Thiền giả Yuval Noah Harari và Neil Lindsay Chia sẻ về Tiếp thị Xã hội

Thiền giả Yuval Noah Harari và Neil Lindsay Chia sẻ về Tiếp thị Xã hội

(Yuval Noah Harari et Neil Lindsay sur la narration, la société et le marketing)

Neil Lindsay, Phó Chủ tịch Amazon Affiliate (một chương trình tiếp thị liên kết) hỏi rằng, anh muốn đóng góp chung cảnh với ai tại Cannes Lions, lập tức anh nghĩ đến Thiền giả Yuval Noah Harari, nhà sử học Do Thái, tác giả 3 cuốn sách nổi tiếng “Sapiens”, “Homo Deus” và “21 Lessons for the 21st Century” vừa có bài viết trên Financial Times về tương lai thế giới sau đại dịch Covid-19 và những lựa chọn của nhân loại.

Neil Lindsay nói: “Thực sự tôi rất thích đọc tác phẩm “Sapiens” khi nó ra mắt vào năm 2011, khoảng một năm sau khi tôi tôi gia nhập Amazon. Ý tưởng hơi ngạc nhiên khi tôi đọc “Sapiens”, bởi tầm quan trọng của việc kể chuyện đối với sự thành công của chúng ta với tư cách là con người, với tư cách là một loài động vật, và trong sự thành công và tồn tại của xã hội. Sau đó, tôi chợt nhận rằng, có một số điểm tương đồng khá thú vị giữa sự phát triển và thành công của các công ty, cũng như sự phát triển và thành công của các thương hiệu”.

Tại Liên hoan Sáng tạo Quốc tế Cannes Lions năm 2021, Thiền giả Yuval Noah Harari và Neil Lindsay khám phá ý tưởng trong cuộc trò chuyện “Từ Sapiens đến Amazon: Cách chia sẻ về Tiếp thị Xã hội”.

Thiền giả Yuval Noah Harari nói: “Các quốc gia là nhãn hiệu. Và trên thực tế các tôn giáo là những nhãn hiệu. Các vị Thần là nhãn hiệu và tiền là một dấu ấn. Vì vậy, trong suốt lịch sử tất cả các cấu trúc chính của xã hội loài người là nhãn hiệu. Thực sự là có một sự giống nhau”.

Dưới đây là một số chi tiết thông tin chính của Thiền giả Yuval Noah Harari và Neil Lindsay từ cuộc phỏng vấn.

Neil Lindsay: Trong tác phẩm “Sapiens”, bạn cho rằng thành công của chúng tôi là người Homo Sapiens (so với người Neanderthal và thậm chí là các loài động vật khác) với khả năng tổ chức thành nhóm và cùng nhau làm việc, bất chấp điểm yếu tương đối của chúng tôi. Phần lớn thành công của chúng tôi đến từ khả năng bản thân tổ chức thông qua ngôn ngữ, và cách kể chuyện. Bạn có thể cho chúng tôi biết thêm về ý tưởng này?

Thiền giả Yuval Noah Harari: Khi bạn nhìn một người Homo Sapiens như bạn và tôi, chúng ta không thể mạnh hơn hoặc có khả năng hơn người Neanderthal hay tinh tinh, thậm chí là lợn hay voi. Nếu bạn đấu trực tiếp với Lợn hoặc Sói, rất có thể con sau sẽ thắng. Đặc biệt là điều khiến chúng tôi thực sự khả năng hợp tác linh hoạt với số lương lớn độc đáo và đáng nể chúng tôi. Tinh tinh không thể hợp tác với hơn một trăm người. Người  Neanderthal không bao giờ hợp tác với số lượng lớn. Họ chỉ có thể hợp tác với những người Neanderthal khác mà họ biết.

Chúng tôi, những người Homo Sapiens, có thể hợp tác, không chỉ với hàng nghìn người nước ngoài, mà ngày nay với hàng tỷ người nước ngoài. Nếu bạn nghĩ về những quốc gia như Hoa Kỳ hay Trung Quốc, hay mạng lưới thương mại toàn cầu, thì đây là một hệ thống hợp tác giữa hàng trăm triệu người chưa bao giờ gặp nhau. Cá nhân họ không quen biết nhau thì vẫn có thể hợp tác sản xuất áo sơ mi hoặc tổ chức hội nghị qua mạng Internet. Nếu bạn cố gắng tìm ra khả năng hợp tác với số lượng lớn này đến từ đâu, bạn sẽ bắt đầu kể chuyện, bởi vì đó là cơ sở của tất cả sự hợp tác của con người trên quy mô lớn.

