Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. [email protected]* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

01. Kinh Pháp Môn Căn Bản

18/05/202019:48(Xem: 14966)
01. Kinh Pháp Môn Căn Bản

TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO

TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRUNG BỘ KINH

( Majjhima  Nikàya )


Tập I
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli

Chuyển thể Thơ :

Giới Lạc  MAI LẠC HỒNG  tựTUỆ NGHIÊM

 ( Huynh Trưởng Cấp Tấn  - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )

Email : [email protected]



1.Kinh  PHÁP MÔN CĂN BẢN
( Mùlapariyàya-sutta )
 
Như vầy tôi nghe :
 
 1.Một thời, Đức Thế Tôn (1)du hóa
          Trú tại Úc-Kát-Thá (2) địa phương
              Rừng Su-Pha-Ga (2) an tường 
       Dưới gốc cây Sa-La-vương (3) hoa đầy
          Tại nơi đây, Thế Tôn khai thị :
 
– “ Hãy nghe kỹ, này các Tỷ Kheo ! ”
              Chư Tăng tùy thuận, vâng theo
Chăm chú nghe giảng, những điều Thế Tôn
          Đề cập về “ Pháp Môn Căn Bản
          Tất cả Pháp ”, viên mãn thiên thu.
 
        – “ Các Tỷ Kheo ! Kẻ phàm phu  (4)
Ít nghe, không thấy phạm trù Thánh Nhân (5)
___________________________________
(1) : Mười danh hiệu người đời xưng tụng Đức Phật : Araham (Ứng Cúng), Sammàsambuddho (Chánh Biến Tri hay Chánh Đẳng Chánh Giác) , Vijjàcaranasampanno (Minh Hạnh Túc) , Sugato (Thiện Thệ), Lokavidù (Thế Gian Giải), Anuttaro (Vô Thượng Sĩ), Purisadammasàrathi (Điều Ngự Trượng Phu), Satthàdevamanus-sànam (Thiên Nhân Sư), Buddha (Phật-Đà), Bhagavà (Thế Tôn).
 (2) : Tụ lạc Ukkattha , trong rừng Subhaga (Rừng Hạnh phúc ).
 (3) : Cây  Sala : Loại cây lớn có hoa to bằng nắm tay màu đỏ sẫm
 mùi thơm nồng, những cánh hoa xếp tỏa ra như hoa sen, nhụy hoa vươn lên giống nhưđầu rồng nên thường  được gọi là Long thọ ( Sa-la long thọ ).
(4) : Kẻ phàm phu : Puttujjana .
(5) : Thánh nhân - Ariyàna ( chỉ chưPhật,, chư vị A-La-Hán …) 
Trung Bộ(Tập 1) Kinh 01 :PHÁP MÔN CĂN BẢN* MLH002
 
          Không thuần thục pháp phần bậc Thánh
          Không tu tập pháp Thánh chánh chân.
              Không được thấy các Chân Nhân  (1)
       Không thuần thục pháp Chân-nhân các phần,
          Không tu tập Chân-nhân các pháp
          Nên tưởng tri (2) sai lạc như vầy :
              Cho rằng ‘địa đại’ ở đây
       Chỉ là ‘địa đại’ (3); nghĩ ngay đất này.
          Lấy [tự ngã ] người này đối chiếu
          Với địa đại, y hiểu như nhau
              Cho nên người ấy nghĩ mau :
 ‘Địa đại như vậy thuộc vào của ta’.
Đó chính là ‘dục hỷ địa đại’.
          Vì sao vậy ?  Ta nói vấn đề
              Người ấy rõ ràng không hề
Liễu tri địa đại, mọi bề không thông.
 
          Cũng tương đồng, kẻ này ngu dại
          Tưởng tri rằng các đại trên đời
             ‘Thủy đại là thủy đại’ (4) thôi
      ‘Hỏa đại là hỏa đại’ (5). - rồi nghĩ ra
          Tưởng tri ‘phong đại là phong đại’ (6)
          Nghĩ đến vậy về ‘thủy, hỏa, phong’
              Nghĩ đến [tự ngã ] bên trong
       Đối chiếu với ‘thủy, hỏa, phong đại’ này,
          Vì nghĩ đến ở đây [tự ngã ]
          Như là ‘phong, thủy, hỏa đại’ mà !
  _______________________________
 (1) : Chân nhân – Suppurisa  ( chỉ chư Độc-giác Phật )
 (2) : Tưởng tri : Sannàjànàti ( sự hiểu biết của phàm phu ) .
 (3) & (4) & (5) & (6) : TứĐại ( Catudhàtumanasikàra ) gồm Địa,
        Thủy, Hỏa, Phong  hay Đất, Nước, Lửa, Gió ( Pathavi , Àpo ,
        Tejo , Vàya ). 
Trung Bộ(Tập 1) Kinh 01 :PHÁP MÔN CĂN BẢN * MLH003
 
              Nghĩ : ‘Các đại là của ta’
      ‘Dục hỷ thủy đại’ trải qua chẳng chầy.
‘Dục hỷ hỏa đại’ này, tương tự,
‘Dục hỷ phong đại’, cứ biết vầy.
              Vì sao vậy ? Ở điều này
       Ta nói người ấy chẳng hay biết gì,
          Không liễu tri (1)  thủy, phong, hỏa đại.
 
