Chương Tám
Thiền Định
1.
Sau
khi tinh tấn khởi công, ,
Kế
là thiền định dốc lòng chuyên tu .
Tâm
mà tán loạn lo âu ,
Dễ
sa nanh vút não sầu vô minh .
2.
Tâm
tán loạn do gần thân tộc ,
Cùng
đắm mê thế tục phồn vinh .
Nên
cần xa lánh tài danh ,
Ở
nơi vắng vẻ quyết tình viễn ly .
3.
Tu
là danh viễn lợi ly ,
Bà
con xem tợ áng mây ngang trời .
Thực
hành thiền quán không lơi ,
Tuân
theo kinh giáo như lời dạy răn .
4.
Tuệ
luôn phải theo liền tịnh chỉ ,
Mới
dẹp tan não loạn mê si .
Trước
tiên tịnh chỉ tu trì ,
Do
lìa tham dục, định thì dễ an .
5.
Bản
thân vốn đã vô thường ,
Mẹ
cha dường thể lá vàng thu rơi .
Tái
sinh đến cả ngàn đời ,
Cũng
không gặp lại những người yêu thương .
6.
Chưa
gặp họ, đương nhiên sầu khổ ,
Do
não phiền nên khó định tâm .
Gặp
rồi cũng phải ly tan ,
Rốt
cùng đau khổ lai hoàn khổ đau .
7.
Hữu
tình thực chất gì đâu ,
Mến
yêu ngang trái thêm rầu lòng ta .
Đã
mong giải thoát ta bà ,
Sao
không dứt khoát lìa xa thân bằng .
8.
Đời
vô nghĩa theo thương với nhớ ,
Những
bà con như lá thu bay .
Vô
thường quyến thuộc nào hay ,
Phá
tan cơ hội chứng ngay chân thường .
9.
Hành
vi như vậy ngu phàm ,
Khiến
ta chắc đọa vào trong tam đồ .
Đã
ly gia, hướng đường tu ,
Sao
còn thân cận phàm phu mê lầm .
10.
Vừa
phút trước bạn thân bè thiết ,
Đã
giây sau hóa địch hóa cừu .
Vui
chơi cũng chuốc oán thù ,
Không
sao khiến kẻ phàm phu vừa lòng .
11.
Nếu
mình thành thực khuyên can ,
Chẳng
nghe thì chớ, nổi sân, xúi càn. .
Mình
không theo, họ nổi sân ,
Sa
vào ác đạo biết chừng nào ra .
12.
Đối
với kẻ hơn ta ganh ghét ,
Với
đồng hàng, không ngớt tranh đua .
Kiêu
căng với kẻ kém thua ,
Trái
tai nổi giận phàm phu khó gần .
13.
Bạn
bầu với kẻ ngu phàm ,
Lại
thêm cái lỗi luận đàm linh tinh .
Chê
người khác, tự khen mình ,
Cùng
bao nhiêu thói chẳng hiền thiện chi .
14.
Người
chẳng lợi ích gì ta cả ,
Ta
cũng không có lợi cho người .
Thân
gần chỉ hại mà thôi ,
Vậy
nên xa lánh những người phàm ngu .
15.
Gặp
thì vui vẻ đón chào ,
Không
thân mật quá, xã giao vừa chừng .
Hãy
theo cách của chính nhân ,
Lạnh
lùng như nước trăng rằm đêm thu .
16.
Như
ong hút mật hoa nào khác ,
Khi
ra ngoài vì pháp hóa duyên .
Xong
xuôi việc hãy tịch nhiên ,
Như
vừng trăng mới ghé hiên nhà người .
17.
Kẻ
nào ôm thói ta đây ,
Nhiều
tiền lắm của mọi người nể nang .
Thì
khi chết đến kinh hoàng ,
Sợ
sa ác đạo, khó toàn an vui .
18.
Vậy
này ngu ý ta ơi ,
Sao
còn tham luyến cuộc đời lợi danh .
Ham
danh vướng lụy trần gian ,
Chuốc
thêm thống khổ muôn vàn mai sau .
19.
Bậc
trí chẳng màng đâu danh lợi ,
Rõ
ham danh rước lấy đắng cay .
Kiếp
sau nẻo ác đọa đày ,
Lợi
danh bản chất mây bay cuối trời .
20.
Dù
cho bạc chảy tiền rơi ,
Tiếng
tăm lừng lẫy dưới trời trần gian .
Những
danh cùng lợi đa đoan ,
Chẳng
làm toại ý ta càng khổ tâm .
21.
Lời
ca tụng đáng ham chi lắm ,
Khi
có người hủy báng coi khinh .
Chê
bai đâu đáng bực mình ,
Vì
tôi cũng có người khen ấy mà .
22.
Chúng
sinh trăm tính trăm nhà ,
Ngay
chư Phật cũng khó mà làm vui .
Huống
chi hèn mọn như tôi ,
Vậy
nên xả mối lo người chê khen .
23.
Bần
cùng bị miệt khinh hết chỗ ,
Giàu
chuốc thêm tật đố ghét ganh .
