Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. [email protected]* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

Tuyển tập thơ Tôn Nữ Hỷ Khương: 'Chỉ có tình thương để lại đời'

25/12/202109:29(Xem: 6538)
Tuyển tập thơ Tôn Nữ Hỷ Khương: 'Chỉ có tình thương để lại đời'
Nói đến nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương, nhiều người biết bà thuộc hoàng tộc triều Nguyễn. Nhưng điều quan trọng với một nhà thơ, ấy là khi tác phẩm của bà được “dân gian hóa” trở thành ca dao để mọi người cùng ngâm ngợi mà quên đi tên tác giả.

NXB Thời Đại vừa ấn hành Tuyển tập thơ Tôn Nữ Hỷ Khương dày gần 300 trang. Tuyển tập này bao quát gần như đầy đủ 50 năm cầm bút của bà, kể từ tập thơ đầu tay Đợi mùa trăng in vào năm 1964.

Cha và con đều có tác phẩm được “dân gian hóa”

Nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương sinh năm 1937 tại Huế trong dòng dõi vua chúa triều Nguyễn. Thân phụ của bà là cụ Ưng Bình Thúc Dạ Thị, một danh nhân văn hóa của đất cố đô, có nhiều đóng góp trong việc phát triển ca Huế và tuồng. Nhắc đến cụ Ưng Bình, những người yêu văn hóa Huế hẳn sẽ thuộc nằm lòng câu hò của ông: Chiều chiều trước bến Văn Lâu, ai ngồi ai câu, ai sầu ai thảm, ai thương ai cảm, ai nhớ ai mong. Thuyền ai thấp thoáng trên sông, đưa câu mái đẩy chạnh lòng nước non.

Thuở nhỏ, Hỷ Khương được cha mình cho theo các buổi sinh hoạt văn nghệ. Từ đó thơ ca thấm vào bà từ lúc nào. Có thể nói, với cụ Ưng Bình, Hỷ Khương vừa là con, vừa là học trò lại là tri âm tri kỷ.

ton nu hy khuong-7
Nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương tại nhà riêng, bên tảng đá có ghi thơ mình do bạn đọc gửi tặng



Cũng như cha mình, thơ của bà vượt thoát khỏi sự làm dáng của câu chữ, dù bản thân bà là “lá ngọc cành vàng” chính hiệu. Đáng quý hơn, thơ Hỷ Khương còn đứng riêng ra khỏi cái bóng quá lớn của Ưng Bình Thúc Dạ Thị.

Nhà văn, bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc kể rằng, một lần ông đi xem triển lãm thư pháp, thấy trên tảng đá khắc chữ rất đẹp hai câu thơ: Lợi danh như bóng mây chìm nổi/ Chỉ có tình thương để lại đời, nhưng không ghi tên tác giả. Ông đến hỏi thì người ta trả lời rằng: “Đọc là biết thơ của Tôn Nữ Hỷ Khương, vậy ghi tên làm gì”. Lại một lần khác vào dịp năm mới, Đỗ Hồng Ngọc nhận được tấm thiệp chúc Xuân. Người gửi thiệp ghi bốn câu thơ: Còn gặp nhau thì hãy cứ vui/ Chuyện đời như nước chảy hoa trôi/ Lợi danh như bóng mây chìm nổi/ Chỉ có tình thương để lại đời, cũng không thấy ghi tên tác giả.
Sau những lần như vậy, Đỗ Hồng Ngọc cho rằng: “Thơ Hỷ Khương đã thành ca dao, tục ngữ, đã đi vào những cánh thiệp mừng Xuân, mang lời chúc đầu năm đến cho mọi người, rồi thơ còn được khắc trên đá... Thơ Hỷ Khương đã được mọi người không còn biết là của ai mà ai cũng nhớ, cũng thuộc đôi câu như những câu hò của cha bà: Chiều chiều trước bến Văn Lâu...

Ở ta, có rất nhiều bài thơ khiến cho tác giả của nó trở nên nổi tiếng nhờ bài thơ đó được phổ nhạc. Thơ Hỷ Khương không phổ nhạc, nhưng gần như ai cũng thuộc, vì trong một cuộc gặp mặt chỉ cần một người đọc lên  “còn gặp nhau” thì thể nào người còn lại sẽ đọc tiếp “hãy cứ vui”... Rồi thì: Còn gặp nhau thì hãy cứ say/ Say tình say nghĩa bấy lâu nay/ Say thơ say nhạc say bè bạn/ Quên cả không gian lẫn tháng ngày. Tôn Nữ Hỷ Khương quan niệm, đời người như cơn gió thoảng, còn chăng để lại là chút tình với thế gian.

ton nu hy khuong-8
Tuyển tập thơ Tôn Nữ Hỷ Khương





Ngai vàng chót vót năm đời trước

Năm 2011, bạn bè nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương tổ chức mừng sinh nhật bà bằng tập thơ Khúc tri âm, tập hợp những bài thơ của bằng hữu và bạn đọc viết tặng bà.

