Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. [email protected]* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

Tuyển tập thơ Tôn Nữ Hỷ Khương: 'Chỉ có tình thương để lại đời'

25/12/202109:29(Xem: 6533)
Tuyển tập thơ Tôn Nữ Hỷ Khương: 'Chỉ có tình thương để lại đời'
Nói đến nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương, nhiều người biết bà thuộc hoàng tộc triều Nguyễn. Nhưng điều quan trọng với một nhà thơ, ấy là khi tác phẩm của bà được “dân gian hóa” trở thành ca dao để mọi người cùng ngâm ngợi mà quên đi tên tác giả.

NXB Thời Đại vừa ấn hành Tuyển tập thơ Tôn Nữ Hỷ Khương dày gần 300 trang. Tuyển tập này bao quát gần như đầy đủ 50 năm cầm bút của bà, kể từ tập thơ đầu tay Đợi mùa trăng in vào năm 1964.

Cha và con đều có tác phẩm được “dân gian hóa”

Nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương sinh năm 1937 tại Huế trong dòng dõi vua chúa triều Nguyễn. Thân phụ của bà là cụ Ưng Bình Thúc Dạ Thị, một danh nhân văn hóa của đất cố đô, có nhiều đóng góp trong việc phát triển ca Huế và tuồng. Nhắc đến cụ Ưng Bình, những người yêu văn hóa Huế hẳn sẽ thuộc nằm lòng câu hò của ông: Chiều chiều trước bến Văn Lâu, ai ngồi ai câu, ai sầu ai thảm, ai thương ai cảm, ai nhớ ai mong. Thuyền ai thấp thoáng trên sông, đưa câu mái đẩy chạnh lòng nước non.

Thuở nhỏ, Hỷ Khương được cha mình cho theo các buổi sinh hoạt văn nghệ. Từ đó thơ ca thấm vào bà từ lúc nào. Có thể nói, với cụ Ưng Bình, Hỷ Khương vừa là con, vừa là học trò lại là tri âm tri kỷ.

ton nu hy khuong-7
Nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương tại nhà riêng, bên tảng đá có ghi thơ mình do bạn đọc gửi tặng



Cũng như cha mình, thơ của bà vượt thoát khỏi sự làm dáng của câu chữ, dù bản thân bà là “lá ngọc cành vàng” chính hiệu. Đáng quý hơn, thơ Hỷ Khương còn đứng riêng ra khỏi cái bóng quá lớn của Ưng Bình Thúc Dạ Thị.

Nhà văn, bác sĩ Đỗ Hồng Ngọc kể rằng, một lần ông đi xem triển lãm thư pháp, thấy trên tảng đá khắc chữ rất đẹp hai câu thơ: Lợi danh như bóng mây chìm nổi/ Chỉ có tình thương để lại đời, nhưng không ghi tên tác giả. Ông đến hỏi thì người ta trả lời rằng: “Đọc là biết thơ của Tôn Nữ Hỷ Khương, vậy ghi tên làm gì”. Lại một lần khác vào dịp năm mới, Đỗ Hồng Ngọc nhận được tấm thiệp chúc Xuân. Người gửi thiệp ghi bốn câu thơ: Còn gặp nhau thì hãy cứ vui/ Chuyện đời như nước chảy hoa trôi/ Lợi danh như bóng mây chìm nổi/ Chỉ có tình thương để lại đời, cũng không thấy ghi tên tác giả.
Sau những lần như vậy, Đỗ Hồng Ngọc cho rằng: “Thơ Hỷ Khương đã thành ca dao, tục ngữ, đã đi vào những cánh thiệp mừng Xuân, mang lời chúc đầu năm đến cho mọi người, rồi thơ còn được khắc trên đá... Thơ Hỷ Khương đã được mọi người không còn biết là của ai mà ai cũng nhớ, cũng thuộc đôi câu như những câu hò của cha bà: Chiều chiều trước bến Văn Lâu...

