Kho tàng Chân Lý
được tìm thấy trong kinh Pháp Cú (Dhammapada)
Lời thưa:
Bài viết này có được nhờ một thói quen mà người viết được tu tập và thực hành trong suốt hai năm nay với Giảng Sư TT Thích Nguyên Tạng khởi đầu cho việc ban pháp nhủ từ Chánh Pháp của Đức Thế Tôn qua Pháp thoại online đưới hình thức livestream trong những ngày Melbourne bị phong tỏa vì đại dịch Covid !9. Thấm thoát thời gian ấy đến nay vừa tròn đủ hai năm tính từ ngày 6/3/2020.
Chợt nhận ra có một sự trùng hợp lạ kỳ vì mình cũng vừa xong ôn lại phẩm cuối cùng thứ 26 BÀ LA MÔN của Kinh Pháp Cú vài hôm trước và cứ in nhớ trong đầu câu kệ 392 như sau :
Trước nhờ ai chỉ ta vào cửa
Hiểu sâu chánh pháp Như lai dạy
Hãy trang trọng đảnh lễ người ấy
Như Bà La môn thờ thần lửa
Đấy là tích truyện nói về Ngài Xá Lợi Phất hằng đêm đã hướng về nơi Ngài Assaji để lễ lạy trước khi đi nghỉ. (người đã dạy cho Ngài Xá Lợi Phất về lý duyên khởi rằng :
Muôn pháp do nhân duyên sanh
Cũng do nhân duyên mà diệt
Thầy Ta, Phật đại sa môn
Thường dạy rõ như thế !)
Cũng cần nhắc lại Ngài Asaaji là một trong 5 vị tỳ kheo trong nhóm Ngài Kiều Trần Như đã từng tu khổ hạnh với Đức Phật và sau đó đã chứng đắc A-la-hán sau bài kinh Vô Ngã Tướng nói về Lý duyên khởi và trở thành 5 đệ tử đầu tiên của Đức Phật và từ đấy thành lập Tăng đoàn.
Kính tri ân Giảng Sư TT Thích Nguyên Tạng với sự cảm niệm sâu sắc vì đã giúp con tu tập theo ngõ thính pháp và tự trình pháp sau khi chú tâm lĩnh hội những bài pháp thoại MP4 về Kinh Pháp Cú trong hơn 80 giờ mà niềm hỷ lạc vẫn theo suốt sau đó nhiều ngày để hôm nay xin được chia sẻ về toàn bộ phẩm thứ 26 của kinh Pháp Cú BÀ LA MÔN, trong đó tinh yếu của phương pháp tu tập để đạt đạo quả được kết nối từ việc tu tập Thiền Chỉ và Thiền Quán cùng với Bát Chánh Đạo được Đức Phật nói kệ cho Chư Tỳ Kheo mà kệ tiêu biểu nhất có thể xem là đáng ghi nhớ nhất trong phẩm này....để chiêm nghiệm và thực hành, theo thiển ý của hậu học đó là kệ 384 như sau:
Khi an trú hai pháp Chỉ, Quán
Bà La Môn có trí
Đến được Bờ bên kia
Mọi kiết sử đã dứt sạch
Kính dâng Thầy Nguyên Tạng và các bạn trong Đạo Tràng Quảng Đức với cái nhìn của người Phật Tử đã được un đúc trong những kệ Pháp Cú thường đọc trong những thời thỉnh chuông Khuya và Tối vẫn được livestream hàng ngày trên Facebook trang nhaquangduc.
