TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO
TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRUNG BỘ KINH
( Majhima Nikàya )
Tập II
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ :
Giới Lạc MAI LẠC HỒNG tự TUỆ NGHIÊM
( Huynh Trưởng Cấp Tấn - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )
Email : [email protected]
51. Kinh KANDARAKA
( Kandaraka sutta)
Như vậy, tôi nghe :
Một thời, đức Thế Tôn Giác Giả
An trú tại Chăm-Pá (1), không xa
Trên bờ hồ Gáp-Ga-Ra (2)
Cùng với Đại Chúng tịnh, hòa Tỷ Kheo.
Người đi theo thanh niên Pết-Sá (3)
Là du-sĩ Kanh-Đá-Ra-Ka (4)
Đi đến chỗ ở Phật Đà.
Con người huấn luyện voi là Pết-Sa
Liền đảnh lễ Phật Đà thành kính
Rồi an tịnh ngồi xuống một bên,
Kanh-Đá-Ra-Ka nói trên
Là một Du-sĩ, nói lên lời chào
Lời thân hữu hướng vào Thiện Thệ (5)
Rồi du-sĩ đứng kế Phật Đà (5)
Du-sĩ Kanh-Đá-Ra-Ka
Nhìn quanh Đại Chúng tịnh, hòa Tỷ Kheo
Tất cả đều trang nghiêm yên lặng.
Du-sĩ liền bạch Đấng Phật Đà :
_______________________________
(1) : Địa phương Campa – Chiêm-Bà . (2) : Hồ Gaggara .
(3) : Con trai người huấn luyện voi tên Pessa .
(4) : Du sĩ ngoại đạo tên Kandaraka .
(5) : Mười danh hiệu người đời xưng tụng Đức Phật : Araham (Ứng Cúng), Sammàsambuddho (Chánh Biến Tri hay Chánh Đẳng Chánh Giác) , Vijjàcaranasampanno (Minh Hạnh Túc) , Sugato (Thiện Thệ), Lokavidù (Thế Gian Giải), Anuttaro (Vô Thượng Sĩ), Purisadammasàrathi (Điều Ngự Trượng Phu), Satthàdevamanus-sànam (Thiên Nhân Sư), Buddha (Phật-Đà), Bhagavà (Thế Tôn) .
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 51 : KADARAKA * MLH – 186
– “ Thưa Tôn-giả Gô-Ta-Ma !
Thật là hy hữu ! Thật là diệu vi !
Chúng Tỷ Kheo uy nghi tĩnh lặng
Được Tôn-giả hướng dẫn trải qua.
Thưa Tôn-giả Gô-Ta-Ma !
Các vị Chánh Giác, A-La-Hán này
Thời quá khứ các ngài có được
Chúng Tỷ Kheo mực thước như vầy
Như tuyệt diệu Đại Chúng đây
Đã được hướng dẫn bởi ngài Thích Ca ?
Tôn-giả Gô-Ta-Ma ! Mặt khác
Các vị Chánh Đẳng Giác tương lai
Có Chúng Tỷ Kheo như vầy
Tịnh, hòa, tuyệt diệu như ngài Thích Ca
Đã hướng dẫn từ hòa, nhuần nhã ? ”.
– “ Này Kanh-Đa-Ka-Rá ! Việc này
Thật sự là đúng như vầy.
Chánh Đẳng Chánh Giác các ngài đã qua
Thời lâu xa thuộc về quá khứ
Đã có Chúng Phích-Khú tuyệt vời
Được sự hướng dẫn từ nơi
Vị Chánh Đẳng Giác của nơi đương thời.
Chánh Đẳng Giác những thời sau đó
Về tương lai, cũng có Chúng Tăng
Tuyệt diệu, tịnh, hòa vô ngần
Do hướng dẫn của chánh chân Phật Đà
Như Chúng Tăng được Ta hướng dẫn
Giữ giới luật, tinh tấn, tịnh hòa.
Này ông Kanh-Đá-Ka-Ra !