Ở ta, có rất nhiều bài thơ khiến cho tác giả của nó trở nên nổi tiếng nhờ bài thơ đó được phổ nhạc. Thơ Hỷ Khương không phổ nhạc, nhưng gần như ai cũng thuộc, vì trong một cuộc gặp mặt chỉ cần một người đọc lên  “còn gặp nhau” thì thể nào người còn lại sẽ đọc tiếp “hãy cứ vui”... Rồi thì: Còn gặp nhau thì hãy cứ say/ Say tình say nghĩa bấy lâu nay/ Say thơ say nhạc say bè bạn/ Quên cả không gian lẫn tháng ngày. Tôn Nữ Hỷ Khương quan niệm, đời người như cơn gió thoảng, còn chăng để lại là chút tình với thế gian.

ton nu hy khuong-8
Tuyển tập thơ Tôn Nữ Hỷ Khương





Ngai vàng chót vót năm đời trước

Năm 2011, bạn bè nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương tổ chức mừng sinh nhật bà bằng tập thơ Khúc tri âm, tập hợp những bài thơ của bằng hữu và bạn đọc viết tặng bà.

Khúc tri âm gồm 167 bài với những tên tuổi quen thuộc với thơ ca Việt Nam thuộc nhiều thế hệ, như: Vũ Hoàng Chương, Huy Cận, Mộng Tuyết, Anh Thơ, Tương Phố, Trương Nam Hương, Tôn Nữ Thu Thủy, Trần Hữu Lục... cùng các GS Vũ Khiêu, Trần Văn Khê, nhà văn - nhà báo Tam Lang...

Tại sao một Công Tằng Tôn Nữ như bà Hỷ Khương lại được nhiều văn nhân, trí thức yêu mến đến thế? Bởi, trong cuộc sống hằng ngày, bà luôn thực hiện đúng quan niệm sống của mình: “hãy cứ vui”. Gặp nhà thơ Hỷ Khương, nụ cười luôn thường trực trên gương mặt của bà. Có thể nói, bà luôn khiến người đối diện vui và hẳn nhiên không bao giờ muốn làm người khác buồn. Người sống như thế nên được rất nhiều người quý là lẽ đương nhiên.

Trong mấy mươi năm, giáo sư, nhạc sĩ Trần Văn Khê với bà là anh em kết nghĩa với tình “huynh muội” sâu đậm. GS Trần Văn Khê luôn gọi bà là “hiền muội” và bà gọi ông là “hiền huynh”. Năm 1986 khi còn ở Pháp, GS Trần Văn Khê được nghe Hỷ Khương ngâm thơ, ông viết: Thương mến tặng tiếng ngọc của Tôn Nữ Hỷ Khương: ... Đêm khuya thưởng thức tiếng em ngâm/ Theo sát lời thơ giọng bổng trầm/ Có giọng ngân dài, khi đổ hột/ Dứt bài còn vọng mãi dư âm...

Vào năm 1964, thi sĩ Vũ Hoàng Chương đã viết về Hỷ Khương: Ngai vàng chót vót năm đời trước/ Tiếng ngọc bâng khuâng một kiếp này. Nếu tính theo trực hệ từ đời vua Minh Mạng, Tôn Nữ Hỷ Khương thuộc đời thứ năm. Dòng dõi của bà còn có hai nhà thơ Tùng Thiện Vương và Tuy Lý Vương - hai ông hoàng triều Nguyễn làm thơ rất hay đến độ dân gian so sánh: Văn như Siêu Quát: vô Tiền Hán/ Thi đáo Tùng Tuy: thất Thịnh Đường.
Không chỉ có thơ của các văn nhân viết về Hỷ Khương, năm 2009, nhà văn Ninh Giang Thu Cúc còn viết hẳn cuốn sách Hành trình thơ của một Công Tằng Tôn Nữ về bà. Hẳn những gì viết về thơ và cuộc đời của nhà thơ Hỷ Khương như những “chút tình còn lại” giữa những người đang sống với nhau trong hành trình thời gian như vó câu qua cửa của kiếp người.
Nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương xuất hiện trên các báo từ năm 1959, hiện sống tại TP.HCM. Bà đã in: Đợi mùa trăng (1964), Mộng thanh bình (1970), Còn gặp nhau (1999), Bâng khuâng tình khúc (2001), Hãy cho nhau (2004), Nước vẫn xanh dòng (2005), Thơ tình và tình thơ (2006), Thơ dâng cha mẹ (2007), Hồi ức về cha tôi “Ưng Bình Thúc Dạ Thị” (1996, tái bản bổ sung vào 2002, 2011).

