Những Giọt lệ Hồng sau sự Từ giã Trần gian của Hoàng thân Campuchia Norodom Ranariddh

Những Giọt lệ Hồng sau sự Từ giã Trần gian
của Hoàng thân Campuchia Norodom Ranariddh

Những lời tri ân và chia buồn sâu sắc, sau sự từ giã trần gian của Ngài Hoàng thân Campuchia Norodom Ranariddh là một cựu Thủ tướng chính phủ và là anh em cùng cha khác mẹ với Đức Quốc vương Norodom Sihamoni.

Cư sĩ Hun Sen, Thủ tướng Chính phủ Vương quốc Phật giáo Campuchia và Đệ Nhất Phu nhân Campuchia Bun Rany rất đau lòng trước sư từ giã thế gian của Ngài Hoàng thân Campuchia Norodom Ranariddh, đồng thời Thủ tướng Hun Sen cho biết thêm: "Ngài là một vị 'Thân vương Hoàng gia xuất chúng', vị hoàng tử yêu Tổ quốc, yêu đồng bào, Phật giáo và Đức Quốc vương". 

Bộ trưởng Thông tin Campuchia Khieu Kanharith ngày 28 tháng 11 thông báo, Ngài Hoàng thân Campuchia Norodom Ranariddh qua đời tại thủ đô Paris (Pháp) vào 9 giờ 40 phút sáng 28-11 (tức 15 giờ 40 phút giờ Việt Nam) Hưởng thọ 77 tuổi. Ngài trong tình trạng sức khỏe suy yếu kể từ một vụ tai nạn ôtô cùng vợ ông, bà Ouk Phalla, 39 tuổi, tham gia chiến dịch vận động tranh cử tại vùng tây nam Campuchia ngày 17 tháng 6 năm 2018.

Các báo cáo cho biết, người nguyên lãnh đạo Đảng Bảo hoàng Campuchia (Funcinpec) đã nhập viện ở Pari vào cuối năm 2019, sau xét nghiệm kết quả đã bị gãy xương chậu. 

Con gái yêu quý của Hoàng tử Norodom Vatvani, Công chúa Hoàng gia Campuchia, Soma Serei Norodom, một nhà báo chuyên mục, nhà từ thiện đã viết một bài báo đăng trực tuyến: "Ngài là bào đệ yêu quý của Cha con. Bây giờ cả hai vị Hoàng tử đều bên nhau nơi cõi vĩnh hằng, và cuối cùng đã về với cõi Phật bình an". 

Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Hoa Kỳ tại Campuchia Patrick Murphy đã gửi công điện chia buồn sâu sắc đến Hoàng gia, chính phủ và nhân dân Campuchia, lưu ý rằng các hoạt động công ích của Ngài Hoàng thân Campuchia Norodom Ranariddh bao gồm, với cương vị Thủ tướng chính phủ Campuchia đầu tiên từ những thập niên 1993-1997 khi cùng liên minh chính phủ với Hun Sen. 

Đại sứ Patrick Murphy chia sẻ rằng: "Ngài Hoàng thân Campuchia Norodom Ranariddh cũng như tất cả các thành viên trong Hoàng tộc, luôn nỗ lực trong vai trò Hộ trì chính pháp đạo Phật, quảng bá giáo lý từ bi trí tuệ của Đức Phật, bảo vệ đạo Phật Quốc giáo". 

Liên Hợp Quốc và các bên liên quan đã dàn xếp cho ra đời Chính phủ Hoàng gia Campuchia có hai Thủ tướng: Hoàng thân Norodom Ranariddh làm Thủ tướng và ông Hun Sen làm đồng Thủ tướng (trường hợp hi hữu trong lịch sử chính trị thế giới).

