1.4 10 chi giới pháp

Mười chi giới pháp phân thành 10 như sau:

1.1.4.1 Thông bạch trải tòa:
Trở lên về việc thọ 5 giới Ưu Bà Tắc, từ đây trở xuống nói về xuống tóc. Truyền 10 giới Sa Di có trước sau, pháp có 2 thời và các mục riêng cho việc thiết trí và nhóm họp chúng. Nếu gặp các duyên khác như thì giờ gấp rút chỉ diễn ra trong một ngày cũng nên phân riêng giờ dần, giờ ngọ 2 thời. Người xin xuống tóc sáng sớm hôm sau, trước hết tới gặp Thầy Duy Na và Thầy Dẫn Lễ lễ 3 lạy, đứng chấp tay bạch:

- Con pháp danh là… hôm qua được chư tôn đức chỉ dẫn được ở trong danh vị cận sự, đã thọ 5 giới và muốn ra khỏi nhà thế tục, song 10 giới chưa tấn đàn, nay con lại kiền thỉnh chư Đại Đức một lần nữa ban cho phương tiện, để con là… cạo tóc xuất gia làm tăng, sớm trở thành nhuần đức không ngằn mé trọn đời con luôn cảm niệm tạc dạ ghi ân.

Thầy Duy Na nói:

- Này thiện nam tử, luật quy định có thềm bậc, pháp đương nhiên có thứ tự, nay tôi vì ông mà chọn nơi trải tòa, thúc hiệu kẻng nhóm chúng, cung thỉnh Hòa Thượng đăng tòa chứng minh, vì ngươi mà xuống tóc, truyền giới. Khi nghe tiếng kẻng, ông nên chờ tác bạch.

Giới tử xá 1 xá rồi lui ra. Thầy Duy Na cùng với Dẫn Lễ chọn nơi trải tòa, hoặc chỗ đất trống hay nơi giảng đường hoặc ở phòng Phương Trượng. Cho người quét dọn sạch sẽ rồi mới trải tòa, như nghi trần thiết trước có nói rõ.

1.1.4.2 Nhóm chúng thỉnh sư:
Người cầu xuất gia nghe tiếng kẻng báo hiệu, cầm 2 y 5 điều, 7 điều và bình bát theo sau vị Thầy cạo tóc và đại chúng nhóm đông đủ. Duy Na sắp cho giới tử để y bát bên phải chỗ tòa vị cao tăng, con dao cạo, chén nước tịnh (có cành bông) đặt chỗ ngồi của Hòa Thượng. Đồ gội tóc v.v… nhất nhất đều chuẩn bị sẵn sàng. (Nay có thể không cạo tóc bằng dao mà cạo bằng tondeur, cũng nên để sẵn vật đó trên bàn). Thầy Duy Na bảo:

- Này thiện nam tử, pháp tọa đã bày, đại chúng vân tập, ngươi nên chí tâm hướng thượng, cung cẩn quán tưởng, nhất tâm đảnh lễ: Mười phương Tam Bảo 3 lạy cần cầu đức từ bi gia hộ.

- Lạy xong lại nói: xoay sang 2 bên tả hữu lạy hiện tiền đại tăng vân tập mỗi bên 3 lạy.

- Lạy xong lại bảo: ngươi đứng một bên nhờ Thầy Thế Độ (cạo tóc xuất gia) ra khỏi chúng bưng hương đến cung thỉnh Hòa Thượng Phương Trượng.

Hai người dẫn lễ nhịp khánh đi trước, người bưng khay lễ theo sau vào phòng, đúng như lễ nghi thỉnh Hòa Thượng. Mời Ngài ra đến trước tòa ngồi, 2 người dẫn lễ tới gần trước Phật đứng đối diện tả hữu, cầm hương đứng một bên. Hòa Thượng lạy Phật 3 lạy xong, đứng dậy đến trước tòa Thánh tăng trải tọa cụ lạy 3 lạy rồi Thị Giả xếp tọa cụ. Hòa Thượng niệm hương. Duy Na xướng, đại chúng cùng hòa theo:

Nam Mô Vân Lai Tập Bồ Tát Ma Ha Tát (3 lần).

Dẫn Lễ bảo:

- Ngươi cầm nhang đến trước Phật, tới nơi quỳ xuống dâng hương lên lư, cắm hương xong lui về vị trí.

Đại chúng nghe khánh nhịp chí thành đảnh lễ 3 lạy. Xếp tọa cụ, xoay sang hướng đông trước tòa thánh tăng, đến chỗ trải tọa cụ, nghe nhịp khánh đảnh lễ 3 lạy. Lạy xong, xếp tọa cụ lui về chỗ, bước lui đứng sang bên trái.