Hoàng Nhân
Thể thao & Văn hóa


***
facebook
youtube
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
05/11/2021(Xem: 16891)
Đại sư Ấn Quang nói: “Kẻ câu nệ vào Tích môn thì bảo: “Trong tất cả pháp, mỗi pháp đều sai khác”. Kẻ khéo nhìn sẽ nói: “Trong tất cả pháp, pháp pháp đều viên thông”. Như bốn cửa thành, gần cửa nào thời vào cửa ấy. Cửa tuy khác nhau, nhưng đều đưa vào một thành chẳng khác. Nếu biết ý này thì chẳng phải chỉ có những giáo lý rất sâu do chư Phật, chư Tổ đã nói mới là pháp để quy chân đạt bổn, minh tâm kiến tánh, mà hết thảy Ấm, Nhập, Xứ, Giới, Đại v.v... trong khắp thế gian cũng đều là pháp để quy chân đạt bổn, minh tâm kiến tánh! Mỗi một pháp cũng chính là chân, là bổn, là tâm, là tánh!”. Tập Lời Vàng (Gia Ngôn Lục) dù là toát yếu nhưng với một kẻ hậu học như tôi thì lại tự thấy mỗi mỗi câu nói của Đại Sư Ấn Quang đều bao hàm ý pháp, chỗ nào cũng cần phải học, chẳng thể đọc lướt qua nên phải dịch thuật đến ngàn ngàn câu kệ, hầu mong chuyển đạt lời lời ân cần tha thiết của Đại sư; chỉ để lại phần nói về các chính biến tại Trung Hoa, và những câu nói lập lại từ các bài giảng của Đại sư q
03/11/2021(Xem: 5985)
Trưởng thành khi Tâm có Đạo ! Này em ... Trưởng thành không liên quan gì đến tuổi ! Là khả năng buông bỏ ước vọng đảo điên Tự tin cương quyết điều chỉnh nỗi oan khiên Sẽ toả sáng được khí chất người có giáo dưỡng ! Tâm luôn có Đạo ... để lại ấn tượng ! Rất chân thành, khiêm nhượng biết cúi đầu Đồng cảm trong vấn đề tế nhị chuyên sâu Tích cực, năng động, thông minh luôn hoà nhã ! Vẻ đẹp tâm hồn ... biểu trưng được tất cả ! Không oán trách cuộc đời ... khí khái bao dung Này em ... Trưởng thành....ứng xử sâu sắc biết nhu, cương Ứng dụng tâm đạo vào cuộc sống ...Chánh niệm tỉnh giác ! Cuộc đời một chiều khó quay lại ... đừng để mất mát ! Chấp nhận cuộc đời ...như chiếc gương soi Hãy cười nhìn nó ... đáp trả lại nụ cười thôi ! Chỉ cần bấy nhiêu ... là trưởng thành em nhé !! Huệ Hương
02/11/2021(Xem: 5323)
Thiền trong mỗi lúc Tác giả: Tường Vân Nhân quả nghiệp duyên có ở đời Đừng làm xấu ác nhé người ơi Thiện lành gieo tạo vun bồi đức Quán triệt nội tâm sẽ thảnh thơi Tự tại thong dong từng bước chân Hành vi cử chỉ sáng trong ngần Thân đâu tâm đó đời thanh thản Chánh niệm thường xuyên giữa cõi trần Đi đứng nằm ngồi luôn nhẹ nhàng Tâm tư dừng lại chớ lang thang Bình an thẩm thấu từng hơi thở Thực tại thế nào biết rõ ràng Tỉnh thức nhận ra ngay hiện tiền Từ trong hơi thở rất bình yên Dù đời sóng gió luôn xao động Các pháp diệt sanh mỗi lúc thiền.
30/10/2021(Xem: 5855)