Chúng Tỷ Kheo có A-La-Hán nhiều
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 51 : KADARAKA * MLH – 187
Đã lậu tận, tu đều thành mãn
Việc nên làm cơ bản hoàn thành
Đã đặt gánh nặng xuống nhanh
Thành đạt lý tưởng tịnh thanh, an từ
Đã tận trừ về hữu kiết sử
Giải thoát tự nhờ chánh trí này.
Kanh-Đa-Ka-Rá ! Ở đây
Chúng Tỷ Kheo ấy đêm ngày thanh tu
Cũng có những Phích-Khu hữu học
Cố trừ diệt tam độc mọi thì
Đức hạnh, giới luật kiên trì
Sáng suốt, hạnh nghiệp, sống vì quán ngay
Vị hữu học ở đây tu tập
* Phải như thật “ Quán Thân trên thân ”
Chánh niệm, tỉnh giác, tinh cần
Tham ưu chế ngự, muôn phần tịnh yên.
* Rồi đến ‘Quán Thọ trên các thọ’
Luôn tỉnh giác và có tinh cần
Chế ngự tham ưu tự thân.
* ‘Quán Tâm trên chính tâm’, cần nhiệt tâm
Luôn tỉnh giác và thầm chánh niệm
Để chế ngự, dứt điểm ưu tham.
* ‘Quán Pháp trên các pháp’ trần
Chánh niệm, tỉnh giác, tinh cần, nhiệt tâm
Để chế ngự ưu tham các thứ.
Bốn Niệm Xứ này phải hành qua ”.
Nghe Phật nói vậy, Pết-Sa
Thưa rằng : “ Bạch Phật ! Thật là diệu vi !
Hy hữu thay ! Trải đi tuần tự
Bốn Niệm Xứ đã được Thế Tôn
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 51 : KADARAKA * MLH – 188
Thật khéo trình bày Pháp môn
Để chúng sinh sẽ không còn sầu bi,
Được thanh tịnh, diệt đi ưu khổ,
Để chánh lý đạt ngộ tựu thành,
Để chứng ngộ Niết Bàn nhanh.
Chúng con áo trắng tâm lành, tại gia
Thỉnh thoảng qua những thời quán niệm
Là thời điểm khéo an trú tâm
Vào Bốn Niệm Xứ diệu thâm,
Chúng con chánh niệm chú tâm vào phần
Sống ‘quán thân trên thân’ thường có,
Sống ‘quán thọ trên cảm thọ’ ngay
Sống ‘quán tâm trên tâm’ này
Sống ‘quán pháp trên các pháp’ đây âm thầm.
Luôn chánh niệm, nhiệt tâm, tỉnh giác,
Nhiếp phục các tham ưu trên đời.
Bạch Thế Tôn ! Thật tuyệt vời
Thật là hy hữu ! Ở nơi pháp này
Thế Tôn hiểu được ngay hạnh phúc,
Hay bất hạnh thế tục chúng sinh.
Trong khi loài người tự mình
Sống trong rối rắm vô minh sớm chiều,
Trong xảo quyệt, trong điều cặn bã.
Bạch Thế Tôn ! Đối trả điều này
Loài thú vật cởi mở thay !
Chính con có thể hàng ngày luyện voi
Nhiếp phục voi, khiến voi tuân lệnh
Mỗi khi đi hay đến Chăm-Pa
Trình bày mọi việc gian ngoa
Giả dối, xảo quyệt trải qua đủ điều.
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 51 : KADARAKA * MLH – 189
Nhưng phần nhiều những người đầy tớ
Người giúp đỡ, phục dịch chúng con
Trong khi họ cứ ví von,
Thân hành một cách, khẩu còn khác đi,
Ý hành thì họ làm cách khác.
Vi diệu thay ! Đại Giác tuệ minh
Biết được hạnh phúc chúng sinh
Biết sự bất hạnh chúng sinh thấp hèn.
Trong khi người rối ren buông thả
Trong xảo quyệt, cặn bã như vầy,
Loài thú vật cởi mở thay !
Bạch Phật ! Điều đó hằng ngày xảy ra ”.
– “ Thật như vậy ! Pết-Sa ! Thật vậy !
Rối rắm thay , như thấy ở người !
Còn loài thú vật vui tươi
Phóng khoáng, cởi mở khác người ta xa.
