ĐỀ TÀI
TUỔI TRẺ PHẬT GIÁO TRONG THỜI KỲ HỘI NHẬP
Bài viết dành cho giới trẻ Khóa tu Mùa Hè
tại Chùa Hoằng Pháp, Hóc Môn(từ ngày 22/07/2007 đến 29/07/2007)
Tyø kheo THÍCH QUANG THAÏNH
A. DAÃN NHAÄP
Khi nhöõng laøn soùng phaùt trieån toät ñænh cuûa neàn vaên minh khoa hoïc kyõ thuaät hieän ñaïi ngaøy caøng phaùt trieån, söï ñoøi hoûi veà trí thöùc vaø nhu caàu soáng cuûa con ngöôøi ngaøy caøng trôû neân gia taêng, ñaëc bieät laø giôùi treû thanh thieáu nieân ngaøy nay. Chính vì vaäy, hoï luoân phaûi ñaáu tranh vaø ñoái dieän vôùi nhieàu tình huoáng khoù khaên trong cuoäc soáng haàu tìm cho mình moät höôùng ñi ñaày khaùt voïng ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích vaø giaù trò soáng xöùng ñaùng trong xaõ hoäi, nhaát laø trong thôøi kyø hoäi nhaäp coäng ñoàng quoác teá hieän nay. Neáu khoâng coù söï tu taäp noäi taâm vaø thaáu trieät ñuùng ñaén tröôùc nhöõng laøn soùng vaên minh aáy, nhöõng traùi tim chöùa ñaày nhieät huyeát vaø khaùt voïng cuûa giôùi treû ñang truy tìm khaùt voïng seõ bò chuyeån maùu vaø daàn nguoäi laïnh tröôùc buøng binh cuûa cuoäc ñôøi. Ngaøi P.A. Payutto, moät hoïc giaû noåi tieáng, ñaõ tuyeân boá doõng daïc raèng söï phaùt minh khoa hoïc kyõ thuaät nhö nhöõng coâng cuï ñeå möu caàu muïc ñích khaùt voïng hôn laø söï phaùt trieån noäi taâm con ngöôøi, vaø raèng con ngöôøi ôû theá kyû 20 gaây ra nhieàu haønh vi nguy haïi laøm aûnh höôûng ñeán baûn chaát con ngöôøi cuûa theá kyû 21 seõ phaûi ñoái pho.ù[1]
Tröôùc nhöõng tình huoáng hieän nay, laøm theá naøo ñeå baûo döôõng nhöõng traùi tim ñaàøy nhieät taâm aáy khoâng bò nguoäi laïnh vaø chuyeån maùu? Vaø laøm theá naøo ñeå ñònh höôùng cho tuoåi treû coù tö töôûng ñuùng ñaén treân con ñöôøng truy tìm muïc ñích cuûa mình trong thôøi kyø hoäi nhaäp hieän nay? Ñeà taøi “Tuoåi Treû Phaät Giaùo trong Thôøi Kyø Hoäi Nhaäp” seõ môû ra moät chaân trôøi môùi trôï giuùp cho giôùi treû thanh thieáu nieân luoân coù moät traùi tim töôi ñoû thaám ñöôïm nhöõng giaù trò: ‘Taøi, Trí vaø Ñöùc’ ñoái vôùi moät con ngöôøi hoaøn thieän.
B. NOÄI DUNG
1. Giaûi thích ñeà taøi
‘Tuoåi treû’ trong tieáng Anh ñöôïc dòch laø ‘Youth’ [2], töùclaø chæ cho nhöõng lôùp thanh nieân, hay löùa tuoåi thanh nieân traøn ñaày tuoåi xuaân, vaø söc soáng; laø nhöõng ngöôøi luoân traàn ñaày nhieät huyeát vaø coù yù chí maïnh meõ tieán thaúng veà töông lai ñeå ñaït ñaït nhöõng öôùc mô vaø hoaøi baûo cuûa mình.
‘Phaät giaùo’laø moät danh töø ñoùng vai troø laø moäät tính töø trong ñeà taøi naøy vôùi nghóa ‘thuoäc veà Phaät giaùo’ñeå boå nghóa cho danh töø ‘Tuoåi treû’. Töø tieáng Anh cuûa noù laø‘Buddhist’[3], nghóa laøngöôøi Phaät töû moä ñaïo; ngöôøi ñeä töû tín taâm cuûa ñöùc Phaät).