Ân Giáo Thọ dẫu một ngày kính xin tạc dạ
Thật thượng duyên nghe Pháp thoại trọn hai năm
Gương Ngài Xá Lợi Phất, thượng trí Thanh Văn
Đảnh lễ Thượng Tọa Giảng Sư, mỗi lần chia sẻ
Thế kỷ hiện đại công nghệ xuất hiện Tăng tài, trẻ
“Phật Giáo Khắp Thế Giới” tác phẩm đầu tay
Từ năm 2001 đã thực hiện trình bày
Liên tục từ đấy... biên dịch, khảo cứu góp phần hoằng pháp
Đại duyên cho ai đã được Ngài mời cộng tác
(Huệ Hương)
Kính mời nghe các bài giảng của TT Nguyên Tạng về Tổ Sư Thiền
Nào chúng ta cùng nhau chia sẻ nhé, người viết cũng xin thú nhận rằng tài liệu chú giải về kinh Pháp Cú có được từ 2002 do Cư Sĩ Thiện Nhựt/ Canada biên soạn và 26 bài pháp thoại Kinh Pháp Cú từ Giáo Án của Sư Sán Nhiên giảng từ 2016 tại Washington DC nay mới phát sóng lại trên YouTube.
Với phương tiện sẵn có, với trình độ căn cơ còn yếu kém của riêng cá nhân người viết, nhưng rất nhiệt tình muốn được sự chỉ dạy từ những bậc hiền trí, HH chỉ hy vọng nếu có sai sót kính xin Thầy, các bạn và đọc giả niệm tình tha thứ cho và xin hứa sẽ học hỏi thêm từ những lời giáo huấn .
Kính đa tạ.
Nào ...Chúng ta cùng đọc Phẩm Bà la Môn nhé....Như đã nói ở trên đây là Phẩm thứ 26 và là Phẩm cuối cùng trong kinh Pháp Cú gồm câu kệ 383 đến câu kệ 423.
Như ai trong chúng ta đều đã biết.... Ấn Độ cho đến nay vẫn còn là một xã hội với sự phân chia giai cấp mà đứng đầu là Giới Bà La Môn còn gọi là Phạm Chí ( giai cấp tu sĩ xưa) vượt hơn cả giai cấp Sát đế Lợi hàng vua chúa. Nhưng trong kinh Pháp Cú, Đức Phật chỉ dùng từ Bà la Môn để chỉ các bậc tu hành phạm hạnh đã chứng đắc đạo quả A-La- Hán sau khi đã diệt được 10 kiết sử tuần tự qua 4 giai đoạn :
1- Quả vị Dự Lưu Tu Đà Hoàn ( khi diệt trừ được Thân kiến, Hoài nghi, Giới cấm thủ) còn trở lại luân hồi trong 7 kiếp tái sinh .
2- Quả vị Tư Đà Hàm – Nhất Lai sẽ tái sinh lại trong cõi người một lần nữa thôi ( khi đã diệt được thêm Tham thô và Sân thô).
3- Quả vị A Na Hàm --Bất Lai Không còn trở lại cõi Ta Bà nữa, được về cõi trời Ngũ Tịnh Cư Thiên ( khi đã diệt hoàn toàn Tham tế và Sân tế),
4- A La Hán - bậc Vô Sanh -bậc phạm hạnh đã cắt đứt các phiền não trong tâm, ( chẳng còn tham, sân, si, mạn, nghi, tà kiến, tận diệt được ái dục ) và đã hoàn thành con đường Đạo đế tận diệt những nguyên nhân gây ra Khổ đau .... đã tháo gỡ hết mọi trói buộc nên lúc nào cũng tự tại an nhiên.