Này Pết-Sa ! Hạng người có bốn
Sao là bốn ? – Có người bình sinh
Vẫn luôn tự hành khổ mình
Chuyên tâm tự hành khổ mình cầm canh.
– Có người hành khổ người cho khổ
Chuyên tâm cố hành khổ chúng sinh.
– Có người vừa hành khổ mình
Chuyên tâm tự hành khổ mình tối đa,
Vừa hành khổ người ta cho khổ
Chuyên tâm cố hành khổ chúng sinh.
– Vừa không tự hành khổ mình
Không chuyên tâm hành khổ mình cầm canh,
Vừa không hành khổ người cho khổ
Không chuyên tâm hành khổ người ta.
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 51 : KADARAKA * MLH – 190
Ngay trong hiện tại xảy ra
Không có tham dục, thật là tịnh yên,
Mát lạnh liền, cảm giác lạc thọ,
Tự ngã họ trú Phạm thể ngay.
Pết-Sa ! Bốn hạng người này
Hạng nào con thích ý ngay thật tình ? ”.
– “ Bạch Thế Tôn ! Tự mình hành khổ
Chuyên tâm tự hành khổ cho mình
Tâm con không thích, bất bình.
* Còn hạng hành khổ tận tình người ta
Chuyên tâm hành người ta phải khổ
Hạng người đó, con chẳng thích gì.
* Còn về hạng người ngu si
Vừa tự hành khổ trải đi cho mình
Chuyên tâm tự hành khổ mình như vậy,
Họ vừa lại hành khổ người ta,
Chuyên tâm hành khổ người ta
Con không thích ý, tránh xa hạng này.
* Còn ở đây, hạng người thứ bốn
Họ vừa vốn không hành khổ mình,
Không chuyên tâm hành khổ mình,
Vừa không hành khổ tận tình người ta,
Không cố hành người ta phải khổ.
Ngay trong chỗ hiện tại, hiện tiền
Không có tham dục, tịnh yên
Cảm giác lạc thọ, mát liền, thanh cao,
Tự ngã họ trú vào Phạm thể
Hạng như thế, con thích ý ngay ”.
– “ Pết-Sa ! Vì sao con đây
Không thích ba hạng người này kể trên ? ”.
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 51 : KADARAKA * MLH – 191
– “ Bạch Thế Tôn ! Nêu lên bốn hạng
Thì ba hạng con thật bất bình
- Hạng người tự hành khổ mình,
Chuyên tâm tự hành khổ mình xiết bao,
Trong khi mình tự ao ước lạc,
Nhàm chán khổ, khao khát vui vầy !
Tâm con không thích hạng này.
- Hạng người hành khổ với ngay mọi người,
Chuyên tâm hành khổ người khác trước,
Khi người khác ao ước lạc an,
Người khác nhàm chán khổ oan.
Tâm con không thích hạng toàn bất minh.
- Hạng người vừa tự mình hành khổ,
Chuyên tâm tự hành khổ cho mình,
Vừa hành khổ người tận tình,
Chuyên tâm hành khổ tận tình người ta.
Trong khi mình cùng là người khác
Ao ước lạc, nhàm chán khổ ngay.
Tâm con không thích hạng này !
Bạch Chánh Đẳng Giác ! Con đây hài lòng
- Người vừa không tự mình hành khổ,
Không chuyên tâm hành khổ tự mình,
Không hành khổ người tận tình,
Không cố hành khổ tận tình người ta.
Ngay hiện tại rất là tịch tịnh
Không tham dục, chân chính thẳng ngay
Cảm giác lạc thọ, vui thay !
Tự ngã trú Phạm thể ngay chẳng chầy,
Hạng người này tâm con thích ý !
Bạch Thế Tôn ! Hoan hỷ lắm thay !
Nhưng nay công việc còn đầy,
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 51 : KADARAKA * MLH – 192
Con phải từ giã, xin Ngài thứ cho ! ”.
– “ Này Pết-Sa ! Hãy lo những việc
Mà con nghĩ cần thiết, hợp thời ”.
Pết-Sa liền từ chỗ ngồi
Đứng dậy, đảnh lễ, đoạn rời nơi đây.