‘Tuoåi treû Phaät giaùo’gioáng nhö yù nghóa ‘Tuoåi treû’ ôû treân, nhöng khaùc bieät moät chuùt laø coù theâm söï tu taäp noäi taâm laøm neàn taûng cho vieäc truy tìm muïc ñích khaùt voïng cuûa mình.
‘Thôøi kyø’ laø chæ cho moät khoaûng thôøi gian hieän höõu trong moät giai ñoaïn tình huoáøng nhaát ñònh naøo ñoù cuûa xaõ hoäi. ‘Thôøi kyø hoäi nhaäp’ laø aùm chæ cho thôøi kyø cuûa moät ñaát nöôùc ñaõ vaø ñang treân ñaõ phaùt trieån maïnh meõ vaø caùch taân veà moïi maët ñeå hoøa nhaäp vôùi coäng ñoøng quoác teá nhö hieän nay.
Ñeà taøi ‘Tuoåi Treû Phaät Giaùo trong Thôøi Kyø Hoäi Nhaäp’muoán nhaán maïnh veà boån phaän vaø traùch nhieäm cuûa ngöôøi thanh nieân Phaät töû treân con ñöôøng truy tìm giaù trò ñích thöïc cuûa cuoäc soáng trong thôøi kyø hoäi nhaäp vôùi coäng ñoàng quoác teá hieän nay.
2. Traùch nieäm cuûa tuoåi treû Phaät giaùo trong thôøi kyø hoäi nhaäp
Soáng trong thôøi kyø hoäi nhaäp thöông tröôøng quoác teá nhö hieäân nay, moät thôøi kyø ñoøi hoûi con ngöôøi caàn phaûi thay ñoåi, phaûi caûi caùch vaø phaûi tuaân thuû theo nhöõng yeâu caàu vaø ñieàu kieän cuûa cuoäc soáng ñaày phieàn toaùi, baän roän vaø caêng thaúng. Tuy nhieân, thôøi kyø hoäi nhaäp cuõng chính laø moät cô hoäi toát cho tuoåi treû thanh nieân (noùi chung) vaø tuoåi treû Phaät giaùo (noùi rieâng) coù ñuû nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi veà moïi maët caû vaät chaát laãn tinh thaàn, ñeå phaùt huy kieán thöùc, sôû tröôøng vaø tieàm naêng cuûa chính mình. Theáâ nhöng, nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi aáy ñoâi khi seõ laø lieàu thuoác boå döôõng trôï löïc cho hoï thaønh ñaït coâng danh vaø phaùt trieån nhaân caùch; vaø ngöôïc laïi, noù seõ laø lieàu thuoác ñoäc haïi laøm cho giôùi treû thaát baïi coâng danh vaø oâ nhieãm nhaân caùch. Noù gioáng nhö moät luoàng gioù thoåi qua coù theå laøm cho ngöôøi khoûe maïnh caûm thaáy deã chòu vaø ngöôøi yeáu ôùt trôû neân beänh taät. Vì theáâ, chuùng ta caàn phaûi trau doài noäi löïc cuûa töï thaân maø coøn phaûi thaáu trieät roát raùo veà ñaëc tính cuûa noù khi tieáp xuùc vôùi laøn gioù maùt aáy. Ñeå coù ñöôïc moät taâm traïng thoaûi maùi vaø caûm giaùc deã chòu khi tieáp caän vôùi nhöõng laøn gioù cuoäc ñôøi chöùa ñaàøy nhöõng caïm baãy phöùc taïp vaø nguy