Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. quangduc@quangduc.com* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

02. Suy nghĩ về thế kỷ mới của người tu Phật

17/02/201114:54(Xem: 8404)
02. Suy nghĩ về thế kỷ mới của người tu Phật

NGUỒN AN LẠC
Hòa thượngThích Thanh Từ
Thường Chiếu,PL 2545 - TL 2001

02

SUY NGHĨ VỀ THẾ KỶ MỚI
CỦA NGƯỜI TU PHẬT

Giảng tại Thường Chiếu - 1998.

Nhân loại sắp bước vào thiên niên kỷ mới vớimột nền văn minh ngày càng rực rỡ. Khoa học hiện đại được xem gần như là vạnnăng, phục vụ mọi nhu cầu vật chất trong đời sống của con người. Thế nhưng, conngười đã thật sự hạnh phúc, thật sự chấm dứt khổ đau hay chưa? Ðó là điều chúngta cần phải suy gẫm.

Ðức Phật sau bốn mươichín ngày đêm thiền định dưới cội bồ-đề, khi sao Mai vừa mọc Ngài liền thànhđạo và tuyên bố: Như Lai là người đã diệt tận cội gốc vô minh, chấm dứt mọi khổđau, thật sự an vui giải thoát. Bài pháp đầu tiên tại vườn Lộc Uyển là bài TứDiệu Ðế, đức Phật nói về bốn chân lý chắc thật của cuộc đời là Khổ, Tập, Diệt,Ðạo. Trong đó, khổ là một lẽ thật của cuộc đời. Mới nghe qua, chúng ta thấydường như đạo Phật thật là bi quan. Nhưng đi sâu vào, thấm nhuần giáo lý củađức Phật rồi, chúng ta thấy ngược lại. Bởi Phật nói khổ (khổ đế) là ở trên quảmà nói, vì quả là cái người ta dễ thấy dễ biết. Khi biết được quả rồi, thì Ngàiliền chỉ đến nhân. Nguyên nhân nào tạo ra quả khổ ấy (tập đế). Khi biết rõnguyên nhân rồi, chúng ta liền dẹp hết nhân (đạo đế) thì khổ nhất định sẽ khôngcòn, chừng ấy quả an vui giải thoát sẽ hiện tiền (diệt đế). Vậy vui là mục đíchđức Phật nhắm đến, khổ là chỗ đức Phật chỉ ra để chúng ta tìm lại nguyên nhân vàdẹp sạch nó đi thì quả vui sẽ đến với chúng ta.

Các nhà khoa học cũngthế, luôn luôn phăng tìm manh mối của vạn tượng sum la này; căn cứ trên quả màphăng tới nhân, không bao giờ đi từ nhân tới quả. Vì quả dễ thấy, dễ nói hơnnhân. Ví dụ bây giờ chúng ta có quả cam ngon, người thưởng thức được quả cam sẽhỏi: Quả cam này từ đâu mà có? Tự nhiên chúng ta sẽ giải thích: Từ hạt cam ươnglên, nẩy mầm, ra cây, có lá, có hoa rồi kết thành trái. Vậy quả là cái hiệnthấy, chứng minh được. Còn nhân thì đã cũ đã xưa rồi, chúng ta khó có thể chỉcho người khác thấy tường tận được. Ðó là việc cụ thể. Cho nên tinh thần Phậtdạy rất thích hợp với khoa học hiện giờ, hay ngược lại khoa học hiện giờ rấtthích hợp với tinh thần của đạo Phật. Vì thế, đạo Phật rất thực tế, luôn trungthực với cuộc đời chớ không phải bi quan yếm thế như nhiều người vẫn nghĩ.

Có thể nói, trở lạiphăng tìm cội gốc của mọi sự khổ để diệt trừ nó, sống lại với con người chânthật của chính mình là một việc làm khoa học trên khoa học. Tại sao chúng tôidám nói như vậy? Là vì khoa học tìm kiếm phát minh về vật chất để phục vụ chocon người vật chất. Mà con người vật chất lại là một con người tạm bợ, vôthường, sáng còn tối mất.

