TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO
TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRUNG BỘ KINH
( Majjhima Nikàya )
Tập II
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ :
Giới Lạc MAI LẠC HỒNG tự TUỆ NGHIÊM
( Huynh Trưởng Cấp Tấn - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )
Email : [email protected]
48. Kinh KOSAMBIYA
( Kosambiya sutta)
Như vậy, tôi nghe :
Một thời, đức Thế Tôn Giác Giả
Kô-Săm-Bi thành (1), đã trú qua
Tại Tinh Xá Gô-Si-Ta (2)
Bấy giờ tại đấy xảy ra sai lầm
Các Tỷ Kheo Kô-Săm-Bi đó
Sống cạnh tranh, cãi cọ luận tranh
Đả thương nhau bằng đấu tranh
Binh khí miệng lưỡi sẵn dành tấn công
Họ không tự cảm thông, hòa giải,
Không chấp nhận hòa giải, cảm thông.
Một Tỷ Kheo không vui lòng
Đi đến chỗ Phật để mong trình bày.
Khi đến đây, chí thành đảnh lễ
Ngồi một bên, rồi kể sự tình
Về sự bất hòa phát sinh
Diễn tiến chi tiết sự kình chống nhau
Chưa bao lâu ở Kô-Săm-Bí.
Phật liền gọi một vị Tỷ Kheo
Bảo đến gặp các Tỷ Kheo
Ở Kô-Săm-Bí, vâng theo lời truyền :
– “ Này Chư Hiền ! Thế Tôn cho gọi
Các vị đến để hỏi điều chi ”.
Các Tỷ Kheo Kô-Săm-Bi
_______________________________
( ) : Thủ đô Kosambi ( Kiều-thưởng-di ) của vương quốc Vatsa ,
nằm trên tả ngạn sông Yamuna . (2) : Ghosita Tinh Xá .
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 48 : KOSAMBIYA* MLH – 146
Thảy đều tuân lệnh, cùng đi gặp Ngài.
Đến nơi đây, đảnh lễ Thiện Thệ
Rồi cùng nhau ngồi kế một bên.
Thế Tôn liền hỏi chuyện trên :
– “ Các ông có phải gây nên bất hòa
Có đúng chăng xảy ra tranh đấu
Luận tranh nhau, dùng khẩu thiệt mình
Để mặc sân hận phát sinh,
Không tự hòa giải, chẳng tình cảm thông
Không chấp nhận cảm thông, hòa giải,
Sự việc ấy có phải vậy không ? ”.
– “ Có vậy, bạch đức Thế Tôn ! ”.
– “ Với chuyện như vậy, các ông nghĩ gì ?
Và trong khi các ông u tối
Đả thương với miệng lưỡi chẳng trừ
Các ông có an trú từ
Thân hành với các vị như đã từng
Đồng phạm hạnh, sau lưng trước mặt ?
An trú từ khẩu hoặc ý hành
Với đồng phạm hạnh thiện lành
Sau lưng trước mặt, thực hành hay không ? ”.
– “ Bạch Thế Tôn ! Thưa không có vậy ”.
– “ Với điều ấy, này các Tỷ Kheo !
Các ông đã chấp nhận theo
Là trong khi sống cứ đeo bám vào
Cạnh tranh nhau, luận tranh, tranh đấu
Miệng lưỡi làm gươm giáo đánh nhau.
Trong khi ấy, tự đuôi đầu
Không có an trú từ khâu thân hành
Với thiện lành các đồng phạm hạnh.
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 48 : KOSAMBIYA* MLH – 147
Không an trú từ khẩu, ý hành
Với đồng phạm hạnh tịnh thanh
Sau lưng, trước mặt cũng đành làm ngơ.
Này các kẻ mê mờ, trí thiểu !
Các ông sẽ phải chịu họa sâu
Bất hạnh, đau khổ dài lâu ”.
Rồi Thế Tôn lại giảng vào pháp tu :
“ Các Tỷ Khưu ! Sáu pháp cần phải
Ghi nhớ kỹ, tương ái tạo thành
Tương kính, hòa đồng, vô tranh,
Hòa hợp, nhất trí thiện lành sâu xa.
Thế nào là sáu pháp kể đủ ?
Các Tỷ Kheo ! Phích-Khú trú an
Từ thân hành với các hàng
Đồng phạm hạnh trước hoặc đàng sau lưng,
Tạo tương ái và dừng tranh luận,
Tạo tình huống nhất trí, kính, hòa.