Sau khi thanh niên này đi khỏi
Phật liền nói với Chúng Tỷ Kheo :
– “ Hãy nghe, này các Tỷ Kheo !
Con trai người dạy voi theo cách mình
Pết-Sa rất thông minh, có trí,
Đại trí tuệ vốn dĩ có qua.
Các Tỷ Kheo ! Nếu Pết-Sa
Ngồi thêm chút nữa nghe Ta giảng bày
Bốn hạng này phân tích rộng rãi
Thì anh ta gặt hái được nhiều
Thâu đạt lợi ích bao điều !
Tuy vậy, y vẫn có nhiều lợi sinh ”.
– “ Bạch Thế Tôn ! Phát sinh chuyện ấy
Nay xin Ngài giảng giải điều đây
Phân tích rộng rãi, trình bày
Bốn hạng người đó. Nghe vầy, tường tri
Chúng con sẽ thọ trì như vậy ”.
– “ Các Tỷ Kheo ! Vậy hãy nghe đây !
Hãy khéo tác ý đủ đầy ! ”.
– “ Chúng con nghe kỹ, lời Ngài khắc ghi ”.
Các Tỷ Kheo tức thì vâng đáp
Đấng Đại Giác thuyết giảng an bình :
– * “ Hạng người tự hành khổ mình
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 51 : KADARAKA * MLH – 193
Chuyên tâm tự hành khổ mình là sao ?
Sống lõa thể với bao phóng túng
Các lễ nghi họ cũng bỏ trôi
Hoặc cách đứng ăn không ngồi
Đứng đại tiểu tiện , ăn rồi liếm tay
Đi khất thực, đứng ngay chẳng bước
Không nhận thức ăn trước khi đi
Không nhận thức ăn riêng chi
Mời ăn không nhận, sợ vì dành riêng
Hai người đang hiện tiền ăn uống
Một người cho không muốn nhận quà
Không nhận từ những đàn bà
Đang cho con bú hoặc là có thai
Sợ đứa trẻ thiệt thòi dinh dưỡng
Không nhận phần từ hướng đi quyên
Khi có nạn đói trong miền
Sợ rằng xén bớt phần tuyền nạn nhân
Không nhận, sợ mất phần gia súc
Khi chó , mèo… đang chực thức ăn
Không ăn cá, thịt lộn chen
Không uống rượu nấu, rượu men sa đà
Chỉ nhận ăn mỗi nhà một miếng
Hoặc hai nhà hai miếng, dùng qua
Hoặc nhận ăn tại bảy nhà
Chỉ ăn bảy miếng cho qua đói lòng
Hoặc nuôi sống chỉ mong một bát
Hoặc hai bát… bảy bát thí phần
Chỉ ăn mỗi ngày một lần
Hai ngày một bữa, một tuần mới ăn
Hoặc vị ấy tinh cần tiết chế
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 51 : KADARAKA * MLH – 194
Nửa tháng lệ một bữa ăn qua.
Thực hành khổ hạnh tối đa
Những phương thức khác trải qua, như là :
Thức ăn họ chỉ là cỏ lúa,
Ăn hạt cải, lúa tắc, bột vừng
Ăn gạo xấu, ăn trấu dừng
Ăn nước bột gạo, măng rừng, rễ cây
Ăn phân bò, trái cây rụng xuống
Ăn da vụn, ăn cỏ qua ngày.
Vị ấy mặc áo thô gai
Hoặc vải liệm xác ở ngoài tha ma
Ti-ta-ca vỏ cây làm áo
Da sơn dương, phấn tảo mặc thường
Bện bằng nhiều mảnh sơn dương
Hoặc áo bằng cỏ cát tường kết chung
Áo vỏ cây, áo từng miếng gỗ
Áo tóc bện gia cố thành mền
Đuôi ngựa bện thành áo bền
Không cạo râu tóc, nhổ liền tóc râu
Hạnh không ngồi, bao lâu vẫn đứng
Ngồi chò hỏ, giữ vững kiểu này
Thường nằm ngủ trên đống gai,
Bạ đâu nằm đó, người đầy bụi dơ
Ngủ ngoài trời, vật vờ nằm đất
Ăn uế vật, nước tiểu trâu bò
Ăn phân bò, ăn đất tro
Nước lạnh không uống, tắm cho ba lần
Xuống dưới nước đầm thân tắm gội
Mong sạch tội, cổ tục vâng theo.