Khoa học có thể cốnghiến cho nhân loại những thành tựu mới lạ tinh vi nhằm thỏa mãn cuộc sống tiệnnghi cho họ, nhưng không thể ngăn chặn được lòng tham lam, sân hận, si mê nơicon người. Mà hễ còn tham lam, sân hận, si mê là còn khổ đau. Bởi vì với mộtcon người đầy dẫy tham sân si, thì càng phát minh chỉ càng đưa đến tranh đấu,giành giựt và cuối cùng đi đến đánh nhau rồi chết chóc, thù hận mà thôi.

Thí dụ chỉ cần mộttrái bom nguyên tử trong bàn tay của kẻ hiếu chiến thì không quá một phút, cócả hàng vạn người tan nát ra tro, chưa kể đến những tổn thất vật chất khác nữa,thật là tội lỗi! Như vậy khoa học chỉ càng gieo rắc khổ đau thêm cho nhân loại,chớ không thể đem đến an vui hạnh phúc được. Nói như vậy không có nghĩa chúngtôi phủ nhận những thành tựu lớn lao của khoa học. Nhưng nếu được vừa tìm lạimình, vừa biết hết bên ngoài thì hay biết mấy! Ðức Phật dạy chúng ta xoay lạichính mình trước, đoạn tận mọi thứ phiền não si mê rồi thì tự nhiên sẽ chinhphục được vũ trụ bên ngoài sau, là vì vậy.

Chúng ta dù biết hếtcả vũ trụ ở ngoài mà không biết mình thì đã thực tế đâu? Phát minh được nhữngviệc bên ngoài, giúp đỡ cho cái thân tạm bợ mà cho là quan trọng, trong khiphát minh cái chân thật bất sanh bất diệt của mình để nhận và sống được với nóthì chúng ta lại xem thường, lại lơ là! Tại sao các nhà bác học giam mình trongphòng kín nghiền ngẫm về một vấn đề nào đó thì cho là tích cực; trong khi ngồilại, thiền định yên lặng để tìm ra con người chân thật nơi mình thì lại xem làtiêu cực? Như vậy cái nhìn của chúng ta có đúng không?

Ðạo Phật là đạo củatrí tuệ và từ bi, đạo của giác ngộ giải thoát. Tất cả pháp môn của Phật dạy đềuphải trở về chỗ chân thật của mình bằng chính định lực và trí tuệ của mình. Trởvề được chỗ chân thật là an vui hạnh phúc, chấm dứt mầm mống của mọi sự khổđau. Lúc đó, chúng ta mới có thể thông cảm, tha thứ, thương yêu và giúp đỡ đồngloại như chính bản thân mình. Cho nên chúng ta cứ cầu giải thoát, mà không biếtgiải thoát ra sao, muốn được hạnh phúc mà không biết thế nào là hạnh phúc? Thậtra hạnh phúc chân thật trong đạo Phật chính là giác ngộ giải thoát. Mà giảithoát là biết cái hư giả của thân và tâm này, nên không còn lệ thuộc vào nó,không chạy theo nó, không còn tạo nghiệp nữa. Không còn tạo nghiệp tức là khôngcòn khổ đau. Không còn khổ đau tức là hạnh phúc.

Với người biết tu thìcuộc sống vật chất của thân tứ đại này không có gì quan trọng cả. Phải làm chủđược mình, giúp mọi người cùng vượt lên trên những thứ phiền não trói buộc,sống an vui giữa những thay đổi của cuộc đời, chết thảnh thơi nhẹ nhàng nhưthay một chiếc áo mới, là mục đích chính của người tu Phật. Chúng ta nhìn lạixem những vị tu hành thâm nhập đạo lý sâu, sống được với đạo, không bao giờ lắcđầu chặc lưỡi thở dài, mà thường cười hoài. Bao nhiêu đó cũng đủ cho thấy đạoPhật đến với cuộc đời như thế nào rồi. Ðặc biệt là đạo Phật ở nước ta.

Trong thời Lý-Trần,đạo Phật được xem như Quốc giáo. Với một nền giáo lý nhập thế cơ bản, Phật giáoViệt Nam luôn có mặt, luôn gắn bó với vận mệnh của đất nước. Lúc thăng lúctrầm, khi ẩn khi hiện, nhưng chưa bao giờ vắng thiếu trên đất nước ta. Ðó chínhlà chân tinh thần đạo pháp không lìa thế gian, không lìa cuộc đời mà có vậy.Nếu không thế thì đạo Phật không thể tồn tại trong lòng dân tộc, trong lòngnhân loại được.