Người cầu xuất gia bước ra ngoài: Thầy Duy Na nói:

Thiện nam tử, bây giờ Hòa Thượng đã thăng tòa, đại chúng vân tập sẵn sàng, chuẩn bị tác pháp yết ma (vấn hòa) là cách hỏi để tăng hòa, ngươi phải đi ra khỏi chỗ đây, đứng chỗ thấy nhưng không nghe, đợi lúc gọi mới được phép vào.

1.1.4.3 Người cầu giới ra phía trước xá 1 xá rồi lui ra.
Một người dẫn lễ hướng dẫn ra chỗ có thể thấy bên trong mà không nghe, đứng đó chờ. Dẫn Lễ trở vào trong chúng nghe pháp yết ma. Pháp này tuân theo luật dạy gọi là pháp yết ma không có đương sự hiện diện.

1.1.4.4 Pháp yết ma hòa tăng:
Hòa Thượng vỗ thủ xích hỏi:

- Tăng nhóm chưa?

- Duy Na đáp: Tăng đã nhóm

- Hòa hợp không?

- Hòa hợp

- Người chưa thọ đại giới ra chưa?

- Đã ra

- Có các vị tỳ kheo thuyết dục và thanh tịnh không?

- Nếu không ai thuyết dục và thanh tịnh, trả lời không. Trường hợp có, tỳ kheo thọ dục liền - đáp: Có – và ra giữa chúng xá một xá quỳ chấp tay bạch:

- Bạch Đại Đức Tăng nghe: có tỳ kheo A, B,… mà con thọ dục, tỳ kheo A như pháp tăng sự gởi dục yết ma; trên Hòa Thượng đáp: được. Vị tỳ kheo thọ dục đáp: vâng, xá 1 xá rồi lui về chỗ. Sở dĩ gọi dục tức là bận vì việc cần cấp không thể có mặt với chúng nên nhờ người khác nói thay cho người bận công việc.

- Tăng nay hòa hợp để làm gì?

- Đáp: làm lễ yết ma thế phát (xuống tóc)

- Nay trong chúng đây ai có thể bằng lòng pháp yết ma?

- Vị Thầy làm pháp yết ma trong chúng chấp tay đáp: con, tỳ kheo A, B bằng lòng. Vị Thầy (trưởng lão) đã chấp nhận tiến ra giữa chúng bạch rằng: Pháp yết ma đã thành, chỗ ngồi đã được đầy đủ, chỗ đứng cũng đã đủ xong. Nếu người bạch yết ma đứng, người nghe ngồi, hay người nghe đứng, người bạch yết ma ngồi, đều phạm việc làm phi pháp. Phép yết ma bất thành với việc đi, nằm cũng như vậy. Do vậy, Hòa Thượng hỏi người biết pháp yết ma nên phải đứng nghe; người làm yết ma phải ra giữa chúng lạy 3 lạy rồi đứng chấp tay bạch rằng:

Đaị Đức tăng nghe, có giới tử A muốn cầu Tỳ Kheo B xuống tóc, nếu tăng phải thời mà đến, tăng thuận nghe cho A xuống tóc; bạch như thế, tác bạch có thành không? (bạch 3 lần).

Hiện diện đại tăng đều chấp tay đồng đáp: thành.

Thầy tác pháp yết ma bạch xong ra giữa chúng xá 1 xá, rồi lui về vị trí. Vị Thầy cạo tóc nghe tăng hứa khả vâng cho thế độ, liền đứng lên theo sự hướng dẫn trước chúng hướng về 2 Hòa Thượng lễ mỗi vị 3 lạy.

1.1.4.5 Gọi cho người xuất gia vào
Tăng đã làm phép vấn hòa xong, Duy Na bước ra bên ngoài nơi giới tử đứng ngoắc tay gọi:

- Này thiện nam tử, ngươi hãy bước vào.

Người kia theo lời gọi mà vào, vào rồi đứng một bên nghe: trong đây tăng làm phép yết ma xong, đã hứa khả thuận cho ngươi trong tăng già lam xuất gia, ngươi nên ra chính giữa (người ấy bước ra giữa tăng) tới trước Phật, chí tâm quỳ gối chấp tay dâng 3 nén hương cần cầu thập phương Tam Bảo từ bi gia hộ. Đương sự ra trước Phật quỳ dâng hương xong, Duy Na cử bài Tán hương, đại chúng chấp tay đồng tán. Dẫn Lễ bảo giới tử đứng lên rồi nghe tiếng khánh chí thành đảnh lễ 3 lạy.

