Kinh Nền Tảng Đức Tin (Kamala Sutta) được đưa vào đề thi chuyên Văn lớp 10

KINH NỀN TẢNG ĐỨC TIN (KINH KĀLĀMA)
ĐƯỢC ĐƯA VÀO ĐỀ THI CHUYÊN VĂN LỚP 10
Thích Nhật Từ

Tôi ngỏ lời tán dương người ra đề thi chuyên Văn vào lớp 10 Trường Trung học Thực hành thuộc Đại học Sư phạm TP.HCM đã mạnh dạn trích một đoạn kinh Phật đưa vào đề thi chuyên văn, ngày 6-6-2019. Mặc dù nội dung câu này hay hơn nhưng chỉ được 4/10 điểm so với câu thứ hai có nội dung đơn giản hơn lại được 6/10 điểm, đề thi chuyên Văn này phản ánh nhu cầu sử dụng “lý trí” trong cách tiếp cận thông tin/ sự kiện và đánh giá giá trị chân lý của các thông tin, theo tinh thần Phật dạy.

Tiếc là người ra đề thi không trích dẫn trực tiếp từ các bản dịch của Kinh Kalama. Thay vào đó, người ra đề thi dẫn lại đoạn kinh theo Dzogchen Ponlop trong tác phẩm “Đường đến cuộc cách mạng tâm thức.”

Hòa thượng Thích Minh Châu là người Việt Nam đầu tiên dịch kinh này ra tiếng Việt vào năm 1988. Kinh có tựa đề trong bản dịch của HT. Thích Minh Châu là “Các vị ở Kesaputta”, thuộc phân đoạn 65, trong Kinh Tăng Chi, III. 539-543. Xuất xứ trong bản Pāli là A. I. 189-92 thuộc Hội Thánh Điển Pāli, vương quốc Anh.

Năm 1992-94, khi biên soạn và ấn tống quyển “Kinh tụng hằng ngày” gồm 49 kinh căn bản, tôi đã tham khảo bản dịch tiếng Anh “Those of Kesaputta” thuộc The Book of Gradual Sayings (I. 170-5), biên tập bản dịch tiếng Việt, đưa vào vị trí thứ 5 của quyển “Kinh tụng hằng ngày”(1). Dựa vào nội dung bài kinh, tôi đặt tựa đề mới của kinh này là “Kinh nền tảng đức tin”. Khi tuyển dịch và ấn tống quyển “Kinh Phật cho người tại gia” vào năm 2013, tôi đưa “Kinh nền tảng đức tin” vào vị trí thứ 34 của nghi thức (2). Nói cách khác, tôi là người Việt Nam đầu tiên đưa Kinh nền tảng đức tin vào nghi thức đọc tụng hàng đêm tại các chùa Việt Nam, từ năm 1994, góp phần giới thiệu đặc điểm niềm tin lý trí của Phật giáo, vốn khác và vượt lên trên niềm tin tôn giáo nhất thần và đa thần. Ấn bản sách nói của bài Kinh này có thể truy cập tại: https://www.youtube.com/watch?...

Nhân sự kiện dân chúng Kālāma hoang mang về sự kiện nhiều nhà tôn giáo ca ngợi tôn chỉ của mình trong khi hết lời chỉ trích tôn giáo khác, thỉnh cầu Phật dạy dỗ. Đức Phật đã tuyên nói về mười nền tảng của một đức tin chân chính. Đức Phật khuyên mọi người sống với lý trí, không nên vội tin bất cứ điều gì, chỉ vì điều đó là: (1) truyền thuyết, (2) truyền thống, (3) tuyên truyền, (4) kinh điển, (5) lý luận logic, (6) phù hợp lập trường mình, (7) không đủ bằng chứng, (8) phù hợp định kiến của mình, (9) có thế lực ủng hộ, (10) các đạo sư hay nhà lãnh đạo tôn giáo nói.

Bên cạnh mười nền tảng này làm thước đo chân lý đúng sai, đức Phật còn khuyên mọi người nên suy nghĩ thật chín chắn, thể nghiệm giá trị đạo đức và lợi ích của nó trước khi nên tin theo một điều gì. Chỉ khi nào, sau khi kiểm nghiệm, điều nào nếu ứng dụng sẽ mang lại lợi ích, phúc lợi, an lạc cho mình và người ở hiện tại cũng như tương lai thì hãy tin theo. Ngược lại, hãy đặt vấn đề và từ chối chúng.

Có thể nói đây là nền tảng của một niềm tin khoa học, một niềm tin có trí tuệ, một niềm tin cần thiết cho sự tu học của tất cả những ai muốn hướng mình đến an lạc và giải thoát chân chánh.

Trong 10 điều Phật dạy, đề thi trích lại còn 5 điều. Đối với học sinh chuyên Văn lớp 10 thì đoạn kinh Kalama này quá cao, quá khó. Nội dung kinh Kalama này thích hợp với đề thi tuyển sinh Đại học hơn. Dù sao việc đưa đoạn kinh Phật vào đề thi văn dù chưa phù hợp cấp học và trình độ học sinh vẫn đáng được khích lệ và trân trọng.

Hy vọng, từ năm 2019 này trở đi, có nhiều thầy cô giáo mạnh dạn đưa lời Phật dạy vào các đề thi của các trường nhằm giúp học sinh và sinh viên có cơ hội tư duy và ứng dụng lời Phật dạy trong cuộc sống.


GHI CHÚ
(i) http://www.buddhismtoday.com/viet/nghithuc/kinhtunghangngay5.htm
(ii) http://www.daophatngaynay.com/vn/tu-sach-dao-phat-ngay-nay/15953-b-phan-chanh-kinh-cac-kinh-ve-triet-ly-34-kinh-nen-tang-duc-tin.html