Như vậy, này các Tỷ Kheo !
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 51 : KADARAKA * MLH – 195
Tự mình hành khổ, cố đeo khổ mình.
* Còn thế nào tự mình hành khổ &
Hành khổ người, luôn cố thực hành ?
Các Tỷ Kheo ! Ví dụ nhanh :
Như Sát-Đế-Lỵ vua lành hoàng gia
Đã trải qua làm lễ quán đảnh,
Hay cường thạnh triệu phú Bàn-môn,
Vị này xây tại Đông môn
Một giảng đường lớn, hãy còn mới nguyên.
Vị này liền tóc râu đều cạo
Dùng da thô làm áo mặc vào
Toàn thân bôi thục tô, dầu
Dùng sừng nai để gãi đầu, gãi lưng.
Vào giảng đường với người vợ chính,
Cùng giám tỉnh tế tự Bàn môn,
Vua nằm dưới đất trống trơn
Chỉ có lót cỏ, lót rơm quây tròn.
Vua sống với vú con bò cái,
Có con bê cùng loại màu này.
Hoàng hậu dùng vú thứ hai
Để mà nuôi sống hình hài bà ta.
Vú thứ ba dành cho Phạm-chí
Tức là vị tế tự chuyên lo.
Sữa vú thứ tư của bò
Dùng để tế lửa, là do tục truyền,
Còn bê con dành riêng vú khác.
Vua ra lệnh : “Hỡi các cận thần !
Hãy giết một số thú cần :
Bò đực, nghé đực, một phần cừu to
Một số dê, nhiều bò nghé cái
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 51 : KADARAKA * MLH – 196
Để tế lễ ; và hãy chặt sang
Nhiều cây làm cột Tế đàn
Trải cỏ đáp-phá quanh đàn cho tươi.
Những nô tỳ, những người phục vụ
Kẻ làm công… tuân dụ vua ban,
Mặt tràn nước mắt, khóc than
Vì sợ đòn gậy, gặp toàn hiểm nguy
Nên phải làm việc tuy không thích.
Các Tỷ Kheo ! Chướng nghịch, vô minh !
Hạng vừa tự hành khổ mình
Chuyên tâm tự hành khổ mình chẳng lơi,
Vừa hành khổ cho mình mọi lúc
Cố tiếp tục hành khổ cho người.
* Chúng Tăng ! Còn có hạng người
Không tự hành khổ mình & người cả hai,
Không chuyên tâm cả hai hành khổ,
Được mến mộ vì hiện tại đang
Sống khôngtham dục, tịnh an,
Cảm nhận lạc thọ trải sang đêm ngày,
Tự ngã họ trú ngay Phạm-thể.
Các Tỷ Kheo ! Cõi thế gian này
Đêm ngày triền phược phủ vây
Vô minh che kín, họa tai dẫy đầy
Bỗng xuất hiện bậc Thầy quảng đại
Thế Gian Giải, Điều Ngự Trượng Phu,
Phật, Thế Tôn, Thiên Nhân Sư,
Chánh Đẳng Chánh Giác đại từ uy linh
Vô Thượng Sĩ hay Minh Hạnh Túc,
Bậc Thiện Thệ, Ứng Cúng, Như Lai,
Do sự chứng ngộ tự Ngài
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 51 : KADARAKA * MLH – 197
Rồi lại tuyên thuyết, hoằng khai Pháp mầu
Thuyết Sơ Thiện, rồi sau Trung Thiện
Thuyết Hậu Thiện, văn nghĩa đủ đầy
Truyền dạy Phạm hạnh từ đây
Pháp thân thanh tịnh, bậc Thầy Nhân Thiên.
* Có gia trưởng trong miền thôn ấp
Hoặc một người giai cấp tiện dân
Duyên lành nghe pháp thậm thâm
Sinh lòng ngưỡng mộ, kiếm tầm chân như
Tự suy nghĩ : ‘Đời như cát bụi
Sống dẫy đầy trói buộc não phiền
Luân hồi sinh tử triền miên
Đời sống xuất thế lụy phiền tránh xa.