hieåm, tuoåi treû Phaät giaùo ngaøy nay, khoâng nhöõng caàn phaûi chuaån bò ñaày ñuû haønh trang vaøo ñôøi cho mình moät caùch hoaøn maõn veà caùc vaán ñeà: hoïc taäp, söï nghieäp, tö töôûng, kieán thöùc vaø kinh nghieäm soáng, .v..v.; trau doài vaø phaùt huy tích cöïc veà moïi maët trong cuoäc soáng ñeå hoaøn thaønh toát vai troø vaø traùch nhieäm cuûa mình ñoáùi vôùi gia ñình, xaõ hoäi vaø baûn thaân; maø coøn phaûi coù söï tu taäp noäi taâm ñuøn ñaén qua phöông phaùp Tam Voâ laäu Hoïc. Noù laø ba nhaân toá hoã töông qua laïi vaø phaùt trieån vieäc tu taäp ñaïo ñöùc caù nhaân. Hay noùi caùch khaùc, Giôùi (Sīla) ñeà caäp veà söï tu taäp ñaïo ñöùc lieân quan ñeán söï chuyeån hoùa yù thöùc vaø töï nguyeän veà nhöõng khuoân pheùp haønh vi cö xöû thuoäc veà thaân vaø lôøi noùi. Ñònh(Samādhi) noùi ñeán söï phaùt trieån veà söï ñieàm tónh cuûa taâm linh. Tueä (Paññā) ñeà caäp veà söï tu taäp thaéng trí ñöa ñeán söï hoaøn thieän veà ñaïo ñöùc.[4]
Vì vaäy, ñöùc Phaät ñaõ khaúng ñònh trong Kinh Tröôøng Boä veà giaù trò tu taäp Tam Voâ Laäu Hoïc raèng khoâng coù moät giôùi cuï tuùc, taâm cuï tuùc vaø tueä cuï tuùc naøo khaùc cao thöôïng hôn, thuø thaéng hôn giôùi (Sīla) cuï tuùc, taâm (Citta) cuï tuùc vaø tueä (Paññā) cuï tuùc naøy.[5]
Ñieàu quan troïng nhaát laø khi tu taäp Tam Voâ Laäu Hoïc, nhöõng haønh giaû tuoåi treû caàn phaûi döïa treân tinh thaànvoâ ngaõ, voâ chaáp, uyeån chuyeån, naêng ñoäng; ñoàng thôøi phaûi thaáu trieät ñuùng ñaén veà Phaùp vaø Luaät cuûa ñöùc Phaät nhö laø chieác beø phöông tieän ñöa ngöôøi qua soâng meâ beå khoå. Ñeå nhaán maïnh veà quan ñieåm naøy, ñöùc Phaät tuyeân boá roõ raøng trong kinh Trung Boä raèng: “Cuõng vaäy, naøy chö Tyø kheo, Ta thuyeát phaùp nhö chieác beø ñeå vöôït ñöa qua, khoâng phaûi ñeå naém giöõ laáy. Chö Tyø kheo, caùc OÂng caàn hieåu ví duï caùi beø… Chaùnh phaùp coøn boû ñi, huoáng nöõa laø phi phaùp.”[6]
a. Söï tu taäp veà Giôùi(P: Sīla, Skt: Śīla)
Söï tuaân thuû giôùi laø nhaèm vaøo yù thöùc ñaïo ñöùc caù nhaân ñeå phaùt trieån nhaân caùch vaø giuùp con ngöôøi coù ñuû nghò löïc ñeå vöôït qua nhieàu caïm baãy cuoäc ñôøi. Neáu con ngöôøi ñaõ hoaøn toaøn thuaàn thuïc nhaân caùch vaø khoâng coøn nhöõng phieàn naõo (tham, saân, si), söï tu taäp giôùi seõ trôû thaønh voâ duïng.