Đằng sau những câu chuyện thành công của Amazon là gì?

Neil Lindsay: Một trong những ý tưởng đầu tiên của Amazon là luôn là “Ngày đầu tiên”, trở thành một câu chuyện hấp dẫn. Nó truyền cảm hứng cho các nhóm mỗi ngày thức dậy, và thay mặt khách hàng phát minh ra và (tin rằng) sẽ có vô số cơ hội để làm điều đó.

Để tôi hỏi bạn, theo bạn, điều gì tạo nên một câu chuyện hấp dẫn?

Thiền giả Yuval Noah Harari: Điều gì tạo nên một câu chuyện hấp dẫn? Đây là điều mà các nhà tiên tri và Hoàng đế đã cố gắng tìm ra trong hàng nghìn năm và nó thường rất bất ngời.

Trong cuộc cạnh tranh giữa các câu chuyện, không hẳn câu chuyện chân thật nhất sẽ chiến thắng. Sự thật thường đau đớn. Thực sự mọi người không muốn nghe sự thật về bản thân, bộ tộc hay quốc gia của họ. Sự thật có xu hướng phức tạp. Như chúng ta đã thấy năm ngoái với cuộc khủng hoảng Covid, việc hiểu Virus là gì và cách thức hoạt động của dịch bệnh rất phức tạp. Tin vào một thuyết âm mưu sẽ dễ dàng hơn nhiều. Vì vậy, một điều đáng tiếc trong lịch sử nhân loại là mặt trái của sự thật, và thực tế là bạn phải nỗ lực đặc biệt để luôn đúng với sự thật, với thực tế, khi bạn xây dựng những câu chuyện của mình.

Bạn nghĩ các thương hiệu nên đối phó với sự căng thẳng này như thế nào giữa việc muốn quảng bá bản thân và câu chuyện của họ, đồng thời giữ vững giá trị cốt lõi là sự thật và độ tin cậy?

“Chúng ta có thể chọn tập trung vào nhu cầu hợp tác toàn cầu. Chúng ta có thể chọn tập trung vào sự hào phóng, vào những lúc cần thiết, trong cuộc khủng hoảng này, để giúp đỡ tất cả các thành viên của nhân loại để không ai bị bỏ rơi lại phía sau”.

- Thiền giả Yuval Noah Harari, tác giả cuốn sách mang tính biểu tượng Sapiens: Lược sử Nhân loại.

Neil Lindsay: Những thương hiệu thú vị nhất khi kể những câu chuyện khuếch đại sự thật về cách vượt qua những trở ngại thực sự để đạt được điều gì đó đáng làm. Và những câu chuyện hấp dẫn nhất, theo tôi, là những câu chuyện bạn không muốn từ bỏ, bởi vì mục tiêu và thách thức ngày càng lớn hơn theo thời gian.Tôi nghĩ điều đó chắc chắn đúng với chúng tôi tại Amazon, nơi chúng tôi có rất nhiều ý tưởng tuyệt vời.

Prime, đã, và vẫn là một ý tưởng tuyệt vời. Climate Pledge (https://www.theclimatepledge.com/), nơi chúng tôi đưa ra cam kết đạt được mức độ trung hòa carbon vào năm 2040, và khuyến khích nhiều công ty khác cùng chúng tôi tham gia, những điều này rất khó. Họ thách thức chúng tôi.

Có những trở ngại rất lớn đối với thành tích của họ. Và điều này đòi hỏi rất nhiều phát minh và can đảm, nói thẳng ra là rất nhiều rủi ro. Vì vậy, để phát triển một thương hiệu, cần phải theo đuổi những ý tưởng lớn, thực hiện những lời hứa của những ý tưởng đó, và kể những câu chuyện ấy một cách hiệu quả. Và sau đó bạn phải mỗi ngày khi thức dậy và làm đi làm lại, và thành thật mà nói, mỗi ngày khi thức dậy và làm đi làm lại điều đó thực sự khiến câu chuyện này trở thành một câu chuyện thật hấp dẫn.

Bạn nghĩ đại dịch đã làm ảnh hưởng như thế nào đến những câu chuyện chúng ta tự kể, và cách chúng ta phát triển như một xã hội?

