Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. quangduc@quangduc.com* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

Lược ý danh xưng Điện Đường trong tự viện Phật giáo Bắc truyền

09/05/201101:27(Xem: 5031)
Lược ý danh xưng Điện Đường trong tự viện Phật giáo Bắc truyền

LƯỢC Ý DANH XƯNG ĐIỆN ĐƯỜNG
TRONG TỰ VIỆN PHẬT GIÁO BẮC TRUYỀN

Thích Tâm Mãn

Dướibóng cội bồ đề Đức Thế Tôn thành ngôi vô thượng chánh đẳng chánh giác, và cũng dưới bóng cổ thụ rừng già Ngài thuyết pháp độ năm người Kiều Trần Như thành Sa Môn, Tăng đoàn của Đạo Phật, sứ giả của Như Lai ra đời, rồi từ đó ánh đạo sáng soi khắp cùng nhân thế, Đức Phật và đệ tử của Ngài từ dân gian đi vào quyền quý, từ cội bồ đề vào đến hoàng cung, từ Tứ Đế chuyển pháp Đại Thừa, sắc biến thành không, không có trong sắc,đạt đến vô sở đắc, vô quái ngại, đắc A Nậu Đa La Tam Miệu Tam Bồ Đề.

kt1

Mô hình kiến trúc "Thất Trùng Già Lam" chùa Pháp Môn - Tây An

Cho nên những gì chúng sanh có, Đạo Phật đều đầy đủ, những gì chúng sanh cần Đạo Phật không thiếu, chỉ có khác bởi không bị "có không"ràng buộc, cũng chẳng vì "được mất"mà sanh phiền, "tùy duyên ứng hiện, trục loại tùy hình" đâylà tư tưởng, tinh thần chủ đạo của sự hình thành Phật Giáo Đại Thừa và là kim chỉ nam cho sự phát triển của Phật Giáo Bắc Truyền.

Phật lìa hoàng cung để thành Phật, rồi lại trở về hoàng cung để chuyển pháp, khi Đạo Phật đông truyền, duyên lành cụ túc gặp được các vị quân vương phát tâm hộ pháp, hiến điện đườngđể làm nơi thuyết giáo, tạo phạm cung để làm chổ phụng thờ, cho nên kiến trúc của Phật Giáo Bắc Truyền có dư âm của hoàng cung đế khuyết, danh từ thường dùng trong điện đường vương giả được Phật hóa tịch tĩnh thanh tao, oai nghiêm thanh tịnh, trở thành danh từ thông dụng của mọi người khi nói đến kiến trúc của Phật Giáo Phương Đông.

Điện, Đường là danh xưng chung cho tất cả các tòa kiến trúc thuộc hệ thống kiến trúc truyền thống cung điện phong kiến phương Đông, đai diện là Trung Hoa. Kiến trúccủa tự viện Phật Giáo Bắc Truyền do có sự hưởng của nền kiến trúc cung điện Trung Hoa, nên danh xưng Điện, Đường cũng được dùng để gọi cho những tòa kiến trúc của Phật Giáo, cho nên chức năng cũng như phẩm vị của từng tòa kiến trúc trong tự viện Phật Giáo Bắc Truyền, cũng phải y theo sự quy định chặt chẽ của lễ chế kiến trúc truyền thống cung điện Đông Phương.

kt2

Những tòa kiến trúc được gọi là Điện hayĐường trong hệ thống tự viện của Phật Giáo Bắc Truyền, chúng ta dựa theo danh xưng đó, biết được chức năng cũng như phẩm vị của từng tòa kiến trúc. Điện là kiến trúc thờ tự Phật và Bồ Tát, nơi để chư Tăng cùngPhật tử hành lễ. Đường là kiến trúc hoằng giáo, nơi để chư Tăng dùng trong việc thuyết pháp hành đạo.