Ngaøy nay, söï tu taäp giôùi cuûa tuoåi treû Phaät giaùo seõ ñöôïc tuaân thuû vôùi moät thaùi ñoä uyeån chuyeån, tích cöïc vaø saùng taïo tuøy theo tình huoáng vaø thôøi ñaïi khaùc nhau, ñaëc bieät trong thôøi kyø hoäi nhaäp coäng ñoàng quoác teá ngaøy nay. Vì sao? laø moät con ngöôøi, dó nhieân chuùng ta luoân ñöôïc nuoâi döôõng bôûi hai loaïi thöùc aên: (1) thöùc aên vaät chaát bao goàm: gaïo, söõa, rau, ñaäu, mì, baép… ñeå nuoâi döôõng thaân vaät chaát cho chuùng ta, vaø (2) thöùc aên tinh thaàn bao goàm nhöõng laïc thuù theá gian nhö: ca haùt, theå thao, bôi loäi, ñaù banh, tình yeâu, … ñeå thoûa maõn nhu caàu cho con ngöôøi veà maët tinh thaàn. Ñieàu quan troïng laø khi tieáp nhaän nhöõng thöùc aên ñoù, chuùng ta coù thaáu trieät hoaøn toaøn veà nhöõng keát quaû toát hay xaáu töø haønh vi cuûa chuùng ta hay khoâng? Coù nghóa laø chuùng ta neân hieåu ñuùng ñaén laøm theá naøo ñeå tieáp nhaän hai loaïi thöùc aên naøy maø khoâng coù söï boäi thöïc, khoâng ñöa ñeán keát quaû toài teä, vaø khoâng coù söï caáu ueá hay baát tònh trong thaâm taâm cuûa mình. Gioáng nhö moät ngöôøi ñang khaùt nöôùc treân ñöôøng ñi, vò aáy tìm kieám nöôùc uoáng, sau khi uoáng xong, vò aáy heát khaùt vaø tieáp tuïc ñi thaúng treân con ñöôøng mình ñang ñi maø khoâng coù söï luyeán tieác hay say ñaém vì nöôùc, khoâng coù söï raøng buoät vaø caáu ueá trong thaâm taâm. Baèng vieäc laøm nhö theá, vò aáy ñaõ thöïc haønh giôùi ñuùng ñaén, thích hôïp vaø naêng ñoäng. Vaø söï tuaân thuû giôùi uyeån chuyeån nhö theá ñöôïc goïi laø söï tu taäp Giôùi theo phöông phaùp uyeån chuyeån, thích hôïp vaø chuaån möïc.
b. Söï tu taäp Ñònh (P; Skt: Samaødhi)
Ñònh laø moät traïng thaùi chaêm chuù, bình tónh vaø taäp trung cuûa taâm vaø ñònh maø noù ñi keøm vôùi loái soáng thieän laø ñieàu kieän caàn thieát ñeå ñaït ñöôïc trí tueä vaø giaûi thoaùt.[7]Hay caùch noùi khaùc, noù laø söï nhaát taâm, laø söï taäp trung cuûa taâm veà moät ñoáùi töôïng ñeå loaïi tröø toaøn boä taát caû nhöõng caùi khaùc.[8]
Trong boái caûnh ngaøy nay, tuoåi treû Phaät giaùo caàn thaáu trieät raèng söï tu taäp thieàn ñònh khoâng coù nghóa laø ngoài im baát ñoäng trong khi thieàn, maø phaûi ñöôïc bieåu loä qua nhöõng coâng vieäc vaø loái soáng haøng ngaøy ñeå thích nghi vôùi nhöõng tình huoáng xaõ hoäi hieän nay. Coù nghóa laø vò aáy tu taäp thieàn ñònh baèng caùch luoân duy trì traïng thaùi tænh giaùc trong khi ñi, ñöùng, naèm, ngoài, noùi, aên uoáng, nguû nghó, laùi xe, hoïc taäp, taém röõa, ñoïc saùch, … Noùi chung, taát caû nhöõng coâng vieäc vaø söï tu taäp haøng ngaøy ñöôïc daãn daét bôûi söï chaùnh nieäm vaø tænh giaùc. Töø quan ñieåm treân, chuùng ta coù theå suy luaän raèng khi moät haønh giaû ñang laøm vieäc trong baát kyø hoaøn caûnh naøo, vò aáy luoân giöõ chuù taâm tænh giaùc, coù yù thöùc vaø traùch nhieäm trong coâng vieäc, khoâng coù söï sao laõng vaø thôø ô vaø luoân caån thaän khi laøm vieäc, … haønh ñoäng nhö theá ñöôïc goïi laø thieàn trong khi laøm vieäc. Cuõng vaäy, nhöõng coâng vieäc haøng ngaøy khaùc cuõng töông töï nhö theá ñeàu goïi laø söï tu taäp Ñònh. Ñaây chính laø yù nghóa tu taäp Ñònh cuûa Phaät giaùo moäït caùch tích cöïc vaø naêng ñoäïng trong thôøi ñaïi môùi ngaøy nay.