Thiền giả Yuval Noah Harari: Cuối cùng chúng tôi vẫn chưa biết tác động của đại dịch Covid-19 sẽ như thế nào, về mặt nghệ thuật và cách kể chuyện. Nó khiến chúng tôi nhận ra rất nhiều điều mới mẻ về bản thân, ví dụ như con người cần có những mối quan hệ, những mối liên hệ giữa các hoạt động thể chất và sức khỏe tinh thần. Họ đột nhiên nhận ra nó quan trọng như thế nào.

Mặt khác, chúng ta có thể chọn để truyền bá những câu chuyện khác. Chúng ta có thể chọn tập trung vào nhu cầu hợp tác toàn cầu. Chúng ta có thể chọn tập trung vào sự hào phóng, vào những lúc cần thiết, trong cuộc khủng hoảng này, để giúp đỡ tất cả các thành viên của nhân loại để không ai bị bỏ phía sau. Và chúng ta có thể chọn tập trung vào giá trị của sự thật vào khoa học, và tin tưởng chúng. Đó là quyết định mà các công ty cũng như các nhà sản xuất truyền hình, các chính trị gia và các cá nhân phải đưa ra.

Bạn nghĩ cách kể chuyện của Amazon, hay nói chung, sẽ phát triển như thế nào, với những tình huống mới mà đại dịch Covid đã tạo ra?

Neil Lindsay: Đại dịch Covid đã tạo ra một khoảng cách, đã thay đổi chúng tôi trong cộng tác và sáng tạo. Nhưng ở một khía cạnh nào đó, cô ấy cũng áp đặt sự đơn giản vào cách kể chuyện. Đặt biệt trong quảng cáo, trải nghiệm được sự chia sẻ về nỗi sợ hãi và thất vọng, và sự không chắc chắn khi nào nó sẽ kết thúc, đã tiết lộ một số chân lý phổ quát, chẳng hạn như lòng dũng cảm và sự quyết tâm, và cho chính chúng ta và cho những người khác cách ngẩng cao đầu.Tôi  nghĩ rằng nó đã khơi dậy những câu chuyện đầy cảm hứng và sự sáng tạo. Theo một số cách, nó thúc đẩy sự tập trung nhiều hơn vào một thứ tự ý tưởng cao hơn, nhiều hơn vào tâm mình. Tôi cảm thấy có những mặt tích cực đối với cách chúng ta kể những câu chuyện xuất phát từ sự trải nghiệm rất khó khăn này.  

Khi bạn nghĩ về những câu chuyện thành công của công ty hoặc thương hiệu, bạn sẽ nghĩ đến điều gì? Bạn nghĩ tại sao họ lại thành công như vậy?

Thiền giả Yuval Noah Harari: Câu chuyện thành công nhất từng được kể chắc chắn là câu chuyện về tiền bạc, bởi vì đó là câu chuyện mà hầu như tất cả mọi người, hầu như không có ngoại lệ, đều tin tưởng.

Neil Lindsay: Thật thú vị khi nghĩ đến tiền như một thương hiệu, và tất cả các tổ chức đều là thương hiệu, tất cả các tổ chức đều là thương hiệu theo một cách nào đó. Theo một cách nào đó, điều viễn tưởng: tiền bạc và rõ ràng các thương hiệu thành công phụ thuộc vào lòng tin, và hệ thống phải trung thực hoặc như bạn đã nói, tiền tệ có khả năng thất bại.

Cuối cùng bạn có suy nghĩ cho các nhà tiếp thị về những điểm tương đồng mà chúng ta đã nói ở đây, giữa những gì bạn đã học được về sự tiến hóa của con người và xã hội, và sự phát triển của thương hiệu không?

Thiền giả Yuval Noah Harari: Điều quan trọng nhất cần phải nhớ rằng, vào cuối ngày, thương hiệu chỉ là những câu chuyện tồn tại trong trí tưởng tượng của chúng ta. Chúng tôi tạo ra chúng để giúp mọi người. Thương hiệu không thể đau khổ và họ không thể hạnh phúc, bởi vì họ không có tinh thần. Họ không cảm thấy gì cả.

Con người có thể đau khổ và con người có thể hạnh phúc. Vì vậy, vâng, bạn phải phục vụ thương hiệu và nghề nghiệp của bạn, và đó là công việc của bạn. Nhưng cuối ngày, hãy đảm bảo rằng con người hạnh phúc chứ không chỉ thương hiệu.

Thích Vân Phong biên dịch

(Nguồn: Amazon Advertising)

***

***