Đoàn Trung Còn và Nguyễn Minh Tiến dịch và chú giải
PHẦN DỊCH NGHĨA
NGHI THỨC KHAI KINH
(Phần nghi thức này không thuộc Kinh văn nhưng cần tụng niệm trước để tâm thức được an tịnh trước khi đi vào tụng đọc Kinh văn)
NIỆM HƯƠNG
(Thắp đèn đốt hương trầm, đứng ngay ngắn chắp tay ngang ngực thầm niệm theo nghi thức dưới đây.)
Tịnh pháp giới chân ngôn:
Án lam tóa ha.
(3 lần)
Tịnh tam nghiệp chân ngôn:
Án ta phạ bà phạ, thuật đà ta phạ, đạt ma ta phạ, bà phạ thuật độ hám.
(3 lần)
(Chủ lễ thắp 3 cây hương, quỳ ngay ngắn nâng hương lên ngang trán niệm bài Cúng hương sau đây.)
Cúng hương tán Phật
Nguyện thử diệu hương vân,
Biến mãn thập phương giới.
Cúng dường nhất thiết Phật,
Tôn Pháp, chư Bồ Tát,
Vô biên Thanh văn chúng,
Cập nhất thiết thánh hiền.
Duyên khởi quang minh đài,
Xứng tánh tác Phật sự.
Phổ huân chư chúng sanh,
Giai phát Bồ-đề tâm,
Viễn ly chư vọng nghiệp,
Viên thành vô thượng đạo.
(Chủ lễ xá 3 xá rồi đọc bài Kỳ nguyện dưới đây.)
Kỳ nguyện
Tư thời đệ tử chúng đẳng phúng tụng kinh chú, xưng tán hồng danh, tập thử công đức, nguyện thập phương thường trú Tam bảo, Bổn sư Thích-ca Mâu-ni Phật, Tiếp Dẫn Đạo Sư A-di-đà Phật... từ bi gia hộ đệ tử... .... Pháp danh... .... phiền não đoạn diệt, nghiệp chướng tiêu trừ, thường hoạch kiết tường, vĩnh ly khổ ách. Phổ nguyện âm siêu dương thới, hải yến hà thanh, pháp giới chúng sanh tề thành Phật đạo.
(Cắm hương ngay ngắn vào lư hương rồi đứng thẳng chắp tay niệm bài Tán Phật sau đây.)
Tán Phật
Pháp vương vô thượng tôn,
Tam giới vô luân thất.
Thiên nhân chi Đạo sư,
Tứ sanh chi từ phụ.
Ư nhất niệm quy y,
Năng diệt tam kỳ nghiệp.
Xưng dương nhược tán thán,
Ức kiếp mạc năng tận.
Quán tưởng
Năng lễ sở lễ tánh không tịch,
Cảm ứng đạo giao nan tư nghì.
Ngã thử đạo tràng như đế châu,
Thập phương chư Phật ảnh hiện trung.
Ngã thân ảnh hiện chư Phật tiền,
Đầu diện tiếp túc quy mạng lễ.
CHÍ TÂM ĐẢNH LỄ
Chí tâm đảnh lễ: Nam-mô tận hư không biến pháp giới quá, hiện, vị lai thập phương chư Phật, Tôn pháp, Hiền thánh tăng thường trú Tam bảo.
(1 lạy)
Chí tâm đảnh lễ: Nam-mô Ta-bà Giáo chủ Bổn sư Thích-ca Mâu-ni Phật, Đương lai hạ sanh Di-lặc Tôn Phật, Đại trí Văn-thù-sư-lợi Bồ Tát, Đại hạnh Phổ Hiền Bồ Tát, Hộ Pháp Chư Tôn Bồ Tát, Linh Sơn Hội Thượng Phật Bồ Tát.
