Đức Đạt Lai Lạt Ma Chia sẻ Trực tuyến Văn hóa Tây Tạng và Tiềm năng Đóng góp cho Hòa bình

(His Holiness the Dalai Lama Speaks on Tibetan Culture
and Its Potential to Contribute to Peace)

Hình 1: Đức Đạt Lai Lạt Ma phát biểu về "Văn hóa Tây Tạng và Tiềm năng đóng góp cho Hòa bình" do Tổ chức Sáng kiến Tây Tạng Deutschland trực tuyến tại Tịnh thất của Ngài ở Dharamsala, HP, Ấn Độ vào 25 tháng 8, 2021. Ảnh: TT. Tenzin Jamphel

Sáng ngày 25 tháng 8 vừa qua, Đức Đạt Lai Lạt Ma đã chia sẻ pháp thoại về "Văn hóa Tây Tạng và Tiềm năng đóng góp cho Hòa bình, Tibetan Culture and its Potential to Contribute to Peace", tiếp theo là phần vấn đáp trực tuyến tại Tịnh thất của Ngài Dharamsala, HD, Ấn Độ, được tổ chức bởi nữ cư sĩ Tenzyn Zöchbauer, Giám đốc Điều hành Tổ chức Sáng kiến Tây Tạng Deutschland (TID) - Nhóm Hỗ trợ Tây Tạng lớn nhất tại Đức. Khi phát trực tuyến, khán thính giả được nghe các thứ tiếng tiếng Hoa, tiếng Việt, tiếng Nhật, Tây Ban Nha, tiếng Pháp, tiếng Đức, Bồ Đào Nha, tiếng Nga, tiếng Ý, tiếng Hindi, tiếng Hàn Quốc và tiếng Mông Cổ. Nữ cư sĩ Tenzyn Zöchbauer thưa với Đức Đạt Lai Lạt Ma rằng, 50 người ủng hộ Tây Tạng và người Tây Tạng tại Đức. Thụy Sĩ và Áo đang tham gia tương tác trực tuyến, trong khi nhiều người khác đang theo dõi trên khắp thế giới. 

Đức Đạt Lai Lạt Ma trả lời: "Tôi rất hoan hỷ khi có được cơ hội này để tham gia vào cuộc thảo luận với những cư sĩ Phật tử người Đức. Tôi biết rằng Đức quốc đã bị đánh bại trong cả hai cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất và thứ hai. 

Tại Tây Tạng, chúng tôi có hai du khách, Aufschnaiter và Harrer, bởi họ nói tiếng Đức nên chúng tôi nghĩ họ là người Đức. Cá nhân tôi không có nhiều liên hệ với Aufschnaiter, nhưng tôi đã trở thành bạn đạo với Harrer. Chú ấy là người dạy Anh ngữ cho tôi, nhưng mãi sau này, tôi mới nhận ra rằng tiếng Anh của chú ấy thực sự rất kém - và đó là nơi mà tôi bắt đầu học Anh ngữ kiểu tiếng bồi. 

Như tôi đã đề cập trước đây, Đức quốc đã bị đánh bại trọng Đệ nhị Thế chiến, cũng như Nhật Bản, sau khi bị tấn công hạt nhân. Do đó, các phong trào hòa bình mạnh mẽ đã diễn ra ở cả hai nước này. Cả hai dân tộc Đức quốc và Nhật Bản, thực sự đều thể hiện khát vọng hòa bình, và cả hai đều đã góp phần tạo ra một thế giới hòa bình hơn. 

Về văn hóa Tây Tạng, chúng tôi vốn là một dân tộc du mục với lối sống khá đơn giản. Vào thế kỷ thứ 7, Hoàng đế Tây Tạng, Songtsen Gampo, đã kết hôn với công chúa Trung Hoa. Ông quyết định rằng người Tây Tạng nên có phương tiện chữ viết riêng họ, nhưng thay vì theo mô mô hình Trung Hoa, thì Đức Quốc vương cao nguyên Tây Tạng đã chọn lựa dựa trên bảng chữ cái của Ấn Độ và chữ viết Devanagari.