Thói
kia đâu phải lương bằng ,
Bạn
bầu với chúng bình an nỗi gì .
24.
Phật
từng dạy kẻ ngu si ,
Nếu
không được lợi sầu bi nát lòng .
Vậy
nên chớ bạn bầu cùng ,
Chỉ
thêm bất ổn nhọc công sức mình .
25.
Làm
bạn với cây rừng, chim chóc ,
Chẳng
làm ta long óc inh tai .
Tâm
luôn an lạc hòa hài ,
Đến
bao giờ được ở nơi núi rừng .
26.
Bao
giờ được ở động hang ,
Gốc
cây tĩnh mịch, chùa hoang vắng người .
Nguyện
nay cắt đứt duyên đời ,
Không
còn tham luyến trần ai thân bằng .
27.
Bao
giờ mới được dời thân ,
Đến
nơi khoáng đạt thiên nhiên u nhàn .
Không
tham chỗ tạm dừng chân ,
Tự
do mặc ý dưỡng thần khoái sao .
28.
Bao
giờ được chẳng lo cùng sợ ,
Ở
rừng sâu chỉ có trời trăng .
Vật
hèn trộm chẳng ghé trông ,
Độc
cư thậm chí chẳng màng che thân .
29.
Bao
giờ đến được thi lâm ,
Nhìn
xương thây chết sinh tâm chán lìa .
Thân
ta và bộ xương kia ,
Đồng
là những thứ đi về hư vô .
30.
Thân
này sẽ rồi ra vữa nát ,
Mùi
hôi xông thú giật mình kinh .
Sói
chồn cũng chẳng thèm tranh ,
Đấy
là chung cục biến thiên thân này .
31.
Sống
thì xương thịt liền ngay ,
Chết
bèn phân tán chỗ này chỗ kia .
Tấm
thân này đã chia lìa ,
Huống
chi thân tộc bạn bè gần xa .
32.
Khi
sinh cũng chỉ mình ta ,
Chết
đi cũng một thân ta độc hành .
Ai
san sẻ được với mình ,
Mà
đeo quyến thuộc linh tinh ích gì .
33.
Như
lữ khách đường dài không đắm ,
Chỗ
dừng chân nghỉ tạm qua đêm .
Ai
người muốn dứt tử sinh ,
Chẳng
nên ái luyến gia đình bà con .
34.
Chờ
khi quyến thuộc lương bằng ,
Theo
sau khóc lóc còn mong nỗi gì .
Thân
này đã hóa tử thi ,
Mới
vào núi ở thì e muộn màng .
35.
Một
mình độc trú sơn lâm ,
Lánh
xa kẻ oán người thân chẳng kề .
Tự
xem đã chết thân này ,
Thì
khi chết thật còn ai khóc mình .
36.
Trong
rừng vắng, bốn bề tĩnh mịch ,
Kẻ
hại cùng thương tiếc đều không .
Dễ
dàng an trú định tâm ,
An
nhiên trút bỏ tấm thân bọt bèo .
37.
Ai
người khổ hạnh học theo ,
Độc
cư rừng núi ít điều phiền lo . ,
Thiên
nhiên cảnh đẹp xinh sao .
Lắng
yên tư tưởng lao xao rộn ràng .
38.
Niệm
thế tục đã ngưng bỏ hết ,
Thì
ta nên chuyên nhất tâm mình .
Đi
vào tịnh chỉ tinh minh ,
Phá
trừ mê muội dứt phiền não kia .
39.
Đời
này cùng kiếp tương lai ,
Dục
tham mang đến họa tai khôn lường .
Một
đời bắt trói sát sanh ,
Kiếp
sau địa ngục súc sinh sa vào .
40.
Trước
mặt những ông tơ bà mối ,
Sao
không hề sợ tội đa mang .
Khẩn
cầu cho được một nàng ,
Mặc
bao dị nghị tiếng tăm không cần .
41.
Dù
nguy hiểm, cứ lần khân ,
Gia
tài khánh kiệt bất cần kệ thây ,
Miễn
là gái đẹp vào tay ,
Tiêu
diêu khoái lạc sánh tày tiên ông .
42.
Trừ
bộ xương, có gì nơi ấy ,
Chỉ
vì đam mê gái đâm ngu .
Không
còn tự chủ bản thân ,
Niết
bàn thanh tịnh chẳng gần lánh xa .
43a.
Lúc
đầu phải gan dạ lắm ,
Mới
thò đầu để ngắm nhìn ta .
Vén
khăn che mặt nàng ra ,
Thì
nàng cúi mặt thẹn thùa ngó lơ .
43b.
Trước
khi thân thể ra ma ,
Mặt
nàng vẫn cứ phất phơ sau màn ,
Dù
ai nhìn ngắm hay không ,
Cũng
như lúc chết lụa hồng đắp lên .
44.
Dung
nhan ấy ngươi từng mê đắm ,
Giữa
rừng thây lặng ngắm mây trôi .
Quạ
tha khăn phủ mất rồi ,
Sao
ngươi thấy mặt rụng rời tránh xa .
45.
Xưa
ai lén ngó mặt kia ,
Tận
tình bảo vệ cũng vì ghen tuông .