Phật sanh Tây Trúc,

Giáo pháp sang Đông

Nghĩa lý uyên thâm

Nhơn ngã đều không

Nhân tin thoát lao lung

Quân, thân lợi ích đồng

Khoảng cách thật khó gần (khó gặp).

Nam Mô Hương Vân Cái Bồ Tát Ma Ha Tát (3 lần)

Giới tử quỳ gối chấp tay, kế đến phần thỉnh sư. Thầy Duy Na nói:

Luận tâm phàm là cái thể của việc chứng Thánh, chỉ giáo mới biết được thân giả huyễn là vật chuyển tải đạo. Nếu chẳng tu không làm sao lo liệu được, ngươi nay đã đủ tín tâm xuất gia thích tu phạm hạnh, lẽ ra phải tự cầu minh sư, nương lòng từ làm mẫu mực, nay tôi vì ngươi mà cung thỉnh thượng A hạ B (tên pháp danh) đường thượng Hòa Thượng chứng minh, thế phát làm Thầy truyền giới cho ngươi, huống nữa vị thầy này tinh nghiêm giới luật, khéo dạy kẻ hậu học. Ngươi phải nghiêm chỉnh nhất tâm theo lời tôi để đích thân thỉnh sư. Ngươi tự trình bày sợ e chưa quen, nay tôi bảo ngươi tự xưng tên họ, pháp danh… ngoài ra những lời gì đều theo tôi chỉ dẫn như sau:

Bạch Đại Đức một lòng thương xót, con pháp danh là… nay thỉnh Đại Đức làm thầy chứng minh, là bổn sư thế độ, truyền giới cho con; mong Đại Đức vì con mà chứng minh và làm thầy thế độ truyền giới. Con nương nơi Đại Đức được thế phát, thọ giới, xin thương xót cho con. (Thỉnh 3 lần, lần sau cùng thêm xin đại thương xót cho con).

1.1.4.6 Khai đạo (văn trích nghi thức cổ)
Hòa thượng vỗ thủ xích bảo:

Này thiện nam tử, nay ngươi ân cần 3 lần cầu thỉnh, nên tôi mới vì ngươi làm chứng minh và thầy truyền giới, thế độ. Tôi nói lời nào ngươi nên chú ý lắng nghe cho kỹ. Nguyên luận về gốc tâm vắng lặng, biển pháp khôn dò, người mê muôn kiếp chìm đắm, kẻ ngộ hiện đời giải thoát. Muốn truyền diệu đạo không vượt ngoài xuất gia, khoáng đãng như hư không, trong sáng lồng lộng như trăng tròn; tu hành đầy đủ các duyên, đạo quả không xa. Mới đầu gia công khắc niệm, tất chứng được vị vô vi, sở dĩ bậc đại giác Thế Tôn bỏ ngôi vị đế vương nửa đêm vượt thành cởi áo bào trân quí, khoát áo vải thô. Vào tận nơi thâm sơn cắt tóc tu hành, để mặc cho chim làm tổ trên đầu, nhện giăng nơi mí mắt. Chí tâm tu tịch diệt mà chứng chân thường, dứt trần lao mà đạt thành chánh giác. Ba đời chư Phật không nói tại gia thành đạo, trải qua các bậc Tổ sư, chưa ai từng ô nhiễm mà độ được người bao giờ. Sở dĩ giữa Phật với Phật thông nhau trao tay, giữa Tổ với Tổ truyền tâm không nhiễm duyên trần mới thành pháp khí (tinh anh) nên được thiên ma nể phục, ngoại đạo qui hàng. Trên đền đáp 4 ân sâu, dưới cứu khổ quần sanh. Bị trôi lăn trong 3 cõi, vì không thể xả bỏ ái ân; sâu vào pháp vô vi mới thật là báo ân. Sau khi xuất gia, lễ vượt thường tình không lạy quân vương, không lạy cha mẹ. Ngươi nay có thể bỏ chỗ ngồi của tôi mà tưởng nghĩ đến ân đức cha mẹ, quốc vương lạy đáp tạ từ. Song 1 lạy đây gọi là sau cùng vậy.

1.1.4.7 Lời tạ từ đấng quân vương và song thân
Thầy Dẫn Lễ nói:

- Này thiện nam tử, hãy đứng lên hướng về hướng Nam. Lễ lạy tạ từ cha mẹ, và hướng Bắc lạy tạ từ quốc vương. Trước hết lấy cái lễ của thế gian từ giả quân thân, sau lấy cái nghi của xuất thế quay đầu về Phật pháp.