          Hoặc tưởng tri  Sanh loại  (2), chư Thiên (3)
              Tưởng tri Hóa Sanh Chủ (4) liền
       Phạm Thiên (5) thì biết Phạm Thiên hiện tiền
          Tưởng tri Quang Âm Thiên tịnh-xứ
          Là tịnh xứ tên Quang Âm Thiên  (6)
              Hoặc tưởng tri Biến Tịnh Thiên  (7)
       Cũng chính là Biến Tịnh Thiên một miền
          Tưởng tri Quảng Quả Thiên (8), mô tả
          Chính là Trời Quảng Quả đặc thù
              Tưởng tri về A-Phi-Phu  (9)
Là (Thắng Giả) A-Phi-Phu một bề.
  _______________________________
 (1) : Liễu tri :Parinnà ( hiểu biết trọn vẹn - chỉ sự hiểu biết
         của Phật ) .     (2) : Sanh loại hay Sinh vật tức Chúng sinh .
(3) :Chư Thiên :Deva. (4) :Sanh Chủ& Hóa Sanh Chủ: Pajàpati.
(5) :Phạm Thiên : Brahmà . Cõi Phạm Thiên : Brahma Kayikà .
(6) : Quang Âm Thiên : Abhassara  –  là cõi Nhị Thiền , bao
    gồm cả cõi Thiểu Quang Thiên ( Parittàbhàbhùmi ) và Vô
    Lượng Quang Thiên ( Appamàtàbhàbhùmi ) . 
(7) : Biến Tịnh Thiên : Subhakitha  –  là cõi Tam Thiền, gồm
    3 cõi : – Thiểu Tịnh Thiên ( Parittasubhàbhùmi ) .
               –  Vô Lượng Tịnh Thiên ( Appamànasubhàbhùmi ) .
               –  Biến Tịnh Thiên ( Subhàkithàbhùmi ) .
(8) : Quảng Quả Thiên : Vehapphalà .
(9) : Thắng Giả  – Abhibhù : là tên gọi khác của chúng sinh
    cõi Vô Tưởng ( Asannasattabhùmi ) thắng tri Danh Uẩn ,
    do vậy được gọi là Thắng Giả .       
Trung Bộ(Tập 1) Kinh 01 :PHÁP MÔN CĂN BẢN * MLH004
 
          Tưởng tri về Không-vô-biên-xứ  (1)
          Là Không-vô-biên-xứ ; chấp trì
              Thức-vô-biên-xứ  (2) tưởng tri
Là Thức-vô-biên-xứ, vì tư duy.
          Hoặc tưởng tri Vô-sở-hữu-xứ  (3)
Là Vô-sở-hữu-xứ  tức thì.
              Tưởng tri Phi-tưởng-phi-phi
       Chính là Phi-tưởng-phi-phi-tưởng (4) mà !
Tưởng tri sở kiến là sở kiến,
Và sở văn là diện sở văn,
              Tưởng tri sở-tư-niệm hằng
       Là sở-tư-niệm khăng khăng như là !
Về đồng-nhất biết là đồng nhất.
Còn về mặt sai-biệt, tưởng tri
Chính là sai-biệt mọi thì,
Tất cả là tất cả, y hiểu vầy.
          Rồi người này tưởng tri  nhất định 
Niết-bàn chính là Niết-bàn đây.
              Tưởng tri Niết-bàn như vầy
Y nghĩ đến Niết-bàn đầy lạc an.
          Rồi nghĩ đến việc mang [tự ngã ]
          Để đối chiếu cao cả Niết-bàn.
Nghĩ [tự ngã] như Niết-bàn (5).
       Người ấy liền nghĩ : ‘Niết-bàn của ta’.
‘Dục hỷ Niết-bàn’ là thế ấy.
  _______________________________
    (1) : Không Vô Biên Xứ : Akàsànantàyatana .
    (2) : Thức Vô Biên Xứ : Vinnànancàyatana .
    (3) : Vô Sở Hữu Xứ : Akimcanyàyatana .
    (4) : Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ :
                     Nàvasamjnà – nàsamjnàyatana .
    (5) : Niết Bàn : Nibbàna .
Trung Bộ(Tập 1) Kinh 01 :PHÁP MÔN CĂN BẢN * MLH005
 