Sao
nay trước lũ quạ chồn ,
Ngươi
không tranh thủ giữ luôn cho mình .
46.
Đã
trông thấy thịt sình vữa nát ,
Chim
thú đang giành giật nhau ăn .
Sao
còn khó nhọc điểm trang ,
Vật
kia vốn dĩ thức ăn quạ chồn .
47.
Bộ
xương trắng gây kinh hồn ,
Khi
nằm bất động không còn máu me .
Vậy
sao ngươi chẳng gớm ghê ,
Nữ
nhân linh hoạt như thây đứng ngồi .
48.
Ngươi
tham thân ấy hồi mặc áo ,
Sao
nay không còn áo không ham .
Nếu
thây chết đã không màng ,
Thì
sao thây sống yêu thương hết mình .
49.
Phân
và nước bọt phát sinh ,
Từ
nơi những thức uống ăn ngon lành .
Tại
sao có thứ rẻ khinh ,
Thứ
thì quý chuộng chẳng bình đẳng chi .
50.
Gối
bông tơ sạch và êm ái ,
Không
đủ làm khoái kẻ đa dâm .
Ưa
mùi hương của nữ nhân ,
Hóa
ra hôn ám hồn thần đảo điên .
51.
Kẻ
ham dâm dục bảo rằng ,
Gối
tuy mềm mại chẳng thành uyên ương .
Lại
còn vì gối nổi sân ,
Vật
mình vứt gối chẳng cần nữa chi .
52.
Nếu
ngươi bảo của dơ không muốn ,
Vậy
cớ sao ham muốn bộ xương .
Đang
còn dính với thịt gân ,
Nơi
người phụ nữ ngươi tầng ấp yêu .
53.
Ngày
nào cũng trải bấy nhiêu ,
Những
kinh nghiệm của khá nhiều uế dơ .
Nơi
thân thể của chính ta ,
Sao
còn tham hưởng túi da của người .
54.
Nếu
ngươi bảo chỉ ưa ve vuốt ,
Thịt
da mềm não nuột nữ nhân .
Vậy
sao không khoái tấm thân ,
Khi
thành bất động thức thần lìa xa .
55.
Vậy
nên tâm thức nàng ta ,
Mới
là đối tượng để mà đắm mê .
Nhưng
tâm không thể vuốt ve ,
Ôm
chi một khối chẳng hề tương can .
56.
Cũng
không lạ khi ngươi chẳng rõ ,
Thân
mọi người cái ổ uế dơ .
Không
hay dơ uế thân ta ,
Mới
là kỳ lạ mù lòa lắm thay .
57.
Này
tâm tham những thối thây ,
Sao
không tham đóa liên đài tinh khôi? .
Vừng
triêu dương chiếu hoa khai ,
Lại
đi tham một túi đầy nhiễm ô .
58-59.
Ngươi
không muốn sờ vào đất uế ,
Sao
mong sờ thân thể nhuốc nhơ .
Sinh
từ tinh huyết thối tha ,
Chỗ
mà thân ấy xuất ra cũng hèn .
60-61.
Con
dòi bọ giữa đống phân ,
Khiến
ngươi ghê tởm sao ham thân người .
Một
nơi bất tịnh dẫy đầy ,
Do
tham thân của mình người đều ưa .
62.
Những
thực phẩm rau dưa khoái khẩu ,
Cơ
thể này thẩm thấu bài ra .
Làm
cho đại địa thối tha ,
Rõ
ràng thân ấy bẩn dơ quá nhiều .
63-64.
Thân
bất tịnh là điều rõ rệt ,
Còn
nghi nên quan sát thây ma .
Hoặc
xem thân bị xẻ cưa ,
Để
trừ tham đắm thân ta thân người .
65.
Mùi
hương thoảng đến mũi ngươi ,
Là
hương của nước hoa người kia mang .
Chứ
đâu có phải thể thân ,
Mà
ngươi tham đắm cho rằng nó thơm .
66.
Nếu
cái thân vốn thường hôi hám ,
Tốt
hơn là đừng bám theo thân .
Sao
còn bôi trát hoa hương ,
Dối
mình gạt chúng thế gian lắm điều .
67.
Nếu
thơm là của nước hoa ,
Thì
thân thể ấy toát ra mùi gì .
Mùi
hương khác với thân kia ,
Sao
ham thân thể chỉ vì thơm tho .
68.
Cũng
thân ấy không do trang sức ,
Tóc
móng dài chẳng cắt, miệng hôi .
Sẽ
làm khiếp đảm bao người ,
Có
gì đáng để tâm ngươi tham nào .
69.
Dục
tình gươm giáo hại tai ,
Không
cho cùn nhụt, lại mài bén thêm .
Cái
phường mê muội đảo điên ,
Đầy
trong thiên hạ đáng phiền lắm thay .
70.
Chỉ
một nắm xương ngoài nghĩa địa ,
Đủ
khiến ngươi thấm thía vô thường .
Sao
ngươi có thể hân hoan ,
Thấy
xương di động lan tràn thành đô .
71.
