ,
Bởi lục dục lòng tham không đủ,
Lấp che mờ trí tuệ từ lâu,
Hôm nay con giác ngộ hồi đầu,
Xin sám hối phơi bày tỏ rõ,
Nguyện tội ác từ nay lìa bỏ,
Chuyển sáu căn ra khỏi lầm mê,
Trước đài sen thành kính hướng về,
Tịnh tâm ý quy y Tam Bảo,
Phật giới cấm chuyên trì chu đáo,
Dứt tận cùng cội rễ vô minh,
Chí phàm phu tự lực khó thành,
Cầu đức Phật từ bi gia hộ,
Dầu phải chịu muôn ngàn gian khổ,
Con dốc lòng vì đạo hy sinh,
Nương từ quang tìm đến bảo thành,
Ðặng tự giác giác tha viên mãn.
- Trích xuất từ "Kinh Nhựt Tụng " Chùa Ðại Giác ấn hành 1974 và 'Tuyển Tập các bài sám " bản in lụa - Các ban hộ niệm ấn hành 1989. - Bản đánh máy trong nghi thức tụng niệm của Chùa Già Lam - Gia Ðịnh 1981.

4- SÁM KHỂ THỦ NGHĨA (I)

Cúi đầu đảnh lễ, đấng Ðại Từ Tôn,
Tiếp dẫn chúng sinh về nước An lạc,
Ðệ tử phát nguyện, nguyện được vãng sanh,
Xin nguyện Từ bi, xót thương gia hộ.
Ðệ tử khắp vì,
Bốn ơn ba cõi,
Pháp giới chúng sinh,
Cầu đạo Bồ đề,
Nhứt thừa vô thượng,
Chuyên tâm trì niệm,
A Di Ðà Phật,
Muôn đức Hồng danh,
Cầu sinh Tịnh độ.
Ðệ tử phước cạn nghiệp sâu,
Chướng dày huệ mỏng,
Nhiễm tâm dễ khởi,
Tịnh đức khó thành,
Nay xin một lòng,
Tin thành sám hối.
Ðệ tử trải bao số kiếp,
Mê tâm bản tịnh,
Phóng tham sân si,
Nhiễm ố ba nghiệp,
Vô lượng vô biên,
Kết các oán nghiệp,
Nguyện xin tiêu diệt.
Ðệ tử từ nay,
Lập nguyện sâu bền,
Xa lìa pháp ác,
Thề chẳng tái phạm,
Siêng tu Thánh đạo,
Thề không thối đọa,
Thề thành chánh giác,
Thề độ chúng sinh.
A Di Ðà Phật,
Lấy từ bi nguyện lực,
Xin chứng giám cho,
Xin thương tưởng cho,
Xin gia hộ cho:
Nguyện lúc thiền quán,
Hay trong chiêm bao,
Ðược thấy A Di Ðà Phật,
Thân vàng chói sáng,
Ðược sanh A Di Ðà Phật,
Cõi nước Bảo nghiêm,
Ðược ơn A Di Ðà Phật,
Cam lồ quán đảnh,
Hào quang chiếu thân,
Tay rờ đỉnh đầu,
Y che thân thể,
Khiến cho đệ tử,
Tội chướng tiêu trừ,
Căn lành tăng trưởng,
Sạch dứt phiền não,
Liền phá vô minh,
Viên giác diệu tâm,
Bỗng nhiên khai ngộ,
Cảnh chơn tịch quang,
Thường được hiện tiền.
Khi mạng gần chung,
Biết trước giờ chết,
Thân không hết thảy
Bệnh khổ ách nạn;
Tâm không hết thảy
Tham luyến mê hoặc;
Các căn vui đẹp,
Chánh niệm phân minh,
Bỏ báo thân này,
An như thiền định.
A Di Ðà Phật
Cùng Quán Âm, Thế Chí,
Các bậc Hiền Thánh,
Phóng quang tiếp dẫn,
Dìu dắt đề huề,
Tràng phan lâu các,
Hương lạ nhạc trời,
Cảnh Phật Tây phương,
Rõ bày trước mắt,
Khiến cho chúng sinh,
Kẻ thấy người nghe,
Hoan hỉ cảm thán,
Phát Bồ đề tâm.
Ðệ tử lúc ấy,
Ngồi đài Kim Cang,
Theo hầu sau Phật,
Trong một khoảnh khắc,
Sinh về Cực lạc,
Giữa hoa sen xinh,
Trong ao bảy báu,
Sen nở thấy Phật,
Thấy các Bồ Tát,
Nghe dạy pháp mầu,
Khiến chứng được quả,
Vô sinh Pháp nhẫn.
Ở trong giây phút,
Thừa sự chư Phật,
Thân được thọ ký,
Thọ ký đã xong,
Tam thân tứ trí,
Ngũ nhãn lục thông,
Trăm ngàn vô lượng,
Ðà la ni môn,
Hết thảy công đức,
Ðều được thành tựu.
Rồi sau đệ tử,
Lòng nương An dưỡng,
Trở lại Ta bà,
Phân thân vô số,
Cùng khắp mười phương,
Thần lực tự tại,
Không thể nghĩ nghì,
Dùng các phương tiện,
Ðộ thoát chúng sinh,
Khiến lìa lòng nhiễm,
Trở lại tánh chơn,
Ðồng sinh Tây phương,
Chứng bậc bất thối.
Ðại nguyện như vậy,
Thế giới không cùng,
Chúng sinh không cùng,
Nghiệp và phiền não,
Hết thảy không cùng,
Nguyện lực đệ tử,
Cũng lại không cùng.
Nay xin lễ Phật
Phát nguyện tu trì
Công đức khắp thí hữu tình,
Rộng báo bốn ơn,
Giúp cùng ba cõi,
Pháp giới chúng sinh,
Ðồng viên chủng trí.
- Trích xuất xứ "Nghi thức tụng niệm" Chùa Xá Lợi Thành Hội Phật Giáo TPHCM ấn hành 1991.