Thầy Dẫn Lễ hướng dẫn người cầu thế độ đứng xoay mặt về hướng Bắc, rồi bảo rằng:

Này thiện nam tử, ngươi đứng nghiêm chỉnh hướng về hướng Bắc tưởng nghĩ đến ân quốc vương, đất nước chí thành đảnh lễ 4 lạy.

Giới tử lạy xong, lại hướng dẫn xoay sang hướng Nam rồi bảo rằng:

Này thiện nam tử, ngươi đứng nghiêm chỉnh hướng về hướng Nam niệm tưởng công ơn sanh thành dưỡng dục sâu dày của cha mẹ chí thành đảnh lễ 4 lạy.

Chờ cho đương sự lễ xong, lại hướng dẫn đứng xoay về hướng trung ương rồi bảo rằng:

Này thiện nam tử, ngươi đã từ tạ quân vương, bái biệt cha mẹ, quay về với Tam Bảo làm đệ tử Phật, phải đứng chấp tay ngay thẳng chí thành quán niệm, nghe khánh nhịp đảnh lễ thập phương thường trụ Tam Bảo 9 lạy.

Lạy xong, hướng dẫn đến trước tòa ngồi Hòa Thượng, Dẫn Lễ bảo rằng:

Này thiện nam tử, hãy hướng về Hòa Thượng chí thành đảnh lễ 3 lạy, rồi quỳ gối chấp tay.

1.1.4.8 Xuống tóc:
Hòa Thượng vỗ thủ xích bảo:

Này thiện nam tử, giờ đây các duyên đầy đủ, tăng chúng đồng chúc mừng, nay tôi rời chỗ ngồi, trước dùng nước cam lồ rưới lên đảnh đầu của ông, làm cho tâm địa ông mát thanh lương, phiền não không xâm lấn, kế dùng giới đao cắt đoạn tóc ngươi khiến cho tình trần của ngươi dứt đoạn vĩnh viễn; phạm hạnh tăng trưởng. Đây là cái nhân lành của nhiều đời nhiều kiếp; không phải mới sáng nay ngẫu nhiên mà gặp được. Ngươi càng gia tâm tin sâu càng sanh lòng đại hoan hỷ.

Hòa Thượng một tay cầm tịnh bình rời chỗ đến trước người xuất gia dùng chén nước trong lấy ngón tay nhúng cành dương (hoa) rảy lên đảnh đầu đương sự. Một thị giả phụ với Hòa Thượng cầm chén nước, một thị giả khác lấy dao nơi tòa dâng lên Hòa Thượng. Hòa Thượng cầm dao, đọc bài kệ chú, đại chúng cùng hòa theo như sau:

Lành thay đại trượng phu

Hiểu rõ đời vô thường

Bỏ tục hướng Niết Bàn

Ít có khó nghĩ lường.

(Bài kệ trích từ nghi thức cổ, nay có thay đổi).

Hòa Thượng đọc kệ chú xong, lấy dao cạo trên đầu người cầu pháp 3 nhát, rồi lui về chỗ ngồi. Thầy Duy Na bảo:

- Này thiện nam tử, nay Hòa Thượng đã lấy dao cạo cho ngươi, ngươi nên đứng dậy xá một xá, rồi đến trước thầy thế độ của ngươi quỳ gối sát đất 2 tay nâng dao xin thầy cạo nốt tóc cho.

- Đương sự tới trước thầy thế độ, thầy Dẫn Lễ xướng:

- Lễ 1 lạy, quỳ xuống nâng dao dâng lên Thầy ngươi. Lẽ ra ngươi tự nói lời cầu xin, sợ ngươi chưa quen, nay tôi chỉ ngươi nói theo như sau:

- Đại Đức một lòng nghĩ, con pháp danh là…. Nay cầu xin Đại Đức làm thầy A Xà Lê xuống tóc cho con, mong Đại Đức vì con làm A Xà Lê thế phát, con xin nương theo Đại Đức được xuất gia, xin thương xót cho con. Nói 3 lần và cúi đầu xá 3 xá.

- Thầy thế phát bảo rằng:

- Này thiện nam tử, đợi tôi trước lễ đức bổn sư Thích Ca Mâu Ni Thế Tôn và các tôn tượng Đông Tây xong hẳn cạo tóc cho ngươi. Ngươi hẳn đứng sang một bên lấy nước gội tóc.

- Đương sự đứng lên gội tóc; thầy lễ Phật và các bàn Đông Tây mỗi nơi 3 lạy xong, thầy quỳ trước Hòa Thượng chấp tay bạch rằng:

- Nay được Hòa Thượng chủ tọa khai đạo, quán đảnh chứng minh, con tỳ kheo… đúng vì… mà cạo tóc cho.