          Vì sao vậy ? Ta nói rõ ràng :
        “ Y không liễu tri Niết-bàn
       Phàm phu bao kẻ trải sang như vầy ”.
* * *
          Các Tỷ Kheo ! Đoạn rày tam độc
          Có Tỷ Kheo hữu học tịnh thanh
Như Phàm Tăng (Thanh tịnh Tăng)
     ( Hoặc đắc Thánh-quả ba tầng thanh trai
          Là Thất Lai (1), Nhất Lai (2) đạo quả
          Và Bất Lai (3) đạo quả nghiêm an
              Nhưng chưa thành tựu hoàn toàn
       Thành bậc Vô Học (4) rỡ ràng thanh cao )
          Các vị ấy cần cầu vô thượng
          Khỏi khổ ách, an hưởng vui thay ! 
              Thắng tri (5) địa đại điều này
       Chính là địa đại , tỏ bày thẳng ngay.
          Vì thắng tri như vầy địa đại
Không nghĩ đến địa đại ở đây,
Không nghĩ [tự ngã] điều này
       Đối chiếu địa đại trình bày lớp lang.
          Không nghĩ so sánh ngang [tự ngã ]
          Như là cả địa đại bao la
Không nghĩ : ‘địa đại của ta’.
    _______________________________
* Bốn thánh quả Thinh-Văn-Giác  :
(1) :Tu-Đà-Hoàn ( Sotàpatti )  hay Dự Lưu quả hoặc Thất Lai quả
       ( chỉ còn sinh lại thế gian 7 lần).
(2) : Tư-Đà-Hàm ( Sakadàgàmi ) hay Nhất Lai quả (sinh lại 1 lần) 
(3) : A-Na-Hàm ( Anàgàmi ) hay Bất Lai quả ( sinh lên cung trời
Tịnh Cư (Suddhàvàsa) để tiếp tục tu và nhập Vô Dư Niết Bàn .   
(4) : A-La-Hán ( Araham ) được dịch là Vô Sanh , Vô Học , Ứng
       Cúng , sau khi mạng chung sẽ tấn nhập Vô Dư Niết Bàn .
(5) :Thắng tri : Abhijànàti  ( hiểu biết cao )  
Trung Bộ(Tập 1) Kinh 01 :PHÁP MÔN CĂN BẢN* MLH006
 
       Không dục hỷ địa đại qua việc này.
          Vì sao vậy ? Như Lai nói rõ
          Vị ấy có thể được liễu tri
Về địa đại chẳng khó chi.
 
       Cũng vậy, vị ấy thắng tri thuận đồng  
          Về thủy, hỏa và phong đại tất
          Hoặc thắng tri Sanh vật, chư Thiên
              Thắng tri Hóa Sanh Chủ liền
       Phạm Thiên thì biết Phạm Thiên hiện tiền
          Thắng tri Quang Âm Thiên tịnh-xứ
          Là tịnh xứ tên Quang Âm Thiên
              Hoặc thắng tri Biến Tịnh Thiên
       Cũng chính là Biến Tịnh Thiên một miền
          Thắng tri Quảng Quả Thiên, mô tả
          Chính là Trời Quảng Quả đặc thù
              Thắng tri về A-Phi-Phu
Là (Thắng Giả) A-Phi-Phu một bề.
 
          Thắng tri về Không-vô-biên-xứ
          Là Không-vô-biên-xứ ; chấp trì
              Thức-vô-biên-xứ thắng tri
Là Thức-vô-biên-xứ, vì tư duy.
          Hoặc thắng tri Vô-sở-hữu-xứ
Là Vô-sở-hữu-xứ  tức thì.
              Thắng tri Phi-tưởng-phi-phi
       Chính là Phi-tưởng-phi-phi-tưởng mà !
          Thắng tri sở kiến là sở kiến,
Và sở văn là diện sở văn,
              Thắng tri sở-tư-niệm hằng
       Là sở-tư-niệm – các phần kể qua
Về đồng-nhất biết là đồng nhất.
Trung Bộ(Tập 1) Kinh 01 :PHÁP MÔN CĂN BẢN * MLH007
 
Còn về mặt sai-biệt, thắng tri
Chính là sai-biệt mọi thì,
Tất cả là tất cả, y hiểu vầy.
          Rồi vị này thắng tri nghiêm chỉnh 
          Niết-bàn chính là cõi Niết-bàn.
              Thắng tri Niết-bàn như vầy
       Vịấy không nghĩ đến ngay Niết-bàn.
          Không nghĩ sang vấn đề  [tự ngã]
          Để đem cả đối chiếu Niết-bàn.
              Không nghĩ [tự ngã] –  Niết-bàn
       Là hai ý niệm hoàn toàn như nhau.      
          Không nghĩ , không nhắm vào, bám lấy :
‘Niết Bàn ấy của ta’ hoàn toàn.
              Và không dục hỷ  Niết Bàn.
       Vì sao ? Ta nói rõ ràng ởđây :
          Vị Tỷ Kheo như vầy có thể
          Sẵn sàng để  liễu tri Niết Bàn.
* * *
              Lại nữa , Tỷ Kheo hoàn toàn
       Là A-La-Hán, chứng hàng pháp siêu
Đạt mục tiêu tối cao bậc Thánh
          Người xuất gia chân chánh mong cầu
              Vô thượng Phạm hạnh cao sâu
       Lậu-hoặc đã tận, thanh cao hoàn toàn
          Với thắng trí, trú an, chứng đạt
          Tâm vịấy an lạc, sáng trong 
              Dục-lậu, hữu-lậu thoát xong
       Thoát vô-minh-lậu, khỏi vòng trái oan
          Cả gánh nặng đã mang, đặt xuống
Đạt lý tưởng mong muốn hàng đầu
              Tận trừ hữu-kiết-sử mau
Trung Bộ(Tập 1) Kinh 01 :PHÁP MÔN CĂN BẢN* MLH008
 
       Chánh trí giải thoát, trần lao thoát nàn
          Hiểu rõ rằng tự thân giải thoát
          Sanh đã tận, phạm-hạnh đã thành
              Việc cần làm đã thực hành
       Sau đời hiện tại, Vô Sanh hiển bày.
 