‘Thân hòa đồng trú’ kể qua.
Lại nữa, Phích-Khú phải là trú an
Từ khẩu hành với hàng phạm hạnh
Sống chân chánh trước mặt, sau lưng,
Đưa đến tranh luận thì đừng,
Hòa đồng, nhất trí, sống chung kính nhường,
Giềng mối tương thân và tương ái.
Vâng giữ mãi : ‘Khẩu hòa vô tranh ’.
Rồi an trú từ ý hành
Với đồng phạm hạnh thiện lành sống chung
Cả trước mặt, sau lưng các vị.
Ý kiến đều luận nghị, vui lòng,
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 48 : KOSAMBIYA* MLH – 148
‘Ý hòa đồng duyệt’, đả thông.
Lại nữa, với tài vật trong các điều
Tứ vật dụng ít nhiều được cúng,
Hoặc đi bát, thì cũng nên theo
Cách thức san sẻ, chia đều
Các đồng phạm hạnh Giới nêu tịnh lành,
Phải ghi nhớ, thực hành chân chính
Pháp hòa kính : ‘Lợi hòa đồng quân’.
Các Tỷ Kheo ! Còn về phần
Đối với Giới Luật tự thân hành trì
Không vi phạm, uy nghi thu thúc
Không vẩn đục, không tỳ vết chi,
Không có sự uế tạp gì,
Người trí tán thán ; không vì chấp nê.
Đưa ngay về tịnh thanh thiền định,
Tỷ Kheo sống chân chính, tựu thành
Trong các Giới luật thực hành
Với đồng phạm hạnh thiện lành trước, sau.
Ghi nhớ sâu tạo thành tương ái,
Không tranh luận và phải hòa đồng,
Tương kính, nhất trí trải qua
Đó là căn bản ‘Giới hòa đồng tu’.
Với tri kiến đặc thù bậc Thánh
Có khả năng hướng chánh, diệt tà
Khiến người thực hành sâu xa
Đau khổ diệt tận, thăng hoa điều lành
Sống tựu thành như vầy tri kiến
Luôn cùng nhau luận biện, giải rành
Với đồng phạm hạnh thiện lành
Sau lưng, trước mặt an lành vô tranh.
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 48 : KOSAMBIYA* MLH – 149
Pháp cần nhớ, tạo thành tương ái,
Tạo tương kính và phải hòa đồng,
Không tranh luận, tạo một lòng,
‘Kiến hòa đồng giải’ chính trong ý này.
Các Tỷ Kheo ! Ở đây sáu pháp
Phải ghi nhớ, đề cập, hiểu thông
Tạo thành tương ái, hòa đồng
Không hề tranh luận, một lòng kính nhau.
Trong sáu pháp, phải mau suy tưởng
Có một pháp tối thượng uyên nguyên
Thâu nhiếp hết, làm mối giềng,
Chính là tri kiến, thuộc riêng Thánh hiền,
Có khả năng là chuyên hướng thượng
Khiến người làm lý tưởng thực hành
Diệt tận khổ đau ngọn ngành.
Các ông ! Ví dụ nhìn quanh căn nhà
Có mái nhọn như là ngọn tháp,
Thì một pháp tối thượng trước tiên
Thâu nhiếp hết, làm mối giềng
Chính là mái nhọn của nguyên căn nhà.
Cũng vậy, sáu pháp mà lưu ý
Cần nhớ kỹ một pháp tối cao
Giềng mối, thâu nhiếp cả vào
Chính là tri kiến thuộc vào Thánh nhân
Có khả năng tịnh thanh hướng thượng,
Người thực hành được hưởng vui an.
Các Tỷ Kheo ! Khi hỏi rằng :
“ Thế nào tri kiến thuộc hàng Thánh đây ?”
Vị Tỷ Kheo đi ngay vào đến
Một khu rừng hay đến gốc cây,
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 48 : KOSAMBIYA* MLH – 150
Hoặc chỗ trống vắng, nghĩ vầy :
“ Không biết ta có một, hai nội triền,
Hay nội triền nào chưa đoạn diệt ?
( Năm triền cái này thiệt xấu xa )
Do nội triền, nếu tâm ta
Bị triền phược phủ, thì ta lâm vào
Không thể nào thấy, biết như thật ”.