c. Söï tu taäp Tueä (P:Pañña; Skt:Prajña)
Tueä laø söï hieåu bieát, söï nhaän thöùc ñuùng ñaén, söï nhaän ra, caùch phaùn xeùt, söï thaáu trieät, söï hieåu bieát veà tröïc giaùc, …[9]
Trong caùc boä kinh thuoäc truyeàn thoáng Nikāya, chuùng ta coù theå nhaän thaáy lôøi daïy cuûa ñöùc Phaät veà Prajñahay Pañña(Pāli) raèng vò naøo nhaän bieát nhö thaät veà söï taäp khôûi, söï dieät tröø, vò ngoït, söï nguy hieåm vaø söï xuaát ly cuûa saùu choã xuaát xöù, vò aáy seõ coù moät söï hieåu bieát vöôït ngoaøi nhöõng ñieàu treân.[10]
Böôùc vaøo thieân nieân kyû thöù ba, tuoåi treû Phaät giaùo caàn tu taäp trí tueä baèng caùch thöïc haønh chaùnh kieán vaø chaùnh tö duy. Coù nghóa raèng vò aáy caàn thaáu trieät hoaøn toaøn lôøi daïy cuûa ñöùc Phaät bao goàm Kinh (Discourses - Sūtra), Luaät (Disciplines - Vinaya) vaø Luaän (Super Doctrine - AbhiDhamma) ñeå öùng duïng ñuùng ñaén vaøo söï tu taäp noäi taâm; thaáu suoát trieät ñeå veà Lyù Nhôn Quaû (the theory of Cause and Effect)ñöa ñeán keát quaû thieän aùc töø haønh ñoäng, veà Lyù Duyeân Khôûi (the theory of Dependent Origination) baét nguoàn töø voâ minh vaø tham duïc cuûa toaøn boä khoå uaån, vaø ñoái vôùi Töù Ñeá (the Four Noble Truths) cuõng nhö Baùt Chaùnh Ñaïo (the Eightfold Path) ñöa ñeán söï ñoaïn dieät hoaøn toaøn caùc khoå uaån, ñaït ñeán Nieát baøn, giaûi thoaùt vaø giaùc ngoä toái thöôïng. Ñoù ñöôïc goïi laø söï tu taäp Tueä vôùùi nghóa ñuùng ñaén vaø thích hôïp.
Noùi chung, trong moái lieân heä maät thieát veà Tam Voâ Laäu Hoïc, chuùng ta coù theå nhaän thaáy raèng Giôùi - Ñònh- Tueä ñöôïc phoái hôïp chaët cheõ vaø taùc ñoäng hoã töông voùi nhau treân tieán trình tu taäp giaûi thoaùi giaùc ngoä. Chính vì vaäy, ñöùc Phaät ñaõ khaúng ñònh quan ñieåm naøy trong Kinh Tröôøng Boä:
Ñaây laø Giôùi, ñaây laø Ñònh, ñaây laø Tueä. Ñònh cuøng tu vôùi Giôùi seõ ñöa ñeán quaû vò lôùn, lôïi ích lôùn. Tueä cuøng tu vôùi Ñònh seõ ñöa ñeán quaû vò lôùn, lôïi ích lôùn. Taâm cuøng tu vôùi Tueä seõ ñöa ñeán giaûi thoaùt hoaøn toaøn caùc moùn laäu hoaëc, töùc laø duïc laäu, höõu laäu, voâ minh laäu.[11]
Töø yù nghóa treân, chuùng ta coù theå khaúng ñònh maïnh meõ raèng Giôùi-Ñònh-Tueä ñöôïc xem nhö kieàng ba chaân. Vì neáu thieáu moät trong ba thì noù khoâng theå ñöùng vöõng vaøng treân maët ñaát ñöôïc. Söï tu taäp Tam Voâ laäu cuõng vaäy. Neáu söï tuaân thuû Giôùi maø khoâng coù söï hieän höõu cuûa Ñònh vaø Tueä, noù trôû thaønh söï tuaân thuû giôùi moät caùch coá chaáp. Coù nghóa laø xuyeân taïc nhöõng lôøi raên daïy khoâng chính thoáng. Vaø söï tuaân thuû Ñònh vaø Tueä cuõng nhö vaäy.[12]
C. KEÁT LUAÄN
