Phần chú giải quyển thứ chín

Đức Phật nói Kinh Hồng Danh Lễ Sám

Phần chú giải quyển thứ chín

Hòa thượng Thích Huyền Vi

Nguồn: Việt dịch từ Dịch từ Tục Tạng Kinh (Ấn Độ soạn thuật)

Nghiệp chướng: Sự ngăn trở của nghiệp. Cái nghiệp tức là chướng ngại, nghiệp che lấp. Do đời trước đã phạm tội trọng, hoặc có hủy báng chánh pháp, kết thành nghiệp. Cái nghiệp ấy chưa tiêu trừ, nên đời nầy vướng phải các tai nạn, lận đận lao đao mãi, còn như có quy y thọ giới thì cũng không đắc nhập Phật Pháp.

Sáu giác quan: Tức là mắt, tai, mũi, lưỡi, thân và ý.

Bố thí: Dana: Khắp cho, bố thí có ba cách: Tài thí, pháp thí và vô úy thí. Bố thí đứng đầu trong sáu pháp ba la mật. Nó cũng đứng đầu trong tứ nhiếp pháp.

Chánh pháp: Đã chú giải trong quyển thứ Năm, số 4.

Vô minh: Avidya (S), Avijja (P), Inintelligence, Ignorance (F): Không sáng. Tâm tánh ám độn; không hiểu rõ những pháp về sự và về lý. Cũng gọi là si. Vô minh tức là tất cả phiền não. Đại Thừa Nghĩa Chương có nói: Vô minh nghĩa là tâm si ám, không có huệ minh.

Làm cho thân Phật rỉ máu: Là một trọng tội ngũ nghịch. Như ngày xưa ông Đề Bà Đạt Đa xô đá đè dập ngón chân đức Phật, ông bị tội ngũ nghịch; ngày nay Phật đã nhập diệt, ai mà phá tượng Phật, phá tháp, hoại chùa cũng đồng tội làm cho thân Phật rỉ máu.

Tay bất tịnh: Tức là tay không sạch mà cầm Kinh, Tượng thì có tội. Phải kính Kinh Tượng như kính chư Phật. Trong luật có câu: “bất đắc ô thủ chấp trì Kinh Tượng…”

Pháp sư: Maitre de la Loi (F): Thầy dạy đạo, truyền pháp. Bực rõ thông Kinh điển, giáo pháp, hay thuyết pháp cho người đời ngộ đạo, sau đó họ tinh tiến trên đường tu học. Bậc đắc Phật lý của một hay nhiều bộ Kinh đại thừa, như Pháp Hoa, Kim Cang, Hoa Nghiêm v.v… bèn ra đi hoằng hóa Phật Pháp.

Đại thừa: Mahayana (S) Grand véhicule (F) cỗ xe lớn, tức là giáo pháp lớn (đại giác). Cũng như một cỗ xe lớn đưa được rất nhiều người đến một chỗ xa, cũng như thế, đại thừa đưa rất nhiều nhà tu học tới cõi Đại Giác, nơi ấy thành Phật Như Lai.

Thinh Văn: Đã chú giải trong quyển thứ Nhứt, số 16.

A La Hớn: Đã chú giải trong quyển thứ Hai, số 5.

Phát tâm Vô Thượng Bồ Đề: Anuttara bodhicitta. Là tâm Phật, tâm cứu độ tất cả chúng sanh. Người phát tâm nầy sẽ được thành Bồ Tát, thành Phật chắc chắn không sai.

Sa môn: Đã chú giải trong quyển thứ Bảy, số 8.

Oai nghi: Chỉ cho sự trang nghiêm, có oai đáng kính, có nghi đáng sợ. Trong Phật giáo oai nghi có 4 thứ căn bản, đó là: đi, đứng, nằm, ngồi; Oai nghi tề chỉnh. Đức Phật có tới 3000 oai nghi.

Phạm hạnh: Brahmacarya (S), Pureté (F). Hạnh tu thanh tịnh của người xuất gia đoạn tuyệt dâm dục. Người tu phạm hạnh đạo bà la môn, chứng bỏ cái xác thân, sẽ sanh lên cảnh của đức Phạm Thiên. Người tu Phạm Hạnh đạo Phật sẽ nhập Niết bàn, vãng sanh về cõi Tịnh Độ, hoặc sanh lên cõi tiên thanh tịnh.

Lãnh thọ ngũ dục: Nhận lãnh thọ dùng năm thứ dục lạc. Ấy là tiền của, sắc đẹp, danh vọng, ăn uống và ngủ nghỉ. Hay nhận lãnh sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp. Người lãnh thọ dục lạc quá nhiều thì tâm hồn đen tối đọa lạc.

Nơi già lam: Cảnh chùa chiền. Đây là nơi sân vườn của Tăng chúng trú trì. Ngày nay dùng làm tiếng gọi chung nơi chùa chiền. Cũng gọi là Tăng già lam. Tiếng Pali gọi là Vihara.

Pháp y: Xin xem nơi Ba Pháp Y trong quyển thứ Bảy, số 9.

Công đức: Đã chú giải trong quyển thứ Sáu, số 5.

Pháp lục hòa kính: Six sentiments de concorde: Tức là 6 niềm hòa đồng ái kính của các người tu Phật. Các vị xuất gia, bề ngoài đối với điều lành của người thì hòa thuận; bề trong thì tự mình khiêm nhường. Ấy là kính: Mình hòa đồng ở; miệng hòa không cãi; ý hòa cùng vui; thấy hòa đồng giải; giới hòa đồng tu và lợi hòa đồng chia…

PHẦN CHÚ GIẢI QUYỂN THỨ CHÍN

HẾT