Cái
thân phụ nữ uế dơ ,
Làm
cho tan nát cơ đồ nam nhi .
Chạy
theo cát bụi đời ni ,
Kiếp
sau còn đọa âm ty héo mòn .
72.
Tuổi
ấu thơ chưa kham kiếm bạc ,
Lớn
tiền đâu rước được cô nàng . ,
Đến
khi cơ nghiệp vững vàng .
Cái
già ập đến còn toan nỗi gì .
73.
Kẻ
nghèo lao động mệt đừ ,
Để
mong có được đồng dư hưởng nhàn .
Khổ
thay tinh lực tiêu tan ,
Đêm
về như tử thi lăn ngủ dài .
74.
Lại
có kẻ trang đài lữ thứ ,
Vì
mưu sinh chồng vợ rẽ chia .
Trải
bao cay đắng ê chề ,
Mấy
năm hồ dễ đi về gặp nhau .
75.
Có
người ham lợi bán thân ,
Tha
phương cầu thực gió trăng mấy mùa .
Tiền
chưa có được đồng dư ,
Thân
kia gió nghiệp đẩy đưa sa đà .
76.
Lại
có kẻ đi ra làm mướn ,
Thân
tôi đòi chẳng được tự do .
Cửa
nhà sa sút đơn cô ,
Vợ
lâm bồn giữa mả mồ đồng hoang .
77.
Phàm
phu tham dục trói trăn ,
Tự
lừa dối bảo nuôi thân kiếm tiền ,
Làm
bao nghề nghiệp đảo điên ,
Hoặc
đăng cửa lính sa trường bỏ thây .
78.
Vì
tham dục có người tự sát ,
Bị
giáo dài xuyên suốt ruột gan .
Hoặc
là đoản kiếm sát thương ,
Hoặc
cơn hỏa hoạn thiêu thân cháy nhà .
79.
Tham
tiền trải lắm khổ đau ,
Làm
ra cất giữ âu sầu tài hao .
Vì
tiền tâm lực tiêu ma ,
Biết
bao giờ mới thoát ra khổ này .
80.
Tham
dục khổ não nhiều, vui ít ,
Chẳng
khác nào con vật kéo xe .
Ruột
sa nước mắt đầm đìa ,
Chỉ
mong ngụm cỏ đỡ khi đói lòng .
81.
Lợi
nhỏ này súc sanh dễ được ,
Chứ
con người chật vật hết hơi .
Bôn
ba góc biển chân trời ,
Tiếc
thay hủy hoại thân người hiếm khan .
82.
Sắc
tài rồi cũng tiêu tan ,
Đam
mê khiến đọa muôn vàn khổ đau .
Vui
giây lát khổ dài lâu ,
Súc
sinh quỷ đói về sau đọa đày .
83.
Kham
nhẫn một phần ngàn khổ ấy ,
Để
tu hành cũng thấy vinh quang .
Dục
tham luống chịu nhọc nhằn ,
Qua
vô lượng kiếp chẳng mang lại gì .
84.
Lấy
đau khổ để mà suy ,
Mới
hay tham dục lắm bề tai ương .
Địch
thù binh lửa không bằng ,
Hố
sâu độc dược chẳng nhằm nhò chi .
85.
Vậy
nên hãy chán chê thanh sắc ,
Vui
núi rừng tranh chấp lánh xa .
Thân
tâm chấm dứt bôn ba ,
Thì
còn đâu nữa bi ca khổ sầu .
86.
Dưới
trăng vằng vặc đêm thâu ,
Hương
rừng phảng phất gió đầu thu êm .
Vui
thay ẩn sĩ tâm thiền ,
Từ
bi lan khắp hữu tình khổ đau .
87.
Dưới
gốc cây hoặc ngôi nhà trống ,
Hoặc
ở nơi hang động cô liêu .
Tung
tăng mặc ý tiêu diêu ,
Chẳng
còn sở hữu nên nhiều tự do .
88.
Lìa
tham ái chẳng âu lo ,
Còn
đâu vướng bận trâu bò ngựa xe .
Vương
hầu khanh tướng thua xa ,
Thú
vui ẩn sĩ rừng già đạm thanh .
89.
Sau
thiền quán hại tai năm dục ,
Và
quán về công đức yểm ly .
Đến
phần tu quán bồ đề ,
Dứt
tâm phân biệt người - ta rạch ròi .
90.
Trước
tiên nên quán ta, người ,
Giống
nhau ở chỗ tìm vui tránh phiền .
Nên
cần thương cả chúng sinh ,
Cũng
như thương bản thân mình thế thôi .
91.
Thân
thể dù chân tay đủ thứ ,
Giữ
chân tay đồng nghĩa lo thân .
Khổ
vui khác mỗi cá nhân ,
Tìm
vui tránh khổ vẫn hằng giống nhau .
92.
Khổ
mà ta chịu nơi thân ,
Không
gây tổn hại đến thân của người .
Nhưng
vì xem khổ là tôi ,
Khó
kham bởi ngã chấp nơi tâm mình .
93.
Khổ
người chẳng liên can bản ngã ,
Nhưng
lắng nghe tận đáy tim ta .
