Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. quangduc@quangduc.com* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

Mùa xuân qua thi kệ

15/01/201203:31(Xem: 11228)
Mùa xuân qua thi kệ

hoa_mai_7

MÙA XUÂN QUA THI KỆ

Như Hùng

Đi cho hết cõi Ta Bà,sống cho trọn kiếp nhân sinh, cuối cùng chúng ta quay đầu về cố quận, điểm không cùng của sanh tử, lằn ranh vô tận của vô minh, khởi đầu và chung cuộc. Mộtsự đối diện gay go, thách đố giữa hai bờ mê ngộ, trên từng đỉnh cao ngút ngàn của gian truân vất vả, với vô thường cận kề nối nhịp, hay trên từng hoang sơ trơ trụituyết sương, nhịp bước cùng ta trong sự hoan hỷ tuyệt cùng? Phố núi mây mù,sương mờ huyển hoá, ta làm kẻ lang thang lạc bước nẻo luân hồi, trôi lăn vào cuộcđời đầy biến động. Trong muôn vàn sắc màu của kiếp nhân sinh, giữa chốn phongba có không dị biệt, trên vạn nẽo đi về của thành, trụ, hoại, diệt, có rồikhông, đổi thay biến hiện, nối kết với thời gian, xuân, hạ, thu, đông, đến rồiđi, nở rồi tàn, với sanh, lão, bệnh, tử, thân phận mong manh của kiếp người.Như một âm vang, điệp khúc vô tận, réo gọi không dừng, mịt mùng xô đẩy, đến hẹnlại lên, thi nhau tước đoạt.

Bốn mùa luân chuyển củađất trời, xuân nồng hương sắc, từng chớm nụ nở hoa, áo xanh áo đỏ, thương yêuhy vọng, những ước mơ không bao giờ dứt, những khát vọng đợi mong không bao giờcạn. Nắng hạ chứa chan, đượm cả không gian, đốt cháy lòng người. Thu về mangtheo bao nỗi thương nhớ, trên từng nẻo xưa chốn củ, đếm thời gian trôi qua, nơimí mắt bờ môi, in dấu đợi chờ lên từng tâm khảm. Đông đến, ôi! giá buốc tái tê,mưa buồn phủ kín, lạnh cả nhân gian, cả lòng người cây cỏ. Thời gian càng khắcnghiệt bao nhiêu, thì niềm hy vọng cho một ngày mai sáng lạng, một mùa xuântươi vui, càng dâng cao bấy nhiêu. Dù đó, một ảo ảnh xa xưa còn sót lại, mộtchút bình minh ấm áp, bất chợt len lỏi qua tâm hồn. Trong chuỗi dài bất tận đổithay của năm tháng, quá khứ nối nhịp với tương lai, trở thành thông lệ, mỗi lầnxuân đến mang theo hương lạ, khiến cho cõi lòng hân hoan chào đón, nhưng rồi cũngthành thông lệ, cuộc vui chưa trọn lại hối hả ra đi, chưa nở vội tàn, chưa kịpngừng lại vỗ cánh bay, để cho cõi lòng hụt hẫng vấn vương, thương tiếc thinhau tràn về chế ngự. Từ ngàn năm trước,đến tận ngàn sau, cũng bấy nhiêu không thay đổi, cũng thời gian, không gian,tâm thức trôi nổi, lên thác xuống ghềnh, ngày lại ngày qua, đêm lại đêm đến, nướcchảy mây bay, qua cầu gió thổi. Bốn mùa đến đi, thi nhau thăm viếng, héo úa nhạt phai thi nhau rơi rụng, tâm thứcnhớ mong trở thành ước định. Đợi mùa xuân, ngóng mùa hạ, chờ mùa thu, trông mùađông, rồi xuân đến, hạ tới, thu qua, đông về, thành định mức của thời gian. Tấtcả là định luật tự nhiên, dù chờ hoặc không chờ, dù đợi hoặc không đợi, không mộtai có thể làm đổi thay, nó vốn như vậy nếu nhận chân ra được, thì còn điều gì đểchúng ta phải lo toan?