5- SÁM HỐI NGUYỆN (II)

Cúi đầu làm lễ Như Lai,
Chứng minh đệ tử ngày nay phát nguyền,
Con xin đem dạ chí thiềng,
Thành tâm sám hối nghiệp khiên đã làm,
Bởi xưa chưa rõ dạ phàm,
Nên chi kết tạo dây oan cõi trần,
Gây ra tội lỗi vô ngần,
Luân hồi trả quả lắm phần đớn đau,
Vào sanh ra tử đã lâu,
Dấn thân lao khổ gẫm âu khó lường,
Xuống lên ba cõi sáu đường,
Ðền bù với những vết thương lỗi lầm,
Trả vay vay trả trầm luân,
Gian nan thống khổ vô ngần vô biên,
Cũng vì nghiệp báo oan khiên,
Do mình kết tạo triền miên nối đờøi,
Nếu nay chẳng biết quy hồi,
Ắt thời khó tránh qua đời kiếp sau,
Vậy con thi lễ cúi đầu,
Chí thành sám hối nguyện cầu ăn năn,
Như xưa có phạm điều răn,
Gây nên tội lỗi nhố nhăng đau lòng,
Thì nay lòng dạ ân cần,
Chuyên lo tu luyện chuộc phần tội xưa,
Bao nhiêu nghiệp quấy xin chừa,
Bao nhiêu điều thiện sớm trưa phụng hành,
Ngày đêm giữ dạ sắt đinh,
Trau dồi đạo đức sử kinh bền lòng,
Nguyện thân ra khỏi bụi hồng,
Muối dưa chay lạt nhiệt lòng say sưa,
Tỉnh hồn chuông sớm mõ trưa,
Nguyện tâm ra khỏi nắng mưa cõi trần,
Xin nhờ Tam bảo ai lân,
Từ bi hỷ xả thi ân dắt dìu,
Nay con tỉnh biết mọi điều,
Thế gian là khổ, nghiệp chiêu bởi mình,
Từ nay nguyện dứt sự tình,
Say sưa ảo ảnh mến hình mộng du,
Bền lòng giữ chặt điều tu,
Thề không sai lạc mặc dù gian nan,
Chí tâm vững dạ bền gan,
Nguyện không cảm kích thế gian mộng đời.
Nguyện xa bể khổ chơi vơi,
Nguyện thành Phật đạo đến nơi mãn nguyền,
Nguyện cùng cắt đứt dây duyên,
Nguyện rằng dứt khỏi oan khiên kéo dời.
Lòng không say đắm sự đời,
Chuyên cần tu niệm chẳng rời một khi,
Dứt điều luyến ái mê si,
Noi gương bác ái, từ bi trau lòng,
Sửa tâm như đóa liên hồng,
Luôn luôn trong sạch thoát vòng nhiễm ô,
Chí thành miệng niệm Nam mô,
Nguyện lòng con được tính vô hoàn toàn,
Nguyện về nơi cõi Lạc bang,
Nguyện cho ra khỏi những đàng tử sanh,
Cúi nhờ chư Phật chứng minh,
Bao lời sám hối con xin nguyện cầu.
- Trích "Tam Bảo Tôn Kinh" - Thích Ca Tự Sàigòn 1967. - Có đối chiếu lại với "Liên Hoàn Sám nguyện" của Thích Thiện Tâm - Sađéc 1992.

6- PHÁT NGUYỆN SÁM HỐI
(Sám hối nguyện III)

Ðệ tử chúng con từ vô thỉ,
Gây bao tội ác bởi lầm mê,
Ðắm trong sanh tử đã bao lần,
Nay đến trước đài vô thượng giác;
Biển trần khổ lâu đời luân lạc,
Với sinh linh vô số điêu tàn,
Sống u hoài trong kiếp lầm than,
Con lạc lõng không nhìn phương hướng,
Ðoàn con dại, từ lâu vất vưởng,
Hôm nay trông thấy đạo huy hoàng,
Xin hướng về núp bóng từ quang,
Lạy Phật Tổ soi đường dẫn bước.
Bao tội khổ trong đường ác trược,
Vì tham, sân, si, mạn gây nên,
Con hôm nay giữ trọn lời nguyền,
Xin sám hối để lòng thanh thoát;
Trí huệ quang minh như nhựt nguyệt,
Từ bi vô lượng cứu quần sinh,
Ôi ! Từ lâu ba chốn ngục hình,
Giam giữ mãi con nguyền ra khỏi,
Theo gót Ngài vượt qua khổ ải,
Nương thuyền từ vượt bể ái hà,
Nhớ lời Ngài, “Bờ giác không xa
Hành thập thiện cho đời tươi sáng,
Bỏ việc ác, để đời quang đãng,
Ðem phúc lành gieo rắc phàm nhân”.
Lời ngọc vàng ghi mãi bên lòng,
Con nguyện được sống đời rộng rãi,
Con niệm Phật để lòng nhớ mãi,
Hình bóng người cứu khổ chúng sanh,
Ðể theo Ngài trên bước đường lành,
Chúng con khổ, nguyền xin cứu khổ;
Chúng con khổ, nguyền xin tự độ,
Ngoài tham lam, sân hận ngập trời,
Phá si mê, trí huệ tuyệt vời,
Con nhớ đức Di Ðà Lạc quốc,
Phật A Di Ðà thân kim sắc,
Tướng tốt quang minh tự trang nghiêm
Năm Tu Di uyển chuyển bạch hào,
Bốn biển lớn trong ngần mắt biếc,
Trong hào quang hóa vô số Phật,
Vô số Bồ tát hiện ở trong,
Bốn mươi tám nguyện độ chúng sanh,
Chín phẩm sen vàng lên giải thoát,
Quy mạng lễ A Di Ðà Phật,
Ở phương Tây thế giới an lành,
Con nay xin phát nguyện vãng sanh,
Cúi xin đức Từ bi tiếp độ.