Trong hệ thống kiến trúc Tòng Lâm Phật Giáo Bắc Truyền lấy Đại Điện làm trung tâm, Đại Điện còn được xưng là Chánh Điện, hay Đại Hùng Bảo Điện, có nơi gọi là Phật Điện, Kim Điện, còn gọi theo tên của từng Tượng Phật Bồ Tát được thờ trong điện như: Tỳ Lô Điện, thờ tượng Tỳ Lô Giá Na Phật; Dược Sư Điện; Tam Thánh Điện; Điệnthờ đức Di Lặc Bồ Tát; Viên Thông Bảo Điện thờ đức Bồ Tát Quán Thế Âm; Địa Tạng Điện, trong sách Thích Môn Chánh Thống quyển 3 Tháp Trụ Chí chép: "Nay trong Điện tôn trí tượng Đức Thích Ca, Văn Thù, Phổ Hiền, A Nan, Ca Diếp, Phạm Vương, Kim Cang..."

kt3

Vi Đà Điện, Kim Cang Điện, Tứ Thiên Vương Điện:là nơi tôn thờ các vị Hộ Pháp thần, Hộ Giáo thần trong Phật Giáo.v.v...Trong sách Tăng Sử Lược quyển hạ chép:"Đời Đường niên hiệu Thiên Bảo nguyên niên (742) khi năm nước ở Tây Vựcđến xâm chiếm Trường An, có truyền thuyết kể rằng các vị Thiên Vương hiện thân giúp Vua Đường Huyền Tông ngăn giặc, khi vua chạy về các thànhvà châu, phủ ở tây bắc đều thấy có thờ tượng Thiên Vương, về sau ra lịnh cho các chùa đều phải cất điện riêng để phụng thờ Thiên Vương..."

Tạng Kinh Các (Lâu), Chuyển Luân Điện, Xá Lợi Điện:là nơi tôn trí Kinh Điển, Pháp vật đồng thời cũng là nơi tôn thờ Xá LợiPhật hoặc thánh Tăng. Trong sách Đàm Châu Sùng Phúc Thiền Viện Thiên Phật Các Ký chép: "Các sau khi dựng xong, nguy nga cao đến chín tầng, tượng Đức Phật Thích Ca, Di Lặc, Dược Sư được tôn trí ở giữa, một ngàn tượng Đức Phật được thờ xung quanh..."

Khai Sơn Đường, Tổ Sư Đường, Ảnh Đường, La Hán Đường:là nơi tôn thờ các vị La Hán, lịch đại Tổ Sư, của phật giáo nói chung và của Tông Phái nói riêng. Trong sách Lâm Gian Lục chép:"Tùng Lâm trong thiên hạ hưng thạnh, Tổ Đường tôn thờ tượng Đạt Ma Tổ sư, bên phía Tây thường tôn trí tượng ngài Bách Trượng Đai Trí Thiền Sư,bên phía Đông thường thờ các bậc tôn túc khai sơn liệt vị Tổ sư..."

kt4

một góc kiến trúc thất trùng già lam chùa Long Hưng - Chánh Định - Hồ Bắc

Pháp Đường:trong sách Lục Học Tăng Truyện chép:"Pháp đường còn gọi là giảng đường, là nơi diền thuyết Phật Pháp, quy y, thọ giới, tập hội. Trong kiến trúc tự viện có vị trí quan trọng chỉ đứng sau Phật Điện, thông thường được cất đằng sau Chánh Điện. Pháp đường được ngài Đạo An đời Tấn xây dựng...". Sau đó các tông phái Phật Giáo Bắc Truyền theo sự tu trì của tông phái mình đổi tên Pháp Đường thành Thiền Đường, Bản Đường, Học Giới Đường, Sám Hối Đường, Niệm Phật Đường, Vân Thủy Đường, là nơi tập chúng giảng Kinh, thuyết Pháp, hội họp, khóa tu, Phật thất.v.v…

Trai Đường, Thực Đường, Khách Đường, Tẩm Đường, Phương Trượng, Trà Đường, Diên Thọ Đường,là khu sinh hoạt thường ngày của chư Tăng như: ăn cơm, tiếp khách, nghĩngơi, khu vực trú xứ của trụ trì, nơi trụ trì tiếp khách, nơi chư Tăng thực hành trà đạo, trú xứ của các bậc cao niên túc hạ trong Tòng Lâm.

