Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. [email protected]* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

11. Chuyển hóa những cảm xúc tiêu cực

22/02/201112:05(Xem: 8215)
11. Chuyển hóa những cảm xúc tiêu cực

GIỌT MỒ HÔI THANH THẢN
Nguyên Minh

Chuyển hóa những cảm xúc tiêu cực

Trong sách “Hạnh phúc là điều có thật”,[4] chúng ta đã có dịp đề cập đến nguồn năng lượng tinh thần tạo ra bởi những cảm xúc khác nhau trong cuộc sống. Chẳng hạn, sự ghen tức, căm thù hay giận dữ đều là những nguồn năng lượng mạnh mẽ. Khi những cảm xúc ấy phát sinh, chúng thúc đẩy ta suy nghĩ, nói năng và hành động với một sức mạnh khác thường. Một người khi rất tức giận có thể có những hành động vượt quá mức thông thường, chẳng hạn như trường hợp cậu bé Trần Quốc Toản bóp nát quả cam trong tay khi không được tham dự hội nghị Bình Than.[5] Khi một người đang ghen tức hay căm thù cũng vậy, họ có thể nói ra những lời hung hăng, suy nghĩ những điều như điên cuồng, và thực hiện những hành vi thô bạo đến mức hoàn toàn không tự chủ. Sức mạnh của những cảm xúc này được xem là tiêu cực, vì chúng luôn hướng đến sự hủy hoại, làm tổn thương chính bản thân ta và mọi người chung quanh. Thật ra, vì chúng hướng đến sự hủy hoại, nên khi bộc lộ ra càng mạnh mẽ thì chúng càng làm tiêu hao đi nhiều năng lượng thể chất và tinh thần của chúng ta. Chính vì thế mà sau khi nguôi đi một cơn giận, ta thường có cảm giác mệt mỏi rã rời giống như vừa qua một buổi làm việc vô cùng căng thẳng.

Ngược lại, khi những cảm xúc như lòng thương yêu, sự cảm thông, chia sẻ... được sinh khởi, chúng tạo ra một nguồn năng lượng mạnh mẽ trong ta, thúc đẩy ta suy nghĩ, nói năng và hành động vượt hơn mức thông thường, với những ý tưởng, lời nói, việc làm luôn có chiều hướng xây dựng, giúp đỡ và xoa dịu đau khổ. Nguồn năng lượng tinh thần phát sinh từ những cảm xúc tốt đẹp này được xem là tích cực, luôn hướng ta đến sự vươn lên hoàn thiện tâm hồn và làm giảm nhẹ mọi thương tổn. Với nguồn năng lượng tinh thần này, chúng ta thường có thể làm được rất nhiều việc mà không thấy mệt mỏi, mất sức. Khi quan sát hoạt động của những nhân viên Hồng thập tự, chúng ta sẽ có thể dễ dàng nhận ra điều này. Với lòng thương yêu, họ có thể vui vẻ làm việc một cách tích cực trong nhiều ngày không mệt mỏi khi cần phải cứu giúp những người bị nạn.

Theo ý nghĩa này, hầu hết mọi cảm xúc của chúng ta đều có thể được phân chia vào hai nhóm tiêu cực và tích cực. Khi một cảm xúc tạo nguồn năng lượng thúc đẩy sự xây dựng, giúp đỡ và làm giảm nhẹ khổ đau, chúng ta biết cảm xúc đó thuộc loại tích cực. Ngược lại, khi một cảm xúc làm tiêu hao năng lượng, thúc đẩy sự hủy hoại và gây thương tổn, chúng ta biết cảm xúc đó thuộc loại tiêu cực.

Qua đây chúng ta có thể dễ dàng thấy được là việc nuôi dưỡng những cảm xúc tích cực có thể xem là một yếu tố quan trọng để có được cuộc sống hạnh phúc. Ngược lại, sự phát triển của những cảm xúc tiêu cực chắc chắn sẽ mang lại thêm nhiều khổ đau cho cuộc sống. Vấn đề ở đây là, việc nuôi dưỡng những cảm xúc tích cực và chuyển hóa những cảm xúc tiêu cực trong môi trường làm việc – với sự tiếp xúc nhiều đối tượng khác nhau – luôn gặp phải nhiều khó khăn hơn là trong môi trường gia đình – nơi mà quanh ta chỉ có toàn những người thân thuộc.

