25. Bombay, 7 tháng hai 1985

Bombay, 7 tháng hai 1985

Liệu bạn có thể nhìn cái gì đó mà không có từ ngữ? Liệu bạn có thể, khi bạn đang ngồi đây, nhìn con người này mà không có từ ngữ, hình ảnh, danh tiếng, mọi thứ vớ vẩn đó? Từ ngữ, hình ảnh, ký ức, tất cả thứ đó, không là người quan sát hay sao? Người quan sát không là lai lịch của là một người Ấn độ giáo, hay một người Hồi giáo, hay bất kỳ người nào, cùng tất cả những mê tín, những niềm tin, những dính líu hay sao? Chính bởi ký ức mới làm cho người quan sát dường như khác hẳn vật được quan sát. Liệu bạn có thể nhìn, quan sát, mà không có lai lịch, những kỷ niệm quá khứ tác động vào cái đang được quan sát? Khi bạn nhìn như thế, chỉ có cái đang được quan sát. Không có người quan sát đang quan sát vật được quan sát.

Khi có một khác biệt, một phân chia, giữa người quan sát hay người chứng kiến, giữa người quan sát và vật được quan sát, phải có – như chúng ta đã nói lúc trước – sự xung đột. Và để hiểu rõ tại sao những con người sống trong xung đột từ khoảnh khắc họ sinh ra đời đến khi họ chết là để tìm ra tại sao sự phân chia này giữa người quan sát và vật được quan sát lại tồn tại, hay liệu chỉ có vật được quan sát.

Điều gì chúng ta đang nói là, bất kỳ nơi nào có một phân chia, phải có xung đột. Đó là một luật lệ, một luật lệ vĩnh cửu. Nơi nào có sự tách rời, một phân chia, một vỡ thành hai mảnh, phải có xung đột. Xung đột đỉnh điểm trở thành chiến tranh, giết chết con người. Như lúc này đang được phơi bày trong thế giới, ở Mỹ, Nga, Lebanon, thế giới Hồi giáo, và thế giới không-Hồi giáo, có xung đột. Vì vậy hiểu rõ và được tự do khỏi xung đột, thực sự được tự do khỏi nó, là hiểu rõ tại sao người quan sát trở nên quá thống trị, tách rời khỏi anh ấy, hay chị ấy, cái người hay vật đang được quan sát. Khi tôi quan sát nếu tôi lập gia đình hay có một bạn gái, có một phân chia giữa chúng ta, một phân chia thực tế, không chỉ thân thể nhưng một phân chia truyền thống, uy quyền của cha mẹ, uy quyền của người nào đó, vì vậy luôn luôn có phân chia giữa những liên hệ của chúng ta và luôn luôn có những xung đột giữa những con người.

Chẳng có bao nhiêu người trong thế giới có một liên hệ trong đó không còn xung đột, và xung đột đó tồn tại bởi vì chúng ta đã tách rời người quan sát khỏi vật được quan sát. Tôi khác biệt sự tức giận của tôi, sự ganh ghét của tôi, sự đau khổ của tôi; vậy là bởi vì khác biệt, có xung đột. Đó là, “Tôi phải loại bỏ sự đau khổ. Hãy bảo cho tôi làm thế nào khuất phục sự đau khổ. Hãy bảo cho tôi phải làm gì với sự sợ hãi của tôi.” Thế là có xung đột, mãi mãi. Nhưng bạn là đau khổ. Bạn không khác biệt đau khổ, tức giận, những ham muốn tình dục của bạn, phải không? Bạn không khác biệt trạng thái cô độc mà bạn cảm thấy – bạn là cô độc. Nhưng chúng ta nói, “Vâng, tôi là cô độc, nhưng tôi phải tẩu thoát khỏi nó”. Vì vậy tôi đi đến ngôi đền hay sự giải trí nào đó. Bạn không khác biệt chất lượng của bạn là gì; chất lượng đó là bạn. Tôi là tức giận, đau khổ, cô độc, trầm uất. Lúc này, trước kia, khi tôi đã tách rời, tôi đã hành động vào sự đau khổ của tôi. Nếu tôi đã bị cô độc, tôi đã tẩu thoát khỏi trạng thái cô độc đó, đã cố gắng khuất phục hay đã phân tích hay đã lấp đầy nó bằng mọi loại vui chơi hay hoạt động tôn giáo. Nhưng nếu tôi là cô độc, tôi không thể làm bất kỳ điều gì về nó. Tôi là cô độc – nhưng không phải tôi là cô độc như cái gì đó khác biệt tôi – tôi là cái đó. Trước đây tôi đã hành động vào nó; lúc này tôi không thể hành động vào nó bởi vì tôi là cái đó.

Vậy là điều gì xảy ra khi người quan sát là vật được quan sát? Khi tức giận là tôi, lúc đó điều gì xảy ra? Bạn đã tìm hiểu điều này, hay bạn chỉ nói, “Vâng, tôi là người quan sát và vật được quan sát”? Điều đó vô nghĩa. Nhưng hãy thâm nhập vào nó và tìm ra liệu sự tức giận có khác biệt bạn. Truyền thống, tình trạng bị quy định nói, “Tôi khác biệt sự tức giận của tôi”, và thế là bạn hành động vào nó. Nhưng khi bạn nhận ra rằng bạn là tức giận, bạn làm gì, điều gì xảy ra?

Trước hết, tất cả xung đôt kết thúc. Tất cả xung đột kết thúc khi bạn nhận ra rằng bạn là cái đó. Tôi là da màu – chấm hết. Nó là một sự kiện – da màu sáng hay da màu đen hay da màu sẫm hay bất kỳ da màu gì. Vậy là bạn loại bỏ hoàn toàn tiến trình phân chia này mà tạo ra sự xung đột trong chính bạn.

Cũng vậy, tại sao chúng ta tạo ra một trừu tượng từ một sự kiện? Sự kiện là tôi là tức giận, tôi là ghen tuông, tôi là cô độc. Tại sao tôi biến nó thành một ý tưởng, một trừu tượng? Biến một sự kiện thành một trừu tượng dễ dàng hơn đối diện nó? Bởi vì tôi có thể đùa giỡn với những ý tưởng, tôi nói, “Vâng, đây là một ý tưởng hay; đó là một ý tưởng dở; thuyết phục tôi, ông đừng thuyết phục tôi”. Tôi có thể tiếp tục giống như thế. Khi không có trừu tượng nhưng chỉ sự kiện, vậy là tôi phải giải quyết nó. Nhưng lúc đó tôi tự tách rời và nói, “Tôi sẽ làm điều gì đó về nó”. Khi người ta nhận ra không có tách rời – bạn là cái đó, bạn là “cái gì là”, bạn là một người Ấn độ giáo, một người Hồi giáo, một người Thiên chúa giáo; bạn là một người kinh doanh, bạn là xấu xa, bạn là hung dữ; bạn là tất cả cái đó – vậy là bạn tự loại bỏ hoàn toàn ý tưởng của phân chia trong chính bạn, và vậy là xung đột kết thúc. Bạn biết bộ não như thế nào khi không có xung đột? Khi bộ não đang xung đột liên tục, như bộ não của hầu hết mọi người, điều gì xảy ra cho bộ não đó? Nó bị tổn thương, bị hư hỏng.