Dòng Tâm Thức ( Thơ lục bát )

08/04/201319:10(Xem: 10425)

Tác giả :
TT. Thích Nhật Từ

DÒNG TÂM THỨC

(Bốn mươi khổ thơ sáu tám về tâm lý học Phật giáo)
Thích Nhật Từ1999


1. Đất tâm như quả địa cầu,


Chứa đầy hạt giống hoa mầu hành vi.


Tâm là dòng suối nghĩ suy,


Tâm và hạt giống có gì khác đâu.


5. Tâm không tu phải khổ đau,


Như vượn chuyền nhảy không sao đặng dừng,


Xuống lên ba cõi trầm luân,


Từ thời vô thỉ con đường mênh mang.


9. Tâm tu tập thoát khổ nàn,


Dứt đường sanh tử trần gian bao đời,


Như vầng nhật nguyệt rạng ngời,


Chiếu soi muôn vật nơi nơi sáng lòa.


13. Thức, tâm và ý là ba,


Tên dù có khác, vốn là một thôi.


Thức nhằm nhận thức đúng sai,


Bỏ thân chết, nhập vào thai không cùng


17. Tâm gồm thiện, ác, trung dung


Tạo nên nghiệp, chịu muôn trùng trầm luân.


Ý nhằm đối lập vật, thân,


Là nguồn cảm giác, nhận chân cảnh trần.


21. Thức, tâm, ý tạo nghiệp nhân,


Lộn quanh ba cõi, sáu đường đã qua.


Một là thức A-lại-da,


Kho tàng hạt giống vào ra, duy trì,


25. Cội nguồn thế giới nghĩ suy,


Vận hành, chuyển biến chẳng khi nghỉ dừng,


Nguồn nương của thức giác quan,


Như nước: nền của sóng ngàn tràn dâng.


29. Dù vô ngã vẫn thường hằng,


Chứa thâu hạt giống thế gian ba đời.


Mười tám giới, một nguồn khơi,


Không nhiễm, trung tính tùy thời gồm thâu,


33. Không một khác, không trước sau,


Không chung biệt; vốn nương nhau mà thành.


Thức này tương ứng biến hành,


Cũng như xã thọ, thác ngàn chuyển xoay.


37. Khi thân chết, thức gá thai,


Vào ra ba cõi chính ngay phút này,


Định không thọ tưởng vẫn hay


Vận hành sức sống ở đây một mình.


41. A-la-hán mới chỉ đình


Cội nguồn hữu lậu chúng sinh ta-bà.


Thứ hai là thức mạt-na,


Thức này nương a-lại-da mà thành.


45. Bản năng suy nghĩ, tung hoành,


Tương ưng tâm lý biến hành luôn khi,


Tạo nguồn ngã kiến, ngã si,


Ngã mạn, ngã ái, bao đời chẳng buông.


49. Có nhiễm, không giữ tánh thường


Đam mê chấp ngã, tự tồn bản năng,


Nương vào rồi chấp thức tàng


Làm bản ngã, làm cội nguồn cái tôi.


53. Mạt-na sẽ phải hết đời:


Định không thọ tưởng, sáng ngời tâm linh,


Đạo xuất thế: sạch sành sanh


Quả A-la-hán vận hành mới ngưng.


57. Ba là sáu thức giác quan:


Mắt, tai, mủi, lưởi, ý, thân một bầu.


Nhận chân đối tượng khác nhau:


Tai và tiếng, mắt với màu, vân vân.


61. Gồm thiện, ác, và chưa phân,


Tùy theo bản chất nghiệp nhân mà thành.


Ý thức nương ý làm căn,


Pháp trần: đối tượng phát sanh thức này.


65. Phạm vi nhận thức rộng bày,


Trực quan, suy luận đúng sai bao gồm.


Biến hành, biệt cảnh tương ưng,


Thông ba tánh, ba thời gian dặm ngàn.


69. Cội nguồn của nghiệp miệng, thân,


Tạo nên nhận thức, nghiệp nhân mà thành.


Thức này hết sự vận hành,


Trong thiền vô tưởng, vô tâm trong ngoài,


73. Cũng như bất tỉnh, ngủ say,


Ngoài ra, ý thức đêm ngày không nguôi.


Mắt, thân, mủi, lưởi và tai,


Nương theo ý thức chuyển xoay mà thành.


77. Kế là tâm sở: biến hành,


Cảnh riêng, phiền não, thiện nhân, trung hòa.


Biến hành gồm xúc, tưởng, tư,


Tác ý, cảm thọ thảy là năm tên.


81. Cảnh riêng: số cũng như trên,


Dục, thắng giải, niệm cộng thêm hai là


Định thiền, trí tuệ, ấy mà.


Năm này riêng biệt, chẳng khi chung phần.