          Và vị này thắng tri địa đại
          Làđịa đại, nguyên tốởđây
              Thắng tri địa đại như vầy
       Nên không nghĩđến đất này ra sao.
          Lại không nghĩ nhắm vào [tự ngã]
Đem đối chiếu với cảđất này.
              Không nghĩ [tự ngã ] ởđây
       Như làđịa đại, trình bày sánh so.
          Không nghĩ do chính phần ‘địa đại
          Là của ta’, không phải của ai.
              Không dục hỷđịa đại đây.
       Vì sao ? Ta nói vị này tự thân
Đã liễu tri về phần địa đại.
 
          Và vịấy tiếp tục thắng tri
          Thủy, hỏa, phong đại tức thì
       Thắng tri Sanh vật, các vì chư Thiên
          Hóa-sanh-chủ, Phạm Thiên vinh hiển
          Quang Âm Thiên và Biến Tịnh Thiên
              Thắng tri về Quảng Quả Thiên
       A-Phi-Phu (Thắng Giả) miền nghiêm uy.
          Rồi thắng tri Không Vô Biên Xứ
          Là Không Vô Biên Xứ, chẳng sai,
              Còn Thức Vô Biên Xứ này
       Là Thức-vô-biên-xứ, biết ngay tức thì.
          Biết Phi Tưởng Phi Phi Tưỏng Xứ
Trung Bộ(Tập 1) Kinh 01 :PHÁP MÔN CĂN BẢN* MLH009
 
          Là Tưởng xứ Phi tưởng phi phi.
              Vịấy tiếp tục thắng tri
       Thuộc vềDanh-pháp đồng thì nơi nơi
          Sở-kiến thời thắng tri sở-kiến
          Sở-văn, sở-tư-niệm cùng là
              Sở-tri, đồng-nhất … biết qua
       Cùng với sai-biệt – đều là thắng tri
          Rồi tất-cả thắng tri tất-cả
          Vị Thánh giả cũng biết rõ ràng
              Niết-bàn chính là Niết-bàn
       Nên không nghĩđến Niết-bàn minh quang.
          Không nghĩđem Niết-bàn tiêu biểu
Đem đối chiếu [tự ngã ] bày ra.
             Không nghĩ [tự ngã ] như là
       Niết-bàn an lạc ; Không là của ta.
          Không dục hỷ Niết-bàn gì cả.
          Vì sao vậy ? Thánh giảấy thời
Đã liễu-tri Niết-bàn rồi.
       Lại nữa, Thánh giả không rời uy nghi 
          Hăm bốn điều thắng tri : Sắc pháp
          Danh-Sắc pháp, Danh pháp- rõ ràng
              Như Niết-bàn là Niết-bàn
       Nên không nghĩđến Niết-bàn minh quang.
          Không nghĩđem Niết-bàn cao cả
Đem đối chiếu [tự ngã] bày ra,
             Không nghĩ [tự ngã] như là
       Niết-bàn an lạc ; ‘Không là của ta’.
          Không dục hỷ Niết-bàn gì cả.
          Vì sao vậy ? Thánh giảấy thì
              Không cótham dục, sân, si
       Nhờ sân, tham dục và si đoạn trừ.
Trung Bộ(Tập 1) Kinh 01 :PHÁP MÔN CĂN BẢN* MLH010
 
          Các Tỷ Kheo ! Bậc Như Lai ấy
          Chánh Đẳng Giác, vô ngại Phật Đà
              Thắng tri địa đại chính là
Địa đại. Do biết sâu xa như vầy
          Ngài không nghĩđất này gì cả
          Không nghĩđến [tự ngã] đem ra
Đối chiếu địa đại trải qua.
       Không so [tự ngã] như làđất đây .
          Không nghĩ ngay ‘của ta địa đại’
          Không dục hỷđịa đại mảy may
              Vì sao vậy ? Ta nói ngay :  
       Liễu tri địa đại, Như Lai rõ bày.
 
          Từ Như Lai thắng tri địa đại
          Rồi tiếp tục Ngài lại thắng tri
              Thủy, hỏa, phong đại tức thì
       Thắng tri Sanh vật, các vì Chư Thiên
          Hóa-sanh-chủ, Phạm Thiên vinh hiển
          Quang Âm Thiên và Biến Tịnh Thiên
              Thắng tri về Quảng Quả Thiên
       A-Phi-Phu (Thắng Giả) miền nghiêm uy.
          Rồi thắng tri Không Vô Biên Xứ
          Là Không Vô Biên Xứ, chẳng sai
              Còn Thức Vô Biên Xứ này
       Là Thức-vô-biên-xứ, biết ngay tức thì.
          Biết Phi Tưởng Phi Phi Tưỏng Xứ
          Là Tưởng xứ Phi tưởng phi phi.
 