- Hòa Thượng đáp:

- Lành thay y đúng như pháp.

- Thầy thế độ đáp:

- Vâng,

- Xá một xá đứng lên, xoay vô giữa rồi đứng sang bên tả. Vị xuất gia gội tóc xong, tay bưng đồ đựng tóc, quỳ gối trước Thầy, Thầy nên chừa lại một ít tóc trên đảnh y, rồi đưa con dao cạo xuống khắp quanh mái tóc. Duy Na bắt tụng kệ chú cạo tóc, đại chúng đồng hòa âm theo như:

Cạo bỏ râu tóc

Nguyện cho chúng sanh

Xa hẳn phiền não

Rốt ráo thanh tịnh.

Án tất điện đô mạn đa ra bạt đà dạ ta bà ha.

- Đọc đi đọc lại 3 lần, tới lúc cạo tới đỉnh xong, bài kệ chấm dứt. Dừng dao lại, thầy hỏi đương sự rằng:

- Tôi đã vì ngươi mà dẫy trừ tóc trên đầu, chỉ còn chừa một chùm trên chỏm, ngươi nên suy xét kỹ để quyết định. Nếu như không thể quên mình tấn đạo, nhẫn khổ tu tập như chỏm tóc vẫn còn. Cũng có nghĩa là người thế tục cho ngươi trở lại nhà cũng chưa muộn vậy. Cho nên nay tôi đứng trước đại chúng đây hỏi ngươi, ngươi có quả thật quyết chí xuất gia để về sau khỏi có hối hận không?

- Đương sự đáp:

- Con quyết chí xuất gia, sau này không có hối hận.

- Ngươi hứa quyết chí xuất gia, về sau không hối hận, phải không?

- Hỏi 3 lần như thế, đương sự đều 3 lần đáp giống nhau. Ngươi đã quyết chí xuất gia mà không có hối hận, mới cạo dứt chỏm tóc còn lại trên đảnh dưới lưỡi dao như vầy:

Ái buộc dứt sạch

Cần tu phạm hạnh

Tăng đoàn thanh tịnh

Phước huệ toàn thành.

- Vị thầy cạo tóc xong, đến trước Hòa Thượng, tay cầm dao bạch rằng:

- Con tỳ kheo…….. nay được Hòa Thượng từ bi chứng minh, vì … con đã xuống tóc xong.

- Hòa Thượng bảo:

- Được, tốt lắm.

- Bạch xong, để dao lại chỗ cũ rồi lui về vị trí của mình. Đương sự đắc độ lạy một lạy rồi đứng lên lui ra một bên phủi tóc, sửa lại y phục xong trở lại chỗ cũ, quỳ gối chấp tay, một vị dẫn lễ tới trước tòa thánh tăng phía Đông trước hết cầm 2 vật mạn y và một bình bát đặt trước mặt Hòa Thượng.

1.1.4.9 Truyền thọ giới Sa Di:
Hòa Thượng vỗ thủ xích bảo:

- Này gã thiện nam, đầu của ngươi tóc đã cạo bỏ, hình nghi khác tục, chỉ tên gọi là hình đồng Sa Di, nếu thọ 10 chi thập thiện, thân ở già lam nương theo thầy mà học; ăn uống cùng với đại tăng, mặc y mà ăn uống mới gọi là đồng Sa Di.

Vì thế nay trước hết tôi chỉ cho ngươi, y – bát của Sa Di, kế truyền 10 giới để tiện việc hành trì không trái luật nghi.

- Hòa Thượng tay cầm mạn y, nói:

- Đây là cái mạn y của Sa Di cần mặc đắp, mạn có nghĩa là không cắt mãnh khâu lại thành. Không có điều dài ngắn. Y này mặc thường khi ra vào, tới lui trong chùa, làm việc chúng, trong mọi lúc luôn mang theo không được lìa y khỏi thân. Do vậy còn gọi là y tác vụ (làm việc).

- Để y mạn xuống nâng bình bát lên nói rằng:

- Đây là chiếc bình bát thọ dùng của Sa Di; tiếng Phạn là Bát Đa La, dịch nghĩa là ứng lượng khí. Phàm lúc thọ trai (ngọ trai) nên dùng. Mỗi khi ra vào phải mang theo bên vai hữu có dây đeo bên nách trái.