Khúc tri âm gồm 167 bài với những tên tuổi quen thuộc với thơ ca Việt Nam thuộc nhiều thế hệ, như: Vũ Hoàng Chương, Huy Cận, Mộng Tuyết, Anh Thơ, Tương Phố, Trương Nam Hương, Tôn Nữ Thu Thủy, Trần Hữu Lục... cùng các GS Vũ Khiêu, Trần Văn Khê, nhà văn - nhà báo Tam Lang...

Tại sao một Công Tằng Tôn Nữ như bà Hỷ Khương lại được nhiều văn nhân, trí thức yêu mến đến thế? Bởi, trong cuộc sống hằng ngày, bà luôn thực hiện đúng quan niệm sống của mình: “hãy cứ vui”. Gặp nhà thơ Hỷ Khương, nụ cười luôn thường trực trên gương mặt của bà. Có thể nói, bà luôn khiến người đối diện vui và hẳn nhiên không bao giờ muốn làm người khác buồn. Người sống như thế nên được rất nhiều người quý là lẽ đương nhiên.

Trong mấy mươi năm, giáo sư, nhạc sĩ Trần Văn Khê với bà là anh em kết nghĩa với tình “huynh muội” sâu đậm. GS Trần Văn Khê luôn gọi bà là “hiền muội” và bà gọi ông là “hiền huynh”. Năm 1986 khi còn ở Pháp, GS Trần Văn Khê được nghe Hỷ Khương ngâm thơ, ông viết: Thương mến tặng tiếng ngọc của Tôn Nữ Hỷ Khương: ... Đêm khuya thưởng thức tiếng em ngâm/ Theo sát lời thơ giọng bổng trầm/ Có giọng ngân dài, khi đổ hột/ Dứt bài còn vọng mãi dư âm...

Vào năm 1964, thi sĩ Vũ Hoàng Chương đã viết về Hỷ Khương: Ngai vàng chót vót năm đời trước/ Tiếng ngọc bâng khuâng một kiếp này. Nếu tính theo trực hệ từ đời vua Minh Mạng, Tôn Nữ Hỷ Khương thuộc đời thứ năm. Dòng dõi của bà còn có hai nhà thơ Tùng Thiện Vương và Tuy Lý Vương - hai ông hoàng triều Nguyễn làm thơ rất hay đến độ dân gian so sánh: Văn như Siêu Quát: vô Tiền Hán/ Thi đáo Tùng Tuy: thất Thịnh Đường.
Không chỉ có thơ của các văn nhân viết về Hỷ Khương, năm 2009, nhà văn Ninh Giang Thu Cúc còn viết hẳn cuốn sách Hành trình thơ của một Công Tằng Tôn Nữ về bà. Hẳn những gì viết về thơ và cuộc đời của nhà thơ Hỷ Khương như những “chút tình còn lại” giữa những người đang sống với nhau trong hành trình thời gian như vó câu qua cửa của kiếp người.
Nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương xuất hiện trên các báo từ năm 1959, hiện sống tại TP.HCM. Bà đã in: Đợi mùa trăng (1964), Mộng thanh bình (1970), Còn gặp nhau (1999), Bâng khuâng tình khúc (2001), Hãy cho nhau (2004), Nước vẫn xanh dòng (2005), Thơ tình và tình thơ (2006), Thơ dâng cha mẹ (2007), Hồi ức về cha tôi “Ưng Bình Thúc Dạ Thị” (1996, tái bản bổ sung vào 2002, 2011).