Thì
ta sẽ thấy xót xa ,
Như
mình đau khổ khó mà nhẫn kham .
94.
Khổ
đau người, hãy xua tan ,
Và
đem an lạc muôn vàn chúng sinh .
Ai
ai cũng vốn như mình ,
Ưa
vui ghét khổ hữu tình thói chung .
95-96.
Ta
lẫn người đều mong vui sướng ,
Sướng
vui sao muốn hưởng riêng mình .
Có
ai muốn khổ vào thân ,
Sao
ta chỉ tự che thân thoát nàn .
97.
Nếu
người bảo : “ Chẳng tương quan ,
Khổ
nơi người khác không quàng đến tôi ” .
Vậy
thì nỗi khổ tương lai ,
Can
chi hiện tại mà ngươi phải phòng .
98.
Nếu
vì “ Khi chết mang thân khác ,
Thân
tái sinh cũng khác thân này .
Sẵn
sàng chấp nhận tương lai” ,
Ấy
là tà kiến hại tai khôn lường .
99.
Bảo
“ Ai khổ tự lo thân ,
Tôi
không phải nó đâu cần chở che ” .
Vậy
thì chân chẳng phải tay ,
Đáng
ra tay chớ chở che chân mình .
100.
Nếu
ngươi bảo “ Quả tình phi lý ,
Chỉ
do tôi nắm lấy bản thân ” .
Vậy
đừng chấp tự tha thân ,
Đấy
là tà kiến phải cần bỏ đi .
101.
Chỉ
do tương tục thời gian ,
Và
năm uẩn kết hợp thành cái thân .
Thật
không có tự tha nhân ,
Thì
ai trừ diệt khổ nàn cho ai .
102.
“
Nếu kỳ thực không người chịu khổ ,
Thì
ta người nào có khác nhau ” .
Nhưng
đà thấy có khổ đau ,
Quyết
trừ diệt chớ mè nheo ta người .
103.
Đừng
nói “ Chẳng cần chi diệt khổ ,
Cho
mọi người vì có thực đâu” .
Vậy
thì khi bạn khổ đau ,
Cũng
nên thây kệ như bao hữu tình .
104.
“
Vì sao nỗ lực phát sinh ,
Cái
tâm bi mẫn khiến mình khổ thêm ” .
Thực
khi thương khổ chúng sinh ,
Thì
không còn có sầu riêng chút nào .
105.
Kẻ
có lòng vị tha quảng đại ,
Thì
sẽ vì tự lợi lợi tha .
Rước
phiền đến bản thân ta ,
Để
trừ thống khổ hằng sa hữu tình .
106.
TrongTam
ma địa vương kinh ,
Nói
về Bồ tát hi sinh cứu người .
Biết
vua mưu hại cho ngài ,
Vẫn
cam chịu để vạn người sống an .
107.
Quán
bình đẳng, ai chuyên pháp đó ,
Sẽ
ham trừ thống khổ thế gian .
Như
thiên nga xuống đầm sen ,
A
tì địa ngục hân hoan bước vào .
108.
Hiền
nhân vui sướng rạt rào ,
Khi
sinh chúng hết khổ đau, thoát nàn. .
Niềm
vui như thể đại dương ,
Không
còn đâu những tính toan riêng mình .
109.
Hãy
mưu lợi ích tha nhân ,
Mà
không tự đắc kiêu căng chút nào .
Không
chờ quả tốt mai sau ,
Vui
làm thiện nghiệp chẳng cầu lợi danh .
110.
Như
ta tự giữ mình tránh khổ ,
Dù
chỉ là đau khổ linh tinh .
Ta
nên che chở hữu tình ,
Yêu
người như thể yêu mình không hai .
111-112.
Giọt
tinh huyết chẳng phải ta .
Nhưng
ta quen thói chấp “ Ta, thân này ” .
Thân
ta hoán vị thân người ,
Cũng
thành không khó nếu dời thói quen .
113.
Tự
thương thân gặp nhiều tai họa ,
Thương
thân người phúc hóa hằng sa .
Hãy
nên tu tập vị tha ,
Diệt
trừ ngã chấp mới là an vui .
114.
Tay
chân đồng một thân thôi ,
Một
phần đau đớn cả người bất an .
Cuộc
đời như một thể thân ,
Hữu
tình cũng tợ tay chân ấy mà .
115.
Thân
này vốn không ta, vô ngã ,
Ta
lại quen nhìn nó của ta .
Sao
không xem kẻ khác kia ,
Cũng
dường như thể đấy là thân tôi .
116.
Hãy
lo lợi ích muôn người ,
Như
lo chính bản thân tôi sống còn .
Ai
cần đền đáp, kiêu căng ,
Khi
nuôi dưỡng chính thể thân của mình .
117.
Một
lời nặng khiến mình khó nhẫn ,
Những
đớn đau cẩn thận tránh xa .
Như
ta thương bản thân ta ,
Hãy
đem tâm ấy trải ra muôn người .
118.
Đại
bi cứu hộ muôn loài ,
Quan
âm bồ tát thương hoài chúng sinh .