Vào thế kỷ thứ 8, Đức Quốc vương Trisong Detsen muốn giới thiệu Phật giáo đến Tây Tạng và một lần nữa - ông chọn không quay sang Trung Hoa mà xoay hướng Ấn Độ để được trợ giúp. Lúc bấy giờ, Đại học Phật giáo Nalanda là trung tâm giáo dục toàn diện nổi tiếng nhất thế giới. Đức Quốc vương Trisong Detsen thành kính cung thỉnh một trong những học giả nổi tiếng, Cao tăng Tịch Hộ (Shantarakshita) - đến Vùng đất Tuyết. Khi nhận ra rằng nhân dân Tây Tạng đã có ngôn ngữ viết riêng của họ, Cao tăng Tịch Hộ đã khuyến khích việc dịch văn học Phật giáo Ấn Độ sang tiếng Tây Tạng. Kết quả là, các vị học giả Tây Tạng và Ấn Độ đã cùng nhau làm việc và dịch bộ sưu tập những kim ngôn khẩu ngọc của Đức Phật thuyết (Kinh Tạng) thành 100 tập và bộ sưu tập các luận thuyết (Luận Tạng, của các vị Đạo sư Phật giáo Ấn Độ tiếp theo sau đó thành 200 tập. Đây là sự khởi đầu của di sản văn hóa Tây Tạng. 

Chúng tôi coi người Ấn Độ là bậc thầy của mình. Đôi khi tôi nói khôi hài rằng những người trong chúng tôi - những người mà ban đầu là đệ tử - nhưng cuôi cùng đã trở thành những bậc thầy. Bởi vì chúng tôi rất quan tâm đến tài liệu văn học Phật giáo mà chúng tôi đã học, tôi tin rằng truyền thống của chúng tôi hiện nay là truyền thống Phật giáo toàn diện nhất. Theo khuôn vàng thước ngọc của Truyền thống Đại học Phật giáo Nalanda và được truyền cảm hứng từ những lời dạy quý báu của Đức Phật là hãy trải nghiệm và quán chiếu những kim ngôn khẩu ngọc của Đức Như Lai Thế Tôn trước khi chấp nhận chúng - chúng tôi đã nghiên cứu kỹ lưỡng những giáo lý của đạo Phật. Chúng tôi đã học hỏi, nhưng, lưu tâm đến tấm gương của Trung Hoa, chúng tôi cũng đã tư duy, thiền định. 

Chúng tôi ghi nhớ các văn bản chính - đều mà tôi cũng đã từng học thuộc lòng khi còn bé. Nhưng yếu tố duy nhất là sau đó chúng tôi thực hiện một phương pháp logic chặt chẽ để quán sát kỹ lưỡng về ý nghĩa của những gì đã được trước tác, biên soạn. Đây không phải là thói quen trong truyền thống Pali hya Trung Hoa. Chúng tôi noi tấm gương sáng của Tổ sư Chapa Chökyi Sengé (1109-1169), người đã chính thức hóa hệ thống tranh biện của người Tây Tạng. 

Những ngày này, như tôi đã chia sẻ trước đây, các cuộc giao lưu với nhiều học giả Phật giáo đã khiến tôi tin rằng, những gì mà nhân dân Tây Tạng đã duy trì và bảo tồn truyền thống Phật giáo toàn diện nhất. Chúng tôi học tập, nhưng cũng tu tập về thiền Chỉ "Shamatha" và thiền Quán "Vipashyana". Chúng tôi không chỉ nuôi dưỡng từ bi tâm và lòng nhân hậu; mà còn sử dụng cả trí thông minh của mình và quán sát mọi thứ một cách logic. 

Khả năng của chúng tôi về sự giải thích cách nuôi dưỡng từ bi tâm và đạt được sự hồn nhiên than thản, có nghĩa là chúng tôi có thể đóng góp vào nền hòa bình thế giới. Ngay cả những người không quan tâm đến tôn giáo cũng muốn tìm đến sự bình yên nội tâm. Họ cũng có thể được lợi ích khi biết rằng chúng ta phải đối mặt mọi loại rắc rối là vì tâm thức của chúng ta bị piền não xáo trộn. 