- Để bát xuống bảo rằng:

- Này thiện nam tử, y bát ngươi như pháp, giới cũng đã thọ, ngươi từ vô thỉ cho đến ngày nay do vọng tưởng che mờ bản tâm, tình thức tham ái cảnh trần mà không biết gốc mọi pháp không có tự tánh; trong đó mỗi mỗi sự thủ xả (lấy bỏ) tạo vô số ác nghiệp đã làm cho thân tâm nhơ bẩn. Tịnh giới đã thọ nay ngươi lấy đó an tâm tu tập. Hãy đến trước thập phương Tam Bảo cầu mong cứu giúp, mong từ vô thỉ chưa làm thiện, từ nay tinh tấn, một khắc lỡ tạo việc ác, hứa không tạo lại nữa. Ngưỡng mong Tam Bảo dũ lòng thương hầu cho ngươi thọ giới, ngươi theo lời tôi sanh đại hổ thẹn tịnh tâm sám hối. Tự nói pháp danh… Xong, đọc kệ sau để sám hối:

Xưa con vốn tạo các ác nghiệp

Đều do vô thỉ tham sân si

Từ thân miệng ý phát sanh ra

Tội chướng đây đều xin sám hối.

Xưa con vốn tạo các ác nghiệp

Đều do vô thỉ tham sân si

Từ thân miệng ý phát sanh ra

Nay đối trước Phật cầu sám hối.

Xưa con vốn tạo các ác nghiệp

Đều do vô thỉ tham sân si

Từ thân miệng ý phát sanh ra

Hết thảy tội căn đều sám hối.

Sám hối xong, nay tôi trước vì ngươi tuyên đọc 3 quy y, chính là lúc nạp nhận ngươi, ngươi nên phát tâm phẩm thượng nhận thượng phẩm giới. Nói tâm phẩm thượng đối với Tam Bảo phát tâm đoạn ác tu thiện, tâm lợi tha khắp cùng pháp giới. Hết thảy hữu tình, cùng cảnh vô tình nhưng cùng nơi cảnh sở duyên, nguyện đoạn hết thảy ác. Không có ác nào chẳng dứt, tịnh tu hết điều thiện; không việc thiện nào chẳng tu, nguyện độ hết thảy chúng sanh. Không có chúng sanh nào chẳng độ, có thể phát tâm như thế, là thượng phẩm tâm. Đã được giới Sa Di là thượng phẩm giới. Ngươi nên trong phát tâm như thế, duyên cảnh như thế, ngoài theo tôi lắng nghe suy nghĩ kỹ lãnh thọ, không được biết khác, nghĩ khác, tự xưng đọc pháp danh…Đợi Hòa Thượng đọc một câu xong, liền đọc theo câu đó, chớ có lẫn lộn như:

Con…suốt đời quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng, con nay theo Phật xuất gia, nương theo Ngài A làm bổn sư, Như Lai chí chân đẳng chánh giác là Thế Tôn của con, xin thương xót cho con. (Lần thứ ba thêm: xin đại thương xót cho con).

Trở lên 3 quy y, chính là nạp thể nơi tâm, lại thêm 3 kết đạt được pháp viên mãn, có nghĩa là 3 lần yết ma. Tự xưng pháp danh…nói theo tôi như sau:

Con…quy y Phật rồi, quy y Pháp rồi, quy y Tăng rồi, nay con đã theo Phật xuất gia, Ngài thượng A hạ B là bổn sư, Như Lai chí chân đẳng chánh giác là Thế Tôn của con, xin thương xót cho con, cúi xin đại thương xót con.

(Đó là 3 kết đã đọc xong).

- Này thiện nam tử, tam quy y, 3 kết đã xong. Nguơi đã được giới thể thanh tịnh, nay đây tôi vì ngươi đọc 10 giới tướng, khiến ngươi hiểu qua thực hành để hộ niệm giới thể, hãy tự xưng pháp danh, con pháp danh…

- Giới thứ nhất từ đây cho đến suốt đời không giết hại chúng sanh là gìới của Sa Di, nay ngươi có thể giữ được không?

- Giới thứ hai từ đây cho đến suốt đòi không trộm cắp là giới của Sa Di, nay ngươi có thể giữ được không?

- Giới thứ ba từ đây cho đến suốt đời không dâm dục là giới của Sa Di, nay ngươi có thể giữ được không?

- Giới thứ tư từ đây cho đến suốt đời không nói dối là giới của Sa Di, nay ngươi có thể giữ được không?

- Giới thứ năm từ đây cho đến suốt đời không uống rượu là giới của Sa Di, nay ngươi có thể giữ được không?

- Giói thứ sáu từ đây cho đến suốt đời không xức ướp nước hoa hương thơm là giới của Sa Di, nay ngươi có thể giữ được không?