85. Thiện gồm mười một nghiệp nhân:


Niềm tin, hổ thẹn, xốn xang tâm hồn,


Không tham, không dốt, không sân,


Chính chuyên, nhẹ nhỏm, tinh cần chẳng ngưng,


89. Không sát hại, không để lòng,


Đó là gốc thiện vun trồng gắng nên.


Não phiền gốc có sáu tên.


Tham lam, si dốt, hận sân, ba thằng.


93. Thấy sai, nghi hoặc, tự tôn,


Cộng chung thành sáu cội nguồn tả tơi.


Phiền não nhánh gồm hai mươi:


Hận, hờn, che giấu, chọc đời, ganh ghen,


97. Tà keo, giả dối, siễm xiêng,


Kiêu căng, hãm hại, không tin, biếng lười,


Không xấu hỗ, không sợ đời,


Hôn trầm, bấn loạn, buông xuôi, mê mờ,


101. Không chánh niệm, loạn tâm tư.


Đó là ngành ngọn thặng dư não phiền.


Bất định gồm bốn, theo duyên:


Ăn năn, ngủ nghỉ, kiếm tìm, đặt tâm.


105. Các tâm sở tạo nghiệp nhân


Thiện đem an lạc; ác mang lụy sầu.


Tạo nên hạt giống khác nhau:


Ngộ mê, hạnh phúc, khổ đau, trung hòa,


109. Niết-bàn, sanh tử bao là,


Danh xưng, tướng trạng, khác xa giống loài,


Chậm nhanh, dài vắn, người trời,


Súc sanh, ngạ quỉ, thảnh thơi, buộc ràng.


113. Có hạt giống thuộc thân, tâm,


Giọng lời, thái độ, thế gian, siêu đời,


Trao truyền, sẳn có, học đòi,


Tập tành từ thuở trong thai mẹ truyền,


117. Gia đình, xã hội, giao duyên,


Chung, riêng, giá trị một niềm thủy chung


Theo ta khắp mọi nẻo đường,


Tử sanh bao cõi chẳng buông, chẳng rời.


121. Thức tâm chuyển biến không thôi,


Bao điều phân biệt sanh sôi lớn dần


Tạo thành tập khí, hiện hành,


Hiện hành, tập khí tạo thành từ duyên.


125. Chủ thể, đối tượng tạo nên


Đều do duyên khởi, cội nguồn thế gian.


Vì duyên khởi, tánh rỗng không,


Không sanh, không diệt, không thường đoạn đâu.


129. Nhân duyên đủ: hiện tỏ làu,


Nhân duyên thiếu, điểm tương giao không thành.


Không đi đến, không chậm nhanh,


Không "không," không "có," không "thành hoại" nhau.


133. Chấp thường đoạn phải khổ đau,


Chấp ngã, sở hữu: vùi đầu bến mê.


Đạo giác ngộ bỏ chấp nê,


Xả buông, không trụ: đường về chơn như.


137. Lạc an, định tĩnh tâm tư,


Không cầu, không đắc, thản thư đất trời.


Chủ thể rụng, đối tượng rơi,


Một là tất cả, đời đời tương dung.


141. Đối đầu sanh tử tới cùng,


Giữ tâm chánh niệm, vững lòng chân tu,


Quán soi thực tại, chơn như,


Quyết tâm chuyển hóa thặng dư não phiền.


145. Tu thiền định thấy nhân duyên,


Thấy duyên khởi thấy đạo thiền tràn dâng,


Thấy pháp tánh từ thế gian,


Thấy chư Phật, thấy nhất chân muôn loài.


149. Bừng tuệ giác từ cuộc đời


Tỏ chân như từ luân hồi khổ đau,


Mê và ngộ chẳng khác nhau


Trần gian – cực lạc, một màu xưa nay.


153. Niết-bàn, sanh tử: không hai,


Đắc là vô đắc, không ngoài không trong.


Chánh tâm, sanh tử ngược dòng,


Sống trong hiện tại, thong dong tâm hồn.


157. Thảnh thơi trong cõi càn khôn,


Nụ cười giải thoát ngát hương mọi miền,


Niết-bàn: hạnh phúc siêu nhiên,


Lìa sanh tử, dứt mọi duyên luân trầm.

---o0o---

Trước Sau

In Trang

Gửi ý kiến của bạn

Tắt

Telex

VNI

Trang đầu Trang trước 32 33 34 35 36 37 38 Trang sau Trang cuối

Ngày Xuân đoán tương lai (thơ)

31/01/2023(Xem: 4966)

Cư Sĩ Huệ Hương

Tự đoán tương lai chứ đừng đi xem bói ! Hạnh phúc do chính bạn thiết kế từ lâu Phí phạm thời gian khó tìm lại được đâu Chỉ đại phước duyên mới gặp chánh pháp!