(1 lạy)
Chí tâm đảnh lễ: Nam-mô Tây phương Cực Lạc Thế giới Đại từ Đại bi A-di-đà Phật, Đại bi Quán Thế Âm Bồ Tát, Đại Thế Chí Bồ Tát, Đại nguyện Địa Tạng Vương Bồ Tát, Thanh Tịnh Đại Hải Chúng Bồ Tát.
(1 lạy)
(Từ đây bắt đầu khai chuông mõ, đại chúng đồng tụng.)
Tán Hương
Lư hương xạ nhiệt,
Pháp giới mông huân,
Chư Phật hải hội tất diêu văn,
Tùy xứ kiết tường vân,
Thành ý phương ân,
Chư Phật hiện toàn thân.
Nam-mô Hương Vân Cái Bồ Tát Ma-ha-tát.
(3 lần)
Chú Đại Bi
Nam-mô Đại Bi Hội Thượng Phật Bồ Tát.
(3 lần)
Thiên thủ thiên nhãn vô ngại đại bi tâm đà-la-ni.
Nam mô hắc ra đát na đa ra dạ da. Nam mô a rị da, bà lô yết đế, thơcs bát ra da, bồ đề tát đỏa bà da, ma ha tát đỏa bà da, ma ha ca lô ni ca da. Án, tát bàn ra phạt duệ, số đát na đát tỏa.
Nam mô tất kiết lật đỏa y mông, a rị da bà lô kiết đế, thất phật ra lăng đà bà.
Nam mô na ra cẩn trì hê rị, ma ha bàn đa sa mế, tát bà a tha đậu du bằng, a thệ dựng, tát bà tát đa, na ma bà dà, ma phạt đạt đậu, đát điệt tha. Án a bà lô hê, lô ca đế, ca ra đế, di hê rị, ma ha bồ đề tát đỏa, tát bà tát bà, ma ra ma ra, ma hê ma hê, rị đà dựng cu lô cu lô, kiết mông độ lô độ lô, phạt xà da dế, ma ha phạt xà da đế, đà ra đà ra, địa rị ni, thất Phật ra da, dá ra dá ra. Mạ mạ phạt ma ra, mục đế lệ, y hê y hê, thất na thất na, a ra sâm Phật ra xá lợi, phạt sa phạt sâm, Phật ra xá da, hô lô hô lô ma ra, hô lô hô lô hê rị, ta ra ta ra, tất rị tất rị, tô rô tô rô, bồ đề dạ bồ đề dạ, bồ đà dạ bồ đà dạ, di đế rị dạ, na ra cẩn trì địa rị sắc ni na, ba dạ ma na, ta bà ha. Tất đà dạ, ta bà ha. Ma ha tất đà dạ ta bà ha. Tất đà du nghệ, thất bàn ra dạ, ta bà ha. Na ra cẩn trì, ta bà ha. Ma ra na ra, ta bà ha. Tất ra tăng a mục khê da, ta bà ha. Ta bà ma ha, a tất đà dạ, ta bà ha. Giả kiết ra a tất đà dạ, ta bà ha. Ba đà ma yết, tất đà dạ, ta bà ha. Na ra cẩn trì bàn đà ra dạ, ta bà ha. Ma bà lỵ thắng yết ra dạ, ta bà ha.
Nam mô hắc ra đát na đa ra dạ da. Nam mô a rị da bà lô yết đế, thước bàn ra dạ, ta bà ha.
Án tất điện đô, mạn đa ra, bạt đà dạ, ta bà ha. (3 lần)
Nam-mô Bổn sư Thích-ca Mâu-ni Phật.
(3 lần)
Khai kinh kệ
Vô thượng thậm thâm vi diệu pháp,
Bá thiên vạn kiếp nan tao ngộ,
Ngã kim kiến văn đắc thọ trì,
Nguyện giải Như Lai chân thật nghĩa.
Nam-mô Pháp Hoa Hội Thượng Phật Bồ Tát.