Gia
trì thánh hiệu thiêng linh ,
Trừ
bao khiếp sợ hữu tình trầm luân .
119.
Dù
thấy khó xin đừng thối chí ,
Mọi
việc đều hóa dễ do quen .
Có
người ta sợ nghe tên ,
Nhưng
khi kề cận trở nên bạn hiền .
120.
Kẻ
nào muốn tự cứu mình ,
Và
bao kẻ khác khỏi vành khổ đau .
Tập
quen tha, tự đổi trao ,
Ấy
là bí quyết đi vào Vô sanh .
121.
Chỉ
vì tham đắm tự thân ,
Mà
sinh ra đủ muôn ngàn sợ run .
Nguồn
lo ấy chính bản thân ,
Đáng
nên giận nó cừu nhân đâu bằng .
122.
Vì
bản ngã trăm mưu ngàn kế ,
Trị
đói gầy lắm kẻ sát sinh .
Thú
chim không chốn ẩn mình ,
Lại
thêm trộm cướp nấp rình đường quan .
123.
Kẻ
vì lợi lộc danh xưng ,
Hại
cha giết mẹ lương tâm không còn .
Trộm
Tam bảo vật bán luôn ,
Gieo
nhân địa ngục muôn vàn khổ đau .
124.
Kẻ
thông minh ai nào thiển cận ,
Bảo
hộ và cưng dưỡng tấm thân .
Chỉ
nên xem nó cừu nhân ,
Dễ
đưa ta đến mười tầng âm ty .
125.
Nếu
cho hết tôi còn gì ,
Đây
là cửa quỷ lối suy nghĩ này .
Đường
đi lên cõi lành thay ,
Là
tâm nghĩ tưởng của này để cho .
126.
Ai
vì bản thân ta hại chúng ,
Sẽ
sa vào rẻ rúng khổ đau .
Vì
người chuốc lấy thương đau ,
Thì
bao nhiêu việc cũng mau viên thành .
127.
Muốn
mình ở tuốt trên cao ,
Sẽ
rơi vào chốn vực sâu thấp hèn .
Hạ
mình nâng kẻ khác lên ,
Thì
sinh đến cõi nhân thiên tốt lành .
128.
Sai
người phục dịch cho mình ,
Mai
sau chịu cảnh rẻ khinh tôi đòi .
Hậu
người để bạc phần tôi ,
Sẽ
thành vương tước sống đời cao sang .
129.
Bao
nhiêu hạnh phúc trần gian ,
Ấy
do xả kỷ lợi nhân mà thành .
Bao
nhiêu thống khổ lênh đênh ,
Đều
do ích kỷ mong mình sướng thôi .
130.
Cần
chi nói lắm lời, quá rõ ,
Kẻ
phàm ngu chỉ biết có ta .
Đấng
Mâu ni lợi muôn nhà ,
Xem
hai nẻo ấy khác xa muôn trùng .
131.
Nếu
không gác hạnh phúc mình ,
Để
lo quần chúng khó thành tu nhân .
Ngôi
cao chánh giác vô phần ,
Ở
trong sinh tử cũng không an nào .
132.
Tạm
gác chuyện đời sau để đó ,
Riêng
đời này chịu khó có công .
Không
vì kẻ khác hết lòng ,
Thì
sao thành tựu uớc mong riêng mình .
133.
Lợi
tha được phúc cho mình ,
Không
làm như thế ắt mình kém vui .
Hại
người chuốc lắm khổ xui ,
Kẻ
ngu chắc phải làm mồi nạn tai .
134.
Bao
nhiêu tai họa ở đời ,
Hãi
hùng khốn khổ đêm dài bất an .
Đều
do chấp ngã thương thân ,
Ác
ma ăn hại ta cần để chi .
135.
Khi
ma ngã chấp chưa trừ ,
Thì
ta vẫn khổ đau như thuở nào .
Chưa
quăng bó lửa trên tay ,
Đừng
hòng nó chẳng cháy lây thân mình .
136.
Hãy
đình chỉ ác hành tự hại ,
Với
hữu tình mang lại an vui .
Thương
người như thể thân tôi ,
Thì
kho hạnh phúc trên đời chứa chan .
137.
Với
tâm nên tự nhủ rằng ,
Từ
đây ta thuộc của toàn chúng sinh .
Chuyên
mưu lợi ích hữu tình ,
Ngoài
ra việc đó không nên nghĩ gì .
138.
Mắt
này với tứ chi thân thể ,
Từ
nay không dùng để lợi riêng .
Không
làm tổn hại chúng sinh ,
Bằng
thân kia đã hiến mình lợi tha .
139.
Thân
tài sản thảy mang ra ,
Để
làm lợi lạc muôn nhà xung quanh .
Luôn
luôn tôn trọng hữu tình ,
Giúp
ta mau chóng viên thành quả tu .
140.
Cách
thiền quán như sau hoán đổi ,
Địa
vị tôi đổi với ba người .
Thấp
bằng cao quý hơn tôi ,
Quán
ba tâm trạng ba người nói trên .
141.