Ta nay phải xuất gia viên mãn
Đời xuất gia phóng khoáng hư không
Cuộc sống thế gian chất chồng
Phạm hạnh thanh tịnh thật không dễ gìn’.
Y trưởng dưỡng đức tin vững chắc
Cạo râu tóc, thân đắp ca-sa
Biệt gia quyến, bỏ cửa nhà
Ba y một bát, xuất gia tu hành.
Sống chế ngự, thực hành phạm hạnh
Giữ oai nghi, tự tánh sáng lòa
Giới bổn Pa-Tí-Mốc-Kha (1)
Thọ trì nghiêm mật, tránh xa điều tà
Thân, khẩu, ý từ hòa thanh tịnh
Giới cụ túc, thức tĩnh nhiếp tâm
_______________________________
(1) : Patimokkhasanvarasìla : Biệt biệt giải thoát thu thúc giới
( trong Tứ Thanh Tịnh Giới của Luật Tỷ Kheo ).
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 51 : KADARAKA * MLH – 198
Biết tri túc, giữ các căn
Là Sa-môn hạnh, pháp đăng soi đường.
Các Tỷ Kheo ! Sao tường thuần thục
Là Tỷ Kheo cụ túc giới điều ?
Phải thấy nguy hiểm mọi chiều
Lỗi lầm nhỏ nhặt triệt tiêu dần dần
Bỏ trượng kiếm, sát sanh tránh hẳn
Đại từ tâm, bình đẳng, nhẫn kham
Có tâm hổ thẹn là Tàm
Ghê sợ là Quý, không làm nghiệp sai
Hành phạm hạnh, bản lai thanh tịnh
Không trộm cướp, chẳng tính so đo
Quyết không lấy của không cho
Đó là giới hạnh, thước đo Giới điều.
Vị Tỷ Kheo mong điều giải thoát
Không tà hạnh. dâm ác thấp hèn
Không nói dối trá đua chen
Không nói hai lưỡi chê khen dối lòng
Không lường gạt cũng không ly gián
Sống hòa hợp giữa nạn rẽ chia
Sống đời chân thật sớm khuya
Tránh lời độc ác nọ kia lỗi lầm.
Là giới hạnh trong tầm Giới Luật
Vị Tỷ Kheo thuần thục thọ trì.
Cả đến hạt giống, cỏ cây
Cũng đều thấm nhuận đức dày Sa-Môn
Chỉ ăn ngọ, sống tồn tri túc
Không múa hát, trang sức, kịch ca
Sống thanh đạm, tránh xa hoa
Không dùng hương liệu, dầu thoa thơm nồng
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 51 : KADARAKA * MLH – 199
Lại cũng không giường nằm cao rộng
Cũng không nhận thịt sống, bạc vàng
Nô tỳ trai, gái – từ nan
Đàn bà, con gái – không màng lưu tâm
Cừu, dê, heo, gia cầm, voi, ngựa,
Ruộng, đất, vườn, nhà cửa không cần
Từ bỏ gian lận bằng cân
Từ bỏ môi giới, không phần gian tham
Không áp bức, không làm thương tổn
Không câu thúc, vây khổn, cừu thù.
Hãy tường tri, các Phích-Khu !
Uy nghi, vị ấy toàn chu, vô cầu.
Vị ấy sống thanh cao, biết đủ
Hạnh Tri Túc luôn giữ chỉnh tề
Bằng lòng ba y để che
Bình bát khất thực dễ bề cúng dâng
Y và bát luôn gần bên cạnh
Cũng như chim, đôi cánh luôn mang
Đạt Thánh Giới Uẩn nghiêm trang
Nội tâm lạc thọ, hoàn toàn thanh cao.
Mắt thấy sắc nhưng nào giữ tướng
Tướng chung, riêng chẳng nắm giữ gì
Mắt không chế ngự tại chi
Khiến bất thiện pháp ưu bi khởi vào
Nên tham ái dâng trào đủ thứ
Vị Tỷ Kheo chế ngự nguyên nhân
Hộ trì tích cực nhãn căn
Cũng như hộ trợ nhĩ căn cũng cần
Tai nghe tiếng hay thân cảm xúc
Mũi ngửi hương, nhận thức : Ý căn
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 51 : KADARAKA * MLH – 200
Tỷ Kheo hộ trì các căn
Nên hưởng lạc thọ, nội tâm sáng ngời.