" Xuân đến Xuân đi ngỡ Xuân hết
Hoa nở hoa tàn chỉ là Xuân."

Từ những cánh cửa mầunhiệm nào đó của thi kệ, thiền sư phổ nên bản nhạc không cùng của giác ngộ, đểlối đi về thắm đượm an nhiên, cho hoa bướm ngày xuân tao ngộ, cho lòng người códịp nở hoa, cho mê ngộ đong đầy hương sắc. "Người soi diện mục bên bờsuối. Thấy nụ hoa trôi bỗng giật mình.". Thiền là chất liệu sống, sự sống,là suối nguồn tâm linh vi diệu, soi thấu bản thể của muôn vật, tìm về uyênnguyên của tự tánh, trải lòng nhận biết trên từng tâm cảnh. Ngôn ngữ không cònlà ngôn ngữ, trở thành tiếng lòng phủ kín không gian, hiển lộ những chôn dấu tậncùng. Muốn bắt nhịp phải bắt ngay từ trong ấy, từ những ẩn mang không cần đến sựlý giải của ý thức, những ngăn ngại không cần đến sự viện dẫn của tri thức.

Hy vọng càng cao, hụthẫng càng lớn, thời gian vẫn là chứng nhân của từng hiển hiện, trong những đổ vỡtàn phai, đến đi luân chuyển ấy, ta khám phá điều gì, để có được sự giác ngộ,nhận thức tinh tường? Quả thật không phải là điều dễ dàng, làm sao để cho sự anlạc thường hằng trong mọi trạng huống, từ tâm đến cảnh, từ cảm giác đến thứcgiác, sáng tỏ trên từng lối đi nẻo về, không đợi mong lỡ nhịp, một sự phổ cậptrùng lắng, đầy ắp sự ung dung tự tại của những con người nối kết được thờikhông, tâm cảnh, thiên nhiên, hai bờ mê ngộ, trở thành một thực thể bất khảphân ly. Từng suy tư, từng hành động, từnghơi thở, đong đầy hương thơm tinh khiết của giác ngộ, ở đó không có rộn ràng đợimong khi xuân đến, cảnh đến, mà là sự hoan hỷ cùng tuyệt. Hương xuân, ý xuân thắmđượm trong đất trời, lòng người, không hề nhạt phai, không còn biên giới nhịnguyên, chủ thể khách thể, quá khứ tương lai, chỉ có hiện tại và bây giờ. Một sựtỉnh thức không có bóng thời gian, và thời gian đã không thì làm gì có bốn mùađể lập?

" Tâm tức Phật,Phật tức tâm
Linh diệu chiếu cùngkim cổ thông
Xuân đến, tự hoa xuânmỉm miệng
Thu về, đâu chẳng nướcthu trong."
Tuệ Trung Thượng Sỹ

Sống trọn vẹn với ýnghĩa tuyệt vời của giác ngộ mới không bị thời gian đào thải, nó không còn là mộtý thức, chỉ biết suy tư mặc cả. Sự kết tinh những nổ lực được chuyển hoá,thành một thứ năng lượng nuôi sống huệ mạng. Sự chuyển dịch của bốn mùa, khôngkéo nổi sự lớn lên trong tâm ý, tâm cùng cảnh đã hoà nhập làm một, dù không làmchủ được cảnh, nhưng bên trong tâm thức, liên tục quán chiếu từng vi tế khởi diệt,nên lúc nào cũng tự tại, mỉm cười với gió trăng, với nở tàn rơi rụng, mà vẫnkhông hề biến động lung lay. Hoa có nở rồi tàn sẽ gây khổ đau thương tiếc, chonhững ai phóng tâm móng ý, nhưng sẽ không tác động cho những ai, ý thức minh mẫnmột điều đã là hoa thì phải nở, phải tàn. Nhận thức một cách đúng đắn, sốngtrong sự linh hiện của tỉnh thức, sẽ giúp ta nhẹ bước an nhiên, đến đi trong vôthường sanh tử, như một chặng đường dừng chân thăm hỏi, khai phóng nở ra trên từnghiện thực.