Trước
là tâm trạng ghét ghen ,
Của
người tự thấy thấp hèn hơn tôi .
“
Bao nhiêu hạnh phúc trên đời ,
Đều
quy thân nó còn tôi không gì ” .
142.
“
Ta lao động mệt đừ vất vả ,
Kia
an nhàn thư thả tấm thân .
Kia
thì danh dự vẻ vang ,
Ta
thì khốn đốn thân tàn danh hư ” .
143.
“
So vài kẻ, nó còn thua ,
Và
ta cũng trội hơn xa lắm người .
Ta
đây đâu phải bất tài ,
Đương
nhiên ta cũng có vài điểm son ” .
144.
“
Sở dĩ ta không tròn giới kiến ,
Ấy
đều do phiền muộn xui nên .
Đáng
y ra mặt bạn hiền ,
Giúp
ta tiến thủ không phiền khó khăn ” .
145.
“
Kẻ kia chẳng giúp ta cùng ,
Lại
còn khi dễ, ôi lòng xấu xa .
Y
dù có lắm tài ba ,
Cũng
đâu ích lợi cho ta chút gì ” .
146.
“
Y không xót kẻ ngu si .
Kẹt
nơi cửa ngục a tỳ gớm ghê .
Chỉ
ra ngoài để tự khoe ,
Muốn
tranh thắng với ai kia trí hiền ” .
147.
Đây
tâm lý kẻ ngang hàng ,
“
Kia là người kể ngang bằng như tôi .
Tôi
cần vượt nó xa vời ,
Về
danh tài lợi tay đôi tranh hùng ” .
148.
“
Ta sẽ tự tuyên dương công đức ,
Khiến
danh mình vang khắp gần xa .
Và
dìm công trạng kẻ kia ,
Không
ai được biết chút gì mảy may ” .
149.
“
Lỗi lầm ta hãy nên giấu kỹ ,
Để
mọi người kiêng nể ta hơn .
Chỉ
riêng ta được cúng dường ,
Không
cho kẻ ấy được phần lợi danh ” .
150.
“
Mong sao y gặp tai nàn ,
Bôn
ba lưu lạc chẳng phần yên vui .
Bị
người trào lộng chê bai ,
Bị
người quở trách mới hài lòng ta ” .
151.
Cuối
cùng kẻ hơn ta lại nghĩ ,
“
Dung mạo ta tài trí giàu sang .
Kẻ
kia sao dám tranh hơn ,
Rõ
điên thực tợ tôm tranh với rồng ” .
152.
“
Khi nghe đại chúng đồng thanh ,
Ngợi
ca công đức của mình ta đây .
Thì
ta sung sướng ngất ngây ,
Lông
mao dựng đứng nổi gai khắp người ” .
153.
“
Ta sẽ đoạt của y tài sản ,
Nếu
y làm thuê mướn cho ta .
Chỉ
bao vừa đủ ấm no ,
Còn
dư chiếm hết khỏi lo y giàu ” .
154.
“
Phải làm y mãi lo âu ,
Mất
ăn mất ngủ khổ sầu liên miên ” .
Chính
do chấp ngã hại mình ,
Ở
trong sinh tử chịu nghìn đớn đau .
155.
Hỡi
tâm vì muốn lợi riêng ,
Trải
vô số kiếp lưu linh nhọc nhằn .
Nhưng
sao thống khổ càng tăng ,
Đều
do ngã ái ngươi hằng chưa buông .
156.
Nay
đổi lại nên vâng lời Phật ,
Tận
tâm làm lợi lạc quần sanh .
Như
lai luôn nói lời chân ,
Vâng
theo giáo lý trăm phần yên vui .
157.
Nếu
ngươi từ trước đến nay ,
Luôn
hành như thế đâu hay khổ hoài .
Dù
chưa chứng Phật Như lai ,
Cũng
không đến nỗi lạc loài trầm luân .
158.
Từ
tinh chất của mẹ cha ,
Sao
ngươi có thể chấp là thân tôi .
Vậy
thì với kẻ khác ngươi ,
Cũng
nên cho chính thân tôi thể đồng .
159-160.
Thử
xem hoán đổi thực không ,
Của
mình lấy hết biếu không cho người .
Sẻ
san lợi lộc an vui ,
Quan
tâm mọi kẻ hết người ghét ganh .
161.
Ta
nên bỏ hạnh phúc mình ,
Chịu
thay thống khổ thường hành lợi tha .
Xem
từng tâm niệm của ta ,
Xét
tìm lầm lỗi để mà sửa sai .
162-163.
Tội
kẻ khác ta hay nhận thế ,
Lỗi
nhỏ mình không thể bỏ qua .
Tán
dương tiếng tốt người ta ,
Đức
mình ẩn giấu khó mà ai hay .
164.
Tự
thân nhiều lỗi xưa nay ,
Công
lao chẳng đủ cho người ngợi khen .
Vậy
nên giữ phận thấp hèn ,
Luôn
hầu hạ chúng tợ tên nô tỳ .
165.
Bởi
trước đây tôi thường ích kỷ ,
Làm
việc gì cũng hại chúng nhân .