Điều này được thấy qua các câu kệ sau đây khi Phật chỉ day cho cho các tỳ khưu
Kệ 385_ Người chẳng chấp bờ này bờ nọ
Cả hai bờ chẳng chấp Có, chấp Không
Thoát ly phiền não đoạn tận trói buộc
Như Lai gọi Bà La Môn
Kệ 386_ Người hành Thiền, ẩn cư vô nhiễm
Thoát ly lậu hoặc, nhiệm vụ xong
Thành đạt được mục đích tối tôn
Như Lai gọi Bà La Môn
Kệ 391_ Với người...ác nghiệp chẳng tạo Nhân
Bằng thân, bằng miệng, hoặc bằng ý
Tự điều phục trong ba lời ấy
Như Lai gọi Bà La Môn
Kệ 397_ Người đã cắt đứt mọi kiết sử
Chẳng còn sợ hãi, chẳng đắm trước
Thoát khỏi mọi ràng buộc
Như Lai gọi Bà La Môn
Xuyên suốt từ lúc bắt đầu vào phẩm Bà La Môn, Đức Phật đã khẳng định, khi có một người giai cấp Bà La môn đến chất vấn vì sao Đức Phât gọi đệ tử thượng trí của Ngài đã chứng đắc A la Hán là Bà la Môn bất chấp giai cấp của họ :
“ Ta chẳng gọi Bà La Môn những người sanh ra trong giai cấp này, với Ta những ai đã dẹp xong các lậu hoặc , cắt đứt sự luyến ái trong cuộc đời( Dục ái-Sắc ái-Vô sắc ái )... chứng quả vị A La Hán ta gọi người ấy là Bà La Môn.”
Và để khuyến khích những ai có lòng ham muốn được đề cao với tên gọi Bà La Môn ( xứng danh mình từng sanh được vào giai cấp cao quý trọng vọng đó.)..hãy nghe kệ 383, kệ 393, kệ 396 như sau:
Kệ 383_ Này Bà La Môn,
Hãy tinh tấn đoạn dòng ái dục
Lìa bỏ vật chất thú vui
Các hành hoại diệt đã thấu rõ
Hãy làm người chứng đắc vô vi
Kệ 396_ Như Lai chẳng gọi Bà La Môn
Kẻ từ bụng mẹ Phạm Chí sinh ra
Nếu Tâm còn phiền não
Phàm Phu tên ấy mà
Người thoát ly ái luyến, não phiền
Như Lai gọi là Bà la Môn
Kệ 393 _ Đâu vì giai cấp, họ hàng, tóc bện
Mà được trở thành Ba La Môn
Chỉ ai CHÂN, CHÁNH,TỊNH
Người ấy đúng thật Bà La Môn
Như vậy Đức Phật khẳng định ở đây :CHÂN là hiểu rõ Chân lý của Tứ Thánh Đế , CHÁNH là theo đúng con đường Bát Chánh Đạo và TỊNH là sống cuộc đời thanh tịnh của bậc sa môn
Ngoài ra khi nhìn thấy các cuộc chơi đấu trâu của hạng giai cấp cao , Đức Phật đã dạy đệ tử mình như sau : “ Này Chư Tỳ Kheo, các sợi dây buộc trâu mà ta nhìn thấy đó, thật ra cũng dễ tháo gỡ , cũng dễ bứt đứt nhưng này Chư Tỳ Kheo các sợi đai SÂN HẬN với dây cương THAM ÁI ở bên trong Tâm rất khó tháo . Này các Tỳ Kheo , hãy cố găng cắt bỏ nó đi” .
Chắc hẳn chúng ta sẽ rơi lệ khi nghe câu kệ 398, 400 như nghe lời một người cha rất thiết tha dạy dỗ con mình với nhữnglời ẩn sâu trong trái tim thuần hậu khi thấy các con mình sẽ sa vào nơi nguy khốn ...
Kệ 398 _ Bỏ đai da SÂN, cắt dây cương THAM ÁI
Chặt dây Tà Kiến, phụ tùng Thùy Miên
Phá chốt VÔ MINH, giác ngộ an nhiên
Như Lai gọi Bà La Môn từ đấy
Kệ 400 _ Chẳng Sân hận làm tròn bổn phận
Tham ái tận , Giới hạnh trang nghiêm
Thân này là chót,
Nhiếp phục các căn thuần viên
Như Lai gọi Bà La Môn ...tên
Và còn nhiều nhiều nữa nhưng người viết xin trở về câu kệ 384 được gọi là tinh yếu nhất trong phẩm 26 này vì nó bao trùm cảc phương pháp tu tập để thành đạt đạo quả và xứng danh Bà La Môn .