Nhìn chung, tuoåi treû Phaät giaùo laø nhöõng maàm non töông lai trong khu röøng ñaày giaù trò cuûa söï soáng, laø muøa xuaân cuûa söï phaùt trieån tieàm naêng, vaø laø nhöõng ñoùa hoa töôi ñang khoe saéc trong vöôøn hoa anh taøi, laø nhaân toá tích cöïc vaø quan troïng trong vai troø goùp phaàn xaây döïng ngoâi nhaø Phaät giaùo noùi rieâng vaø ñaát nöôùc noùi chung maõi maõi tröôøng toàn vaø phaùt trieån. Vì vaäy, traùch nhieäm cuûa tuoåi treû Phaät giaùo trong thôøi kyø hoäi nhaäp ngaøy nay caàn phaûi hoaøn thieän 3 khía caïnh‘Taøi, Trí vaø Ñöùc’, ñoù chính laø kieàn 3 chaân cho thanh thieáu nieân tuoåi treû Phaät giaùo caàn phaûi ñöôïïc trang bò khi hoäi nhaäp vaøo cuoäc ñôøi. Thöù nhaát chính laø söï kieân nhaãn vöôït khoù haàu ñaït ñöôïc coâng danh söï nghieäp; saün saøng laéng nghe vaø hoïc taäp nhöõng kinh nghieäm quyù baùu veà cuoäc soáng vaø caùch öùng xöû giao teá trong xaõ hoäi töø nhöõng ngöôøi ñi tröôùc; luoân phaùt huy lyù chí, nghò löïc vaø loøng nhieät huyeát cuûa tuoåi treû ñeå phaùt trieån tieàm naêng cuûa chính mình; .v..v. Thöù hai chính laø söï thaønh ñaït laõnh vöïc hoïc vaán, caäp nhaät moïi kieán thöùc lieân quan ñeán coâng vieäc vaø cuoäc soáng ôû nhieàu laõnh vöïc; .v.v.. Thöù ba laø sieâng naêng trau doài nhaân caùch ñaïo ñöùc baèng söï tu taäp noäi taâm qua phöông phaùp Tam Voâ laäu Hoïc cuûa Phaät giaùo. Coù nhö vaäy, nhöõng ngöôøi tuoåi treû Phaät giaùo trong thôøi kyø hoäi nhaäp môùi coù theå thaønh ñaït, phaùt trieån vaø ñöùng vöõng treân ñaáu tröôøng quoác teá veà moïi phöông dieän khi truy tìm giaù trò ñích thöïc cuoäc soáng.
THÖ MUÏC
I.KINH
a.Baûn Anh
Dialogues of the Buddha, F. Max Muller, (ed.) & T.W. Rhys Davids, (trans.), Vol. I (1995); W. & C. A. F Rhys Davids (trans.), T. W. Rhys Davids (ed), Vol. II (1995), Oxford: PTS.
The Middle Length Sayings, I.B. Horner, (trans.), Vol. II (1997), Oxford: PTS.
The Book of the Gradual Sayings, F. L. Woodward (trans.), Vol. I (2000), Oxford: PTS.
b.Baûn Vieät
Kinh Tröôøng Boä, Thích Minh Chaâu (dòch), quyeån I, TPHCM: Vieän Nghieân Cöùu Phaät Hoïc Vieät Nam, 1991.
Kinh Taêng Chi Boä, Thích Minh Chaâu (dòch), quyeån I, TPHCM: Vieän Nghieân Cöùu Phaät Hoïc Vieät Nam, 1992.
II.SAÙCH
Roscoe, G., The Triple Gem: An Introduction to Buddhism, Chiang Mai, Thailand: Silkworm Books, 1994.
Bapat, P.V. (ed.), 2500 Years of Buddhism, Delhi: Publication Division, 1997.
H.H. Dalai Lama (au.) &
Ramanan, R. (compiler), The Heart of Compassion, Delhi: Full Circle Publishing, 2001.
Fowler, M., Buddhism: Beliefs and Practices, Brighton & Portland: Sussex Academic Press, 1999.
Saddhatissa, H., Buddhist Ethics, Boston: Wisdom Publications, 1997.
Piyadassi, M., The Spectrum of Buddhism: Writings of Piyadassi, Colombo: Printers & Publishers Karunaratne & Sons Ltd., 1991.
Rahula, W., What the Buddha Taught, Sri Lanka: Buddhist Cultural Centre, 1996.
Dhar, S., Transformation and Trend of Buddhism in the 20thCentury, Calcutta: Firma KLM Pvt. Ltd, 1986.
Dutt, N., Early Monastic Buddhism, Calcutta: Firma KLM Private LTD., 1981.