              Như Lai tiếp tục thắng tri
       Thuộc về Danh-pháp đồng thì nơi nơi
          Sở-kiến thời thắng tri sở-kiến
          Sở-văn, sở-tư-niệm cùng là
Trung Bộ(Tập 1) Kinh 01 :PHÁP MÔN CĂN BẢN* MLH011
 
              Sở-tri, đồng-nhất … biết qua
       Cùng với sai-biệt – đều là thắng tri
          Rồi tất-cả thắng tri tất-cả
          Như Lai đãhiểu biết rõ ràng
              Niết-bàn chính là Niết-bàn
       Nên không nghĩđến Niết-bàn minh quang.
          Không nghĩđem Niết-bàn tiêu biểu
Đem đối chiếu [tự ngã] bày ra.
             Không nghĩ [tự ngã] như là
       Niết-bàn an lạc ; ‘Không là của ta’,
          Không dục hỷ Niết-bàn gì cả.
          Vì sao vậy ? Ta đã nói rằng :
              Như Lai liễu tri Niết-bàn
 
       Này Tỷ Kheo chúng ! Minh quang Phật Đà
          Cũng là bậc Đại A-La-Hán
          Chánh Đẳng Giác viên mãn toàn tri
              Lần lượt Như Lai thắng tri
       Tứđại – Sắc Pháp – bốn chi thuộc về
          Tám vấn đề thuộc Danh-Sắc Pháp :
          Là chúng sinh (sinh vật); Chư Thiên;
              Hóa Sanh Chủ và Phạm Thiên
       Quang Âm Thiên; Biến Tịnh Thiên; cùng là
          Quảng Quả; A-Phi-Phu (Thắng Giả).    
          Thuộc Danh Pháp  –  tất cả mười hai :
              Không & Thức Vô Biên Xứđây;
       Vô Tưởng Hữu Xứ; cõi này thắng tri
          Và Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ;
          Rồi thứ tự : sở kiến; sở văn;
              Sở tư niệm (sở xúc) phần
Đồng nhất; sai biệt; và phần sở tri;
 
Trung Bộ(Tập 1) Kinh 01 :PHÁP MÔN CĂN BẢN* MLH012
 
          Và tất cả ; những gìđồng - dị
          Ngài thắng tri hoàn mỹ, rõ ràng
              Rằng Niết-bàn là Niết-bàn,
       Ngài không nghĩ đến Niết-bàn mảy may .
          Không nghĩđến đem ngay [tự ngã]
Đểđối chiếu với cả Niết-bàn.
          Không nghĩ [tự ngã] – Niết-bàn
       Giống nhau. Không nghĩ : ‘Niết-bàn của ta’.
          Không dục hỷ Niết-bàn tịch tịnh
          Vì sao vậy ? Vì chính Như Lai
              Biết rằng : Dục hỷởđây
       Chính là căn bản sinh rày khổđau,
          Do từ Hữu, đưa mau Sanh khởi
          Và Già, Chết đến với sinh-loài.
              Do vậy, các Tỷ Kheo này !
       Ta nói một vị Như Lai Từ Hàng
Đã diệt trừ hoàn toàn các ái 
          Sự ly tham và lại xả ly
              Cùng sựđoạn diệt tức thì
       Từ bỏ các ái, hiểm nguy mọi đàng
Đã chân chánh minh quang giác ngộ
          Chánh Đẳng Giác, phổđộ viên thông ”.
 
              Lúc ấy, năm trăm Sa-môn
Được Phật khai thị pháp môn nhiệm mầu
          Là căn bản, cao sâu, chân thật
          Với thiền-chứng tám bậc thuộc về
              Xuyên qua hăm bốn vấn đề ,
       Năm trăm vịấy vẫn mê mờ hoài.
 
       [ Các vị này trước là Phạm-chí
          Lích-Cha-Vi giòng quý, tài ba
Trung Bộ(Tập 1) Kinh 01 :PHÁP MÔN CĂN BẢN * MLH013
 
              Tinh thông ba tạng VệĐà
       Xuất gia theo Phật, trải qua hành trì
          Sinh kiêu mạn, so bì với Phật :
‘Phật thông hiểu Pháp, Luật huyền vi
              Ta cũng hiểu Pháp, Luật ni
       Chúng ta và Phật có gì khác nhau ?’.
          Không đến hầu Thế Tôn, thính pháp
          Tự thành lập hội chúng rất đông
              Ngang bằng hội chúng Thế Tôn
       Hiu hiu tựđắc bảo tồn tánh kiêu.
 
          Vì năm trăm Tỷ Kheo vừa kể
Đức Thiện Thệđến Úc-Kát-Tha
              Rừng Hạnh Phúc (Su-Pha-Ga)
       Năm trăm vịấy cùng qua hầu Ngài
Đấng Như Lai uy nghi thuyết giảng
          Kinh “ Pháp Môn Căn Bản ” trình bày
              Nhưng năm trăm Tỷ Kheo này
       Chẳng hiểu một tí, ngồi ngây, ngập ngừng
          Lúc đó họ mới thuần tâm ý
          Nghĩ Phật-trí tối thắng, mãn viên
              Dứt kiêu mạn, trở nên hiền
       Như nọc độc rắn được liền rút ra.
 