– Các Tỷ Kheo ! Thời thời tỉnh giác
Giữ chánh niệm, an lạc tự tâm
Tỷ Kheo đi, đứng, ngồi, nằm
Đều giữ tỉnh giác, trong tâm biết liền
Khi tới, lui ; biết mình lui, tới
Khi nhìn quanh, biết bởi mình làm
Hay khi co duỗi tay chân
Mặc y, đi bát hay cần uống ăn
Khi nhai, nuốt, nói năng : Tỉnh giác
Đại, tiểu tiện, nhổ khạc : Biết mình
Như vậy vị ấy tâm minh
Chánh niệm tỉnh giác, an bình, tịnh thanh.
Thánh Giới Uẩn tựu thành cao quý
Với các căn nhiếp kỹ, hộ trì
Chánh niệm tỉnh giác trí tri
Thêm hạnh tri túc, còn gì quý hơn.
Trang bị đủ những gì cao quý
Vị ấy lựa vị trí lặng yên
Như rừng tĩnh mịch, lâm viên,
Gốc cây, khe núi hoặc liền tha ma.
.Thời ngọ thực đã qua, rửa bát
Ngồi kiết già, an lạc, thẳng lưng
An trú chánh niệm, lâng lâng
Tham ái từ bỏ, thoát dần ái tham
Bỏ sân hận, từ tâm thương xót
Chúng hữu tình mỗi một cảnh riêng
Từ bỏ hôn trầm, thụy miên
Thoát ly khỏi chướng thụy miên, hôn trầm
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 51 : KADARAKA * MLH – 201
Giữ tịnh tâm, hướng về ánh sáng
Cùng chánh niệm, tỉnh giác, tâm yên
Gột rửa chúng, được an nhiên
Từ bỏ trạo cử thì liền tịnh thân
Hết nghi ngờ, phân vân lưỡng lự
Gột rửa hết trạo cử, hôn trầm
Gột rửa tham ái, hận sân
Đối với thiện pháp, tinh cần hành theo.
Năm Triền Cái (1) nếu đều chưa diệt
Thì vị ấy mãi miết tinh cần
. Chừng nào khi quán tự thân
Với năm triền cái đã cần xả ly
Do xả ly, tức thì hoan hỷ
Do hoan hỷ, tâm được khinh an
Lạc thọ sinh do khinh an
Đạt được như thế, tâm an định liền.
Ly ác pháp, Tỷ Kheo ly dục
Chứng và trú vào mục Nhất Thiền
Trạng thái hỷ lạc tự tâm
Sinh do ly dục, với Tầm, Tứ chuyên.
Các Tỷ Kheo ! Tiếp liền theo nữa
Vị ấy lại vào cửa Định thiền
Diệt Tầm, diệt Tứ được yên
Thì chứng và trú vào Thiền thứ Hai
Một trạng thái ra ngoài Tầm, Tứ
Do Định sinh, nội tỉnh nhất tâm. ___________________________
x(1) : Năm Triền Cái (Nivarana ) : a/ Tham dục – Kàmacchanda .
b/ Oán hận – Vyàpàda . c/ Hôn trầm, dã dượi ( Thina – middha ).
d/ Phóng dật, lo âu ( Uddhacca – Kukkucca ) e/ Hoài nghi
( Vicikicchà ).
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 51 : KADARAKA * MLH – 202
Ly hỷ trú xả âm thầm
Chánh niệm tỉnh giác, thì thân cảm liền
Sự lạc thọ, thánh hiền gọi đủ
Là ‘xả niệm lạc trú’ tâm chuyên
Chứng và an trú Tam Thiền.
