Giáo Án Trường Bộ Kinh (do Sư Sán Nhiên biên soạn năm 1990)

Giáo Án Trường Bộ Kinh

Ấn Bản 2011

Đại Đức Giáo Thọ Sán Nhiên biên soạn (1990) và hiệu đính (2011)

Tâm Pháp Thiền Viện Saddhamma Meditation Society 574 Willow Brook Road Bumpass, VA 23024

Kỳ Viên Tự Jetavana Vihara

1400 Madison Street Northwest Washington, D.C. 20011

Phone: 202-882-6054

Giới Thiệu Tổng Quát Về Trường Bộ Kinh

Trường Bộ Kinh có 34 bài kinh, với mỗi bài kinh có nội dung rất dài, đề cập trọn đủ một vấn đề, và không lệ thuộc vào bộ kinh nào khác.

Tên gọi của mỗi một bài kinh:

1. Kinh BRAHMAJÀLA – Kinh Phạm Võng
2. Kinh SÀMAÑÑAPHALA – Kinh Sa Môn Quả
3. Kinh AMBATTHA – Kinh A Ma Trú
4. Kinh SONADANDA – Kinh Chủng Đức
5. Kinh KÙTADANTA – Kinh Cửu La Đàn Đầu
6. Kinh MAHÀLI – Kinh Ma Ha Lê
7. Kinh JALIYA – Kinh Xá Lợi
8. Kinh KASSAPA SÌHANÀDA – Kinh Ca Diếp Sư Tử Hống
9. Kinh POTTHAPÀDA – Kinh Bố Thác Bà Lậu
10. Kinh SUBHA – Kinh Tu Bà
11. Kinh KEVADHA – Kinh Kiên Cố
12. Kinh LOHICCA – Kinh Lô Giá
13. Kinh TEVIJJA – Kinh Tam Minh
14. Kinh MAHÀPADÀNA – Kinh Đại Bổn
15. Kinh MAHÀNIDÀNA – Kinh Đại Duyên
16. Kinh MAHÀPARINIBBÀNA – Kinh Đại Viên Tịch Níp Bàn
17. Kinh MAHÀ SUDASSANA – Kinh Đại Thiện Kiến Vương
18. Kinh JANAVASABHA – Kinh Xà Ni Sa
19. Kinh MAHÀGOVINDA – Kinh Đại Diễn Tôn
20. Kinh MAHÀSAMAYA – Kinh Đại Hội
21. Kinh SAKKAPANHÀ – Kinh Đế Thích Sở Vấn
22. Kinh MAHÀSATIPATTHÀNA – Kinh Đại Niệm Xứ
23. Kinh PÀYÀSI – Kinh Tệ Túc
24. Kinh PÀTIKA – Kinh Ba Lê
25. Kinh UDAMBARIKÀ SÌHANÀDA – Kinh Ưu Đàm Bà La Sư Tử Hống
26. Kinh CAKKAVATI SÌHANÀDA – Kinh Chuyển Luân Thánh Vương Sư Tử Hống
27. Kinh AGGAÑÑA – Kinh Khởi Thế Nhân Bổn
28. Kinh SAMPASÀDANIYA – Kinh Tự Hoan Hỷ
29. Kinh PÀSÀDIKA – Kinh Thanh Tịnh
30. Kinh LAKKHANA – Kinh Tướng Trạng
31. Kinh SIGÀLOVÀDA – Kinh Giáo Thọ Thi Ca La Việt
32. Kinh ATÀNÀTIYA – Kinh A Sá Năng Chí
33. Kinh SANGÌTI – Kinh Phúng Tụng
34. Kinh DASUTTARA – Kinh Thập Thượng

Ba bài kinh đầu tiên, Kinh Phạm Võng, Kinh Sa Môn Quả, và Kinh A Ma Trú, là những bài kinh quan trọng bậc nhất trong Trường Bộ Kinh.

Bài kinh Phạm Võng giới thiệu 62 Tà Kiến của các ngoại đạo đương thời, gián tiếp đặt đạo Phật ra ngoài các tà thuyết trên, và xác minh lập trường của đức Phật đối với các vấn đề vũ trụ và nhân sinh. Kinh này cũng đề cập đến Giới của đức Phật,  từ Tiểu Giới đến Đại Giới, gián tiếp so sánh đời sống xa hoa phù phiếm của các Sa Môn, Bà La Môn đương thời với đời sống giản dị giải thoát của đức Thế Tôn. Cũng chính trong bài kinh này, đức Phật nói, chỉ có kẻ vô văn phàm phu mới tán thán giới đức, còn bậc thiện trí thì tán thán trí đức của Ngài. Và chính nhờ vào trí đức, đức Phật đã tóm thâu hết thảy mọi tà thuyết hiện hữu trong đời và truy nguyên căn nhân cùng động lực của mọi tà thuyết.

Bài kinh Sa Môn Quả giới thiệu thứ bậc của một vị xuất gia theo đức Phật, từ khi mới bước chân vào Thiền Môn cho đến khi thành đạt Đạo Quả. Kinh này khéo hệ thống hóa sự tu hành của một vị Sa Môn một cách rõ ràng và mạch lạc, cũng như trình bày những kết quả tốt đẹp và thiết thực do hạnh Sa Môn mang đến.