          Thời gian sau, Phật Đà giảng giải
          Cho năm trăm vịấy nghe qua
              Bài kinh “ Gô-Ta-Ma-Ka ” 
Đều đắc La-Hán, chứng tòa Vô Sinh ].
 
Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật  ( 3 L )
*
*  *
( Chấm dứt Kinh số 1 :  PHÁP MÔN CĂN BẢN  – MÙLAPARIYÀYA  Sutta  )
Trung Bộ(Tập 1) Kinh 01 :PHÁP MÔN CĂN BẢN* MLH014
 
 
CHÚ THÍCH :
 
Trích : “ Luận Giải Kinh ‘Căn Bản Pháp Môn ’
của Tỷ Kheo CHÁNH MINH ”:
 
“ . . . Kinh Căn Bản Pháp Môn được Đức Thế Tôn thuyết ra nhằm mục đích nhiếp phục sự ngã mạn của 500 vị Tỷ Kheo .
(Khi duyên lành thuần thục, Ngài thuyết lên bài Kinh Gotamaka, cả 500 vị ấy đều chứng đắc A-La-Hán cùng Tuệ Phân Tích).
 
      500 vị Tỷ Kheo này trước đây là 500 thanh niên Licchavì dòng Bà-La-Môn ở Vesali, tinh thông ba tạng Vệ-Đà. Sau khi xuất gia trong Pháp Phật, đã nhanh chóng học hiểu Pháp & Luật, nên phát sinh kiêu mạn, cho rằng ‘mình ngang bằng với Đức Thế Tôn’. Họ suy nghĩ : “Bậc Chánh Đẳng Giác biết Pháp Luật này, chúng ta cũng biết Pháp Luật này. Như vậy giữa chúng ta và bậc Chánh Đẳng Giác có gì khác nhau ?”. Họ không đi đến hầu Đức Thế Tôn và sống với một hội-chúng ngang bằng với hội-chúng Đức Thế Tôn.
 
Khi Đức Thế Tôn đến Ukkattha, ngự trong rừng Subhaga
500 Tỷ Kheo này đến hầu Phật , Bậc Đạo Sư thuyết lên Kinh
Căn Bản Pháp Môn và nói lên 8 bậc Thiền-chứng. Họ không
hiểu được một điều gì cả.
 
     Trước kia họ kiêu mạn, cho rằng không một hiền trí nào bằng mình, nay nghe Đức Phật thuyết giảng Kinh mà chẳng hiểu một tí gì, họ suy nghĩ :‘ Đức Thế Tôn nói : Kẻ tưởng tri đất, chấp nhận là đất ; bậc Hữu học, bậc Vô học (A-La-Hán) và Như Lai biết rõ đất nhờ tuệ giác … là sao nhỉ ? Đây là nghĩa gì ? Đây có ý nghĩa như thế nào ?
     Trước kia chúng ta hiểu nhanh chóng bất cứ điều gì Đức Thế Tôn thuyết giảng, nhưng giờ đây chúng ta bị bế tắc trước những lời giảng này. Ôi ! Không có ai hiền trí như chư Phật !  Ôi ! Công đức của chư Phật thật tối thắng !’.
Trung Bộ(Tập 1) Kinh 01 :PHÁP MÔN CĂN BẢN* MLH015
 
     Từ đó trở đi họ không còn kiêu mạn, trở nên hiền lành như con rắn bị rút hết nọc độc.
 
     Về sau, sau khi nghe Đức Thế Tôn thuyết giảng bài pháp Gotamaka, 500 vị Tỷ Kheo nói trên đều đắc A-La-Hán …”.
 
*
*  *
“… Nội dung Kinh ‘Căn Bản Pháp Môn’ nêu lên :
 
*  Bốn hạng người :
    1) Kẻ phàm phu ( Putthujjana ) .
    2) Thánh Hữu học ( Sekkhà ) . 
    3) Thánh Lậu Tận A-La-Hán ( Arahamkhitàsava ) .    
    4) Đấng Như Lai ( Tathàgata ) .
 
*  24 vấn đề :
    a)  Đất , nước , lửa , gió ( 4 vấn đề thuộc về Sắc pháp ) .
    b)  Chúng sinh , Chư Thiên , Phạm Thiên , Sanh Chủ ,
        Quang Âm Thiên, Biến Tịnh Thiên, Quảng Quả Thiên,
        Thắng Giả  ( 8 vấn đề này thuộc pháp nhân chế định
        ( puggala pannatti ) hay thuộc về Danh – Sắc pháp ) .
    c)  Bốn tầng Thiền Vô Sắc giới (Không-vô-biên-xứ,Thức   
        vô-biên-xứ, Vô-sở-hữu-xứ, Phi-tưởng-phi-phi-tưởng-  
        xứ) , sở kiến , sở văn , sở xúc , sở tri , đồng nhất , sai
        biệt , tưởng tri tất cả (đồng, dị ), tưởng tri Niết-bàn
        ( 12 vấn đề thuộc Danh pháp ) .
 