Cho nên khoa học càngtiến thì nền tảng đạo đức của con người lẽ ra phải càng cao, giá trị tâm linhphải càng sáng mới có thể dừng bớt những nguy cơ cho nhân loại. Nếu chúng tachưa thấy rõ tầm quan trọng đó thì nền khoa học hiện đại bước vào thế kỷ mới sẽkhông thể cứu vãn nhân loại thoát khỏi mọi thứ hiểm họa được. Thiên tai, bệnhtật, chiến tranh, nghiện ngập v.v.... đều xuất phát từ một nền tảng đạo đức suyđồi, từ lòng tham lam và si mê vô bờ của con người.

Chúng tôi thiết nghĩ,không thể có được nguồn an vui hạnh phúc chân thật khi con người chưa nhận ravà diệt trừ được nguồn gốc của khổ đau. Không thể có được một nền văn minh sángrực khi giá trị tâm linh của con người đã bị lu mờ. Muốn thế, nhân loại phảibiết trở lại với cái chân thật luôn hằng hữu bên mình. Bởi vì phát minh và làmchủ được chính mình cũng có nghĩa là phát minh và làm chủ được toàn thể vũ trụnày.

Muốn thế, chúng ta hãythử một lần đến và chiêm nghiệm giáo lý của đức Phật bằng chính sự thực hànhcủa mình xem sao!


Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
12/11/2021(Xem: 6810)
Cao nguyên Tây Tạng, ngoài Bắc cực và Nam cực, là bồn chứa băng tuyết to lớn nhất, và thường được xem là "Cực Thứ ba". Tây Tạng là nguồn cung cấp nước cho một số sông to lớn nhất trên thế giới, trong số đó gồm có sông Brahmaputra, sông Hằng, sông Indus, sông Mê-kông, sông Salween, sông Hoàng hà và sông Trường giang. Các con sông đó là nguồn sống, bởi vì chúng cung cấp nước uống, dẫn nước vào các hệ thống thủy lợi, giúp việc canh tác và sản xuất thủy điện, cho gần hai tỉ người trên khắp các vùng Á châu. Nhiều băng hà trên Tây Tạng tan thành nước, các công trình xây đập và đổi hướng sông ngòi, kể cả việc phá rừng quy mô đã khiến các hậu quả tạo ra bởi thái độ tắc trách về môi trường, ngày càng lan rộng khắp nơi.
09/11/2021(Xem: 5569)
Gần đây, tôi đã nhận lời mời của đài truyền hình trực tuyến quốc nội "thử niệm" (此念) để chia sẻ về Triết lý Giáo dục “tăng trưởng cuộc sống" (生命成長), trong hàng loạt bài Triết lý Giáo dục của Tôi. Sau đây là nội dung của cuộc phỏng vấn.
09/11/2021(Xem: 9894)
Tứ Niệm Xứ là phương pháp thực hành thiền quán tập trung 4 đối tượng Thân, Thọ, Tâm, Pháp. Thực hành Tứ Niệm Xứ, giúp người tu có được cái nhìn sâu sắc về vô thường, từ đó loại bỏ được những phiền não trong cuộc sống hàng ngày.
09/11/2021(Xem: 5470)
Điều đầu tiên chúng ta nhận thức vật chất, phải thông qua cơ thể của chính mình. Thậm chí có thể nói rằng, con người biết đến sự tồn tại của ý thức, thông qua cảm giác của thân thể. Ảnh hưởng của thân thể lên ý thức là điều hiển nhiên, giống như sự khó chịu và đau đớn do bệnh tật gây ra, khiến chúng ta nhận thức được sự tồn tại khách quan của tứ khổ sinh, lão, bệnh, tử.
08/11/2021(Xem: 7177)
Huế, không khí vẫn bình lặng, sự bình lặng làm cho những ai quen sống cuộc đời phóng túng phải kinh hãi và họ kinh hãi là phải lắm, vì rất ít ai có khả năng nghe được tiếng nói từ bình lặng và hiến dâng trọn vẹn cho sự bình lặng đó. Ngày xưa, khi những vị giáo sĩ ngoại đạo tranh cãi nhau, làm cho không khí xáo động hết bình lặng, hoặc tình cờ, hoặc vì chủ đích, đức Phật đi đến giữa chúng tranh cãi ấy, thì trong chúng đó họ tự bảo nhau: “Đức Gotama đến kia kìa! Ngài là bậc an tịnh, trầm lặng, Ngài không muốn ồn ào!”. Họ nói với nhau như vậy xong, họ liền giữ sự im lặng mỗi khi gặp đức Thế Tôn.
08/11/2021(Xem: 7107)
Mùa xuân là hình ảnh của con người. Tâm của con người như thế nào, nó sẽ tạo ra mùa xuân cho con người đúng như thế ấy. Tâm của một người xấu thì không thể nào tạo ra một mùa xuân đẹp cho chính mình, huống hồ gì họ có thể tạo ra một mùa xuân đẹp cho gia đình và xã hội. Mùa xuân là hình ảnh của cộng đồng người. Tâm thức của cộng đồng người như thế nào, họ sẽ tạo ra mùa xuân cho chính cộng đồng của họ đúng như thế ấy. Tâm của một cộng đồng người đặt đức tin của họ vào những thế lực ngoại tại, thì tự thân của cộng đồng đó sẽ tạo ra những biểu tượng thần thánh để tôn sùng và tô vẽ cho mùa xuân của cộng đồng họ qua hình ảnh thánh thần.
08/11/2021(Xem: 8614)
Sáng ngày 6/11/2021, tại thôn Nà Danh, xã Lê Lai, huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng, Đại diện Ban Văn hóa Trung ương GHPGVN, và các nhà tài trợ doanh nhân Phật tử Công ty TNHH ToTo, Cục Hải Quan Hà Nội, Công ty Cổ Phần TM&DV Ngọc Hà, Công ty TNHH Kentetsu World Express Việt Nam, Công ty Cổ Phần Tư Vấn Công Nghệ Thiết Bị và Kiểm Định xây dựng CONINCO, cùng Đại diện Đảng ủy, Ủy ban Nhân dân xã Lê Lai đã tiến hành Khánh thành trường Mầm non trên địa bàn xã.
08/11/2021(Xem: 4812)
Thói quen của chúng sinh thường tự cho mình là trung tâm, và việc mãi mê những ham muốn vật chất không bao giờ thỏa mãn. Đối với mọi thứ trên đời, các bạn muốn sở hữu những thứ tốt, và từ chối những cái xấu, tức là tham lam và chán ghét. Khi tâm trí con người bị chi phối bởi hai thế lực này, họ không thể nhìn nhận sự việc một cách khách quan, và cách đối nhân xử thế dễ bị trục trặc. Một số người nổi tiếng, nhưng họ thực sự có hạnh phúc? Một số người không ngần ngại sử dụng các phương tiện không chính đáng để đạt được danh và lợi, chẳng hạn như làm hại người khác vì lợi ích riêng cho bản thân, hoặc ức hiếp đánh đập những người mà họ không thích. Mọi người không ngừng suy nghĩ về sự khác biệt, và họ có thể cảm thấy tội lỗi khi tỉnh giấc lúc nửa đêm dài trong mộng. Nếu tâm không thể thanh thản thì khó có thể gọi là một cuộc sống hạnh phúc.
08/11/2021(Xem: 5256)
Vô Tầm Vô Tứ Định là tầng Định thứ hai trong bốn chi Thiền do đức Phật thiết lập. Bốn chi Thiền đó gồm Sơ Thiền tương xứng với Sơ Định hay Định Hữu Tầm Hữu Tứ, Nhị Thiền tương xứng với Vô Tầm Vô Tứ Định, Tam Thiền tương xứng với Xả hay An Chỉ Định, Tứ Thiền tương xứng với Chánh Định.
08/11/2021(Xem: 5555)
Tổ chức Từ thiện Xã hội Cộng sinh Toàn cầu và Thiếu Lâm Tự (소림사), thành phố Bucheon, Gyeonggi, Hàn Quốc đã hoàn thiện trong xây dựng ngôi Trường Tiểu học Bucheon Sorimsa (부천소림사초등학교) và trao tặng một nơi lý tưởng học tập cho các em thiếu niên tại Nepal.
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
quangduc@quangduc.com