Chúng ta bắt đầu cuộc sống của mình trong vòng tình yêu thương của cha mẹ. Nếu không có tình yêu thương đó, ta sẽ không tồn tại. Chính sự trải nghiệm về từ bi tâm của mẹ đã gieo vào tâm thức chúng ta một hạt giống để trở nên tử tế với tha nhân khi chúng ta lớn lên. Tuy nhiên, nền giáo dục hiện đại ít chú ý đến cách mà những cảm xúc tích cực như vậy đã góp phần vào sự an lạc nội tâm và tình trạng sức khỏe tốt. Nó cũng không cho thấy được sự hung hăng sân hận đã làm xáo trộn quấy nhiễu tâm thức của chúng ta và phá vỡ những cộng đồng mà chúng ta đang sống như thế nào. Tất cả lợi ích của chúng tôi là học được phương pháp để đạt được sự bình an trong tâm hồn; và văn hóa Tây Tạng đã duy trì được sự sống động của nhiều phương tiện thiện xảo để mang lại điều này". 

Đức Đạt Lai Lạt Ma đã trả lời một loạt các chất vấn của khán giả, một số câu hỏi được gửi đến Ngài bằng tiếng Tây Tạng, một số bằng tiếng Đức và một số câu hỏi bằng tiếng Anh. Một số đề cập đến việc làm thế nào để văn hóa Tây Tạng được bảo tồn. 

Đức Đạt Lai Lạt Ma đã nhận xet rằng, khi lần đầu tiên nhà cầm quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc chiếm đóng Tây Tạng, các nhà lãnh đạo của họ đã bị thúc đẩy bởi một hệ thống tư tưởng mạnh mẽ. Ngài hồi tưởng lại cuộc gặp gỡ cuối cùng với lãnh tụ ĐCSTQ Mao Trạch Đông, khi ấy nhà lãnh đạo ĐCSTQ ca ngợi Ngài về trí tuệ khoa học, nhưng lại trêu chọc Ngài bằng cách khăng khăng rằng tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân. Kể từ đây, cách suy nghĩ đã thay đổi và ngày càng có nhiều người Trung Quôc thể hiện sự quan tâm mới đối với Phật giáo. 

Hình 2: Một thành viên của khán giả trực tuyến của những người ủng hộ Tây Tạng đã chất vấn Đức Đạt Lai Lạt Ma một câu hỏi trong cuộc trò chuyện về "Văn hóa Tây Tạng và Tiềm năng đóng góp cho Hòa bình" trực tuyến từ Tịnh thất của Ngài ở Dharamsala, HP, Ấn Độ vào 25 tháng 8, 2021.
Ảnh: TT. Tenzin Jamphel

Ngài nói rằng những người bạn có liên quan đến nền giáo dục tại Trung Quốc đã nói rằng, các vị giáo sư đại học đã được tiếp cận các bản dịch tiếng Trung của hai tập sách "Khoa học và Triết học trong Kinh điển Phật giáo Ấn Độ, cience and Philosophy in the Indian Buddhist Classics" do người Tây Tạng ở Ấn Độ biên soạn từ các nguồn trong Kangyur (Kinh tạng) và Tengyur (Luận tạng). Các vị giáo sư đã rất kinh ngạc khi nhận ra rằng Phật giáo Tây Tạng thuộc về truyền thống Đại học Phật giáo Nalanda, áp dụng một cách rõ ràng phương pháp tiếp cận khoa học bắt nguồn từ logic và lý luận. 

Đức Đạt Lai Lạt Ma nhận xét rằng, nhà cầm quyền ĐCSTQ đã gây áp lực tối đa để triệt hạ Phật giáo Tây Tạng nhưng không thể tiêu diệt được nó. Bây giờ, Phật giáo Tây Tạng đang được sự quan tâm không chỉ ở Trung Quốc mà là trên toàn thế giới. 

Ngài đã miêu tả về cách thức, khi đến Ấn Độ, Ngài đã đề xuất việc thành lập các trường học dạy tiếng Tây Tạng cho trẻ em Tây Tạng. Thủ tướng Chính phủ Ấn Độ Jawaharlal Nehru hoàn toàn ủng hộ việc đề xuất này. Trong quá trình này, các trung tâm tu học Phật pháp cũng được tái thành lập. Những ngày này, hàng nghìn chư tăng ni và Phật tử có cơ hội tu học nghiêm túc. Những thanh niên Phật tử Tây tạng muốn tham gia với họ trước tiên phải thông thạo tiếng Tây Tạng, ngôn ngữ mà sẽ trang bị cho họ để học tập, để trở thành học giả và nhờ đó mà bảo tồn truyền thống Tây Tạng. 