(3 lần)
KINH DIỆU PHÁP LIÊN HOA
PHẨM PHỔ MÔN
BỒ TÁT QUÁN THẾ ÂM
(Dao Tần, Tam Tạng Pháp SưCưu-ma-la-thập vâng chiếu dịch)
Lúc ấy,Bồ Tát Vô Tận Ýtừ chỗ ngồi đứng dậy, vén tay áo bên vai mặt, quỳ xuống chắp tay cung kính bạch Phật rằng: “Bạch đức Thế Tôn! Do nhân duyên gì mà Bồ Tát Quán Thế Âmcó danh hiệu ấy?”
Phật bảo Bồ Tát Vô Tận Ý rằng: “Thiện nam tử! Nếu có vô số trăm ngàn vạn ức chúng sanh đang chịu đựng các điều khổ não, hết lòng xưng danh hiệu Bồ Tát Quán Thế Âm, ngài liền lắng nghe theo âm thanh đó mà giải thoát cho hết thảy.
“Nếu có người trì niệm danh hiệu Bồ Tát Quán Thế Âm, dù cho nhảy vào lửa dữ, lửa cũng không thiêu đốt được.
“Nếu bị trôi dạt theo dòng nước lớn, niệm danh hiệu ngài liền gặp chỗ nước cạn.
“Như có trăm ngàn vạn ức chúng sanh vì muốn tìm vàng bạc, lưu ly, xa cừ, mã não, san hô, hổ phách, các thứ bảo vật... liền đi ra biển cả, bỗng có cơn bão lớn xô đẩy thuyền trôi dạt vào cõi quỷ la-sát. Trong số ấy chỉ cần có một người xưng danh hiệu Bồ Tát Quán Thế Âm thì hết thảy mọi người liền được thoát khỏi nạn quỷ la-sát. Do nhân duyên như vậy, nên Bồ Tát Quán Thế Âm mới có danh hiệu ấy.
“Thiện nam tử! Nếu có người bị kẻ khác đánh hại, niệm danh hiệu Bồ Tát Quán Thế Âm, những dao gậy của kẻ kia liền tự hư hoại, nhờ đó được giải thoát.
“Giả sử như trong cõi tam thiên đại thiên thế giớiđầy dẫy những loài quỷ dữ Dạ-xoa,La-sátluôn muốn hại người. Nghe xưng danh hiệu Bồ Tát Quán Thế Âm rồi, những loài quỷ ấy chẳng dám lấy mắt dữ nhìn người, huống hồ là làm hại?
“Nếu có người bị gông cùm xiềng xích, hoặc có tội, hoặc vô tội, khi xưng danh hiệu Bồ Tát Quán Thế Âm, gông cùm xiềng xích đều tự nhiên tan rã, liền được giải thoát.
“Giả sử như trong cõi Tam thiên đại thiên thế giới đầy dẫy những bọn giặc cướp. Có một thương chủ cùng những thương nhân khác mang các loại hàng hóa quý giá đi qua quãng đường nguy hiểm. Trong những người ấy, có một người nói rằng: ‘Các vị, xin đừng hoảng hốt. Chúng ta nên hết lòng mà xưng danh hiệu Bồ Tát Quán Thế Âm. Vị Bồ Tát này thường mang sự an ổn đến cho hết thảy chúng sanh. Nếu chúng ta xưng danh hiệu ngài, tất được thoát khỏi nạn giặc cướp.’ Những người buôn trong đoàn nghe như vậy rồi liền cùng nhau xưng niệm: Nam-mô Quán Thế Âm Bồ Tát. Xưng danh hiệu Bồ Tát rồi, liền được giải thoát.
“Vô Tận Ý! Sức oai thần của Bồ Tát Quán Thế Âm mạnh mẽ như thế đó.
“Nếu có người mê đắm chuyện dâm dục, thường cung kính niệm danh hiệu Bồ Tát Quán Thế Âm, liền bỏ được sự dâm dục.
“Nếu có người hay nóng giận, thường cung kính niệm danh hiệu Bồ Tát Quán Thế Âm, liền bỏ được sự nóng giận.
