HỒI SINH
Vĩnh Hảo
Mưa xuân không tầm tã, không kéo dài. Chỉ một hai cơn, trong một hai ngày, vừa đủ tắm ướt những ngọn lá và thấm một lớp mỏng trên mặt đất. Nhưng tiết lạnh thì ở lại lâu dài, ngay cả nơi vùng nhiệt đới. Một số nơi trên đất nước rộng lớn này, bão tuyết làm ngưng trệ sinh hoạt hàng ngày và làm băng giá thêm những tâm hồn vị kỷ, tự tôn. Dường như bản tính ở một số người đã không thể đổi thay kịp trước khi vô thường ập lên sinh mệnh. Mưa sa, gió táp, bão lửa, chẳng làm sao xoay chuyển được những cõi lòng cục bộ, thô tháp, đông cứng.
Lẽ ra, ý thức và tình cảm là những thứ trừu tượng, vô hình, linh hoạt, sẽ dễ thay đổi hơn là hình thể vật chất. Thế nhưng, thực tế ngược hẳn. Một khi bám víu vững chắc vào niềm tin và tri kiến như là cách để biểu hiện sự tồn tại của tự ngã, người ta không muốn nhìn nhận mê vọng và nhược điểm của mình. Đồng hóa tự ngã với một tập thể to lớn hơn, hoặc khoác mặc cho sự vị kỷ sai lầm của mình bằng chiếc áo đẹp đẽ như lòng ái quốc, hay sự quyết tâm đạt đến cứu cánh an vui nào đó. Đông cứng bên trong chẳng phải là sự son sắt, trung kiên gì với lý tưởng, mà chỉ là sự cố thủ của cái tâm vị ngã, ái ngã. Người ta sẵn sàng chết cho cái tự ngã đã được bao bọc sơn phết chứ không chịu mở mắt mà giải thoát tri kiến của mình—dù lý tưởng, theo thời gian và nhận thức của số đông, đã được nhìn nhận là ảo tưởng; và thần tượng đã sụp đổ từ lâu.
Khi mùa đông đến, rồi mùa đông đi qua, những cánh đồng bạt ngàn đã rộ nở hoa xuân muôn sắc, con tàu chuyên chở những hy vọng và lý tưởng tuổi trẻ đã mất hút vào đêm đen lịch sử; chúng ta còn lại gì trên hai bàn tay không, trên vầng trán già nua, và trong con tim khô héo vì những vật vã truy tìm, nắm bắt suốt tuổi thanh xuân?
Nếu những điển tích, lời dạy của cổ nhân, thánh nhân, hiền giả Đông phương không thể mở được lòng bạn, hãy đọc thử một bài thơ của thi sĩ Tây phương hiện đại:
“Bước đi với niềm bình an, bình an trở thành bạn. Nói với vẻ đẹp, vẻ đẹp bao quanh bạn. Hành động với lòng tốt, lòng tốt tìm đến bạn. Nói với tình yêu, tình yêu chuyển hóa bạn. Hành động với lòng thương, lòng thương tha thứ bạn. Sống với sự thật, sự thật sống trong bạn.
Nhưng nếu chúng ta bước đi với lòng hận thù, hận thù trở thành chúng ta. Nếu chúng ta nói với sự tức giận, tức giận bao vây chúng ta. Nếu chúng ta hành động với đố kỵ, đố kỵ gặm nhấm chúng ta. Vì vậy, hãy cho đi với sự lịch thiệp, lịch thiệp tìm đến chúng ta. Chúng ta tìm kiếm sự kết nối, kết nối có thể chữa lành chúng ta. Và khi chúng ta sống với tiếng cười, tiếng cười có thể nâng chúng ta lên…” (1)
Bài thơ thực ra chẳng có ý tưởng gì mới mẻ. Lời và ý của bài thơ phảng phất hương vị của đạo như thật, đạo giải thoát, đạo từ bi, dù tác giả không hề sử dụng bất kỳ thuật ngữ nào của đạo ấy. Nhưng biết đâu, từ vị trí của một danh ca, từ lời thơ của một thi nhân khác đạo, từ ngôn ngữ không phải tiếng mẹ đẻ, bài thơ có thể chạm vào trái tim bạn vào thời điểm nào đó.
Chúng ta, những người phương đông với mấy nghìn năm thấm nhuần các nền đạo học và triết lý cao viễn thâm sâu, nên ít nhất một lần trong đời hay cuối đời, mở bừng mắt ra, mở toang lòng ra, để tình thương lan tỏa, để hận thù tan biến giữa trời xuân.
Trái tim cằn cỗi chẳng qua đã bị vùi lấp dưới một lớp kiến chấp, như hoa tuyết, không phủi đi sẽ trở thành băng đá. Hãy phủi nó đi, và hãy sống với thực tại hiện tiền.
Nơi sân trước một ký túc xá đại học, ai đó vô tư nắn một người tuyết đứng vẫy tay với người qua đường, và sư nữ từ đất nước xa xôi đến đây trọ học, thành tâm nắn một ông Phật tọa thiền với vài chiếc lá khô đặt trên lòng bàn tay kết ấn tam-muội (2). Dưới những lớp tuyết trắng xóa là lá mục, và dưới nữa, từ thân cây, từ lòng đất, những nụ mầm của cây cỏ chuẩn bị hồi sinh.
California, ngày 22 tháng 03 năm 2021
Vĩnh Hảo
www.vinhhao.info
______________
(1) Walk with Peace, thơ của nữ ca sĩ Jewel (sinh năm 1974), danh ca hàng đầu dòng nhạc đại chúng (popular/pop music) của Mỹ. Theo Wikipedia, “Jewel Kilcher là một ca sĩ, nhạc sĩ, nữ diễn viên và tác giả người Mỹ. Cô đã nhận được bốn đề cử giải Grammy và tính đến năm 2015, cô đã bán được hơn 30 triệu album trên toàn thế giới. Jewel sinh trưởng gần Homer, Alaska, nơi cô lớn lên ca hát và nhảy múa như một cặp song ca với cha cô, một nhạc sĩ địa phương.” Jewel cũng là một thi sĩ với thi phẩm “A Night without Armor.” Bài thơ “Walk with Peace” có lẽ là một bài rời, không nằm trong thi phẩm ấy:
“Walk with peace
And peace becomes you
Speak with beauty
And beauty surrounds you
Act with kindness
And kindness finds you
Speak with love
And love transform you
Act with mercy
And mercy forgives you
Live with truth
And truth will live in you
But if we walk with hate
Hate becomes us
If we speak with anger
Anger surrounds us
If we act with envy
Envy consumes us
So we give with grace
So grace will find us
We seek connection
So connection can heal us
And we live with laughter
So laughter can lift us…”
(2) Samàbhita mudra (ấn tam-muội hay ấn thiền-định). Trong tư thế ngồi kiết-già, hành giả đặt hai bàn tay chồng lên nhau, tay trái trên tay phải hoặc ngược lại; hoặc để song song các ngón đan xen, hai đầu ngón tay cái chạm nhau.
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D900171318.-%3B)