Williams, P., Buddhist Thought: A Complete Introduction to the Indian Tradition, London & New York: Routlege, 2000.
Gethin, R., The Foundation of Buddhism, Oxford & New York: Oxford University Press, 1998.
Nārada, The Buddha and His Teachings, Kandy, Sri-Lanka: Buddhist Publication Society, 1997.
Thích Nhaát Haïnh, The Heart of the Buddha’s Teaching, New York: Broadway Books, 1998.
Lamotte, E. (author) &
Sara Webb-Boin (trans.), History of Indian Buddhism, Louvain-le-Neuve: Institute Orientaliste de I’Universite’ Catholique de Louvain, 1988.
Buddhaghosa, B., (author) &
Nānamoli (trans.), The Path of Purification, Kandy, Sri-Lanka: Buddhist Publication Society, 1991.
His Holiness The Dalai Lama, The Way to Freedom, Dharmshala: The Library of Tibet, 2000.
Santina, P.D., The Tree of Enlightenment, Taiwan: The Corporate Body of the Buddha Educational Foundation, 1999.
Barua, D.K., An Analytical Study of Four Nikāyas, Delhi: Munshiram Manohalal Publishers Pvt. Ltd., 2003.
Kyabgon, T., The Essence of Buddhism: An Introduction to Its Philosophy and Practice, Boston & London: Shambhala Publications, Inc., 2001.
Rinchen, G.S., (author) &
Sonam, R., (trans. & ed.), The Six Perfections, Ithaca, New York: Snow Lion Publications, 1998.
Fowler, M., Buddhism: Beliefs and Practices, Brighton & Portland: Sussex Academic Press, 1999.
Malik, Inder L., Dalai Lamas of Tibet, New Delhi: Computer Prints Combine, 1984.
III.BAÙCH KHOA &TÖØ ÑIEÅN
Crowther, J. (bieân taäp), Advanced Learner’s Encyclopedic Dictionary, Oxford: Oxford University Press, 1992.
Nguyeãn Sanh Phuùc (chuû bieân), Töø Ñieån Anh- Anh Vieät, Haø Noäi: Nhaø xuaát baûn Vaên Hoùa Thoâng Tin, 1999.
Weeraratne, W. G., (ed.) The Encyclopaedia of Buddhism, Vol. V, Sri Lanka: The Department of Buddhist Affairs, Ministry of Buddhasasana, 2000.
Stede, W., Pali-English Dictionary, Delhi: Motilal Banarsidass Publishers, Ptv. Ltd., 1997.
Williams, M. M., Sanskrit-Enghlish Dictionary, Delhi: Motilal Banarsidass Publishers, Ptv. Ltd., 1999.
Eliade, M., (ed.), The Encyclopaedia of Religion, Vol. 11, New York: Macmillan Publishing Company, 1987.
[1]Baøi tham luaän cuûa P. A. Payutto, Buddhist Solutions for the 21stCentury(Caùc Giaûi Phaùp cuûa Phaät Giaùo ñoái vôùi Theá Kyû 21), ñoïc taïi Nghò Vieän Toân Giaùo Theá Giôùi ôû Chicago, 1994, coù giaù trò taïi trang Web: www.buddhismtoday.com/index/sociology.htm.
[2]Nguyeãn Sanh Phuùc (chuû bieân), Töø Ñieån Anh- Anh Vieät, Haø Noäi: Nhaø xuaát baûn Vaên Hoùa Thoâng Tin, 1999, trang 2398; J. Crowther (bieân taäp), Advanced Learner’s Encyclopedic Dictionary, Oxford: Oxford University Press, 1992; 1056.
[3]Nguyeãn Sanh Phuùc (chuû bieân), nhö treân, trang 260; J. Crowther (bieân taäp), nhö treân, trang 115.
[4]P. D. Premasiri, ‘Ethics’, in W.G. Weeraratne (Editor-in-Chief), The Encyclopaedia of Buddhism, Vol. V, 2000: 150. Xem theâm trong Gerald Roscoe, The Triple Gem: An Introduction to Buddhism, 1994: 8ff-12ff-21ff; B. Saṃgharakshita, ‘Buddhism in the Modern World: Cultural and Political Implications’, in P.V. Bapat (ed.), 2500 Years of Buddhism, 1997: 389f; H.H. Dalai Lama (au.); Ramanan, R. (compiler), The Heart of Compassion, 2001: 110ff; Merv Fowler, Buddhism: Beliefs and Practices, 1999: 58ff; Hammalawa Saddhatissa, Buddhist Ethics, 1997: 40ff; Mahathera Piyadassi, The Spectrum of Buddhism: Writings of Piyadassi, 1991: 204ff; Walpola Rahula, What the Buddha Taught, 1996: 46ff; Satchidananda Dhar, Transformation and Trend of Buddhism in the 20thCentury, 1986: 19.