"Hoa xuân nở hết lại sương thu
Phù thế cuộc đời khóbền lâu
Ra thẳng ngoài trờicho thỏa chí
Càn khôn nơi ấy có chừngđâu."
Thủy Nguyệt Thiền Sư
Thiền Sư Thích ThanhTừ dịch

Mỗi lần đoá mai hé nụ,ngàn hoa đua nhau khoe sắc, là dịp để cho con tim rộn ràng, đợi mong trở thànhthông lệ, như nhịp cầu đến đi, trên bến bờ sanh tử, mà ta đang cam chịu, nhưngcó mấy ai làm chủ được, theo đó mà vượt thắng hiên ngang đếm bước trong từng nụcười an tịnh? Một cơ hội không do mình tạomà do đất trời tâm cảnh nối nhịp, vì thế khi duyên đã hết, khi cảnh đã tàn cũnglà lúc kéo theo bao mộng đẹp, dập tắt bao hy vọng. Trong sự bẽ bàng cô liêu,ngang trái đong đầy, hạnh phúc hay thương đau, tất cả được kết nối hình thành,do và bởi vì chính chúng ta, khởi lên sự tiếc nối không nguôi. Như đoá hồng hénụ ban mai đón gió nhè nhẹ lùa qua, và rồi một thoáng mây bay chỉ còn lại nhữngtàn hoa rơi rụng dưới chân hồng. Một thoáng mây bay, một làn gió từ đâu đưa lại,trở nên những thứ cần thiết cho con người, thiếu nó cuộc đời trở nên vô nghĩa,và hình như không còn sinh lực để sống để thở.

1,
Năm cánh hoa tròn,vàng nhị phô
Nổi nênh vảy cá, chìmsan hô
Đông ba tháng trải,cành khoe trắng
Xuân một lần thơm,nhánh nhẹ đưa
Đêm ngỡ nước trong,chim cháy cổ
Sương lừng hươngngát, bướm tan mơ
Hằng Nga như biết đâyhoa đẹp
Quế lạnh cung Thiềm,há mến ưa?
2,
Năm ngày ngại rét, lười ra cửa
Gốc lẻ nào ngờ đã gióxuân
Mặt nước băng tan,cây bóng ngã
Đầu cành hoa trĩu, ấmchưa phân
Trăng chìm xóm núi, lờica bổng
Mây ướt quan hà, tiếngsáo ngân
Lạc tới chim bao, hoamột nhánh
Muốn đem tặng bạn,khó vô ngần!
Thiền Sư Trúc Lâm TrầnNhân Tông
Trần Lê Văn dịch ThơVăn Lý Trần 2 Quyển Thượng trang 471

Dù rằng gió mây lữnglờ bay về nơi vô tận, mang hương lạ trải đến muôn phương, đem nhịp thở phủ đềutrên từng đỉnh cao ngất, qua bao nhiêu năm tháng thách đố cùng thời gian, vẫnliên tục cất tiếng reo vang, tạo nên sức sống diệu kỳ. Phải chăng diệt vong làcơ hội tìm lại những gì đã mất, tận cùng của khổ đau là đỉnh cao của hạnh phúc?Thời gian càng cay nghiệt bao nhiêu, thì ngược lại không gian vỗ về bấy nhiêu, ởđấy vẫn những làn mây trắng như giải lụa trên nền trăng sao ẩn hiện, toả ra ánhsáng dịu dàng làm ấm lại những tháng ngày lang thang tìm phương trời chôn kỷ niệm.Ở đó không có sự đày đọa của thời gian, không bị đốt cháy bởi không gian, chỉcó sự an tịnh dâng tràn lên từng tâm thức.