- Trích xuất từ "Nghi thức tụng niệm " Chùa Xá Lợi ấn hành 1993.
- Là bài tụng chính thức của Khóa Lễ Tịnh độ mỗi sáng chủ nhật của Hội Phật học Nam Việt.

7. SÁM PHÁT NGUYỆN
(Sám phát nguyện III)

Chúng đệ tử hết lòng phát nguyện,
Nguyện tu theo hạnh thiện tịnh nhơn,
Dứt hết ba nghiệp ác nhơn,
Bao nhiêu thiện nghiệp sanh lần lớn lên,
Lòng cầu nguyện trang nghiêm thanh tịnh,
Phước trí sanh quyết định hiện tiền,
Nguyện Di Ðà Phật cha hiền,
Quan Âm, Thế Chí ái liên nhiếp lời,
Thương con trẻ hiện thời tướng tốt,
Phóng hào quang sáng suốt sạch trong,
Thân tôi được chiếu suốt thông,
Dứt rồi ba chướng sạch trong căn trần,
Lòng cầu muốn hằng tu tịnh hạnh,
Mong thân tâm đức Thánh thấm nhuần,
Căn lành Tịnh độ giữ thuần,
Chăm lòng niệm niệm chừng chừng không quên,
Trong những giấc thùy miên mộng mị,
Nguyện cho thường được thấy Tây thiên,
Ðủ điều tốt đẹp trang nghiêm,
Vui ưng trong dạ, phỉ nguyền ước mong,
Càng hăng hái sanh lòng tinh tấn,
Nguyện đến khi xả tận báo thân,
Giờ đà biết trước tỏ phân,
Chướng duyên dứt sạch chẳng ngần ngại chi,
Trí huệ sáng, niệm thì tăng trưởng,
Không bịnh đau, hết vướng khổ phiền,
Lòng không vọng tưởng đảo điên,
Di Ðà Phật hiện nghiểm nhiên sáng lòa,
Theo bảo ngự hà sa Bồ Tát,
Mắt trông ra khoái lạc vui mừng,
Chỉ trong khoảnh khắc có chừng,
Tức thời thoát được khỏi vòng trầm luân,
Sanh về cõi muôn phần sung sướng,
Về đến nơi tự tướng thấy liền,
Mình sanh ngồi ở hoa sen,
Hoa khai mong được Phật truyền thọ cho,
Ðược thọ ký rồi lo nguyện cũ.
Ðem thân nầy tự tại hóa phân,
Khắp trong cõi Phật vi trần,
Thuận cơ các giống, tùy căn mỗi loài.
Mở phương tiện làm hoài lợi lạc,
Ích nhiêu nhiêu, Phật sát vô biên,
Chúng sanh nhiều đến ức thiên,
Thảy đều mở rộng tâm nguyên Bồ đề,
Rồi rảnh khổ trọn bề thư thả,
Chốn bể trần thảy cả bước qua,
Ði về cõi Phật Di Ðà,
Là nơi Cực lạc vô ra thanh nhàn,
Giữ một hạnh nguyện hằng như vậy,
Niệm niệm hoài, giải đãi được đâu,
Ngày nay mãi đến đời sau,
Luôn luôn một niệm trước sau không ngừng,
Con thề quyết đem thân trải khắp,
Dứt nghiệp duyên tu tập tinh cần,
Lại đem lòng miệng kính dâng,
Chuyên làm Phật sự để hằng độ sanh.
- Trích "Kinh Di Ðà Nghĩa và 36 bài sám hay" Thích Thiện Tâm- Sađéc 1961.

