TAM TẠNG THÁNH KINH PHẬT GIÁO
TẠNG KINH (NIKÀYA)
Thi Hóa
TRUNG BỘ KINH
( Majjhima Nikàya )
Tập I
Hòa Thượng THÍCH MINH CHÂU
Dịch sang tiếng Việt từ Tam Tạng Pàli
Chuyển thể Thơ :
Giới Lạc MAI LẠC HỒNG tự TUỆ NGHIÊM
( Huynh Trưởng Cấp Tấn - GĐPTVN tại Hoa Kỳ )
Email : [email protected]
23. Kinh GÒ MỐI
( Vammika sutta )
Như vậy, tôi nghe :
Một thời nọ, Thế Tôn an trụ
Kỳ Viên Tự – Chê-Tá-Va-Na
Do Cấp-Cô-Độc tín-gia
A-Na-Thá-Pin-Đi-Ka – cúng dàng
Lúc bấy giờ, có hàng Tôn-giả
Ku-Ma-Rá hay Káp-Sa-Pa (1)
Trú tại Anh-Thá-Va-Na (2).
Khi đêm gần mãn, sáng lòa hào quang
Một vị Thiên hiện sang trú xứ
Là tịnh xứ Anh-Thá-Va-Na
Của Tôn giả Ku-Ma-Ra
Đến rồi vịấy đứng qua bên ngài
Vị Thiên này liền nêu câu hỏi
Vàđã nói với Tôn giả rằng :
“ Này Tỷ Kheo ! Có biết chăng
Gò mối đã phun khói hằng đêm thâu
Còn ban ngày như châu chiếu sáng.
Một Bàn-môn (3) cai quản nơi đây
Nói như sau : ‘ Kẻ trí này !
Hãy cầm gươm bén đào ngay cái gò ’.
Người trí chẳng đắn đo, đào mãi
Thấy then cửa, báo lại Bàn-môn,
Rồi nghe lệnh Bà-la-môn :
– ‘ Hãy lấy then cửa đã chôn dưới này
_________________________
(1) : Tôn giả Kumara Kassapa . (2) : Địa phương tên Andhavana .
( ) : Bàn-môn hay Phạm-chí tức là Bà-La-Môn .
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 23 : GÒ MỐI * MLH –334
Rồi tiếp tục đào ngay xuống nữa ’.
Kẻ trí lựa vị tríđào liền
Thấy một con nhái, bắt lên
Bàn-môn ra lệnh đào thêm xuống hoài
Người trí này lại đào tất tả
Thấy con đường hai ngã dưới đây.
– ‘ Thưa Tôn-giả ! Ở dưới này
Con đường hai ngãđã bày lộ nên’.
– ‘Hãy lấy lên con đường hai ngã
Rồi đào tiếp với vá, xẻng mang’.
Người tríđào thấy rõ ràng
Một đồ lọc sữa, liền mang lên liền.
Lại cần chuyên đào thêm, thấy rõ
Một con rùa, rồi có dao phay
Theo lệnh Bà-la-môn này
Người trí lấy những vật đây lên bày.
Đào tiếp nữa, thấy ngay miếng thịt
– ‘ Hãy lấy lên miếng thịt đi nào !
Rồi hãy đào tiếp xuống sâu ’.
Vị Bàn-môn nọ lại mau truyền lời
Người tríđào tiếp, thời thấy có
Con rắn hổ ; liền báo điều đây.
Vị Bà-la-môn nói ngay :
– ‘Hãy để con rắn hổ này được yên,
Đừng đụng chạm, làm phiền rắn hổ,
Hãy đảnh lễ rắn hổ thành tâm’.
Này Tỷ Kheo ! Hãy thân lâm
Đến chỗ Đức Phật uyên thâm diệu mầu
Để hỏi Ngài những câu hỏi ấy
Ngài dạy sao, như vậy thọ trì.
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 23 : GÒ MỐI * MLH –335
Ta không thấy trên đời ni
Dù là Ma, Phạm (1), các vì Chư Thiên
Chúng Sa-môn hay riêng Phạm-chí(2)
Khắp chư Thiên cho chí loài Người
Chẳng ai có thể trả lời
Những câu hỏi ấy, trừ nơi Phật Đà
Hoặc đệ tử Tăng-già của Phật
Hay ai nghe từ Phật và Tăng ”.
Nói xong vị Thiên biến thân
Riêng vị Tôn-giả tần ngần hồi lâu.
Khi đêm mãn, đến mau tịnh-thất
Của Đức Phật, đảnh lễ, ngồi bên
Hướng về Thế Tôn, thưa liền
Chi tiết việc gặp vị Thiên đêm rồi
Đoạn tức thời hỏi về nghi vấn :
– “ Xin Thế Tôn hướng dẫn giải nghi :
Gò mối ởđây là gì ?
Ban đêm phun khói, ngày thì sáng trưng
Là cái gì với từng nghĩa lý ?