- Giới thứ bảy từ đây cho đến suốt đời không ca múa hát xướng và cố đi xem nghe là giới của Sa Di, nay ngươi có thể giữ được không?

- Giới thứ tám từ đây cho đến suốt đời không ngồi giường cao tốt rộng lớn là giới của Sa Di, nay ngươi có thể giữ được không?

- Giới thứ chin từ đây cho đến suốt đời không ăn phi thời là giới của Sa Di, nay ngươi có thể giữ được không?

- Giới thứ mười từ đây cho đến suốt đời không đeo giữ vàng bạc, đồ trang sức châu báu là giới của Sa Di, nay ngươi có thể giữ được không?

(Mỗi lần hỏi, giới tử đáp: con giữ được).

Đọc 10 giới xong, Dẫn Lễ bảo giới tử cúi đầu, đọc 3 lần xá 3 xá. Xong quỳ xuống chấp tay, đợi Hòa Thượng khai thị cho đắp y thực hành. Dẫn Lễ bảo Sa Di, lễ 1 lạy xong đứng lên.

Hòa Thượng dạy rằng:

Việc thọ giới đã xong, nay ngươi đủ thể tánh Sa Di, phải mặc y mạn (trong sách gọi y 5 điều và 7 điều là y mạn), mang bình bát để tượng trưng tướng bề ngoài của Sa Di. Đại Đức Dẫn lễ có thể đắp y cho giới tử (người thọ giới), dạy đọc bài kệ cho biết để hành trì.

(Phụ: Thanh Qui có phần truyền 2 y 5 điều và 7 điều cho Sa Di, cũng như 2 bài kệ chú truyền 2 pháp y đó. Nhưng theo truyền thống Đại Thừa Phật giáo Việt Nam, Sa Di chỉ thọ một mạn y; còn y 5 điều và y 7 điều là của Tỳ kheo. Thầy Tỳ Kheo thọ 3 y cùng một lúc. Tại sao có sự khác biệt này? Và khởi đầu từ đâu? Do đó người dịch bỏ hẳn đoạn văn hai bài kệ đắp y 5 điều và 7 điều. Mong chư vị cao minh cho biết tôn ý trong vấn đề nầy).

Thầy Dẫn lễ đến bàn lấy y, bát, tọa cụ đưa qua, đương sự trước hết tự mang bình bát lên vai, hướng tới trước tòa trải tấm tọa cụ. Và đại chúng cùng đọc kệ chú:

Ngọa cụ ni sư đàn,

Nuôi dưỡng tâm tánh thiện,

Trải bày nơi Thánh địa,

Gìn mạng mạch Như Lai.

Án đàn ba đàn ba, sa ha (3 lần).

Xong lạy 3 lạy. Thầy Duy Na xướng, đại chúng tiếp:

Nam mô bảo đàm hoa Bồ Tát Ma Ha Tát.

1.1.4.10 Khuyến tấn và hồi hướng:
Hòa Thượng vỗ thủ xích dặn bảo:

- Này Sa Di, tóc ông nay đã rơi xuống, Ca Sa mặc noi thân, được vào tụ thiện pháp, ra khỏi cảnh trần lao. Mỗi ngày làm cho đạo nghiệp thêm mới, lìa dứt mọi phan duyên (vướng bận), nay tôi chỉ cho ông 5 đức, 10 số làm phấn chấn đạo tâm nương đó mà hành trì.

Nói 5 đức theo kinh Phước Điền có ghi rõ như sau:

1- Phát tâm xuất gia luôn giữ mối đạo,

2- Phá bỏ hình tướng đẹp thích mặc pháp phục,

3- Cắt ân ái, dứt mọi gần gũi qua lại,

4- Thà bỏ thân mạng để duy trì đạo,

5- Chí cầu Đại Thừa vì muốn độ người.

Nói thập số theo như luật Tăng Kỳ ghi rằng:

1- Tất cả chúng sanh đều nhờ ẩm thực (tới bửa ăn niệm 5 phép quán để ngăn tâm tham - sân - si ).

2- Biết danh - sắc là giả mới ngộ pháp nhị không.

3- Biết bịnh tưởng khổ đau là vọng phân biệt, trừ dứt phiền não và sở tri chướng.

4- Hiểu rõ bốn chân lý biết khổ, tập, diệt phải cần tu đạo.

5- Soi tỏ năm ấm (sắc, thọ, tưởng, hành, thức) đều không.

6- Biết thân hư dối như mây tụ hư không. Sáu cảnh trần: sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp, như chung với giặc.

7- Khéo dùng 7 giác chi tức là khéo chọn lựa pháp tu.