Đại đa số các ngôi chùa xưa của Phật Giáo Bắc Truyền khi xây cất chùa chiền các bậc tôn túc thường chú ý chọnnơi sơn thanh thủy tú, phước địa dõng kim liên, để xây cất chùa, và yếutố Phong Thủy cổ truyền luôn là ý niệm chỉ đạo trong việc đặt hướng, địa vị xây cất. Khi xây dựng một ngôi chùa đầu tiên và trên hết là định vị tìm vị trí tốt nhất trong cuộc đất để xây dựng Chánh Điện, rồi sau đóxây dựng Tiền Điện và Hậu Điện, hoàn thành trục kiến trúc trung tâm củachùa.

kt5

Đây là kiến trúc tam trùng già lam một ngôi chùa tại Nam Kinh - Trung Quốc

Trong sách Đàm Châu Bạch Lộc Sơn Linh Ứng Tự Đại Phật Điện Ký chép:"Thế Tôn di giáo, đệ tử nhơn vì pháp mà tương phùng, nên phải y theo pháp mà trụ... khi xây dựng trú xứ, việc trước tiên phải xây dựng Đại Điện, để an vị Tượng Phật Bồ Tát, để tất cả mọi người khi đến biết là trú xứ của Như Lai mà làm nơi quy hướng, ngày đêm tu hành, làm cho chánhpháp được trụ ở thế gian dài lâu là báo ân đức của Phật vậy".

Nếu ngôi chùa xây dựng thuộc thể chế kiến trúc Tam Trùng Già Lam thì có Tam Quan, Đại Điện và Pháp Đường, nếu xây theo Ngũ Trùng Già Lamthì gồm có Sơn Môn, Thiên Vương Điện, Đại Điện, Pháp Đường, (Phương Trượng) và Tàng Kinh Các, nếu là xây theo thể chế Thất Trùng Già Lamthì gồm có Sơn Môn, Bảo Tháp, Thiên Vương Điện, Đại Điện, Pháp Đường, Phương Trượng, Tạng Kinh Lâu, đây là trục trung tâm của kiến trúc các ngôi chùa truyền thống của Phật Giáo Bắc Truyền.

Hai bên của trục kiến trúc chính thường phối trí hai dãy kiến trúc phụ thường được gọi là phối điện hoặc là ĐôngĐường, Tây Đường, nếu như chùa có trường lang bao bọc hai bên thì gọi là Đông Lang, Tây Lang. Trai đường, Thiền Đường, Già Lam Điện, Tổ Đường,Bồ Tát Điện, Pháp Đường, Niệm Phật Đường.v.v...

kt6

Hình ảnh kiến trúc chụp từ trên cao chùa Tường Phù nằm trong quần thể kiến trúc Linh Sơn Đại Phật - Vô Tích

Trong sách Tín Châu Thiên Ninh Tự Ký chép:"Vào đến cổng chùa lầu các mái chùa xen nhau trùng điệp, bước lên QuangMinh Điện (Phật Điện), bên phía tây có Vân Hội Đường (Thiền Đường), nơiđón nhận các phương Tăng chúng đến tu học, lại có Pháp Bảo Tạng, nơi tàng chứa Đại thừa Pháp bảo, đai chuyển luân, để quảng nhiếp chỉ đạo cáccăn bản pháp. Phía đông có Hương Tích Trù (Trai Đường) lo thanh trai dưa muối đạm bạt, cạnh có Chức Sự Đường (khố đường) thâu nhập của bố thícủa đàn na. Đặc biệt Thiện Pháp Đường (giảng đường) được dựng ở trục trung ương để diễn dương diệu pháp, sau Thiện Pháp Đường, khai Tỳ Da Trượng Thất (Phương Trượng) để thọ đạo chúng Tăng."