Ai Bàn-môn ? Người trí là ai ?
Cái gì là gươm bén này ?
Đào lên có nghĩa ởđây là gì ?
Sao then cửa ? Là gì con nhái ?
Đường hai ngãý lại là gì ?
Cái đồ lọc sữa là chi ?
Con rùa, miếng thịt nghĩa gìởđây ?
Con dao phay và con rắn hổ
Nghĩa gì như câu đố nêu ra ? ”.
____________________________
(1) : Ma Vương và Phạm Thiên .
(2) : Bàn-môn hay Phạm-chí tức là Bà-La-Môn .
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 23 : GÒ MỐI * MLH –336
– “ Này Tỷ Kheo Ku-Ma-Ra !
Gò mối được hiểu nghĩa là cái thân
Do bốn đại hợp thành, tăng trưởng
Cha mẹ sanh, nuôi dưỡng cháo cơm
Vô thường, biến hoại từng cơn
Phấn toái, hoại diệt, giả chơn đoạn trừ.
– Này Tỷ Kheo ! Còn như công chuyện
Làm ban ngày, khi đến ban đêm
Suy tầm, suy nghĩ càng thêm
Như vậy phun khói ban đêm nghĩa này.
– Còn cái gìđêm hay suy nghĩ
Để ban ngày thì chỉ thực hành
Về thân, miệng, ýđua tranh
Ban ngày chói sáng sẵn dành, nghĩa đây.
– Bà-la-môn ởđây để chỉ
Bậc Như Lai Toàn Trí vô ngần
Chánh Đẳng Giác , A-Ra-Hăng (1)
– Người trí để chỉ về phần tiếp theo
Là Hữu Học Tỷ Kheo các vị.
– Gươm bén chỉ trí tuệ Thánh nhân
– Đào lên đồng nghĩa tinh-cần
– Then cửa có nghĩa là phần vô-minh
Then cửa, người trí rinh lên khỏi
Là từ bỏ, dứt mọi vô minh .
– Kẻ trí cầm gươm của mình
Đào lên, có nghĩa vô minh diệt liền.
– Con nhái là hận hiềm, phẫn nộ
Đem nhái lên, dứt nộ sân ngay.
– Con đường hai ngãởđây
_____________________________
(1) : Araham phiên âm là A-La-Hán , một trong Thập Hiệu Phật .
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 23 : GÒ MỐI * MLH –337
Đồng nghĩa nghi hoặc , phải rày trừ nghi.
– Đồ lọc sữa này thì để chỉ
Năm triền cái đích thị sai lầm
‘Dục tham triền cái’ âm thầm
Rồi ‘sân triền cái’ , ‘hôn trầm thụy miên’
‘Trạo cử, hối’ đi liền ‘nghi hoặc’.
Đồ lọc sữa đem tất lên ngay
Là bỏ năm triền cái đây
Cầm gươm, kẻ tríđào ngay, nghĩa này.
– Còn rùa đây chỉ năm thủ uẩn :
Sắc, thọ, tưởng thủ uẩn làđây
Hành, thức thủ uẩn như vầy
Cầm gươm trí tuệđào ngay, diệt trừ.
– Con dao phay nghĩa như năm dục
Được trưởng dưỡng liên tục đêm ngày,
Các ‘sắc’ do ‘mắt’ nhận ngay
Khả lạc, khả hỷ, sắc này đáng yêu
Và kích thích sớm chiều lòng dục
Nó hấp dẫn mọi lúc mọi nơi.
‘Tiếng’ do ‘tai’ nhận thức rồi
Các ‘hương’ do ‘mũi’ đồng thời nhận ngay,
‘Vị’ do ‘lưỡi’ hằng ngày nhận thức
‘Xúc’ do ‘thân’ cảm xúc sớm chiều
Khả hỷ, khả lạc, đáng yêu
Kích thích lòng dục, mọi điều khốn thay !
Con dao phay đào lên vất đó
Là từ bỏ năm dục lớn này.
– Miếng thịt có nghĩa ởđây
Là hỷ tham. Lấy lên ngay vất nằm
Là từ bỏ hỷ tham hiện có.
– Rắn hổđó đồng nghĩa Tỷ Kheo
Trung Bộ (Tập 1) Kinh 23 : GÒ MỐI * MLH –338
Đã diệt lậu-hoặc dính đeo
( Đã chứng Thánh quả, đáng gieo phước điền )
Để rắn hổ được yên, chớđụng
Hãy đảnh lễ và cúng dường ngay
Đó làý nghĩa như vầy .
( Tôn kính đảnh lễ các ngài Thánh Tăng ).
Thế Tôn bằng biện tài vô ngại
Đã giảng giải nghĩa lý rõ ràng
Chư Tỷ Kheo rất hân hoan
Cung kính tín thọ lời vàng Thế Tôn ./-
*
* *
( Chấm dứt Kinh số 23 : GÒ MỐI– VAMMIKA Sutta )
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D256200124.-%3B)