Trong môi trường làm việc luôn có những yếu tố thúc đẩy sự phát triển những cảm xúc tiêu cực, chẳng hạn như sự mệt nhọc, sự bất đồng trong các mối quan hệ giao tiếp, sự thúc bách hay áp lực từ công việc, cũng như hàng loạt những vấn đề trái lòng nghịch ý không thể nào tránh khỏi. Tất cả những yếu tố đó luôn có khuynh hướng đẩy chúng ta vào sự phát triển những cảm xúc tiêu cực, và hầu hết chúng ta thường xem đó như một điều hoàn toàn tự nhiên nên rất ít khi nghĩ đến việc cần phải thay đổi, khắc phục. Nhiều người nói rằng họ luôn kiểm soát được những cơn nóng giận hay bực tức trong môi trường gia đình, nhưng lại không thể làm được điều này trong môi trường làm việc!

Trong thực tế, tuy không phải là việc dễ dàng nhưng sự chuyển hóa những cảm xúc tiêu cực trong môi trường làm việc là hoàn toàn có thể thực hiện được. Và tất cả những gì chúng ta vừa đề cập đến trong các phần đầu tiên của tập sách này đều là những nhận thức rất cần thiết để làm được điều đó.

Những cảm xúc tích cực và tiêu cực trong lòng ta thật ra không phải là những điều hoàn toàn trái ngược nhau. Chúng chỉ là những biểu hiện tính chất khác nhau của cùng một bản thể. Vì thế, sự thật là chúng ta không thể loại trừ các cảm xúc tiêu cực mà chỉ có thể chuyển hóa chúng thành những cảm xúc tích cực mà thôi.

Có một buổi chiều đẹp trời nào đó bạn có dịp dạo chơi trên con đường ven biển. Hãy nhìn ra mặt biển xanh mênh mông đang gợn lên những con sóng nhỏ dưới nắng chiều lấp lánh. Toàn bộ khung cảnh nên thơ như gợi lên trong chúng ta nguồn cảm hứng về một vẻ đẹp thiên nhiên hiền hòa và êm ả. Nhưng bạn có biết chăng, cũng chính mặt biển êm ả này vào những ngày giông bão sẽ nổi lên vô số những con sóng ngập đầu, gầm rú từ khơi xa cho đến khi vào tận sâu trong bờ cát rồi giận dữ bổ nhào xuống và cuốn phăng đi bất cứ vật gì ngăn đường chúng!

Những con sóng hiền hòa và hung dữ vốn có nguồn gốc không khác nhau, đều được hình thành từ mặt biển mênh mông kia. Tuy chúng rất khác nhau về hình thức biểu hiện cũng như tác dụng, nhưng chúng ta không thể loại bỏ một trong hai. Bởi nếu không có những con sóng hiền hòa thì cũng không thể có những con sóng hung dữ. Từ mặt nước biển kia đã sản sinh ra cả hai, nên chúng chỉ có thể cùng tồn tại hoặc cùng mất đi mà thôi.

Cũng tương tự như thế, những cảm xúc tiêu cực và tích cực cùng được sản sinh trong tâm hồn chúng ta, và chúng ta không thể diệt mất một trong hai. Nhưng chúng ta có thể chuyển hóa những cảm xúc tiêu cực trở thành tích cực, giống như vào những ngày trời yên bể lặng thì không ai có thể tìm thấy những con sóng hung hãn ngập đầu kia. Chúng đã trở nên êm ả dưới ánh nắng chiều hiền hòa và thơ mộng.

Trong thực tế thì quá trình chuyển hóa đó diễn ra như thế nào? Khi ta sắp nổi giận với một người đồng nghiệp vì anh ta đã không làm giúp ta một việc gì đó chẳng hạn. Đó là lúc giông bão sắp nổi lên và những con sóng hung hãn trong ta đang sắp được khơi dậy. Nhưng nếu ngay vào lúc ấy ta tỉnh táo nhận biết được điều này và không muốn để cho con sóng dữ ấy nhấn chìm mình trong cơn giận, chúng ta sẽ dừng lại và nhìn sâu vào sự việc một cách khách quan hơn. Ngay khi đó ta nhận ra những nguyên nhân khách quan đã khiến cho người bạn đồng nghiệp không thể thực hiện công việc mà ta nhờ cậy, mặc dù anh ta đã hứa giúp. Chẳng hạn như ta biết rằng đêm qua anh ta đã phải đưa con đi cấp cứu vì một cơn bệnh ngặt nghèo, và vì thế sáng nay anh đã đi làm rất trễ, và không có thời gian để làm giúp ta việc ấy. Cơn giận bây giờ không nổi lên trong ta nữa, thay vào đó là sự cảm thông với nỗi lo lắng của một người cha khi đứa con duy nhất của mình vẫn còn đang nằm trong bệnh viện. Thay vì phiền trách, bực tức, ta sẽ mở lòng ra chia sẻ nỗi lo lắng ấy và có thể sẵn sàng đề nghị giúp đỡ trong khả năng của mình. Như vậy, cơn giận không có điều kiện để nổi lên, nó đã được chuyển hóa thành sự cảm thông và chia sẻ!