Kiến trúc Điện Đường Phật Giáo Bắc Truyền, danh xưng có từ nguồn gốc kiến trúc cung điện truyền thống Đông Phương, nhưng khi được Phật hóa những danh từ được Tăng già chấp nhận, được dùng rộng rãi trong hầu hết các trụ xứ Phật Giáo Bắc Truyền và trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa sống thanh tịnh của Phật Giáo Đông Phương.

Thích Tâm Mãn
Chùa Minh Thành
Địa chỉ: 348 - Nguyễn Viết Xuân - Phường Hội Phú - Thành Phố Pleiku - Tỉnh Gia Lai - Việt Nam

Source: thuvienhoasen
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
27/10/2023(Xem: 14206)
Ngưỡng bạch Chư Tôn Thiền Đức, thân mẫu chúng con khi sinh tiền dốc lòng vun trồng cội phúc, gieo nhân chí thiện cần mẫn cực nhọc lo lắng cho chúng con. Nhớ lại những khi răn bảo dặn dò, những lúc nhọc nhằn nuôi dưỡng. Nhưng hởi ôi ! Ân sâu chưa trả, nghĩa nặng chưa đền mà ngày nay người đã vĩnh viễn ra đi để lại muôn vàn nhớ thương cho con cháu. Thật: Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng, Con muốn phụng dưỡng mà Cha Mẹ đã khuất bóng.
14/09/2023(Xem: 1894)
1) Nhẹ nhàng ra đi an lành trong tiếng Niệm 'Nam Mô A Di Đà Phật" của người thân trong gia đình 2) Thành tựu hạnh hiếu thảo cho tất cả người con dâu rể và các cháu qua việc tận tụy chữa bệnh, đặc biệt chăm sóc Ba Mười của Bé Thảo (Tâm Tịnh gọi bằng Cậu Mười_nằm liệt giường) trong khoảng thời gian 11 tháng (kể cả 2-3 tháng nằm tại Khoa Hồi Sức Tích Cực Chống Độc Bệnh Viện Đà Nẵng). Các con (kể cả dâu và rể) thường xuyên thay phiên túc trực chăm sóc Ba hàng đêm, ngày, đặc biệt là con dâu Thủy và con gái út Thảo bằng cả tấm lòng hiếu thảo của mình.
03/05/2023(Xem: 137522)
Chết và tái sinh. Thích Nguyên Tạng (sách, tái bản 2007) Phật giáo khắp thế giới . Thích Nguyên Tạng (sách) Pháp Sư Tịnh Không, người truyền bá giáo lý Tịnh Độ (sách) Từ bi và nhân cách . Dalai Lama. Thích Nguyên Tạng dịch (sách) Pháp ngữ của Hòa Thượng Tịnh Không . T. Ng. Tạng dịch (sách) Hỏi hay đáp đúng . Ven. Dhammika. Thích Nguyên Tạng dịch (sách) Các Bộ Phái Phật Giáo ở Ấn Độ. Dr.Nalinaksha Dutt.T Ng. Tạng dịch (sách)
29/04/2023(Xem: 3365)
Những ngày sau tết âm lịch, nhất là càng gần đến Đại Lễ Phật Đản, tôi càng đau đáu tâm huyết lan toả Chánh Pháp, muốn Pháp của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni nằm sẵn trong Kinh Phật gốc Nikaya lan toả đến muôn nơi, đến thật nhiều những người con của Phật, không chỉ quý vị xuất sĩ mà cả các cư sĩ tại gia. Và cứ thế tôi tìm cách tặng Kinh Nikaya, tạo duyên để Nikaya đến nhiều nhất những người thân và học trò thật sự muốn tu tập theo Chánh Pháp, hết sức có thể.
11/09/2022(Xem: 2633)