Khi an trú hai pháp Chỉ, Quán
Bà La Môn có trí
Đến được Bờ bên kia
Mọi kiết sử đã dứt sạch
Thế nào là Hai Pháp Thiền Chỉ và Thiền Quán ? Tại sao chỉ cần hai pháp này thôi là đã được đến bờ kia ( Đáo bỉ ngạn- Bờ giác ) ? Phải chăng 10 kiết sử đã đoạn tận đều tập trung trong Thiền quán ( Vipassana ) khi quán thân, thọ, tâm, pháp .và nhìn ra được thực tướng của vạn pháp đều nằm trong Tam Pháp Ấn ( VÔ THUỜNG- KHỔ - VÔ NGÃ) .
Vậy thì cùng xem lại sự liên hệ giữa Thiền Chỉ và Thiền Quán mà những bài về Tổ Sư Thiền được Giảng Sư TT Thích Nguyên Tạng thường nhắc đến trong hành trạng các Ngài, vì
hai phương pháp Thiền này có chức năng và nhiệm vụ khác nhau
THIỀN CHỈ làm dừng lại các dục và bất thiện pháp, đưa đến sự hỷ, lạc, nhất tâm;
trong lúc THIỀN QUÁN nhờ quan sát sự vật hiện tượng như thật mà đoạn trừ vô minh phiền não đưa đến trí tuệ giải thoát.
THIỀN CHỈ và THIỀN QUÁN được so sánh với các cặp sứ giả nhanh nhất (Sīghaṃ dūtayugaṃ), người đã mang thông điệp của sự thật, đó là, Niết-bàn cảnh giới của Phật, tức là các khoa về chánh niệm (sati) là người gác cửa sáu giác quan (phòng hộ sáu căn môn), và Bát Chánh đạo là con đường dẫn đến niết bàn.
Mục đích của thiền chỉ là để an định tâm trí, không để tâm phân tán loạn động (vikshepa). Bản chất của thiền quán là để nhìn thấy sự thật như nó là (ānupassanā).
Cả hai cùng nhau hành động như một thực thể duy nhất hài hòa như là cách để đạt đến Niết-bàn.
Thiền chỉ có nhiệm vụ thâu gom vọng tưởng lại, còn thiền quán có công năng chặt đứt phiền não.
(trích đoạn lại trong loạt bài trình pháp về Tổ Sư Thiền khi nghe pháp thoại của Giảng Sư )
Lời kết :
Với 40 câu kệ trong phẩm Bà La Môn chúng ta sẽ ôn lại hết các phương pháp đoạn trừ phiền não bằng cách đoạn dần từ 3 kiết sử Thân kiến, Hoài Nghi, Giới cấm thủ để tiến dần lên theo năm tháng và với sự kiên trì nhiều năm hạ thủ công phu....Kính chúc quý đạo hữu sẽ có ngay trong hiện đời hay nhiều kiếp tái sinh được một lần xứng danh Bà La Môn ...tên gọi.
Kính hy vọng lắm thay với những ai đang Thấy Pháp diễn lên theo Thành, Trụ, Hoại, Diệt và chiêm nghiệm được nghiệp báo mình đang diễn ra theo cấp độ nào để luôn trong Chánh niệm Tỉnh Giác mà tu bồi thêm Phước hữu lậu và vô lậu.
Kính nguyện hồi hướng công đức tu tập xin làm duyên lành dẫn dắt con và quý đạo hữu thân thương cùng chung dạo tràng và Thầy Tổ nhất là Ân Sư một ngày nào đó... chứng đắc đạo quả diệt được mọi phiền não trầm luân.
NAM MÔ BỔN SƯ THÍCH CA MÂU NI PHẬT
NAMO TASSA BHAGAVATO ARAHATO SAMMASAMBUDDHASSA
Kính trân trọng
Melbourne 6/3/2022
Phật tử Huệ Hương