Nếu phóng dật thì vị Tỷ Kheo
Bị ‘tham dục triền phược’ đeo.
Bị ‘sân triền phược’ dính theo kế liền.
Bị ‘hôn trầm thụy miên triền phược’,
Bị ‘trạo hối triền phược’ vây ngay,
Bị ‘nghi triền phược’ xéo dầy,
Tâm vị ấy bị phủ vây, buộc ràng.
Nếu Tỷ Kheo tâm đang ràng buộc
Bởi thế cuộc chuyển biến đời này,
Bị thế sự đời sau đây
Ràng buộc tâm của vị này được ngay.
Đến vậy, tâm vị này bị buộc,
Sống cạnh tranh, chỉ chuốc bất bình,
Luận tranh do bởi vô minh
Binh khí miệng lưỡi mặc tình đấu tranh.
Đến như vậy, phát sanh từng bước
Tâm vị này triền phược bủa vây.
Vị ấy biết rõ như vầy :
“ Không có nội triền phược nay chưa trừ,
Do nội triền, nếu như chưa mất,
Tâm ta chắc bị triền phược ngay
Ta không thể nào như vầy
Thấy, biết như thật đủ đầy, sâu xa.
Không triền phược, ý ta khéo hướng
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 48 : KOSAMBIYA* MLH – 151
Sự giác ngộ cao thượng Lý chân ”.
Là Trí thứ nhất quý trân,
Vị này chứng được, Thánh nhân thuộc vào,
Các phàm phu làm sao có thể
Cộng chứng với siêu thế trí đây ?
* Lại nữa, Thánh đệ tử này
Suy nghĩ : “ Trong lúc ta đây thực hành
Thực tập và tu hành tinh tiến
Luyện tri kiến này đến nhiều lần
Ta tự đạt ‘tịch chỉ’ dần,
Tự đạt ‘tịnh chỉ’ muôn phần quý thay !
Trí thứ hai vị này chứng kế,
Thuộc bậc Thánh, siêu thế viên dung,
Phàm phu không thể chứng cùng.
* Rồi Thánh đệ tử tựu trung nghĩ vầy :
“ Tri kiến như ta đây thành đạt,
Có thể các ngoại đạo Bàn-môn,
Hay các ngoại vi Sa-môn,
Có thể thành tựu hay không điều này ? ”.
Rồi vị ấy như vầy hiểu rõ :
“ Tri kiến như ta có tựu thành
Không có Sa-môn chẳng hành,
Bàn-môn nào khác tựu thành điều đây ”
Trí thứ ba vị này chứng kế,
Thuộc bậc Thánh, siêu thế. Lành thay !
* Lại nữa, Thánh đệ tử này
Suy nghĩ : “ Pháp tánh (1) ở đây, một vì
Chứng được tri kiến thành tựu đó
___________________________
(1) : Pháp tánh – Dhammata .
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 48 : KOSAMBIYA* MLH – 152
Pháp tánh vậy, ta có đạt không ? ”.
Các Tỷ Kheo ! Phải hiểu thông :
Pháp tánh gì thế mà mong chứng rành
Được tri kiến tựu thành như vậy ?
– Vị chứng lấy tri kiến tựu thành
Bất cứ Giới tội thực hành
Vị này vi phạm, sẽ dành phước duyên
Giới tội ấy được liền xuất tội.
Vị ấy đối Tăng Chúng phát lồ
Tỏ bày, thú xuất, bày phô
Trước Đạo Sư hoặc hướng vô các vì
Đồng phạm hạnh hành trì, có trí.
Sau phát lồ thì vị ấy liền
Phòng hộ, giữ gìn tinh chuyên,
Trong tương lai vẫn giữ nguyên hành trì.
Như hài nhi ngây thơ, nằm ngửa
Nếu chân, tay chạm lửa vô tình
Lập tức rút chân, tay mình.
Cũng vậy, pháp tánh cao minh, vị này
Chứng được ngay tri kiến thành đạt
Bất cứ các Giới tội phạm vào
Liền được xuất tội, không sao !
Biết rõ : “ Ta có pháp sâu tựu thành”.
Trí thứ tư, thực hành chứng được.