“Nếu có người tâm tánh ngu si, thường cung kính niệm danh hiệu Bồ Tát Quán Thế Âm, liền bỏ được sự ngu si.
“Vô Tận Ý! Bồ Tát Quán Thế Âm có sức oai thần như vậy, thường làm lợi ích. Vì vậy chúng sanh nên thường niệm tưởng danh hiệu của ngài.
“Nếu có người muốn sanh con trai, cúng dường lễ bái Bồ Tát Quán Thế Âm, liền sanh được con trai có trí huệ, phước đức. Nếu muốn sanh con gái, liền sanh con gái xinh đẹp, nết na, được người người yêu chuộng.
“Vô Tận Ý! Bồ Tát Quán Thế Âm có sức thần như vậy. Nếu có người cung kính lễ bái, được phước đức đúng thật như thế. Vì vậy hết thảy chúng sanh đều nên thọ trì danh hiệu ngài.
“Vô Tận Ý! Nếu có người thọ trì danh hiệu các vị Bồ Tát nhiều như số cát sáu mươi hai ức sông Hằng,lại trọn đời dâng cúng các món ăn thức uống, quần áo, giường ghế, thuốc thang. Ý ông nghĩ sao? Người ấy được phước đức nhiều chăng?”
Vô Tận Ý thưa: “Bạch đức Thế Tôn! Thật là nhiều lắm.”
Phật nói: “Lại nếu như có người khác thọ trì danh hiệu của Bồ Tát Quán Thế Âm, thậm chí chỉ một lần cúng dường lễ bái mà thôi. Phước đức của hai người ấy so ra chẳng khác gì nhau, trong trăm ngàn vạn ức kiếp đều chẳng thể cùng tận.
“Vô Tận Ý! Thọ trì danh hiệu Bồ Tát Quán Thế Âm được sự lợi ích, phước đức không thể đo lường, không có giới hạn.”
Bồ Tát Vô Tận Ý bạch Phật rằng: “Bạch đức Thế Tôn! Bồ Tát Quán Thế Âm đi khắp cõi thế giới Ta-bà này như thế nào? Vì chúng sanh mà thuyết pháp như thế nào? Sức phương tiện hóa hiện ra sao?”
Phật bảo Bồ Tát Vô Tận Ý: “Thiện nam tử! Nếu có những cõi nước mà chúng sanh nơi ấy phải dùng thân Phật mới độ thoát được, Bồ Tát Quán Thế Âm liền hiện ra thân Phật để thuyết pháp.
“Nếu phải dùng thân Phật Bích-chi mới độ thoát được, liền hiện ra thân Phật Bích-chi để thuyết pháp.
“Nếu phải dùng thân Thanh văn mới độ thoát được, liền hiện ra thân Thanh văn để thuyết pháp.
“Nếu phải dùng thân Phạm vương mới độ thoát được, liền hiện ra thân Phạm vương để thuyết pháp.
“Nếu phải dùng thân Đế-thích mới độ thoát được, liền hiện ra thân Đế-thích để thuyết pháp.
“Nếu phải dùng thân Tự tại thiên mới độ thoát được, liền hiện ra thân Tự tại thiên để thuyết pháp.
“Nếu phải dùng thân Đại tự tại thiên mới độ thoát được, liền hiện ra thân Đại tự tại thiên để thuyết pháp.
“Nếu phải dùng thân Thiên đại tướng quân mới độ thoát được, liền hiện ra thân Thiên đại tướng quân để thuyết pháp.
“Nếu phải dùng thân Tỳ-sa-môn mới độ thoát được, liền hiện ra thân Tỳ-sa-môn để thuyết pháp.
“Nếu phải dùng thân tiểu vương mới độ thoát được, liền hiện ra thân tiểu vương để thuyết pháp.
“Nếu phải dùng thân trưởng giả mới độ thoát được, liền hiện ra thân trưởng giả để thuyết pháp.
“Nếu phải dùng thân cư sĩ mới độ thoát được, liền hiện ra thân cư sĩ để thuyết pháp.