8. BÀI SÁM HỐI
(Sám hối nguyện IV)

Trước bảo đài, chí thành phát nguyện,
Khói mây lành Phật hiện chứng tri,
Cúi đầu lạy đức Từ bi,
Con xin sám hối ngày rày ăn năn,
Xưa nay ô nhiễm bụi trần,
Bởi thân, khẩu, ý bị màng vô minh.
1- Tạo ra các việc chẳng lành,
Sát sanh hại vật chẳng tình xót thương,
Giết ăn, hoặc bán không lường,
Vì lòng tham lợi quên đường thiện nhơn,
Giận vì nó phạm đến thân,
Hoặc vì lợi ích, về ăn uống rày,
Sớm, mai cho chí tối ngày,
Bước chơn dậm chết, không hay cố lòng,
Hoặc là đánh đập tưng bừng,
Hoặc là giam nhốt, chẳng tường vật nhơn,
Oan oan tương báo cõi trần,
Trầm luân biển tối chịu phần khổ lao,
Xét ra nhơn vật khác nào,
Hại nhơn, nhơn hại mắc vào trả vay.
2- Lại thêm trộm sản cướp tài,
Công người cực nhọc hằng ngày làm ra,
Hoặc của thường trụ, thí gia,
Của dân của nước khắp ra của người,
Dầu cho một vật nhỏ nhoi,
Không cho lén lấy, tội thời không xa,
Lòng tham tính bảy lo ba,
Mưu kia, kế nọ, lấy mà nuôi thân,
Hoặc nuôi quyến thuộc xa gần,
Làm cho người phải lắm lần than van.
3- Tà dâm tội trọng muôn ngàn,
Liệu toan chước sách làm đàng chẳng ngay.
Vợ con người phải lầm tay.
Mất trinh thất tiết để tai tiếng đời,
Xấu cha, hổ mẹ ôi thôi,
Xa lìa chồng vợ, rã rời lứa đôi,
Hình dâm mối dục không nguôi,
Sa mê rồi đến như người thế gian,
Thần dâm tư tưởng bàng hoàng,
Chiêm bao tình tứ, sáu đường chơi vơi.
4- Vọng ngôn giả dối ngoài môi,
Chuyện không nói có, có thời nói không,
Dụng lời đâm thọc hai lòng,
Phân chia quyến thuộc, vợ chồng anh em,
Mắng nhiếc, chửi rủa pha gièm.
Xóm làng cô bác chị em không chừa,
Nói lời vô ích dây dưa,
Nói lời hoa nguyệt, đẩy đưa đủ chiều.
5- Uống rượu sanh hại rất nhiều,
Hăm ăn, mê ngủ, nói liều chẳng kiêng,
Say sưa, ngã gió đi xiêu,
Nằm bờ té bụi, như điên khác nào,
Loạn tâm cuồng trí mòn hao,
Ngu mê còn có chỗ nào biện phân !
6- Xan tham của cải, danh thân,
Mong sang đoạt được, lại ưng hơn người.
7- Nết sân nóng giận không thôi,
Toan làm hại chúng không nguôi trong lòng.
8- Si mê tin chạ chẳng phòng,
Nghe đâu theo đó, không thông chánh tà,
Chê bai Phật Pháp Tăng già,
Quy y Tam bảo lòng tà chưa thôi.
9. Bởi lòng ái dục thúc thôi,
Kiêu căng, ngã mạn, xem người không chi.
10. Lại thêm tật đố khinh khi,
Ghét người tài giỏi, chê dè kẻ thua,
Có ai tâng bốc thời ưa,
Lên chưn, lớn giọng như vua trên đời.
Xưng ra tội lỗi khúc nôi,
Bởi vì vô ý phạm lời dạy răn,
Hoặc sai kẻ khác làm xằng.
Hoặc nghe, hoặc thấy lòng hằng hân hoan.
Do nơi khẩu, ý cùng thân,
Trong lòng tham ái, si, sân nên lầm,
Lại từ kiếp trước xa xăm.
Ðến đời hiện tại, tối tăm đạo mầu,
Bởi do chẳng rõ buổi đầu,
Vô minh nên phải cuốn vào kéo xoay,
Khác nào bè bị gió vay,
Linh đinh mặt nước, lày quày khúc co,
Xét con tội nghiệp dày to,
Trải bao số kiếp ra vô sáu đường,
Con nay sám hối tỏ tường,
Tội xưa dứt hết, chẳng còn tăm hơi,
Tội nay chừa bỏ lần hồi,
Cải tà qui chánh, vun bồi thiện duyên,
Kiên trì giới hạnh tinh chuyên,
Thân tâm thanh tịnh, thoát miền trần gian,
Bước ra cảnh khổ ba đàng,
Thong dong tự tại, Niết bàn tiêu diêu,
Ðộ luôn thất tổ thăng siêu,
Duyên lành rồi cũng ít nhiều kết xây,
Con xin hồi hướng từ đây,
Chí thành lạy Phật khắp nơi đạo tràng.
Cúi xin năm vóc đoan trang,
Diệt lòng ngã mạn, tăng hoàn phước duyên,
Chư Phật chứng lấy lời nguyền.
Bốn loài ba cõi, các miền hữu vô,
Thảy đều tội lỗi sạch khô,
Dứt rồi nghiệp chướng ra lò lửa than,
Sám hối, hối quá châu toàn
Ðến nơi Thánh quả không hoàn không lui.
- In trong "Kinh A Di Ðà nghĩa và 36 bài sám hay" Thích Thiện Tâm - Sađéc 1961.
- Ðối chiếu Liên Hoàn Sám nguyện - cùng tác giả .