Hầu hết những cảm xúc tiêu cực của chúng ta đều được phát sinh từ sự thiếu sáng suốt trong việc nhận thức vấn đề. Khi chúng ta nhìn vấn đề một cách phiến diện hoặc méo mó, không đúng thật, chúng ta rất dễ nảy sinh những cảm xúc tiêu cực. Chỉ cần nhìn sâu vào mỗi sự việc một cách khách quan và sáng suốt, chúng ta sẽ dễ dàng chuyển hóa được những cảm xúc tiêu cực trở thành tích cực, đơn giản chỉ vì đó mới chính là thái độ phù hợp với thực tế.

Mỗi con người quanh ta đều có những khiếm khuyết, những thói tật nhất định cần được cảm thông và tha thứ, nhưng đồng thời cũng luôn có những điểm tốt đẹp nào đó đáng để ta yêu mến và quý trọng. Nếu chúng ta có thể xuất phát từ nhận thức này thì sẽ không có bất cứ ai, bất cứ sự việc nào có thể làm cho ta nổi giận hay bực tức. Chúng ta sẽ dễ dàng rèn luyện được một tấm lòng vị tha, dễ cảm thông và tha thứ, và đây chính là một trong những điều kiện quan trọng để có được niềm vui trong công việc.

Bằng vào sự trải nghiệm trong thực tế, chúng ta có thể dễ dàng cảm nhận được tác hại do những cảm xúc tiêu cực mang lại. Nói chung, chúng có vẻ như thúc đẩy ta suy nghĩ, nói năng và hành động một cách mạnh mẽ hơn, nhưng sự mạnh mẽ đó lại làm tiêu hao đi năng lượng thể chất lẫn tinh thần, và chúng luôn gây ra sự tổn thương cho chính bản thân ta cũng như mọi người chung quanh.

Ngược lại, những cảm xúc tích cực luôn tạo ra trong ta một nguồn năng lượng tinh thần mạnh mẽ, thúc đẩy ta thực hiện những hành động cụ thể nào đó để giúp đỡ người khác, chia sẻ những khó khăn và xoa dịu khổ đau. Với nguồn năng lượng tinh thần này, ta có thể làm được rất nhiều điều có ích mà vẫn duy trì được một sự lạc quan vui sống, không bị rơi vào tâm trạng mệt mỏi, uể oải.

Vì thế, việc chuyển hóa những cảm xúc tiêu cực trở thành tích cực xét cho cùng cũng chính là một phương thức có thể giúp chúng ta gia tăng hiệu quả làm việc, và đồng thời làm cho những công việc mà ta đang thực hiện trở nên có nhiều ý nghĩa tốt đẹp hơn, bởi vì ta sẽ luôn có khuynh hướng nhắm đến những điều tốt đẹp, lợi ích hơn cho mọi người.


Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
10/09/2018(Xem: 7165)
Sau khi mãn khóa Tu học Phật Pháp Châu Âu kỳ thứ 30 tại thành phố Neuss Đức Quốc, tổ chức trong 10 ngày từ 23.07 đến 01.08.2018, trở về lại trụ xứ, tôi được thông báo Hòa Thượng Thích Bảo Lạc có tâm ý muốn về chùa Bảo Quang Hamburg, thuộc miền Bắc nước Đức để vấn an sức khỏe Sư Bà Thích Nữ Diệu Tâm thương kính của chúng tôi.
09/09/2018(Xem: 6864)
PHÁP THOẠI TRONG ĐÀN LỄ KHÁNH TẠ MỘC BẢN KHẮC CHÚ LĂNG NGHIÊM Người giảng: Đại Đức Thích Vân Pháp Phiên tả: Nam mô Bổn sư Thích Ca Mâu Ni Phật. Nam mô Lăng Nghiêm Hội Thượng Phật Bồ Tát. Nam mô Đại Bi Hội Thượng Phật Bồ Tát Ma Ha Tát. Nam mô Bát Nhã Hội Thượng Phật Bồ Tát Ma Ha Tát tác đại chứng minh. Nam mô Tiếp Dẫn Đạo Sư A Di Đà Phật. Ngưỡng bạch chư Tôn Trưởng Lão Hòa Thượng chứng minh đàn tràng. Ngưỡng bạch chư Tôn Hòa Thượng, chư Thượng Tọa, Đại Đức, Tăng Ni. Kính thưa chư Tôn Thiền Đức trú xứ chùa Pháp Vân, thành phố Đà Nẵng.
05/09/2018(Xem: 7441)
Nhân ngày Tự tứ, tôi nói sơ lược ý nghĩa và bổn phận của người xuất gia. Mong Tăng Ni lãnh hội và thực hành tốt, để không đi ngược lại với bản hoài cầu đạo giác ngộ giải thoát của chính mình, đồng thời đền trả được tứ trọng ân.
03/09/2018(Xem: 11889)
Cảm Đức Từ Bi (sách pdf) của Cư Sĩ Tâm Huy Huỳnh Kim Quang
03/09/2018(Xem: 4833)
Chúng tôi đến phòng khách khá ấm cúng ngay bên bờ Hồ Tây ngày thu. Khá nhiều doanh nhân và các bạn thiện tri thức có mặt. Quãng chừng 30 bức tranh được bày trên các giá rất sang trọng, rất đẹp. Một triển lãm tranh tuyệt vời. Nếu những ai có biết đến tranh một chút thì nhận ra rằng tất cả các bức tranh ở đây đều là của một họa sỹ rất đặc biệt, một nhà sư Phật giáo. Nơi tôi và các anh em bạn hữu đang có mặt là trụ sở công ty Hiệp Hưng, doanh nghiệp mà nữ doanh nhân Đoàn Thị Hữu Nghị đã có đến hơn 20 năm gắn bó. Tranh đang trưng bày tại đây là của sư Pháp Hạnh, một nhà sư rất đặc biệt và có tài năng hội họa.
31/08/2018(Xem: 7254)
Tôi bất ngờ được một đồng nghiệp gửi cho bức ảnh chụp chị Đoàn Thị Hữu Nghị trong trang phục của người xuất gia. Em hỏi tôi có biết chị đã xuất gia rồi không. Tôi giật mình và tìm cách liên lạc với em Đinh Thu Hoài, một trong 4 người đầu tiên thành lập Hội hội nữ doanh nhân Hà Nội. Thu Hoài xác nhận thông tin trên và cho biết chị Hữu Nghị đã xuất gia được hơn 2 năm rồi. Thu Hoài cũng ngạc nhiên vì tôi không biết chuyện này. Tôi nhờ Thu Hoài liên lạc để tôi có thể gặp sư cô. May thay, sư cô đang ở Việt Nam. Còn may mắn hơn khi sư cô sẵn lòng tiếp tôi. Tôi đến rất sớm. Hẹn 14 giờ nhưng tôi đến sớm 10 phút. Thu Hoài đến từ hướng khác mà do trời Hà Nội mưa nên kẹt xe và đến muộn. Đúng 14 giờ sư cô xuất hiện. Tôi quá bất ngờ về khuôn mặt của sư cô. Nữ doanh nhân Đoàn Hữu Nghị, phó chủ tịch Hiệp hội nữ doanh nhân Hà Nội đây thật ư! Nhìn sư cô tươi như hoa mà tôi mừng. Thấy sư cô có khuôn mặt hồng hào mà tôi vui. Biết sư cô vẫn nhớ đến mình mà tôi hạnh phúc quá. Thế và chúng tôi
30/08/2018(Xem: 5537)
Xuất gia gieo duyên là việc xuất gia vì một nhân duyên gì đó mà xuất gia xuống tóc mấy ngày sau đó lại trở lại cuộc sống đời thường. Và cái đúng và sai về nhận thức lại từ đây mà xuất hiện.
28/08/2018(Xem: 5931)
Hãy bắt đầu sớm sủa nhất khi có thể trong đời sống của ta để đạt được sự quen thuộc với những thể trạng đạo đức của tâm thức. Khi năng lực này được thiết lập, thì nó sẽ có thể hướng dẫn tâm thức về phía đạo đức ngay cả khi lâm chung. Tuy nhiên, trong khi lâm chung, ta có thể bị áp đảo với cơn đau làm thành bất lực từ một chứng bệnh khủng khiếp, ta có thể đau khổ vì một cái chết bất đắc kỳ tử trong một tai nạn hay một sự tấn công, hay ta không thể chấm dứt mạng sống qua sự cạn kiệt phước đức
20/08/2018(Xem: 5432)
Tôi bất ngờ gặp bác ở khóa thiền của thầy trò chúng tôi tại Khánh Hòa. Bác vẫn vậy, vẫn đi với 1 chân. Bác vẫn thế, tích cực tham gia các khóa thiền. Đây là lần thứ 3 tôi thấy bác là một thiền sinh chăm chỉ và cần mẫn hành thiền. Tôi kính trọng bác vô cùng và lấy đây là tấm gương lớn muốn kể cho những ai thực sự muốn học và thiền hàng ngày.
19/08/2018(Xem: 7586)
Tu thiền (Bhavanã Jhãna) Phật giáo là tiến trình tu tập, hành trì miên mật một pháp môn nào đó để kinh nghiệm trực tiếp trên Thân và Tâm về những giáo lý nhà Phật mà hành giả đã học từ kinh điển hay qua sự hướng dẫn của những bậc chân nhân.
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
[email protected]