[5]Thích Minh Chaâu, Kinh Tröôøng Boä, Vol.I, trang 304; Dialogues of the Buddha, Vol.1, trang 236f. Xem theâm trong Nalinaksha Dutt, Early Monastic Buddhism, 1981: 142ff.
[6]Thích Minh Chaâu, Kinh Trung Boä, Vol.I, 1992: 307f; I. B. Horner (trans.), The Middle Length Sayings, Vol. I, 2000: 173f. Xem theâm ‘ví duï chieác beø’ nhö treân, The Spectrum of Buddhism: Writings of Piyadassi: 225f; P. Williams, Buddhist Thought: A Complete Introduction to the Indian Tradition: 38ff; R. Gethin, The Foundations of Buddhism: 71f.
[7]T.W. Rhys Davids & W. Stede, Pali-English Dictionary, 1997: 685.
[8]Mahāthera Nārada, The Buddha and His Teachings, 1997: 305.
[9]Nhö treân, Pali-English Dictionary, p. 390; nhö treân, Sanskrit - Enghlish Dictionary, p. 659.
[10]Kinh Tröôøng Boä, Vol. I, 1991: 88; Dialogues of the Buddha, Vol. I, 1995: 53f. Xem theâm veà Tueä (Paññāor Wisdom) trong P. D. Premasiri, ‘Ethics’, nhö treân, The Encyclopaedia of Buddhism, Vol. V: 152; Tadeusz Skorupski, ‘Prajñā’, M. Eliade (ed), The Encyclopaedia of Religion, Vol. 11: 477ff; E. Lamotte(au) & Sara Webb-Boin (trans), History of Indian Buddhism: 44ff; B. Buddhaghosa (au) & Nanamoli (trans), The Path of Purification: 435ff; nhö treân, The Buddha and His Teachings: 320ff-353f; Thích Nhaát Haïnh, The Heart of the Buddha’s Teaching: 210ff; His Holiness The Dalai Lama, The Way to Freedom, 2000: 179ff; P.D. Santina, The Tree of Enlightenment: 65ff; D.K. Barua, An Analytical Study of Four Nikāyas: 159ff; T. Kyabgon, The Essence of Buddhism: An Introduction to Its Philosophy and Practice: 69ff; Geshe Sonam Rinchen (author); Ruth Sonam (trans. & ed.), The Six Perfections, 1998: 95ff.
[11]Kinh Tröôøng Boä, Vol. I, 1991: 559, 617, 621f; Dialogues of the Buddha, Vol. II, 1995:89f, 132f, 136.
[12]Xem theâm veà ‘Tam Voâ laäu hoïc’ trong Kinh Taêng Chi Boä, Vol. I, 1996: 415ff, 435ff; The Book of the Gradual Sayings, Vol. I, 2000: 208ff, 219ff; P. D. Premasiri, ‘Ethics’, nhö treân, The Encyclopaedia of Buddhism, Vol. V: 150ff; nhö treân, History of Indian Buddhism, p. 42ff; nhö treân, The Triple Gem: An Introduction to Buddhism, p. 8ff, 12ff, 21ff; B. Saṃgharakshita, ‘Buddhism in the Modern World: Cultural and Political Implications’, nhö treân, 2500 Years of Buddhism, p. 389f; nhö treân, The Heart of Compassion, p. 110ff; nhö treân, What the Buddha Taught, p. 46ff; nhö treân, Buddhist Ethics, p. 40ff; nhö treân, The Spectrum of Buddhism: Writings of Piyadassi, p. 204ff; M. Fowler, Buddhism: Beliefs and Practices, p. 58ff; nhö treân, An Analytical Study of Four Nikāyas, p. 121ff; Inder L. Malik, Dalai Lamas of Tibet, 1984: 154ff.
---o0o---
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D857206268.-%3B)