“Nếu phải dùng thân tể quan mới độ thoát được, liền hiện ra thân tể quan để thuyết pháp.
“Nếu phải dùng thân bà-la-môn mới độ thoát được, liền hiện ra thân bà-la-môn để thuyết pháp.
“Nếu phải dùng thân tỳ-kheo, tỳ-kheo ni, ưu-bà-tắc, ưu-bà-di mới độ thoát được, liền hiện ra thân tỳ-kheo, tỳ-kheo ni, ưu-bà-tắc, ưu-bà-di để thuyết pháp.
“Nếu phải dùng thân phụ nữ là trưởng giả, cư sĩ, tể quan, bà-la-môn mới độ thoát được, liền hiện ra những thân phụ nữ như vậy để thuyết pháp.
“Nếu phải dùng thân đồng nam, đồng nữ mới độ thoát được, liền hiện ra thân đồng nam, đồng nữ để thuyết pháp.
“Nếu phải dùng những thân trời, người, rồng, dạ-xoa, càn-thát-bà, a-tu-la, ca-lầu-la, khẩn-na-la, ma-hầu-la-già... mới độ thoát được, liền hiện ra những thân như vậy để thuyết pháp.
“Nếu phải dùng thân thần Chấp kim cang mới độ thoát được, liền hiện ra thân thần Chấp kim cang để thuyết pháp.
“Vô Tận Ý! Bồ Tát Quán Thế Âm thành tựu những công đức như vậy, hóa hiện ra đủ loại hình tướng ở khắp các cõi nước mà độ thoát cho chúng sanh. Vì vậy nên các ông nên hết lòng mà cúng dường ngài. Bồ Tát Quán Thế Âm trong những lúc nguy cấp tai ương thường mang đến sự an ổn cho chúng sanh, nên cõi Ta-bà này xưng hiệu ngài là Thí Vô Úy.”
Bồ Tát Vô Tận Ý bạch Phật rằng: “Bạch đức Thế Tôn! Nay con xin cúng dường Bồ Tát Quán Thế Âm.” Liền cởi xâu chuỗi bằng hạt châu anh lạc trị giá trăm ngàn lượng vàng mà dâng lên Bồ Tát Quán Thế Âm, thưa rằng: “Xin ngài nhận lấy món pháp thí trân bảo anh lạc này.”
Bấy giờ, Bồ Tát Quán Thế Âm từ chối chẳng nhận.
Bồ Tát Vô Tận Ý lại thưa rằng: “Xin ngài vì thương đến chúng tôi mà nhận lấy xâu chuỗi anh lạc này.”
Phật bảo Bồ Tát Quán Thế Âm: “Nên thương đến Bồ Tát Vô Tận Ý và Bốn chúng,cùng với các loài trời, người, rồng, dạ-xoa, càn-thát-bà, a-tu-la, ca-lầu-la, khẩn-na-la, ma-hầu-la-già mà thọ nhận chuỗi anh lạc ấy.”
Ngay khi đó, Bồ Tát Quán Thế Âm vì lòng thương đến Bồ Tát Vô Tận Ý và Bốn chúng, cùng với hết thảy các loài trời, rồng, cho đến loài người, loài chẳng phải người... liền thọ nhận chuỗi anh lạc ấy, chia làm hai phần. Một phần cúng dường đức Phật Thích-ca Mâu-ni, một phần cúng dường tháp Phật Đa Bảo.
“Vô Tận Ý! Bồ Tát Quán Thế Âm có sức thần tự tại hóa hiện khắp cõi thế giới Ta-bà.”
Bấy giờ, Bồ Tát Vô Tận Ý đọc kệ thưa hỏi rằng:
“Đức ThếTôn đủ đầy diệu tướng,
Con nay xin thưa hỏi đôi lần.
Có BồTát tên Quán ThếÂm,
Nhân duyên gì xưng danh hiệu ấy?”