Đọc thêm

Tinh thần Phật học của Năm Quý Mão qua pháp số

26/01/2023(Xem: 5007)

Cư Sĩ Huệ Hương

Chút hoan hỷ khi phát hiện về pháp số Tinh thần Phật học của con số 23 Áp dụng chương các pháp từ kinh Tăng Chi ra Ôi, bao vi diệu ngầm chứa thật khó tả !

Đọc thêm

Ước nguyện đầu năm.

22/01/2023(Xem: 3494)

Cư Sĩ Huệ Hương

Ước nguyện đầu năm.

Đọc thêm

Chín bốn xuân xanh chửa thấy già Vẫn vui vẫn khỏe vẫn ngâm nga Cơm ngày hai bữa luôn ngon miệng Kinh tụng một thời trí sáng ra Ngủ dậy ăn rồi trưa lại ngủ Đà huân tập sẵn niệm Di Đà Xế chiều hóng mát chờ con cháu Buổi tối đông vui họp một nhà

Đọc thêm

Xuân đang về trước ngõ (thơ)

20/01/2023(Xem: 4002)

Cư Sĩ Huệ Hương

Nguyên Xuân đang về …. …….khắp đó đây trong trời đất ! Thở hơi Xuân thưởng thức nửa thật, nửa hư Ngắm hoa Xuân …bao ý vị chợt nhất như Phải chăng là Huyền là Diệu … ……..như lời Đức Lão Tử (1)

Đọc thêm

Giao thời ông Dần bà Mão (thơ)

20/01/2023(Xem: 3883)

HT. Thích Phước Toàn (Tuệ Minh)

Ông Nhâm Dần cởi vương bào về núi Bà Quý Mão hớn hở bước đăng quang Thềm năm mới chẳng thấy gì trong sáng Gió Bấc về gây xáo trộn nước Nam ! Con hỏi Ba, bao giờ có Xuân đẹp? Nếu có chăng chỉ đẹp ở tấm lòng Lấy chân thật cảm hóa nhân quần ấy Là người người còn hy vọng ước mong

Đọc thêm

Nét Xuân Trong Mắt Tổ Sư Thiền

19/01/2023(Xem: 5533)

HT. Thích Giác Nguyên

Thủy khởi khải song phi Bất tri Xuân dĩ quy Nhất song bạch hồ điệp Phách phách sấn hoa phi. TGN phỏng dịch: Xuân Mai Sáng dậy nhìn song cửa, Chẳng hay Xuân đến rồi. Một đôi bướm trắng lượn Phơ phất cánh hoa rơi.

Đọc thêm

Tấm lòng của Mẹ (thơ)

19/01/2023(Xem: 3500)

Nhìn Mẹ bên thầy Tâm Phương Lòng con cảm thấy thương thương mẹ hiền Chín mươi Mẹ vẫn là tiên Cho con sớm tối bình yên bên Người Bên Mẹ con khỏe Mẹ ơi Mẹ là thuốc bổ con thời khỏe ngay.

Đọc thêm

Niệm Câu Di Đà (thơ kính tiễn Hương linh Phật tử Thị Đức Phan Hữu Hạnh)

19/01/2023(Xem: 2810)

Cư Sĩ Diệu Danh

Thời gian vỗ cánh bay xa Vô thường chợt đến ai mà tránh đâu Cuộc đời là bắc nhịp cầu Tìm về chốn cũ niệm câu Di Đà Nguyện người ở cõi Ta Bà Cùng nhau tiến bước về nhà Lạc Bang Hồng trần đã quá gian nan Quê Hương Đức Phật muôn vàn thảnh thơi.

Đọc thêm

Nghệ thuật trang trí trên văn bia Thiệu Trị ở Chùa Diệu Đế

15/01/2023(Xem: 4199)

Thiệu Trị là vị hoàng đế thứ ba của triều đình phong kiến nhà Nguyễn trong lịch sử Việt Nam. Ông lên ngôi khi tình hình đất đất nước đã đi vào ổn định, được thừa hưởng một di sản rất lớn, nền chính trị ổn định, vững chãi do vua Gia Long và Minh Mạng đã dày công vun đắp, cải cách và phát tiển. Vì vậy, trong thời gian 7 năm trị vì ngắn ngủi của mình, ông cũng không có cải cách gì mang tính đột phá mà chỉ là người tiếp nối đường lối trị nước của hai vị tiên vương như đúng tên của ông. Ngoài thành tựu về mặt văn học nghệ thuật, trong thời gian trị vì của vua Thiệu Trị còn nổi bậc lên với thành tựu về mặt kiến trúc nghệ thuật. Đặc biệt là nghệ thuật chạm khắc trên đá đã đạt đến trình độ đỉnh cao so với các đời vua trước.

Đọc thêm

Trang đầu Trang trước 32 33 34 35 36 37 38 Trang sau Trang cuối