"Thuở bé chưa từngrõ sắc không
Xuân về hoa nở rộntrong lòng
Chúa xuân nay bị takhám phá
Chiếu trải giường thiềnngắm cánh hồng."
Thiền Sư Trúc Lâm TrầnNhân Tông

Lời thơ mộc mạc bìnhdị thanh thoát, với tất cả chân tình không hề vướng bận, cái cảm giác tinh khôitrỗi dậy, khám phá phút giây tuyệt vời thường xuyên có mặt. Hiện thực ngay lúcđó, chỉ có bấy nhiêu, không thêm không bớt, không thiếu không thừa, thấy saonói vậy, có sao thấy vậy. Một sự giác ngộ phủ vây cảnh cùng tâm, sự diệu kỳ củasức sống bùng lên đọng lại tức thì ngay lúc đó, cảnh đó tâm đó con người đó, lặngyên vượt ra ngoài thời không. Hoa bướm ngày xưa nơi vườn thượng uyển, hay bướmhoa bên núi đồi cô tịch, sắc ấy hương ấy có khác đi nhưng cõi lòng ngài không hềđổi thay xao xuyến, tất cả đều giống nhau. Thời gian trôi qua trong âm thầm lặnglẽ, không một lời thưa hỏi tiễn đưa, bốn mùa thay áo cho nhau. Sự thức tỉnh đếntự nhiên, sự bình thản đến lạ lùng, đong đầy trong từng hơi thở. Cái đẹp, cáihay, cái nên thơ, là có những lúc không cần đào thật sâu, bới thật kỷ ở trongtâm ý để dệt vần, cho lời thơ bóng bẩy đong đưa, nhốt kín thơ trong ước lệ. Hảyđể cho nàng thơ thong dong bay nhảy trong sự tuyệt cùng, ta không thể thúc épkhi sáng tạo. Điều quan trọng là chất liệu kết tinh, xuất phát từ đâu, thấm đượcbao nhiêu vào tâm cảm.

"Xuân về hoa bướm gặp nhau đây
Hoa bướm phải cần họplúc này
Hoa bướm xưa nay đềulà huyển
Giữ tâm bền chặt bướmhoa thây."
Giác Hải Thiền Sư
Thiền Sư Thích ThanhTừ dịch

Xuân đến tự lúc nào,sừng sững ở đó, ngay tại đó, khoác chiếc áo thời gian lên tâm thức trinhnguyên, không đổi thay mời gọi, chỉ có lắng lòng thở sâu. Mùa xuân vẫn là đềtài nóng bỏng, gợi hứng cho ta nhiều nhất, mùa của những vẽ đẹp tuyệt vời trêntrần gian ra sức điểm tô khoe sắc. Từ thiên nhiên đến con người, nghèo cùng đếngiàu sang, khổ đau đến an lạc, tất cả đều ấp ủ trong lòng một niềm hy vọng, mộtmùa xuân có chúa xuân ngự trị. Niềm hy vọng ấy dài lâu hay mong manh như sươngkhói, đều do tâm thức của ta tạo thành. Cành mai năm xưa và cành mai bây giờ vẫnlà cành mai của một hiện tại tối thắng.

" Xuân sặc sỡ, cỏnhư nhung
Khắp chốn ngàn câybông trổ gấp
Một cành dương liễu nẩytrùng trùng
Trăng chìm đáy biểnnước lóng lặng
Đảnh núi nhật lên bàychót cao."
Thiền Sư Nhất Cú TriGiáo
Thiền Sư Thích ThanhTừ dịch

Trong vô tận của thờigian lẫn không gian, trong sự biến hiện đổi thay của kiếp người, trong sự tànphá không cùng của vô thường, giác ngộ mới là điều tuyệt diệu, một mùa xuân bấttận, một cõi thênh thang nhẹ bước đi về.


Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
19/02/2024(Xem: 1027)
Bình an luôn là sự quan tâm của mỗi người, cho dù họ sống ở phương Tây, phương Đông. Chính vì thế câu đối Tết ở VN thường dùng hai chữ Bình An, “ Tân niên hạnh phúc, bình an tiến Xuân Nhật vinh hoa phú quý lai “ Cũng như người viết rất tâm ý khi chúc Tết với câu: “Niên niên như ý xuân Tuế tuế bình an nhật”
19/02/2024(Xem: 1437)
Giác tính muôn xưa vẫn tịch thường Xuống trần, quang rạng một vầng dương Soi lòng khô mục, bung hoa lộc Chiếu óc trơ lì, biết hiểu thương Tăm tối nghe kinh, trăng dọi bóng U mê học pháp, nước mài gương Mắt mù, mò mẫm tìm chân thực Thân tật, lần dò gặp cố hương
17/02/2024(Xem: 1135)
Chùa Pháp Vân (Toronto, Canada) Mừng Xuân Giáp Thìn 2024
16/02/2024(Xem: 650)
Sự kiện trọng đại diễn ra vào lúc 10:00 sáng ngày 03/02/2024 tại quận Santa Clara, tiểu bang California. Dưới sự chủ trì của Hạ nghị sĩ Ro Khanna, Văn phòng Dân biểu Quốc Hội Hoa Kỳ đã tổ chức Lễ Vinh Danh tôn vinh những tổ chức, tập thể và cá nhân người Mỹ gốc Việt ở miền Bắc California với những đóng góp to lớn cho sự phát triển cộng đồng. Buổi lễ có sự tham gia của nhiều quan chức quan trọng như Thượng nghị sĩ tiểu bang California Dave Cortese, Thị trưởng thành phố San Jose Matt Mahan, cựu Thị trưởng San Jose Sam Licardo, Thị trưởng thành phố Fremont Lily Mei cùng nhiều vị quan khách khác. Các đại diện từ tự viện Phật giáo như chùa Đức Viên, chùa Tuệ Viên, tu viện Huyền Không, thiền đường Ấn Tôn, tịnh xá Ngọc Hòa, thiền viện Vô Ưu, tu viện Thôn Yên cùng nhiều cá nhân nổi tiếng như Tiến sĩ Nguyễn Hồng Dũng và Ca sĩ Võ Thu Nga, MC Quảng Hoa đều được tuyên dương trong sự kiện quan trọng này. Buổi lễ hoàn thành vào lúc 11:30 sáng trong không khí hân hoan và tràn đầy niềm vui
16/02/2024(Xem: 383)
Năm mới Giáp Thìn thật là đặc biệt Sân chùa xuất hiện linh vật thiêng liêng Rồng uốn lượn bên ngoài tự Phổ Hiền Biểu dương sức mạnh tân niên Hăm Bốn (2024) Nhìn hình tượng Rồng bay cao nhào lộn Uốn cong mình phủ phục trước thiền môn Khí chất oai nghi nhưng rất ôn tồn Vẻ hiền lành khi bước vào chánh điện
16/02/2024(Xem: 318)
Đón Xuân mới ngàn năm văn hóa Truyền thống này dân Việt, Á đông Chúc Tăng Già khắp chốn bụi hồng Luôn an lạc thong dong tự tại. Chúc Phật tử chướng duyên chẳng ngại Phật dạy ta độ lượng vị tha Thân tâm an tứ đại điều hòa Để cuộc sống thanh nhàn hạnh phúc.
16/02/2024(Xem: 747)
Du Xuân cứ nhớ chùa nhà Hồng chung, trống, mõ mùng ba đây mà… Cúi đầu đảnh lễ từ xa Bạch Thầy, con vẫn đang là tại đây Pháp Phật huyền nhiệm sâu dầy Giúp con chiêm nghiệm độ ngay chính mình Quyết tâm giữ vững niềm tin Độc hành chánh niệm lời kinh an bình
16/02/2024(Xem: 305)
Con ngồi yên như Bụt Bụt yên ngồi bên con Muôn thiên hà tĩnh lặng Vô ưu hoa đoanh tròn. Con ngồi yên như Bụt Bụt ngự giữa lòng con Ca lăng tần già hót Chuổi âm ba nỉ non.
16/02/2024(Xem: 642)
Giáp Thìn năm mới vạn điều an Xứ xứ nơi nơi hướng đạo tràng Phúng tụng kinh văn vơi ách nạn Hành trì Pháp Phật chuyển tai oan Cát tường hội khởi tài tăng tấn Thịnh vượng đồng quy phúc mãn tràn Thế giới thanh bình non nước sáng Thiền môn rạng chiếu ánh thiền quang..!
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Senior Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com ; http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
quangduc@quangduc.com , tvquangduc@bigpond.com
KHÁCH VIẾNG THĂM
110,220,567