Đức ThếTôn đủ đầy diệu tướng,
Kệđáp rằng: “Ông hãy lắng nghe,
BồTát Quán ThếÂm hạnh nguyện,
Cũng rộng sâu nhưbiển, nhưtrời.
Khéo hóa hiện nơi nơi, chốn chốn,
Trải bao đời dễbiết hết sao?
Vốn đã gặp muôn ngàn đức Phật,
Phát khởi lời nguyện lớn sạch trong.
Ta nay sẽvì ông lược nói:
Dù nghe tên hay được thấy người,
Trong tâm niệm tưởng hoài không dứt,
Liền diệt đi khổnạn muôn phần.
Hoặc có người khởi tâm hãm hại
Đem bỏvào hầm lửa đốt thiêu.
Nhờsức niệm Quán Âm cứu độ,
Hầm lửa kia liền hóa ao lành.
Hoặc trôi dạt giữa vùng biển cả,
Gặp quỷ, thần, rồng, cá khốn nguy.
Nhờsức niệm Quán Âm cứu độ,
Sóng dữkia chẳng thểhại mình.
Hoặc từtrên đỉnh núi Tu-di,
Bịkẻác đẩy xô rơi xuống.
Nhờsức niệm Quán Âm cứu độ,
Nhưmặt trời vững giữa hưkhông.
Hoặc bịkẻác tâm rượt đuổi,
Trốn chạy vào tận núi Kim cang.
Nhờsức niệm Quán Âm cứu độ,
Dù mảy lông chẳng tổn hại gì.
Hoặc gặp phải những phường giặc cướp,
Cầm gậy dao chỉchực hại người.
Nhờsức niệm Quán Âm cứu độ,
Giặc cướp kia liền khởi lòng lành.
Hoặc bịnạn vua quan hãm hại,
Chịu thọhình sắp phải đầu rơi.
Nhờsức niệm Quán Âm cứu độ,
Đao kiếm liền tựhủy hoại ngay.
Hoặc chịu những oan khiên tù ngục,
Phải gông cùm xiềng xích tay chân.
Nhờsức niệm Quán Âm cứu độ,
Liền tựnhiên được thoát ngục tù.
Hoặc bịnhững tà ma chú thuật,
Thuốc độc dùng làm hại đến thân.
Nhờsức niệm Quán Âm cứu độ,
Tai ách kia trảlại cho người.
Hoặc gặp phải nạn tai la-sát,
Với quỷthần, rồng độc hiểm nguy.
Nhờsức niệm Quán Âm cứu độ,
Hết thảy đều chẳng hại đến thân.
Hoặc bịhại bởi loài thú dữ,
Lấy vuốt, nanh đe dọa khiếp hồn.
Nhờsức niệm Quán Âm cứu độ,
Thú dữkia liền phải chạy xa.
Hoặc có những rắn, trăn, rết dữ,
Khí độc phun nhưlửa khói xông.
Nhờsức niệm Quán Âm cứu độ,
Theo âm thanh liền tựphản hồi.
Hoặc gặp lúc gió giông sấm dậy,
Mưa ngập trời nước lũtrào dâng.
Nhờsức niệm Quán Âm cứu độ,
Ngay tức thời hết thảy tiêu tan.
Chúng sanh gặp biết bao khổnạn,
Bao hiểm nguy rình rập quanh mình.
Sức thần của Quán Âm diệu trí,
Thường cứu nguy bạt khổthếgian.
Đầy đủsức thần thông biến hóa,
Lại rộng tu phương tiện trí minh.
Gần xa khắp mười phương cõi nước,
Chẳng nơi nào ngài chẳng hiện thân.
Các đường dữsúc sanh, ngạquỷ,
Hoặc là nơi địa ngục khốn cùng.
Chịu những khổsanh, già, bệnh, chết,
Quán Âm liền cứu vớt dần cho.
Chỗniệm tưởng sạch trong, chân thật,
Trí huệthêm rộng lớn bao la,
Lòng lân mẫn xót thương tất cả,
Khiến chúng nhân thường lễbái ngài.