       Năm tiêu đề từ Phạm Thiên đến Thắng Giả (Abhibhu )
là nói lên 4 bậc Thiền-chứng ( từ Sơ thiền đến Tứ thiền ).
Ba tầng Thiền đầu, Đức Thế Tôn đều nêu lên vị Phạm-chủ
Chúa tể . Tầng Tứ Thiền, Ngài nêu lên vị Phạm-chủ của phàm phu là Quảng Quả Thiên , đồng thời đề cập đến Vô
Tưởng Thiên . (Mỗi giai đoạn Thiền-chứng đều nẩy sinh
mạn , kiến và ái …”.
 
( Luận giải Kinh CBPM của Tỷ Kheo Chánh Minh )
 
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
07/02/2017(Xem: 11866)
Ơi dòng Hương hỡi dòng Hương Hiển linh mong chỉ hộ đường giúp ta Phải chăng thị hiện đó mà Mười phương là một – Một là mười phương Lê Sa Đà đã nói như thế, về quê hương mình. Sông Hương, núi Ngự là nơi chốn thi sỹ sinh ra đời, từ năm 1946. Suốt một thời thanh xuân rực rỡ, thở nồng nàn, mát rượi, dưới mái trường Quốc Học, chàng thi sỹ mơ màng, lãng đãng chạy theo những tà áo trắng như đàn bướm của các nàng nữ sinh Đồng Khánh bay lượn trong nắng vàng, lấp lánh long lanh… Từ cái đẹp sơ nguyên, thanh thoát đó, vô tình đã xui khiến chàng tuổi trẻ sớm cưu mang, hàm dưỡng và tựu thành một hồn thơ say đắm, đầy nhạy cảm giữa mười phương trời lữ thứ...
05/02/2017(Xem: 3546)
Lẽ thật cuộc đời vốn là không Chẳng có chi mô phải mất lòng Không ai gây khổ cho mình cả Mê muội đến từ thiếu hiểu thông .
13/01/2017(Xem: 5266)
Tổng thống Barack Obama phát biểu chia tay Nhà Trắng tại thành phố quê nhà Chicago vào tối ngày 10/1, tức sáng ngày 11/1 giờ Hà Nội. Dưới đây là nội dung bài phát biểu của ông: "Xin chào Chicago Thật vui khi trở về nhà. Cảm ơn tất cả mọi người. Michelle và tôi cảm thấy rất xúc động vì những lời chúc mà các bạn đã gửi tới chúng tôi trong hai tuần qua. Nhưng tối nay, đến lượt tôi nói lời cảm ơn. Dù chúng ta đã từng nhìn hòa thuận hay không hề đồng tình với nhau, những cuộc trao đổi giữa tôi với các bạn - người dân nước Mỹ, trong các phòng khách, nông trại, nhà máy, các bữa tiệc hay những tiền đồn quân sự xa xôi, đã giúp tôi trung thực, giúp tôi có nguồn cảm hứng và tiếp tục công việc. Mỗi ngày tôi đều học được từ các bạn.
07/01/2017(Xem: 3616)
Khi ngọn gió chớm đông thỉnh thoảng thổi qua những cụm rừng trong và ngoài thành phố, nhất là những vùng Bắc và Đông Bắc Mỹ, những chiếc lá diễm màu chín mộng cuối thu cũng đã lần lượt trở về cội xưa, tiếp theo qua những cơn gió hối hả, để lại cái cảnh cây đứng trơ cành khẳng khiu giữa bạt ngàn sương khói, tựa như những dãy san hô khổng lồ trên mặt đất, trên núi đồi, như báo hiệu mùa đông đang đến và rồi đã đến, còn có những cơn mưa cuối thu xối xả như dành một ít nước dinh dưỡng cho cây, cho cỏ, cho muôn hoa vào những tháng ngày giá băng tuyết phủ.
07/01/2017(Xem: 5402)
Tuệ Sĩ – Người gầy trên quê hương điêu tàn. Tuệ Sĩ – Người ẩn mình dưới lòng hố thẳm hun hút, Tuệ Sĩ – Trên đỉnh Trường Sơn chót vót sương mù, mây trắng. Những hình dung từ tiêu biểu cho một con người như còn lãng vãng đâu đó, náu mình trong khói đá. Ẩn hiện trên khói sóng. Nhấp nhô trên những lượng nước bạc đầu của đại dương. Hiển hiện trên quê hương điêu tàn. Núp sâu trong lòng người khốn khó. Ngày cũng như đêm luôn có ở những nơi đó. Có như một linh hồn mục nát, đọa đày giữa muôn triệu linh hồn đau thương, gầy guộc. Luôn kêu gào thấu trời xanh, nhưng những kẻ quyền uy tham vọng ở nơi đó vẫn bịt tai, nhắm mắt như loài khỉ nhảy nhót trên cành cây vô lương tri. Như bầy thú hoang dẫm nát núi rừng nơi chúng ở. Một vì sao sáng ở phương đông để dẫn lối cho các vì sao lạc hướng. Cả bầu trời đen ngòm, thăm thẳm u minh, bao trùm muôn vật, gục đầu trong tuyệt vọng.