Bài kinh A Ma Trú bênh vực cho sự bình đẳng giai cấp và bác bỏ nền thống trị giai cấp của Bà La Môn. Qua bài kinh này, đức Phật nhấn mạnh địa vị con người, không thể bằng cứ vào giai cấp, mà phải dựa trên nền tảng giới đức và trí đức của con người.

Với mười bài kinh tiếp theo (từ bài thứ 4 đến 13), thì bài kinh Tu Bà với đại đức Ànanda, nói đến phương pháp tu hành của Sa Môn Gotama sau khi đức Phật vừa mới viên tịch Níp Bàn, tương tự như nội dung của bài kinh Sa Môn Quả, và phân loại theo ba pháp Vô Lậu Học, Giới – Định – Tuệ. Chín bài kinh nối tiếp nêu lên những quan điểm và thái độ của đức Phật đối với những vấn đề xã hội Ấn Độ đương thời, sùng tín nhiệt thành, bất khả thuyết, khổ hạnh, linh hồn, thần thông biến hóa, Phạm Thiên cùng con đường đưa đến Phạm Thiên, và thái độ ích kỷ không thuyết giáo.

Mười bài kinh tiếp theo (từ bài thứ 14 đến 23) đề cập đến giáo lý thuần túy, với Liên Quan Tương Sinh trình bày về 12 lý duyên khởi. Bài kinh Đại Niệm Xứ đề cập đến phương pháp tu hành và nêu lên nét đặc trưng độc nhất đưa đến giải thoát. Bài kinh Viên Tịch Níp Bàn diễn tả lại những ngày cuối cùng của đức Phật và cuộc hành trình tối hậu suốt ba tháng trường, từ thành Vương Xá đi qua các thành phố lớn nhỏ, cuối cùng đến Kusinarà và viên tịch Níp Bàn, mang một tầm vóc lịch sử rất có giá trị trên con đường truyền giáo của Ngài, v.v…

Tiếp theo là những bài kinh khuyến khích đời sống tu tập của các vị tỳ khưu, hãy tự sống với chính mình, là ngọn đuốc cho chính mình, và giữ gìn oai nghi chánh hạnh. Phủ nhận giá trị tối thượng của giai cấp Bà La Môn và xác nhận sự bình đẳng của bốn giai cấp theo hành vi Thiện Ác của mình. Lấy Chánh Pháp là vị tối thượng, dù là thuộc giai cấp nào đi nữa, vì Pháp là tối thượng.

Bài kinh Tự Hoan Hỷ nói lên lòng tin tưởng vô biên của đại đức Xá Lợi Phất đối với đức Phật bởi vì đại đức Xá Lợi Phất biết đến truyền thống Chánh Pháp, tất cả bậc Chánh Đẳng Giác đã diệt trừ Ngũ Triền Cái, an trú trong Tứ Niệm Xứ, tu hạnh Thất Giác Chi, và chứng đắc Vô Thượng Giác.

Với bài kinh Thanh Tịnh, đức Phật khuyên chư tỳ khưu nên sống hòa hợp, dung hòa, tương thân tương kính, không nên tranh chấp cãi cọ với nhau.

Với bài kinh Giáo Thọ Thi Ca La Việt, đức Phật giải thích ý nghĩa và giá trị trong việc lễ bái Lục Phương, là diệt trừ bốn nghiệp phiền não, không làm điều ác theo bốn lý do, không theo sáu nguyên nhân phung phí tài sản. Đức Phật giải thích rõ ràng từng phương một trong Lục Phương. Phương Đông chỉ cho Cha Mẹ – Con Cái, phương Nam chỉ cho Thầy – Trò, phương Tây chỉ cho Vợ – Chồng, phương Bắc chỉ cho Bạn Hữu, phương Dưới chỉ cho Chủ – Tớ, và phương Trên chỉ cho Sa Môn – Bà La Môn. Chính những sự đối xử tương xứng tạo ra sự an lạc, hoan hỷ cho cả Lục Phương.

Với bài kinh A Sá Năng Chí, được đức Phật thuận ý, vua Tỳ Sa Môn giới thiệu học chú (kàthà) để khởi lòng tin cho hàng Dạ Xoa và cũng để che chở hộ trì Tứ Chúng.

Hai bài kinh cuối cùng, Kinh Phúng Tụng và Kinh Thập Thượng, do đại đức Xá Lợi Phất thuyết giảng với các Pháp Số từ một đến mười, tóm lược và giải thích các Pháp mà đức Phật đã khéo thuyết giảng, phân loại từ một chi Pháp đến mười chi Pháp, với mục đích ôn lại những lời giảng dạy của đức Phật cho được tròn đủ, không thiếu sót, và tránh khỏi sự tranh luận. Hai bài kinh cuối này rất quan trọng  vì mở đầu cho các học giả được thuận duyên tu học Tạng Vô Tỷ Pháp (Abhidhamma) sau này.

Xuyên qua 34 bài kinh thuộc Trường Bô Kinh, học giả hội túc duyên sẽ lãnh hội nhiều lợi lạc trong việc tu học và trau giồi trí tuệ, ngõ hầu tiến tới Đạo Quả giải thoát Níp Bàn.