Hạnh phúc đến từ các giác quan ! Kính dâng Thầy bài thơ lấy ý từ chìa khoá vàng Thầy đã ban tặng " thu thúc lục căn ...luôn chánh niệm tỉnh giác " . Kính chúc sức khỏe Thầy, HH Ai cũng có quyền hạnh phúc ... nhưng đôi khi cần giới hạn ! Vì chúng thường đến từ các giác quan Chỉ cần Chánh niệm ...sẽ thư thái nhẹ nhàng Với nhiều loại hạnh phúc giản đơn , vô hại! Hạnh phúc chỉ đi liền khổ đau khi quá tải Bất cứ niềm vui nào ...phải biết chỗ nên dừng Chế ngự bản thân ... chớ kích đông điên khùng Niềm hạnh phúc an toàn ... .......thực sự xuất phát từ Trí Tuệ !
28/10/2021(Xem: 5179)
Lá đã chuyển màu nhưng chưa trọn vẹn Như đang còn hứa hẹn với thời gian Thì mưa rơi làm lá sớm phai tàn Đành im lặng không than không hờn trách.
25/10/2021(Xem: 5330)
Kính dâng Thầy bài thơ khi học về Chánh kiến là phải có cái nhìn đúng với chánh pháp là phải thấy vô thường, vô ngã và khổ để rồi diệt cái cái nhân làm cho mình khổ ...Đó là Vô minh và Ái dục mà vô minh lại đến từ mọi sự chấp thủ do tập khí , thói quen lâu ngày làm thành kiết sử . Vì vậy chúng sinh mãi mãi là phàm phu nếu không chịu tu tập để nhìn ra sự thật ( chân đế) . Kính đảnh lễ Thầy và kính tri ân Thầy về những bài pháp thoại Tổ Sư Thiền đã làm nhân cho sự hiểu biết của con rõ ràng hơn trong những bài kinh Trung Bộ từ kim ngôn Phật thuyết được ghi lại. Kính chúc sức khỏe Thầy, HH Có khi ....phải thất bại nhiều lần mới trải nghiêm được ! Phải biết TẤN, THỐI khi sống giữa thế gian Vì mọi vấn đề gắn kết chặt chẽ tương quan Học được " THẾ SỰ MÔN TRUNG BẤT XẢ NHẤT PHÁP ! **
25/10/2021(Xem: 4384)
Bức tượng gỗ Thơ: Hoang Phong Diễn ngâm: Bảo Cường Trên bệ, bức tượng Bụt ngồi im, Tôi nghe âm vang từng thớ gỗ, Có tiếng chim trong rừng, Cả tiếng rì rào của lá, Thì thầm, tiếng hẹn hò của sâu.
24/10/2021(Xem: 6790)
Bài pháp thoại về Kinh Tiểu Sư Tử Hống Dù chưa phải Tăng Ni... Mười tám giờ chú tâm lắng nghe sẽ liễu tri Nhận ra cần thiết... tìm đúng phương tiện thích nghi Làm sao để Văn, Tư, Tu thực hành chuyên nhất ? Được vào nhà Tam Bảo... ...cần tiếng Sư tử hống như Phật ! Phải có Chánh kiến của một bậc sa môn Đạt được cứu cánh ... giáo lý học, hành phải chuyên, ôn Có trí tuệ như Phật ... vô sanh, giải thoát !
23/10/2021(Xem: 4084)
Một đoàn ca kịch nước kia Năm nay trình diễn phải đi xa nhà Chỉ vì nạn đói xảy ra Ở trong nước họ thật là nguy tai Đoàn đành đi ra nước ngoài Đường đi trắc trở chông gai vô vàn
23/10/2021(Xem: 3948)
Có người mắc bệnh dây dưa Rất là trầm trọng, quá ư lâu ngày Nên mời thầy thuốc thật hay Đến nhờ xem mạch. Ông thầy phán luôn: “Anh nên ăn thịt gà con Bệnh thời thuyên giảm chẳng còn ngại chi.”
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
[email protected]