9. SÁM QUI MẠNG DIỄN NGHĨA (I)

Qui mạng lễ bực thầy Ðiều Ngự,
Trong mười phương bày tỏ pháp mầu,
Diệu huyền tịch tịch thanh tao,
Các ngài Tăng Thánh ngồi cao tam thừa,
Chúng tứ quả lên bờ giải thoát,
Xin từ bi thương xót tiếp lời:
Bởi vì đệ tử chúng tôi,
Mất đi chơn tánh, luống trôi mê dòng.
Phiêu trầm mãi trong vòng sanh tử,
Nhiễm tánh tham, lụy ở sắc, thinh,
Thập triền, thập sử quanh mình,
Nghiệp nhân hữu lậu tựu thành từ lâu.
Vọng khởi tạo biết bao tội lỗi,
Bởi sáu căn hiệp với sáu trần,
Mê man bể khổ trầm luân,
Trôi lăn trong chốn u thâm tà đồ.
Coi ta trọng, khinh cho người rẻ,
Luống công làm nhiều lẽ vạy ngay,
Bao đời nghiệp chướng nặng dày,
Dập dồn xiết kể những rày khiên vưu.
Ngưỡng Tam Bảo đức từ bi xót,
Thảy một lòng thành thật ăn năn,
Năng nhơn cứu độ phàm gian,
Bạn lành dìu dắt khỏi đàng tai ương.
Thoát ra được ngoài nguồn phiền não,
Lên bờ kia trực đáo Bồ đề,
Nguyện cho hết thảy đời ni,
Diên niên mạng vị, nhiêu phì phước cơ.
Lại nguyện đến ngày giờ lai thế,
Các cơ năng chủng trí linh miêu,
Thảy đồng khai phát đều đều,
Ngày càng tăng trưởng mỹ miều xuê xoang.
Nguyện lại được sanh thường trong nước,
Lúc trưởng thành gặp được minh sư,
Mở lòng chánh tín đi tu,
Xuất gia nhập đạo kể từ đồng chơn.
Sáu căn được tinh thông lợi mẫn,
Ba nghiệp đều hòa huỡn thục thuần,
Lòng không nhiễm trước duyên trần,
Giữ gìn phạm hạnh luyện hằng thân tâm.
Những cấm giới chuyên cần trì chấp,
Nghiệp trần không xâm nhập được mình,
Oai nghi gìn giữ nghiêm minh
Bò, bay các loại chẳng tình tổn thương,
Hằng thư thả không vương bát nạn,
Và tứ duyên đều đặng viên thành,
Hiện tiền Bát nhã quang minh,
Kiên trì tâm giác tiến tinh chẳng lùi.
Ðạo chánh pháp cần vui tu tập,
Giáo đại thừa liễu đạt chơn không,
Hoát khai lục độ các môn,
Ba kỳ khổ hải kíp đồng vượt qua.
Pháp tràng dựng gần xa mọi xứ,
Nghi võng đều phá vỡ mấy trùng,
Chúng ma khiếp sợ qui tùng,
Tiếp thừa Tam Bảo xương long thạnh mầu.
Mười phương Phật, theo hầu phụng sự,
Không nhọc nhằn chuyên chú một lòng,
Tu học hết thảy pháp môn,
Dốc thâu chánh đại, đạt thông lý mầu.
Quyết mở rộng dồi trau phước huệ,
Khắp trần gian, lợi thế lạc sanh,
Thần thông sáu phép hiển linh,
Nguyện cho Phật quả viên minh kiếp nầy.
Trong pháp giới mới quày trở lại,
Chốn bụi hồng lui tới bước chân,
Noi gương Quan Thế từ tâm,
Phổ Hiền nguyện hải quyết làm học theo.
Cõi nầy với bao nhiêu cõi khác,
Tùy theo từng loại các hình thù,
Sắc thân ứng hiện chẳng từ,
Diễn bày pháp nhiệm, dương phô lý mầu.
Nơi địa ngục âu sầu khổ thú,
Khắp các đường ngạ quỷ u thâm,
Phóng quang muôn trượng chiếu lâm,
Hoặc là biến hiện, thông thần đến nơi.
Khiến đều thấy tướng tôi hóa hiện,
Cùng là nghe danh tiếng của tôi,
Phát tâm chánh giác ra rồi,
Thoát luôn khỏi chốn luân hồi khổ ưu.
Bao ngục lửa, những lưu băng tuyết,
Ðều biến thành những miệt rừng hương,
Những nơi ăn sắt uống đồng,
Hóa thân Tịnh độ, sanh luôn Niết bàn.
Nào những giống lông mang sừng đội,
Cùng những người phụ trái hàm oan,
Thảy đều dứt tận tân toan,
Thấm nhuần lợi lạc, an nhàn thong dong.
Ðời tật dịch bệnh ròng trầm trệ,
Chế thuốc thang điều trị khỏi ngay,
Ðói nghèo cơ cẩn những ngày,
Hóa sanh cốc mễ cứu đời ấm no.
Việc lợi ích dẫu to hay nhỏ,
Ðều sùng hưng làm thuở phước duyên,
Oan thân bao kiếp triền miên,
Bà con tộc thuộc hiện tiền hưởng chung.
Ra khỏi chốn bốn dòng chìm đắm,
Dứt ái triền trong vạn kiếp xưa,
Nguyện cùng hàm thức sanh đồ,
Ðều nên đạo Phật mới vừa nguyện tôi.
Hư không nọ có ngày cùng tận,
Nguyện tôi nay cứ vẫn còn hoài,
Các loài trí giác thanh bai,
Vô tình đều được tròn bồi trí linh.
Chúng đệ tử, đồng tình hết thảy,
Quyết tu hành tập lấy thiện duyên,
Noi gương Bồ tát Phổ Hiền,
Y theo thập nguyện lòng chuyên tinh cần.
Một là lạy sát trần tôn Phật,
Nguyện một lòng bền chặt kính tin.
Hai là xưng tụng tán kinh,
Oai thần đức tánh quang minh vô cùng.
Ba sắm đủ hoa hương tinh khiết,
Phan cái đem la liệt cúng dường.
Bốn con sám hối luôn luôn,
Nguyện cho nghiệp chướng thường thường sạch trong.
Năm vừa thể theo công đức chánh,
Khắp muôn vàn Hiền Thánh thích ham.
Sáu cầu đức Phật hải hàm,
Pháp luân thường chuyển tánh phàm độ qua.
Bảy con nguyện: Phật đà ai mẫn,
Xót hữu tình, trụ chấn thùy quang.
Tám con tu học thường thường,
Ðại thừa chánh giáo chơn tường liễu thông.
Chín mở rộng tấm lòng bi bác,
Thuận muôn loài dìu dắt chúng sanh.
Mười đem tất cả công trình,
Nguyện cho pháp giới hàm linh thanh nhàn.
Nguyện con ở trong hàng đệ tử,
Giờ lâm chung gần bỏ báo thân,
Bảy ngày trước sẽ đến gần,
Cùng sau giờ đó qua lần ba hôm.
Tâm chẳng dấy trầm hôn điên đảo,
Ý vững vàng chẳng não loạn chi,
Thân không bệnh khổ vướng vi,
Lòng không bận bịu mảy may ái triền.
Giờ sắp đến thoạt tiên dự biết,
Thân và tâm chi xiết vi mừng,
Kiết tường mà bỏ báo thân,
Hoặc là tọa thoát thâu thần qui sơn.
Nguyện đức Phật hiện thân tướng hảo,
Ðức Quan Âm tọa bảo liên đài,
Với cùng Thế Chí hai Ngài,
Biết bao hóa Phật đông dày trước sau.
Trăm ngàn vị Tỷ kheo tịnh hạnh,
Hàng Thinh Văn bực thánh kính tôn,
Các trời đông thật không lường,
Hiện ra cung điện rõ ràng thất trân.
Bưng bảo tọa kim cang bền chắc,
Trên thinh không thiên nhạc réo mừng,
Khắp nhà nồng nực mùi hương,
Trong ngoài bảo cái tràng phan trùng trùng.
Rủ tay xuống hết lòng tiếp dẫn,
Khiến muôn loài đều đặng thấy nghe,
Sanh lòng vui vẻ say mê,
Tự nhiên phát nguyện Bồ đề lớn lao.
Bèn dứt dữ hướng theo điều thiện,
Bỏ bờ tà về bến chánh chơn,
Cúi xin Phật bố từ vân,
Từ bi quảng đại ai lân nhiếp lời.
Xin chứng giám lời tôi sám hối,
Cùng minh tri tôi nguyện thân nầy,
Xưa kia tạo nghiệp ác dày,
Trước do tham dục, sân, si khởi triền.
Thân, khẩu, ý theo liền hành ác,
Tôi nay đều một loạt sám răn,
Nguyện khi hấp hối đến gần,
Bao nhiêu chướng ngại sạch trơn nhẹ nhàng.
Lại được thấy dung nhan của Phật,
Liền được sanh về đất Lạc bang,
Hư không còn có lúc tan,
Thế gian các cõi chẳng toàn vẹn đâu.
Ðến muôn loại cơ cầu cũng dứt,
Phiền não và nghiệp lực cũng tiêu,
Nguyện con như núi không xiêu,
Hằng còn mãi mãi không hao không chìm.
Nguyện học hạnh Phổ Hiền thù thắng,
Hồi hướng bao nhiêu thắng phước lành,
Khắp nguyền pháp giới chúng sanh,
Mau lên thuyền nguyện về thành Lạc bang.
Lương duyên kết cùng tam thế Phật,
Cùng các ngài Bồ Tát đại nhân,
Văn Thù, Phổ Hiền, Quan Âm,
Ðồng đăng Bát Nhã bể trần thoát qua.
- Trích từ "Kinh Di Ðà nghĩa và 36 bài sám hay " có đối chiếu lại với "Liên Hoàn Sám nguyện" cùng tác giả Thích Thiện Tâm sưu tầm - Sađéc 1961.
- Trong cả hai bản in đều mất hai chữ ở câu 48, biên giả bổ sung cho đầy đủ ý nghĩa và niệm luật.

