Trí Huệ và Đại Bi: Y khoa của đức Phật

“Tôiđitìm Phật, Pháp, Tăng”. Âm nhạc khác với Tây Tạng, nhưngý nghĩa thì đồng, và chứng tỏ rằng tất cả chúng ta làđệ tử của cùng một đạo sư là đức Phật. Có niềm tinvào những gì Phật thuyết không khiến tôi nói rằng Phậtgiáo là con đường tốt nhất cho mọi người. Tất cả mọingười không có cùng một thị hiếu, mỗi người có nhữngsở thích của họ và phải được cảm thấy tự do để chọnlựa giữa những tôn giáo khác nhau cái nào thích hợp vớimình. Người ta có thể nhờ vào những phương thuốc khácnhau để chữa lành bệnh tật. Một vài thứ thuốc có thểcho những kết quả tốt trong một trường hợp và tỏ ra vôhiệu trong một trường hợp khác. Sẽ là hơi đơn giản khinói rằng Phật giáo là phương thuốc trị muôn bệnh, nhưngthật sự là truyền thống này chứa đựng những giáo lýrộng rãi và sâu xa. Có những người nghĩ rằng đó khôngphải là một tôn giáo, mà một khoa học về tâm thức ; vớinhững người khác, Phật giáo là vô thần. Thật vậy, nólà một tiếp cận hợp lý, sâu xa, phức tạp về cuộc sốngcon người, nó nhấn mạnh vào trách nhiệm cá nhân của sựphát triển bên trong hơn là vào ảnh hưởng của các hoàncảnh bên ngoài. Đức Phật đã nói : “Chính các con là vịthầy của mình, chính nơi con mà mọi sự tùy thuộc vào. Vớitư cách là thầy dạy, với danh hiệu là y sĩ, ta có thể đềra cho các con phương thuốc hiệu quả, nhưng chính các con phảidùng nó và tự chăm sóc mình.”

ĐứcPhật là ai ? Đó là một người đã đạt đến sự tịnhhóa hoàn toàn tâm thức, lời nói và thân thể. Theo một sốbản văn, tâm của Phật, Pháp thân hay thân của chân lý, cóthể được xem như chính đức Phật. Lời nói của ngài haynăng lực nội tại như là Pháp, giáo lý. Và thân thể ngàinhư là Tăng, cộng đồng tâm linh. Và toàn thể tạo thànhba viên ngọc quý : Phật, Pháp và Tăng.

Mộtvị Phật như vậy có hay không một nguyên nhân ? Có, vị ấycó một nguyên nhân. Vị ấy có thường hằng không ? ThíchCa Mâu Ni, đức Phật đã cá thể hóa, ngài có vĩnh cửu không? Không. Ban đầu, Phật Thích Ca chỉ là Tất Đạt Đa, mộtngười bình thường trong vòng những tư tưởng và hành độngtiêu cực – hoàn toàn như chúng ta. Tuy nhiên, nhờ những giáolý và những vị thầy, ngài đã thanh tịnh dần dần, và cuốicùng trở thành giác ngộ.

Khitheo cùng một tiến trình nhân quả, tất cả chúng ta cũngcó thể thành công như thế. Tâm thức có nhiều chiều kíchmà mức độ vi tế nhất là bản tánh của Phật, hạt giốngPhật tánh. Tất cả chúng sanh mang trong nó tâm thức vi tếnày mà sự thực hành thiền định sâu xa và những hành viđức hạnh chuyển hóa dần dần thành Phật tánh thanh tịnh.Hoàn cảnh chúng ta đầy hy vọng ; mầm mống giải thoát ởtrong chúng ta.

Lànhững đệ tử tốt của đức Phật, chính yếu là thực hànhlòng bi mẫn và ngay thẳng. Khi người ta cố gắng có lòngtốt với những người khác, người ta trở nên ít ích kỷvà sự chia xẻ với những đau khổ của họ khiến ta càngngày càng chú tâm tới hạnh phúc của mỗi người. Đó chínhlà nền tảng của giáo lý. Để chạm đến mục đích giáolý đề nghị với chúng ta, chúng ta phải thực hành thiềnđịnh sâu xa và trau dồi trí huệ. Khi người ta lớn lên trongtrí huệ, cảm giác đạo đức cũng tự nhiên phát triển.
ĐứcPhậtđã nhấn mạnh nhiều về một sự quân bình chân chínhgiữa thông tuệ và mẫn cảm – trí huệ và đại bi. Mộttrí óc tốt và một con tim tốt phải đi song đôi. Khi sựphát triển thông tuệ làm hao tổn trái tim, đó là một nguồngốc của các vấn đề, và khổ đau tăng thêm trong thế giới.Khi người ta ưu đãi trái tim hơn trí óc, biên giới phân cáchchúng ta và những bản năng loài vật bị mờ nhạt. Nhưngnếu người ta cho phép cả hai dòng chảy tuôn một cách hàihòa, người ta có được cùng lúc sự tiến bộ vật chấtvà sự nở rộ tâm linh. Mong rằng trái tim và trí óc hòa điệuvới nhau và chúng ta thực sự biết được bình an và tìnhbạn giữa gia đình và nhân loại.

Câuhỏi : Chữ dharma có nghĩa là gì ?