Hào quang ngài sáng trong thanh tịnh,
Nhưmặt trời phá sạch tối tăm.
Thường trừđược nạn tai gió lửa,
Chiếu soi cùng chốn chốn thếgian.
Thểlòng bi rền nhưsấm động,
Diệu ý từmây lớn chởche.
Đổmưa Pháp cam lồkhắp cõi,
Dập tắt liền phiền não lửa kia.
Tranh giành nhau đến trước cửa quan,
Hoặc giữa chốn trận tiền run rẩy.
Nhờsức niệm Quán Âm cứu độ,
Hết thảy điều oán hận lùi xa.
Tiếng vi diệu, nghe lời cầu cứu,
Tiếng cõi trời, nhưsóng biển dâng.
Vượt xa những âm thanh thếtục,
Nên người người hãy nhớniệm xưng.
Khi niệm tưởng chớsanh nghi ngại,
Quán ThếÂm bậc thánh trong lành.
Giữa những chốn nguy nan, ách nạn,
Thường vì người cứu độchởche.
Đã thành tựu đủđầy công đức,
Dùng mắt lành quán sát chúng sanh.
Phước tích tụvô biên nhưbiển,
Khắp trời người nên lễlạy chung.”
Bấy giờ, Bồ Tát Trì Địa từ chỗ ngồi liền đứng dậy, bạch Phật rằng: “Bạch Thế Tôn! Nếu có chúng sanh nào được nghe phẩm kinh nói về sức thần thông tự tại hóa hiện khắp mọi nhà của Bồ Tát Quán Thế Âm này, nên biết rằng chỗ công đức của người ấy thật không phải ít.”
Khi Phật thuyết phẩm kinh Phổ Môn này rồi, trong chúng hội có tám vạn bốn ngàn chúng sanh đều phát tâm vô thượng Bồ-đề cầu quả vị Phật.
CHÚ GIẢI
Phẩm Phổ Môn này là phẩm thứ 25 trong kinh Diệu Pháp Liên Hoa, gọi đầy đủ là Quán Thế Âm Bồ Tát Phổ Môn Phẩm, gọi tắt là Phổ Môn Phẩm. Trong khi tụng niệm, Phật tử vẫn thường gọi là kinh Phổ môn. “Lúc ấy” là chỉ cho thời điểm bắt đầu nói phẩm kinh này.
Tam thiên đại thiên thế giới: cũng tức là một đại thiên thế giới. Theo ghi chép trong kinh điển, cứ 1.000 thế giới hợp lại thành một tiểu thiên thế giới; 1.000 tiểu thế giới hợp lại thành một trung thiên thế giới; 1.000 trung thiên thế giới hợp lại thành một đại thiên thế giới. Như vậy, mỗi đại thiên thế giới bao gồm 1.000.000.000 thế giới, được nhân bởi ba lần 1.000 (thiên) nên cũng gọi là tam thiên đại thiên thế giới. Khái niệm này thường được hiểu một cách tượng trưng hơn là những số đếm chính xác. Vì thế, tam thiên đại thiên thế giới ở đây có thể hiểu là đầy khắp cả mọi nơi, đâu đâu cũng có...
Đây là cách nói biểu trưng, cho thấy số lượng rất nhiều. Số cát của một sông Hằng, còn không kể xiết, huống chi đến sáu mươi hai ức sông Hằng?
Tiếng Phạn là Prabhūtaratna, dịch âm là Bào-hưu La-lan, dịch nghĩa là Đa Bảo Phật, Bảo Thắng Phật, Đại Bảo Phật, hay Đa Bảo Như lai. Trong phẩm thứ 11 trước đó (phẩm Hiện bảo tháp, kinh Diệu Pháp Liên Hoa), tháp Phật Đa Bảo vừa hóa hiện trước mặt đại chúng, nên Bồ Tát Quán Thế Âm nhân đó cúng dường tháp Phật.