Sáng 10-9 (15-8-Nhâm Dần), chư tôn đức Tăng Ni cùng đông đảo Phật tử đã vân tập tại Chánh điện chùa Long Sơn để dự lễ Huý Nhật lần thứ 9 (2013-2022) đức Trưởng lão Hoà thượng Thích Chí Tín, trụ trì chùa Long Sơn và hiệp kỵ chư tôn Hoà thượng giáo phẩm, lãnh đạo GHPGVN Tỉnh Khánh Hoà qua các thời kỳ. Tham dự buổi lễ Hiệp kỵ có sự hiện diện của HT. Thích Quảng Thiện – thành viên Hội đồng Chứng minh Trung ương Giáo Hội, Chứng minh Ban Trị sự GHPGVN Tỉnh Khánh Hoà; HT. Thích Minh Thông - Uỷ viên Hội đồng Trị sự, Trưởng Ban Trị sự GHPGVN Tỉnh Khánh Hoà, cùng chư tôn Hoà thượng, Thượng toạ, Đại đức Tăng Ni các tự viện gần xa. Trước đó, vào tối ngày 09 tháng 9 (14-8- Nhâm Dần) chư Tôn đức Bổn tự và quý Phật tử đã tụng kinh Di giáo trước ban thờ di ảnh quý Ngài.
15/08/2022(Xem: 5662)
Đại đức Tăng xin lắng nghe, tôi Tỳ Kheo .. xin vì Tăng xướng lên các tiêu tướng bốn phương của Tiểu Giới (tức là Giới Trường) từ gốc đông-nam của trú xứ này, lấy (nói lên vật dùng làm Tiêu Tướng) làm nêu. Từ đông-nam đây về hướng tây (nói đến đây, Tỳ Kheo xướng tướng đi đến góc tây-nam thì dừng lại, đứng yên, hướng về phía chúng tăng, bạch tiếp) đến góc tây-nam, lấy .. làm nêu. Từ tây-nam đây về hướng bắc (nói đến đây, Tỳ Kheo xướng tướng đi đến góc tây-bắc thì dừng lại, đứng yên, hướng về phía chúng Tăng bạch tiếp) đến góc tây-bắc, lấy .. làm nêu. Từ tây-bắc đây về hướng đông (nói đến đây, Tỳ Kheo xướng tướng đi đến góc đông-bắc thì dừng lại, đứng yên, hướng về phía chúng Tăng bạch tiếp) đến góc đông-bắc, lấy .. làm nêu. Từ đông-bắc đây về hướng nam (nói đến đây, Tỳ Kheo xướng tướng đi đến góc đông-nam thì dừng lại, đứng yên, hướng về phía chúng Tăng bạch tiếp) trở lại góc đông-nam, lấy . Làm nêu. Đây là xướng xong một vòng gồm các tiêu tướng ngoài
14/08/2022(Xem: 6045)
Người đạo đức tình thương Trăng thanh nước bích Kiều môn cùng dòng họ Thích Ni chúng đồng phái nhà thiền Nghìn nhà một bát hóa duyên Muôn dặm cô thân ứng cúng
16/07/2022(Xem: 13279)
Bồ đề nhất bá bát Diệt tội đẳng hà sa Viễn ly tam đồ khổ Xích sắc biến liên hoa Nam Mô A Di Đà Phật.
06/02/2022(Xem: 15575)
Quang Lưu xứ xứ u minh thất, Ảnh hóa phân thân tọa đạo tràng, Nguyện độ hương linh qui bổn quốc. Cửu liên đài trực vãng Tây Phương. Nam mô Tiến Linh Diên (Vãng Sanh) Bồ Tát Dịch nghĩa: Nơi nơi ngục tối hiện hào quang Ảnh hoá phân thân ngồi đạo tràng Nguyện độ hương linh về bổn quốc Đài sen chín phẩm thẳng Tây phương Nam Mô Tiến Linh Diên ( Vãng Sanh) Bồ Tát
09/01/2022(Xem: 5824)
Chúng con cung kính nghe rằng: Núi Tuyết tu nhơn, Khổ hạnh sáu năm quả mãn; Sao Mai ứng dạng, Hân hoan muôn đức công thành! Một Phật giáng sanh, Muôn loài hưởng phước! Nay có Tăng chúng, Và chư Phật tử chúng con.
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
quangduc@quangduc.com