Liên minh giữa Hoàng thân Norodom Ranariddh và Hunsen Sen (lãnh đạo Đảng Nhân dân Campuchia, xu hướng chủ nghĩa xã hội) luôn mâu thuẫn xung đột với nhau. Đảng Bảo hoàng Campuchia (Funcinpec) và Đảng Nhân dân Campuchia (CPP) vẫn đang cầm quyền, đều duy trì quân đội của riêng mình và Hoàng thân Norodom Ranariddh bị Hun Sen lật đổ sau một cuộc đọ sức cuối cùng và đẫm máu. 

Sự củng cố quyền lực đó đã giúp Hun Sen mở một cuộc tấn công nhằm vào những dấu tích cuối cùng của Khmer Đỏ, và cuộc chiến 30 năm của Campuchia cuối cùng đã kế thúc vào cuối năm 1998. 

Xung đột 1997 tại Campuchia (phía chỉ trích Thủ tướng Hun Sen gọi là cuộc đảo chính 1997) là cuộc tranh chấp quyền lực giữa 2 phe của Đồng Thủ tướng Hun Sen và Đồng Thủ tướng Norodom Ranariddh, diễn ra từ tháng 7 đến tháng 9 năm 1997. Kết quả là, Đồng Thủ tướng Hun Sen (lãnh đạo Đảng Nhân dân Campuchia, xu hướng chủ nghĩa xã hội) lật đổ thành công Đồng Thủ tướng Norodom Ranariddh (lãnh đạo Đảng FUNCINPEC, xu hướng quân chủ). Hàng chục người đã thiệt mạng trong cuộc xung đột này. Hun Sen trở thành thủ tướng duy nhất của Campuchia và nắm quyền đến ngày nay.

Hòa thượng Thung Thul, trụ trì chùa Phnom Del, tỉnh Kamphong Cham cho biết, việc từ giã trần thế của Hoàng thân Norodom Ranariddh là một mất mát lớn đối với Hoàng gia, Chính phủ và nhân dân Campuchia. 

Hòa thượng Thung Thul chia sẻ rằng: "Hoàng thân Norodom Ranariddh và tất cả thành viên Hoàng gia đều là những vị Hộ pháp, luôn nỗ lực thúc đẩy truyền bá chính pháp Phật đà, và bảo vệ đạo Phật Quốc giáo. 

Giới Phật giáo đồ chúng tôi rất đau buồn trước sự từ giã thế gian của Hoàng thân Norodom Ranariddh. Thắp nén tâm hương nguyện cầu hương linh Ngài tiêu dao Phật cảnh". 

Hòa thượng Thung Thul nói tiếp, trong khi đó ông Sam Rainsy, người sáng lập và lãnh đạo Đảng Cứu nguy dân tộc Campuchia (CNRP) bị giải thể và hiện sống lưu vong ở nước ngoài, Hoàng thân Norodom Ranariddh là "một nhà lãnh đạo kháng chiến đáng kính của nhân dân Campuchia từ cuối những thập niên 1980 cho đến trong bối cảnh bầu cử kéo dài do Liên Hợp Quốc tổ chức vào tháng 5 năm 1993".

Năm 2008, Hoàng thân Norodom Ranariddh rời khỏi chính trường sau khi nhận được lệnh ân xá của Hoàng gia về tội gian lận trong Đảng Bảo hoàng Campuchia (Funcinpec). Sau đó, Ngài quay trở lại chính trường vào tháng 12 năm 2010 và một lần nữa rời chính trường năm 2012 do những bất hòa trong đảng.

Giới phân tích cho rằng với những gì đã làm trong quá khứ, Hoàng thân xem ra rất khó để có thể khôi phục được uy tín của mình cho dù có thành lập một đảng chính trị mới.

Đảng Bảo hoàng Campuchia (Funcinpec) đã cố gắng tổ chức lại vào đầu năm 2021 trước cuộc bầu cử dự kiến vào năm 2023 và Hoàng thân Norodom Ranariddh sẽ tiếp tục lãnh đạo Đảng này. Tuy nhiên, những nghi ngờ vẫn tồn tại đối với sức khỏe của Ngài. 

Thích Vân Phong biên dịch

(Nguồn: The Union of Catholic Asian News)