Xả lạc, xả khổ, diệt liền hỷ ưu
Đã cảm thọ ; chứng Thiền Đệ Tứ
Không khổ & lạc, không giữ niệm nào,
Thanh tịnh, an lạc, tiêu dao
Thanh tịnh, định tĩnh, thanh cao dứt phiền
Vị ấy liền hướng tâm đến với
Túc Mạng Trí, nhớ tới nhiều đời
Quá khứ với một, hai đời
Năm chục, ba bốn trăm đời đã qua
Một ngàn đời hay là hơn nữa
Một trăm ngàn đời thuở lâu xa
Hoại kiếp, thành kiếp trải qua
Vị ấy nhớ lại như là mới đây.
Tại nơi ấy, tên này ta có
Thuộc giai cấp, giòng họ thế này
Uống, ăn, thọ khổ, lạc rày
Tuổi thọ như thế, chết ngày ra sao
Ta tái sinh, nhằm vào làng đó
Có tên tuổi, giòng họ thế nào…
Cứ thế, nhớ lại biết bao
Tiền kiếp, tái kiếp không sao đếm rày.
Chính vị này tinh tường hiểu biết
Quá khứ cả chi tiết, đại cương.
Hướng về Sinh Tử Trí thường,
Thiên Nhãn thuần tịnh như gương, thấy liền :
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 51 : KADARAKA * MLH – 203
Vị ấy biết mối giềng Nghiệp quả
Người hạ liệt, kẻ cả giàu sang
Người đẹp đẽ, kẻ thô hèn
Đều do hạnh nghiệp trắng đen họ làm.
Gieo ác hạnh về thân, khẩu, ý
Hoặc phỉ báng các vị Thánh Hiền
Người này thân hoại, tận duyên
Do nghiệp tà kiến, đọa liền súc sinh,
Các cõi dữ, như sinh địa ngục
Hoặc đọa xứ, thằng thúc nạn tai.
Còn bậc hiền giả, những ai
Làm những thiện hạnh ý và lời, thân
Không phỉ báng Hiền nhân, Thánh hiển
Tạo nghiệp lành, chánh kiến vô cùng
Sau khi thân hoại mạng chung
Được sinh thiện thú, nhân trung, cõi trời
Do thiên nhãn, biết đời sống chết
Người hạ liệt hay kẻ giàu sang
Người đẹp đẽ, kẻ thô hèn
Người này bất hạnh, kẻ bèn gặp may
Do hạnh nghiệp kẻ này hành động
Có kết quả chẳng giống nhau này,
Vị ấy thuần tịnh, thẳng ngay
Thanh tịnh, trong sáng, không hay ưu phiền.
Vị ấy liền hướng tâm đến với
LẬU TẬN THÔNG, dẫn tới biết rành
Lậu Tận Trí, biết ngọn ngành
Đây là sự Khổ, nguyên nhân đưa vào
Đây Khổ Diệt, đường nào diệt khổ
Biết như thật lậu-hoặc loại này
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 51 : KADARAKA * MLH – 204
Nguyên nhân lậu-hoặc là đây
Diệt trừ lậu-hoặc, biết ngay con đường.
Nhờ hiểu biết, tận tường nhận thức
Tâm vị ấy rất mực sáng trong
Dục-lậu, hữu-lậu thoát xong
Thoát vô-minh-lậu, khỏi vòng trói trăn
Liền hiểu rõ : Tự thân giải thoát
Sanh đã tận, Phạm hạnh đã thành
Việc cần làm, đã thực hành
Sau đời hiện tại, Vô sanh hiển bày.
Chúng Tăng này ! Hạng người đơn cử
Vừa không tự hành khổ cho mình
Không chuyên tâm hành khổ mình,
Vừa không hành khổ hãi kinh cho người,
Không chuyên tâm hành người ta khổ.
Ngay hiện tại không có Dục tham,
Tịch tịnh, mát lạnh, nghiêm trang
Trú vào Phạm thể, lạc an vô cùng ”.
Nghe Thế Tôn ung dung giảng thuyết
Bốn hạng người chi tiết rõ ràng
Chư Tỷ Kheo trong đạo tràng
Hoan hỷ, tín thọ lời vàng Thế Tôn ./-
*
* *
( Chấm dứt Kinh số 51 : KANDAKARA
KANDAKARA Sutta )
Gửi ý kiến của bạn
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D916387611.-%3B)