20/12/2016(Xem: 6901)
Lại thêm một mùa xuân về trên xứ người, nếu đếm trên đầu ngón tay sợ rằng phải cần thêm một bàn tay nữa mới đủ số. Vậy trong khoảng thời gian dài đằng đẳng ấy, người viết này đã làm gì cho đồng bào, “dân tộc“ đau khổ tại quê nhà. Hay lại chỉ mải lo chuyện “vinh thân phì da“ hưởng cuộc đời phước báu tại xứ sở được tạm gọi là “thiên đường“ này. Ấy! Các bạn không biết chứ! Chúng tôi, một “đạo quân tóc dài“ mới thành lập một nhóm lấy tên là “Văn bút đánh trâu“ (cấm nói lái), quy tụ những cây bút “lừng danh“ từ xưa đến giờ chỉ chuyên viết lưu bút ngày xanh hay chuyện tình diễm lệ cỡ Quỳnh Dao, sau viết cho báo Chùa nên đổi thành những bài tường thuật các khóa tu. Một lực lượng hùng hậu như thế mà chuyển hướng viết về đề tài Đánh Trâu thì nhất định sẽ bẻ gẫy sừng trâu phải không các bạn?
14/12/2016(Xem: 13115)
Bước vào thiên niên kỷ mới, trong mười năm của giai đoạn đầu tiên (2006-2016), Phật giáo đã khai dụng được nhiều cơ hội nhưng cũng phải đối diện với lắm thách thức giữa một thế giới đầy biến động. ● Xin nhận diện một số cơ hội: Xu thế mà người dân trong hai lục địa Âu và Mỹ đón nhận Phật giáo vừa như một triết lý sống nhân bản, vừa như một khoa học trị liệu hiệu quả đã bước qua khỏi giai đoạn nghiên cứu kinh viện để lan tỏa ra trong nhiều lãnh vực ứng dụng thiết thực khác của đời sống. – Hiện tượng những tổ chức Phật giáo quốc gia đơn lẽ đang nhịp nhàng gia nhập vào các mạng lưới Phật giáo quốc tế đã trở nên chặt chẻ hơn. – Những công trình nghiên cứu và khảo sát kinh điển Phật pháp càng lúc càng nhiều và càng có phẩm chất nhờ ứng dụng công nghệ thông tin khi xử lý các văn bản. – Nghệ thuật và văn học Phật giáo được giới trí thức trên thế giới khám phá và xác nhận như một dòng chủ lưu đóng góp vào những giá trị nhân văn của nhân loại – …
03/12/2016(Xem: 10321)
Sau nhiều năm nghiên cứu Kinh Dịch bị nhận lầm là của Trung Hoa, tôi phát hiện Trung Thiên Đồ được ẩn dấu trong truyền thuyết Lạc Long Quân – Âu Cơ, mà đồ này đặc biệt lại là chìa khóa để viết Kinh Dịch, nếu giảng Kinh Dịch theo phương vị Hậu Thiên Đồ như cách làm của các Dịch học gia Trung Quốc từ cổ đại đến hiện đại thì sẽ khiến cho Quái từ, Hào từ trong kinh văn trở nên khó hiểu, rời rạc, đứt đoạn. Ngược lại nếu giảng theo phương vị Trung Thiên Đồ thì câu chữ hóa thành sáng sủa, mạch lạc, mỗi quẻ là một bản văn hoàn chỉnh, liên ý với nhau. Trung Thiên Đồ chính là chứng từ duy nhất để chứng minh Kinh Dịch là di sản sáng tạo của tổ tiên người Việt Nam.
03/12/2016(Xem: 4005)
Tản mạn về năm Dậu - *rơ(ka) - gà (phần 14A) Nguyễn Cung Thông Phần này viết về năm con gà (Dậu), tiếp theo1 phần 14 "Nguồn gốc Việt Nam của tên 12 con giáp - Dậu - *rơ(ga) - gà (phần 14)", chú trọng đến các dạng khác nhau của danh từ gà cũng như tại sao loài gia cầm này giữ một vị trí đặc biệt trong 12 con giáp Á Châu. Các âm thanh của gia cầm rất quen thuộc với con người - từ ngàn năm qua - là tiếng chó sủa, tiếng gà gáy và mèo kêu meo meo ... Chỉ có tiếng gà gáy đã ghi lại nhiều dấu ấn trong văn hóa và ngôn ngữ vì có khả năng liên h
19/11/2016(Xem: 5782)
Nhưng việc ra mắt sách chỉ là cái cớ, bởi bản thân dòng thông tin ngắn gọn rằng nhà sư Thích Phước An từ đồi Trại Thủy (Nha Trang) vào Sài Gòn đã có một sức quyến rũ đặc biệt đối với bạn bè, người đồng đạo và giới quan tâm.
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
[email protected]