10. SÁM KHỂ THỦ NGHĨA (II)

Cúi đầu lạy đức Pháp vương,
Ðộ sanh về cõi Tây phương an nhàn,
Tôi nguyền cho được bước sang,
Cúi xin thương xót rước mang tôi về.
Nay đệ tử thành tâm phát nguyện
Vì bốn ơn ba cõi hữu tình,
Khắp trong pháp giới chúng sanh,
Cầu trên chư Phật ơn lành ban ra.
Nhứt thừa đại, thật là vô thượng,
Ðạo Bồ đề, vô lượng chơn truyền,
Hồng danh vạn đức kết duyên,
Di Ðà chuyên niệm, Tây thiên nguyện về.
Bởi nghiệp trọng, thêm bề phước kém,
Chướng đã sâu, huệ thiển vơi vơi,
Lại thêm lòng nhiễm dễ bồi,
Mà còn đức tịnh khó thời đạt nên.
Nay tôi ở hiện tiền các Phật,
Gieo vóc nằêm sát đất chí thành,
Tỏ bày một tấm chơn tình,
Thiệt lòng sám hối tội mình những bao.
Ta cùng với những nào các loại,
Trải qua bao nhiêu kiếp mãi đến nay,
Bổn tâm tịnh đã mê say,
Buông lòng tham ố, sân, si đủ điều.
Ba nghiệp nhiễm, biết bao dơ uế,
Gây tội tình, nào kể cho xong.
Nghiệp oan kết đã vô cùng
Ngày nay cầu nguyện hai đường sạch trong.
Từ nay đến hết, lòng khẩn thiết,
Gắng xa lìa việc ác chẳng sanh,
Cần tu thánh đạo cho thành,
Dứt đường thối chuyển, quyết tình tiến lên.
Bực chánh giác, nguyện nên đạo cả,
Chốn mê đồ, độ cả chúng sanh,
A Di Ðà Phật chứng minh,
Dùng Từ bi lực, thương tình hộ cho.
Cầu khi ngủ, tưởng mơ thấp thoáng,
Hay khi trong thiền quán lặng an,
Thấy Di Ðà Phật rõ ràng,
Hiện ra đức tướng sắc vàng quang minh.
Ðặng vào chốn nước thành đẹp đẽ,
Toàn thất trân đầy vẻ trang nghiêm,
Nhờ ơn đức Phật oai thiêng,
Nước cam lồ rưới lên trên đảnh nầy.
Hào quang sáng phủ vây thân thể,
Cánh tay vàng Phật để đầu tôi,
Lấy y Phật đắp luôn hồi,
Khiến cho chướng cũ dứt rồi còn chi.
Thiện căn lớn, lại lìa phiền não,
Gốc vô minh, mở tháo khỏi lòng,
Tánh mầu viên giác khai thông,
Tịch quang chơn cảnh được trông thấy liền.
Lúc lâm chung gần viên thân báo,
Biết ngày giờ sắp đáo nhơn duyên,
Thân không ách nạn khổ phiền,
Lòng không một chút mê huyền thích ham.
Các căn đã hân hoan viên mãn,
Lại rõ ràng niệm quán chánh chơn,
Nhẹ nhàng bỏ khúc báo thân,
Như vào thiền định vui mừng thảnh thơi.
Vô Lượng Thọ, một ngôi pháp chủ,
Quan Âm cùng Thế Chí hầu kề,
Thánh Hiền đông đủ ê hề,
Phóng quang dìu dắt đề huề tiếp tay.
Trong lầu các phất bay phan phướn,
Hương đượm nồng nhạc xướng thanh tao,
Tây phương thánh cảnh đẹp sao !
Hiện ra trước mặt, xiết bao vui mừng.
Khiến hết thảy muôn trùng sinh chúng,
Ðều được nghe, thấy đúng không sai,
Vui mừng cảm kích khen hoài,
Bồ đề tâm địa kịp thời phát ra.
Trong lúc ấy còn ta vui vẻ,
Cỡi kim đài, hầu kế Phật gia,
Móng tay vừa khảy búng ra,
Ðã về Cực lạc, đến nhà Tây phương.
Ao thất bảo chín từng sen nở,
Liền hóa sanh ngồi ở phẩm trên,
Hoa nở thấy Phật hiện tiền,
Các ngài Bồ Tát luân phiên chào mừng.
Nghe Phật thuyết vô cùng pháp diệu,
Nhẫn vô sanh, liễu chứng tức thời,
Chỉ trong một khoảnh khắc thôi,
Vâng thờ chư Phật cầu Ngài dạy cho.
Ðược thọ ký còn lo chi nữa,
Bốn trí về cùng thửa ba thân,
Hiện bày ngũ nhãn, lục thông,
Tổng trì vô lượng trăm ngàn pháp môn.
Nào xiết kể các công đức tánh,
Ðều chung qui muôn hạnh tựu thành,
Rồi sau trở lại nguyện mình,
Tánh nương an dưỡng, thân hoành trần ai.
Trong thế giới khắp mười phương cõi,
Phân thân này qua lại vô cùng,
Lực thần tự tại không lường,
Phương nầy chước nọ mở đường độ sanh.
Khiến lìa hết các tình nhiễm trước,
Bổn tâm mau lại được tịnh thanh,
Tây phương cõi Phật đồng sanh,
Vào nơi bất thối, đến thành biến tri.
Lời đại nguyện, gắng ghi như vậy,
Chúng sanh và thế giới đó đây,
Nghiệp duyên phiền não đông thay,
Thảy còn mãi mãi, nguyện nầy không phai.
Nay lễ Phật, nguyện nầy chí quyết,
Rán tu trì nhứt thiết đức công,
Bốn ân, ba cõi trả xong,
Ðáp đến ơn nghĩa khắp trong hữu tình,
Như Lai chủng trí viên thành.
- Trích xuất và đối chiếu bổ sung ba bản in:
1. Kinh A Di Ðà nghĩa và 36 bài sám hay.
2. Tam Bảo Tôn Kinh.
3. Liên Hoàn sám nguyện.
- Chưa biết tác giả diễn nôm.