8- Thường thực hành 8 chánh đạo.

9- Biết rõ chúng sanh nơi 9 cõi đều không… khổ, không, vô thường, vô ngã.

10- Quán cả 10 người tự bản tánh mỗi người không sanh, chẳng hòa hợp.

Đây là pháp Sa di phải ứng hợp như vậy, đã nghe biết rồi luôn luôn ghi nhớ đừng quên. Nếu hay chuyên học quyết hành thì 10 chi giới Sa Di thanh tịnh, 24 cửa oai nghi, 5 đức sẵn sàng, 10 số tu tiến trong tương lai đăng đàn vào hàng thập sư[9], bạch 4 yết ma thọ cụ túc thành giới Tỳ Kheo Tăng, vào nhà Tam Bảo, nối dõi giòng Thánh, công đức khó lường. Từ đây trở đi bồi đắp thêm lòng tin thanh tịnh chớ nên biếng nhác buông lung thân tâm, ngươi có thể nương theo đó phụng hành được không?



- Đáp: Con xin y giáo vâng làm.

Hòa Thượng dạy: Đã y lời dạy vâng làm, đem công đức cạo tóc thọ giới này trên đền đáp bốn ân, dưới cứu ba đường khổ. Đại chúng đồng niệm hồi hướng.

Hòa Thượng vỗ thủ xích một tiếng rồi đứng lên chấp tay niệm Phật. Dẫn lễ bảo tân Sa Di lễ tạ Hòa Thượng 3 lạy, rồi đứng sang một bên. Thầy Duy Na xướng hồi hướng, đại chúng hòa theo:

Thọ giới công đức hạnh nhiệm mầu,

Phước báu bao nhiêu con nguyện cầu,

Nguyện các chúng sanh đang trầm nịch (lặn hụp),

Sớm về cõi Phật vô lượng quang,

Mười phương ba đời các đức Phật,

Các bậc Bồ Tát Ma Ha Tát,

Ma Ha bát nhã ba la mật,

Ma Ha bát nhã ba la mật.

Hòa Thượng xuống tòa lạy Phật xong, theo nghi thường lệ tiễn Hòa Thượng về liêu phương trượng. Đại chúng cùng vui vẽ lạy Phật 3 lạy. Sa Di thọ giới ra trước chúng lễ tạ đại chúng và Thầy Duy Na, thầy Dẫn lễ xong; chờ đại chúng đi hết. Thầy thế độ đưa Sa Di đến Tổ đường lạy Tỗ; lễ xong trở lên Phật điện thu dọn đàn tràng.

Chứng nghĩa ghi rằng, đức Phật lúc sắp nhập Niết Bàn luôn nhắc đến giữ giới luật khuyên chư Tỳ kheo lấy giới làm thầy. Nhờ đó duy trì được mạng mạch tăng già, chánh pháp tồn tại được lâu dài đều do việc giữ giới vậy. Song ban sơ chế luật, trước hết chế 5 giới khởi đầu của người xuất gia. Trước tiên nói 10 chi giới mà tổ Bách Trượng sao lục lại trong Thanh Quy làm mô phạm cho người xuất gia thật là cần yếu vậy. Từ đó trở đi tạng bản phần nhiều ngụy tạo để lại nơi lầu kinh các. Lưu hành sách hay đời cũng hiếm thấy,việc cạo tóc, thuyết giới nghe chừng không nghe, lạ gì Phật pháp không suy tàn chứ ?

Ở đây tôi được duyên may thật là hy hữu, gặp thấy sách mô phạm nầy do luật sư Kiến Nguyệt hiệu chính tại Bảo Hoa sơn ở Kim Lăng nên truyền lưu rộng hầu vản hồi lại buổi suy đồi. Cho Sa Di cạo tóc theo đúng mô phạm tức là Tỳ kheo am tường giới luật; cũng phải suy nghĩ hàm ý nói tuân lời Phật dạy không để thiếu sót. Muốn nghe thấy, thọ trì cũng vì bể khổ, bờ giác truyền đúng hạnh Phật, đứng làm trụ cột vững chắc lâu dài. Trong sùng kính Pháp làm cho Phật pháp hưng thịnh; ngoài giúp vua trị vì giữ vững đất nước bền lâu. May nhờ không nhẹ nghi tắc cũng giống như diễn lại tích xưa. Sách này để tiện việc tác pháp truyền giới nên không ghi phần trích dẫn như chứng nghĩa ghi. Quí hồ ở cái thể đạt Phật ý mới thật xứng danh, để không phụ ân sâu giúp (tế độ) bậc quân thân.