Nên
nay vì muốn ăn năn ,
Tôi
nguyền lãnh hết khó khăn cho người .
166.
Khi
tu hoán vị mình người ,
Chớ
nên lộ vẻ ta đây, ngoan cường .
Như
dâu mới đến nhà chồng ,
Hành
vi nhút nhát nói năng rụt rè .
167.
Hạnh
lợi tha kiên trì chớ xả ,
Luôn
giữ gìn tất cả chúng sinh .
Chế
tâm tham dục hiện hành ,
Nếu
quên giữ giới tự mình răn tâm .
168.
“
Hỡi này tâm ý ta ơi .
Đã
nghe giáo giới, cứ lơi tu hành ,
Thì
bao tội lỗi, coi chừng ,
Chỉ
do ngươi chịu chớ đừng trách ai ” .
169.
“
Từ trước ta bị ngươi khống chế ,
Trở
thành người ích kỷ kiêu căng .
Hại
kia thấy đã rõ ràng ,
Ta
nay quyết đập tan tành thói hư ” .
170.
“
Từ nay tất cả tâm tư ,
Từ
ích kỷ đến lợi tha chuyển thành .
Vậy
ngươi hãy rán tuân hành ,
Quên
thân thể với chúng sanh hết lòng ” .
171.
“
Nếu ta đã buông lung lơ đễnh ,
Chưa
đem ngươi phụng hiến hữu tình .
Thì
ngươi, tâm ý tinh ranh ,
Chắc
đem ta bán mười thành âm ty ” .
172.
“
Trải qua vô số kiếp kỳ ,
Ta
luôn điêu đứng cũng vì tâm đây .
Chỉ
lo ích kỷ riêng tây ,
Nay
ta quyết dẹp họa tai khôn lường ” .
173.
“
Nếu ngươi còn tự tiếc thân ,
Chớ
nên chấp ngã, lần khân lo mình .
Nhớ
luôn thương giúp hữu tình ,
Ấy
là ngươi tự thương mình đấy thôi ” .
174.
“
Đãy da thối ngươi càng che chở ,
Càng
nâng niu phục vụ tấm thân .
Thì
càng khiến nó trầm luân ,
Đọa
vào thống khổ muôn phần đáng thương ” .
175.
Dục
tham vẫn cứ leo thang ,
Trong
khi thân thể ngày càng suy vi .
Làm
sao thỏa mãn tham kia ,
Chủ
toàn cõi đất cũng chưa thỏa lòng .
176.
Theo
tham dục bao giờ mới mãn ,
Chỉ
chuốc thêm thất vọng não nề .
Nhưng
người không ước mong chi ,
Thì
bao hạnh phúc tràn trề như mưa .
177.
Hưởng
nhiều tăng sự tham thân ,
Chớ
nên cho túi da thân đủ đầy .
Vật
ưa thích cũng không ôm ,
Tâm
mà được thế, quý hơn kho tàng .
178.
Thân
bất tịnh đáng nên kinh hãi .
Duy
chỉ là một khối vô tri .
Do
tâm thúc giục chuyển di .
Chết
ra tro bụi chấp gì thân tôi .
179.
Dù
còn sống hoặc ra ma ,
Cái
thân chỉ một túi da vô tình .
Sao
si chấp nó là mình ,
Sao
không xả hết hợm mình kiêu căng .
180.
Do
phụng thị tấm thân túi thịt ,
Chịu
vô vàn bao xiết khổ đau .
Cần
chi tức giận, tham cầu ,
Khi
thân ấy chẳng khác nào khúc cây .
181.
Dù
ta tận lực chở che ,
Hay
là phó mặc chim tha thú vồ .
Thân
kia có giận, vui đâu ,
Sao
ta vì nó chuốc vào tham sân .
182.
Khen
thân nào khiến thân mừng ,
Chê
thân nó cũng chẳng từng giận chi .
Cái
thân vô giác vô tri ,
Cần
chi lao nhọc chỉ vì nó thôi .
183.
“
Ai ưa thích cái thân này ,
Chính
là bạn tốt khiến tôi yêu vì ” .
Mọi
người vẫn ái tự thân ,
Sao
ngươi tất cả không từng mến ưa .
184.
Hãy
quên mình, sống cho đại chúng ,
Lìa
tham thân, phụng thị muôn người .
Thân
này có lắm họa tai ,
Nhưng
là lợi khí nếu hay giúp đời .
185.
Lối
hành xử của kẻ ngu ,
Từ
nay chán bỏ chỉ theo trí hiền. .
Dẹp
tan giải đãi thùy miên ,
Tuân
theo Giáo huấn cần chuyên tu trì .
186.
Như
Con Phật đấng từ bi ,
Tôi
nguyền hoàn tất những gì phải lo .
Nếu
không tinh tấn chuyên tu ,
Bao
giờ ra khỏi ngục tù khổ đau .
187.
Muốn trừ chướng ngại cho tu tập ,Phải tránh xa nẻo ác đường tà .
Thường theo chính đạo Thích ca ,
Chuyên tâm tu học pháp Tam ma đề.