11. SÁM NGÃ NIỆM (I)

Ta nghĩ lại từ bao kiếp trước,
Mất tánh linh nên chuốc trần lao,
Luân hồi, sanh tử ra vào,
Thay hình đổi xác khổ sầu phải cam.
Có phước dư, đặng làm người thế,
Gặp nếp xưa mới dễ xuất gia,
Cạo đầu mặc áo Cà sa,
Nỡ nào phá giới lại mà hủy trai.
Không xót thương giết loài sinh vật,
Dưỡng thân nhơ, dùng chất tanh hôi,
Buông lòng lừa gạt của người,
Của trong Tam Bảo dùng thôi đủ chiều.
Làm tà mị không điều nhàm chán,
Say rượu chè đắm sắc mê man,
Khi Phật, hủy Pháp, báng Tăng,
Vong ơn cha mẹ, phụ phàng đệ huynh.
Ép người tài, lòng sanh tật đố,
Lời chuốt trau, khoe thuở tài mình,
Khống vu để đạt lợi danh,
Phân bua phải quấy, tranh giành người ta.
Hằng làm dữ, tưởng tà mãi mãi,
Lại khua môi, đánh lưỡi vang rân,
Tụng kinh niệm Phật bần thần,
Chớ mà việc thế hằng làm tinh chuyên.
Ấy ngoài phô tướng thiền xảo trá,
Lòng đảo điên, dối giả khinh người,
Tu hành biếng nhác ngủ chơi,
Xan than tật đố không hồi hổ ngươi.
Có làm gì vốn lời vườn ruộng ?
Vớt được thây trôi chốn bể chăng ?
Không lo chút thiện cho thân,
Dễ đâu thoát khỏi ba đàng khổ kia !
Cúi xin Phật Di Ðà gia bị,
Thánh hiền Tăng, Thế Chí, Quan Âm,
Phóng quang soi tỏ chiếu lâm,
Ngưỡng trông lượng cả ơn thâm cứu rày.
Bao tội chướng, từ nay về trước,
Những khiên vưu, ba nghiệp sáu căn,
Viên thành một niệm hồi quang,
Tội và pháp giới, tánh hoàn lặng không.
- Trích từ "Kinh Di Ðà nghĩa và 36 bài sám hay " cùng với Liên Hoàn sám nguyện của Thích Thiện Tâm - Sa đéc 1961.
- Có đối chiếu, bỏ bớt một chữ dư ở câu 33 "Cứ xin đức Phật Di Ðà gia bị" Thành: “cúi xin Phật Di Ðà gia bị"để khi tụng không bị trật nhịp và cho đúng qui tắc niêm luật (người soạn).

12. SÁM NGÃ NIỆM (II)

Nghĩ con trải tự kiếp nào,
Chơn tâm mất hết trần lao khởi hoài,
Ðường sanh nẻo tử vãng lai,
Thay hình đổi dạng gặp tai nạn liền,
Chút lành nhờ có túc duyên,
Làm người lại được pháp truyền xuất gia,
Hình dung tuy giống Tăng già,
Hủy trai phá giới tạo ra tội nhiều,
Sát sanh hại vật đủ điều,
Tham mùi huyết nhục tưng tiu xác phàm,
Của người buông dạ tham lam,
Của trong Tam Bảo dụng làm của riêng,
Khởi tâm tà ác liền liền,
Rượu ngon gái đẹp càng ghiền càng ưa,
Khinh Tăng hủy báng Phật thừa,
Mẹ cha thầy bạn, ơn xưa bạc tình,
Khoe hay che lỗi của mình,
Sự người tốt đẹp lại sanh chê gièm,
Ðường danh nẻo lợi đua tìm,
Thị phi nhơn ngã móng niềm đấu tranh,
Lòng xằng dạ quấy hằng sanh,
Khinh phù tán loạn vọng tình khởi luôn,
Sự đời siêng sắn luôn luôn,
Sự mình tụng niệm ra tuồng giểu chơi,
Bề ngoài đạo đức lòe đời,
Mà trong ngã mạn khinh người dám ghê.
Biếng lười chỉ thích ngủ nghê,
Tham lam bỏn xẻn ai chê cũng lỳ,
Gốc nhơ nơi ruộng ích chi,
Thây trôi giữa biển mấy khi cửu đình ?
Ðã không chút phước đở mình,
Trong ba đường ác, khổ hình phải sa.
Ngửa mong đức Phật Di Ðà,
Quan Âm, Thế Chí hai tòa Thánh Tăng,
Phóng quang soi xuống cõi trần,
Thương mà cứu độ cho thân mạng nầy,
Tội tình kiếp trước đến nay,
Sáu căn ba nghiệp tội gì cũng vong,
Tỏ lòng tội tánh trống không,
Một màu pháp giới vốn đồng thanh quang.

