- Phẩm Thứ Nhất: Bồ-Tát Được Thọ Ký
- Phẩm Thứ Hai: Cúng Dường Được Thọ Báo
- Phẩm Thứ Ba: Thọ Ký Bích-chi Phật
- Phẩm Thứ Tư: Bồ-Tát Ra Đời
- Phẩm Thứ Năm: Làm Ác Đọa Ngạ Quỷ
- Phẩm Thứ Sáu: Chư Thiên Cúng Dường
- Phẩm Thứ Bảy: Chư Phật Ra Đời
- Phẩm Thứ Tám: Các Vị Tỳ-Kheo Ni
- Phẩm Thứ Chín: Các Vị Thanh Văn
- Phẩm Thứ Mười: Các Nhân Duyên Khác
Đoàn Trung Còn - Nguyễn Minh Tiến dịch và chú giải
PHẨM THỨ NĂM: LÀM ÁC ĐỌA NGẠ QUỶ
PHÚ-NA-KỲ ĐỌA NGẠ QUỶ
Lúc ấy, Phật ở gần thành Vương-xá, trong tinh xá Trúc Lâm.
Khi ấy, hai vị đại đức là Xá-lỵ-phất và Mục-kiền-liên tự phát nguyện trước mỗi bữa ăn đều nhập định quán sát các chốn địa ngục, súc sanh, ngạ quỷ, rồi sau mới ăn. Các ngài làm như thế là muốn khiến cho tất cả chúng sanh đều biết sợ đường sanh tử luân hồi mà cầu đạo giải thoát Niết-bàn.
Ngày kia, ngài Mục-kiền-liên quán sát thấy một ngạ quỷ thân hình như cây đuốc cháy, bụng lớn như quả núi mà cổ họng thì nhỏ như cây kim, tóc dài phủ xuống khắp mình. Khắp thân ngạ quỷ ấy liên tục bị lửa dữ thiêu đốt nóng nảy, chạy tránh khắp nơi mà chẳng khỏi, chỉ cầu được những thứ phân dơ và nước tiểu để làm món ăn thức uống, nhưng tìm mãi suốt ngày chẳng khi nào có được.
Khi ấy, ngài Mục-kiền-liên liền hiện thân đến trước ngạ quỷ ấy, lên tiếng hỏi rằng: “Ngày trước người đã tạo những ác nghiệp gì mà nay thọ khổ báo thế này?” Ngạ quỷ ấy đáp: “Nơi có mặt trời chiếu rọi thì chẳng cần đèn đuốc. Nay có đức Như Lai Thế Tôn đang tại thế, ngài nên tự đến đó hỏi. Tôi nay đang cơn đói khát, chẳng thể trả lời ngài được.”
Ngài Mục-kiền-liên liền đi đến chỗ Phật, muốn hỏi xem nhân duyên nghiệp báo của ngạ quỷ ấy trước đây là như thế nào.
Bấy giờ, Phật đang thuyết pháp giữa đại chúng, nhìn thấy Mục-kiền-liên từ ngoài đi vào liền lên tiếng hỏi rằng: “Hôm nay ngươi đã thấy điều gì lạ?” Mục-kiền-liên đáp: “Đệ tử hôm nay thấy một ngạ quỷ thân thể cháy đỏ, chạy khắp đông tây, thọ khổ vô lượng. Chẳng biết ngạ quỷ ấy ngày trước đã tạo ác nghiệp gì mà nay thọ thân khổ não như thế?”
Phật bảo Mục-kiền-liên: “Ngươi hãy chú tâm lắng nghe, ta sẽ vì ngươi mà phân biệt giảng nói. Vào giữa Hiền kiếp này, trong thành Xá-vệ có một vị trưởng giả giàu có, của cải không sao tính đếm hết. Ông thường thuê người làm công việc ép mía nấu đường, nhờ đó mà thành nhà hào phú giàu có.
Có vị Phật Bích-chi bị bệnh nặng, thầy thuốc bảo phải dùng nước mía ép uống với thuốc mới khỏi bệnh. Phật Bích-chi liền ôm bát đến nhà trưởng giả ấy mà xin nước mía ép. Ông trưởng giả nhìn thấy vị Phật Bích-chi dung mạo oai nghi đẹp đẽ, sinh lòng kính ngưỡng, liền đến chào và thưa hỏi: “Ngài cần điều chi?” Phật Bích-chi nói: “Ta có chút bệnh cần dùng nước mía ép, đến chỗ thí chủ để xin một bát.”
Người trưởng giả nghe xong lấy làm vui vẻ, quay sang nói với người vợ là Phú-na-kỳ: “Ta có chút việc gấp phải đi ngay, bà hãy lấy nước mía ép mà cúng dường cho vị tăng này.” Người vợ nói: “Ông cứ yên tâm đi công việc, tôi sẽ tự lo việc cúng dường.”
Nói rồi bước ra đón lấy bình bát của vị Phật Bích-chi ấy, mang ra chỗ khuất rồi tiểu tiện vào, xong mới lấy nước mía ép mà đổ thêm lên trên. Phật Bích-chi nhận bình bát lại đã biết ngay sự việc, liền ném bát lên không trung. Bình bát trút sạch chất ô uế trong đó rồi tự quay về chỗ ngài.
Bà Phú-na-kỳ ấy về sau mạng chung đọa làm ngạ quỷ, thường chịu cảnh đói khát, khốn khổ. Do nhân duyên như trên mà phải chịu những khổ não ấy.
Phật nói với Mục-kiền-liên rằng: “Người vợ trưởng giả tên Phú-na-kỳ ngày trước chính là ngạ quỷ mà ngươi đã gặp.”
Phật thuyết nhân duyên đọa ngạ quỷ của Phú-na-kỳ, chư tỳ-kheo trong chúng hội liền lìa bỏ lòng tham lam, sân hận, lánh sợ đường sinh tử, có người đắc quả Tu-đà-hoàn, có người đắc quả Tư-đà-hàm, có người đắc quả A-na-hàm, có người đắc quả A-La-hán, lại có nhiều người phát tâm cầu quả Phật Bích-chi, cũng có người phát tâm cầu quả vô thượng Bồ-đề.
Các vị tỳ-kheo nghe Phật thuyết nhân duyên này xong thảy đều vui mừng tin nhận.