* Thánh đệ tử suy trước nghĩ sau :
“ Pháp tánh mà một vị nào
Chứng được tri kiến thanh cao tựu thành
Ta có & không tựu thành pháp tánh ? ”
Các Tỷ Kheo ! Pháp tánh là gì
Mà một Tỷ Kheo chứng tri
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 48 : KOSAMBIYA* MLH – 153
Tri kiến thành tựu tức thì ở đây ?
– Pháp tánh mà vị này duyên phước
Đã chứng được tri kiến tựu thành,
Các sự việc cần thực hành
Dầu lớn dầu nhỏ sẵn dành giúp không
Cho các vị là đồng phạm hạnh.
Ý vững mạnh, vị ấy quyết tâm
Tha thiết hướng đến âm thầm
Tăng-thượng-giới, tăng-thượng-tâm-học này,
Cũng hướng ngay tăng-thượng-tuệ-học.
Như con bò săn sóc các con
Khi đang nhổ lùm cỏ non
Để ăn, nhưng mắt vẫn còn mải mê
Để dòm chừng các bê con ấy.
Cũng như vậy, đây pháp tánh mà
Một vị chứng được sâu xa
Tri kiến thành tựu ; trải qua giúp liền
Đồng phạm hạnh dù riêng, dù nhỏ,
Nhưng vẫn có tha thiết hướng ngay
Về tăng-thượng-giới-học này,
Tăng-thượng-tâm & tuệ-học đầy tịnh thanh.
Vị này biết rõ rành như vậy :
“ Pháp tánh ấy, ta có tựu thành ”.
Trí thứ năm đã chứng nhanh,
Thuộc Thánh, siêu thế, tịnh lành thanh cao,
Phàm phu không thể nào cộng chứng.
* Thánh đệ tử này cũng nghĩ nhanh :
“ Sức mạnh một vị thực hành
Chứng được tri kiến tựu thành ở đây,
Sức mạnh này ta có thành tựu,
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 48 : KOSAMBIYA* MLH – 154
Hay là không thành tựu chứng tri ? ”
Các Tỷ Kheo ! Sức mạnh gì
Mà một vị chứng được tri kiến này ?
Sức mạnh đây thành tựu tri kiến.
Trong khi Pháp, Luật hiện do Ta
Tuyên thuyết và giảng dạy ra
Vị này chăm chú nghe Ta miệt mài,
Toàn tâm trí lóng tai nghe Pháp
Rồi biết rõ giải đáp vấn đề :
“ Sức mạnh một vị chứng về
Tri kiến thành tựu mọi bề ở đây,
Sức mạnh này ta có thành tựu ”
Trí thứ sáu hiện hữu đây liền,
Thuộc các bậc Thánh, siêu nhiên
Phàm phu không thể tự nhiên chứng cùng.
* Sức mạnh dùng tựu thành tri kiến
Trong khi Pháp, Luật hiện do Ta
Tuyên thuyết và giảng dạy ra
Vị này chứng được trải qua, đó là :
‘Nghĩa tín thọ’ – Át-Tha-Vê-Đá, (1)
‘Pháp tín thọ’ – Đam-Má-Vê-Đa, (1)
Hân hoan tương ứng Pháp, và
Vị này hiểu : Sức mạnh mà vị đây
Đã chứng được, ta đây cũng vậy
Có thành tựu sức ấy đủ đầy.
Trí thứ bảy đã chứng ngay
Thuộc các bậc Thánh, sâu dày, siêu nhiên,
Phàm phu không thể liền cộng chứng.
___________________________
(1) : Atthaveda – Nghĩa tín thọ . Dhammaveda – Pháp tín thọ .
Trung Bộ (Tập 2) Kinh 48 : KOSAMBIYA* MLH – 155
Các Tỷ Kheo ! Bền vững kỹ càng
Pháp tánh được khéo trú an
Với Thánh đệ tử trải sang tựu thành
Bảy chi này để thành chứng quả
Tu-Đà-Hoàn hay quả Dự Lưu.
Như vậy, này các Tỳ Khưu !
Bảy chi thành tựu, Dự Lưu tựu thành ”.
Đức Thế Tôn an lành thuyết kỹ
Cho các vị ở Kô-Sam-Bi
Các Tỷ Kheo ấy tức thì
Hoan hỷ tín thọ, hành trì Phật ngôn ./-
*
* *
( Chấm dứt Kinh số 48 : KOSAMBIYA –
KOSAMBIYA Sutta )
Gửi ý kiến của bạn
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D118887008.-%3B)