- Trích từ sách đã dẫn như bài sám Ngã niệm I.
- Chưa rõ xuất xứ của tác giả diễn nghĩa.

13. PHÁT NGUYỆN VÀ HỒI HƯỚNG
(Sám Qui mạng diễn nghĩa II)

Qui mạng mười phương Vô Thượng Giác,
Pháp mầu vi diệu khắp tuyên dương,
Thánh Tăng bốn quả, tam thừa độ,
Hiển hiện tay vàng nguyện xót thương,
Ngược dòng chơn tánh từ lâu,
Chúng con trôi nổi ở đầu sông mê,
Biết đâu là chốn đường về ?
Bập bềnh sóng nước không hề đoái lui,
Nguyên nhân hữu lậu gây rồi,
Bao nhiêu nghiệp chướng lâu đời tạo ra.
Biết đâu nẻo chánh, đường tà?
Oan khiên nghiệp báo thật là nặng sâu.
Nay con khẩn thiết cúi đầu,
Phơi bày sám hối khẩn cầu hồng ân,
Lòng thành cầu đấng Năng nhân,
Từ bi cứu vớt trầm luân mọi loài,
Nguyện cùng Thiện hữu xa khơi,
Cùng lên bờ giác, lìa nơi não phiền.
Kiếp nầy xin nguyện xây thêm,
Cao tòa phước đức, vững nền đạo tâm,
Chờ mong đạo nghiệp vun trồng.
Từ bi trí tuệ nẩy mầm tốt tươi,
Kiếp sau xin được làm người,
Sinh ra gặp Pháp, sống đời chân tu,
Dắt dìu nhờ bậc minh sư,
Nương nhờ chánh tín, hạnh từ xuất gia.
Lục căn tam nghiệp thuần hòa,
Không vương tục lụy theo đà thế nhân,
Theo đường tấn đạo nghiêm thân,
Giữ gìn phạm hạnh, nghiệp trần lánh xa,
Uy nghi phong độ sáng lòa,
Lòng từ hộ mạng, trước là vi sinh,
Lại thêm đầy đủ duyên lành,
Bao nhiêu tai nạn đều thành như không.
Bồ đề nguyện quyết một lòng,
Ðài gương Bát Nhã chơn không hiện tiền,
Nghiêm tầm đạo hạnh tinh chuyên,
Ðại thừa liễu ngộ chứng truyền chơn tâm.
Thoát ngoài "kiếp hải" trầm luân,
Hoằng khai lục độ hạnh môn cứu người,
Pháp tràng dựng khắp nơi nơi,
Lưới nghi phá hết trong ngoài sạch không.
Tà ma hàng phục đến cùng,
Truyền đăng, Phật pháp nối dòng vô chung,
Vâng làm Phật sự mười phương,
Không vì lao nhọc nản lòng tinh chuyên.
Bao nhiêu thâm pháp diệu huyền,
Thảy đồng thông đạt, thoạt nhiên độ mình,
Nguyền đem phước huệ độ sinh.
Chứng nên Phật quả, hoàn thành pháp thân,
Tùy căn ứng hiện cõi trần,
Phân thân vô số, độ dần chúng sanh,
Nước Từ rưới khắp nhơn thiên,
Mênh mông biển rộng lời nguyền độ tha.
Khắp hòa thế giới gần xa,
Diễn dương diệu pháp, trước là hiện thân,
Những nơi khổ thú trầm luân,
Hòa quang chiếu diệu, báo thân đẹp lành,
Chỉ cần thấy dạng nghe danh,
Bao loài thoát khỏi cực hình đớn đau.
Phát lời nguyện ước cao siêu,
Muôn ngàn khổ địa thảy đều tiêu tan,
Bao nhiêu nghiệp trái hàm oan,
Bao nhiêu đau khổ trong hàng súc sinh,
Ðều nhờ Phật lực anh linh,
Sương tan núi biếc, bình minh rạng ngời.
Thuốc thang cứu giúp mọi người,
Áo cơm cứu giúp cho đời bần dân.
Bao nhiêu lợi ích hưng sùng,
An vui thực hiện trong vùng trầm luân,
Bao nhiêu quyến thuộc, oan thân,
Cũng nguyền vượt biển trần gian nổi chìm,
Xa lìa ái nhiễm triền miên,
Ðoạn trừ những mối phược triền thân tâm,
Vun trồng đạo nghiệp thiện nhân,
Cũng bao loài khác, pháp thân hướng về.
Hư không dù có chuyển di,
Nguyện ta cũng chẳng có hề lung lay,
Nguyện cầu vạn pháp bản lai,
Hoàn thành trí nguyện, vững cây Bồ-đề.
- Trích từ "39 Bài Sám nghĩa " đối chiếu lại với "Liên hoàn sám nguyện" của Thích Thiện Tâm sưu tầm - Sađéc 1961.
- Chưa rõ tác giả diễn nghĩa.
- Tựa của Bài sám này theo Sa-môn Thích Thiện Tâm "Phát nguyện và Hồi hướng ". Tôn trọng bậc đi trước nên biên giả tôi giữ nguyên, chỉ chú thích thêm đây là bài "Sám Qui mạng diễn nghĩa " số hai, để các vị tụng đọc biết đây là bài diễn Nôm từ bài Qui mạng chữ Hán của Ngài Di Sơn Thiền sư bên Trung Quốc. Số hai là cách đánh số thống kê thứ tự các bài sám Qui mạng trong các dị bản.