Hoàng Nhân
Thể thao & Văn hóa


***
facebook
youtube
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
22/10/2021(Xem: 6122)
Trong thế giới muôn loài của thiên nhiên cẩm tú nầy, chắc chỉ có loài chim yến trong vòng sống cuộc đời ngắn ngủi với tình yêu chung thủy đẹp đẽ nhất, xứng đáng là biểu tượng của tình yêu hạnh phúc mùa xuân!
21/10/2021(Xem: 4848)
Kính chúc mừng Giảng Sư TT.Thích Nguyên Tạng vừa đạt mốc kỷ lục với 300 bài pháp thoại online trong mùa đại dịch ( 20/5/2020-21/10/2021 ) Hôm nay sau 11:59 pm lệnh lockdown được gỡ bỏ !! Thành phố Melbourne 262 ngày ... ......kỷ lục thế giới chẳng ai mong Thế nhưng Đạo tràng online hạnh phúc ấm lòng Được Giảng Sư TT Thích Nguyên Tạng .....truyền trao tâm huyết đúng 300 bài pháp thoại ! Kính tán dương chúc mừng Ngài ...biện tài vô ngại Tác Như Lai Sứ ... từ bi bình đẳng thêm ...trí vô sư Mỗi một ý nghĩa bài pháp chỉ nẻo đến ...Chân Như Từ lời dạy Đức Phật trong Kim Cang Bát Nhã !!! Đó là : “Nhất thiết hữu vi pháp, Như mộng, huyễn, bào, ảnh, Như lộ diệc như điện, Ưng tác như thị quán.” Dịch nghĩa: Tất cả pháp hữu vi, Như mộng, huyễn, bọt, bóng, Như sương, như chớp loé, Hãy quán chiếu như thế. Và CHẤP CÓ , CHẤP KHÔNG cực đoan ... nên buông xả Trích bài kệ được Giảng Sư nhắc nhở nhiều lần Chớ chấp có, phủ nhận không, .....
18/10/2021(Xem: 7639)
Học giả- Hành giả. Người học thức-Người Vô Học Bài kinh Trung Bộ nào ... Phật đều chỉ dạy : Người tu cần nhất ...thanh lọc nội tâm Còn chúng sanh luân hồi ... vì uế nhiễm bụi trần Trả nghiệp cũ chưa xong .. nghiệp thiện mới nào trọn vẹn ?
16/10/2021(Xem: 4552)
Từng đợt xô nhau dưới mái hiên Giọt buồn, giọt khổ cứ triền miên Mưa như gieo rắc sầu nhân thế Điêu đứng từng cơn mọi ưu phiền
16/10/2021(Xem: 5668)
Quyện theo khói trầm hương Cùng lời kinh thanh thoát Ảnh Mẹ hiền ẩn hiện Nụ cười vui thanh thoát Lòng con thật bình yên Cúi đầu con đảnh lễ Chư Phật khắp Mười Phương Phật, Pháp, Tăng hiện tiền Đảnh lễ thầy Nguyên Tạng Lòng từ bi vô biên Đã tiễn đưa Mẹ hiền Về quê hương Cực Lạc Thầy đưa Mẹ về đây Cảnh chùa vui an lạc Ẩn hiện nơi cảnh này Thân bồ tát Quảng Đức Trái tim Ngài bất diệt
15/10/2021(Xem: 6039)
Bắt sóng gió phải đứng yên là điều không thể ! Hãy vui với sự thay đổi ... chấp nhận, làm quen Mọi sự việc cần thời gian khắc phục .. lẽ đương nhiên Chớ đặt nặng vấn đề ... cảm giác bị động ! Tập thoải mái như cưỡi ván, lướt nhẹ theo sóng Đừng chủ động hoạch định sớm tương lai Hiện tại cứ chánh niệm, ... bình an tránh họa tai Khai thác được hết tiềm năng mình trong chữ NHẪN
14/10/2021(Xem: 5943)
TÂM tịnh để cùng rõ khắp phương, Đạo hoà TÂM cảm thấy người thương. Cần TÂM sáng, tuệ sinh oai tướng, Thấu pháp an, TÂM mở rộng đường. Chân lý vững,TÂM phàm tục rã, Hiểm TÂM ngời, nghiệp khổ sầu vương. Trần đời xả hết TÂM trong lắng, Gần đến đích TÂM rõ lạc thường
13/10/2021(Xem: 4613)
Tháo chạy trên Quê Hương Nói sao cho hết nỗi ưu buồn! Đồng bào tôi tháo chạy trên chính Quê Hương Từng đoàn người trốn chạy Dắt díu nhau trên những đoạn đường Từ Bình Dương đến Gia Lai, Hoặc còn dài hơn thế nữa! Hành trang là mấy mươi gói mì khô Ăn tạm bữa 1 ngày 2 gói, Nước lã uống cầm hơi! Mong cầu sự sống! Người đèo xe gắn máy Người còng cõi đạp xe Kẻ khốn cùng di chuyển với đôi chân Tháo chạy khỏi thành Hồ để mưu cầu cho sự sống! Màn trời chiếu đất! Mặc cho đe doạ! mặc cho chốt chặn của lũ người không có lòng nhân
13/10/2021(Xem: 6766)
Từ phương xa, tôi đã đi theo những chiếc xe không đồng Tiếp sức với người trở về quê hương Lòng đầy xúc cảm! Thương dân tôi tình đồng bào thắm thiết Nghĩa ân này xin ghi chép vào đây Để cháu con ngày sau nhìn lại trang sử Việt Nam Thấy được tình người khi gặp cảnh cơ nguy Thương làm sao những thanh thiếu niên đầy lòng nhân ái Đón đồng bào tháo chạy trên QH
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
[email protected]