Đức Đạt Lai Lạt Ma chỉ ra rằng, bất cứ nơi nào mà người Tây Tạng đã định cư; họ đều cố gắng có thể học nói và viết tiếng Tây Tạng. Tương tự như thế, trên khắp vùng Hy Mã Lạp Sơn, các sáng kiến khởi nguyên không những chỉ được thực hiện cho những người xuất gia, mà còn dành cho những người cư sĩ Phật tử tại gia, cả già và trẻ, để học hỏi nghiên cứu và thực hành tranh luận. 

Về hoạt động hòa bình trên thế giới, Đức Đạt Lai Lạt Ma khẳng định rằng, Ngài thực hiện phương pháp tiếp cận thế tục. Đối với Ngài, yếu tố quan trọng giúp các cá nhân, gia đình và cộng đồng hạnh phúc là tìm thấy sự bình yên trong tâm hồn. Và nền tảng cho điều này là từ bi tâm. 

Về sự tồn tại và hưng thịnh của Phật giáo Tây Tạng, Ngài nhắc lại rằng, trong lịch sử Trung Hoa là một quốc gia Phật giáo. Ngày nay, càng có thêm nhiều mối quan tâm đối với những gì mà đạo Phật đề cập đến triết học, lý luận và tâm lý học. Điển hình, Ngài cảm thấy rất hữu ích khi nhận biết được những điểm tương ứng giữa tư tưởng Phật giáo và những quan sát được thực hiện liên quan đến vật lý lượng tử. 

Đề cập đến những thắc mắc về quyền lực ngày càng gia tăng của nhà cầm quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc cực kỳ phức tạp. Ngài nhận xét rằng; dù nhà cầm quyền ĐCSTQ có trở nên hùng cường đến đâu đi chăng nữa, thì quốc gia này cũng vẫn chỉ là một phần của thế giới; và phải cùng nhau sống hòa bình với các quốc gia khác. Hai quốc gia láng giềng Ấn Độ và Trung Quốc phải sống bên cạnh nhau. Vấn đề quốc đảo Đài Loan có thể phức tạp về mặt chính trị, nhưng thực tế vẫn là di sản Trung Hoa hoàn toàn được bảo tồn trên xứ biển đảo này. 

Ngài chia sẻ rằng: "Các quyết định thiển cận về mặt chính trị có thể đưa ra, nhưng về lâu dài, Trung Quốc phải sống với các quốc gia láng giềng. Mọi thứ thay đổi, và ở một khía cạnh nào đó, mọi người trở nên cởi mở và thực tế hơn so với trước đây". 

Khi khán thính giả hỏi làm thế nào để mọi người có thể tìm thấy được thông tin trung thực về các vấn đề nghiêm trọng như sự biến đổi khí hậu và đại dịch hiểm ác Covid-19, Đức Đạt Lai Lạt Ma lưu ý rằng; trước đây, khi hầu hết mọi người sống trong sự cô lập, rất khó để biết được đâu là sự thật. Nhưng ngày nay, điện thoại di động và hệ thống mạng Internet đã cung cấp nguồn thông tin vô tận, vì vậy, cần phải thận trọng cảnh giác về những gì là sự thật. Liên quan đến sự biến đổi khí hậu, nếu chúng ta không hành động, thì nguồn nước ở khắp mọi nơi sẽ bị giảm xuống đáng kể. Thậm chí, có ý kiến cho rằng, các con sông cao nguyên Tây Tạng thượng nguồn Mekong sẽ cạn kiệt và vùng đất sẽ trở nên giống như sa mạc ở Afghanistan. 

Điều này có vẻ xa vời, nhưng tốc độ các sông băng đang tan chảy ở Bắc cực và Nam cực cho thấy tình hình Tây Tạng rất nghiêm trọng không kém. Cac vấn đề toàn cầu cần có những giải pháp toàn cầu. Khi mà trước đây chúng ta có thể chỉ quan tâm đến những khó khăn cục bộ của địa phương mình, thì bây giờ chúng ta phải quan sát đến nhu cầu của toàn thế giới. 

Đức Đạt Lai Lạt Ma nói, khi người dân đã trở thành nạn nhân của giông bão, lũ lụt và nạn cháy rừng, thì điều quan trọng là chúng ta phải truyền đạt sự quan tâm, chăm sóc của mình và cung cấp bất cứ sự trợ giúp nào mà chúng ta có thể. Cũng như việc thể hiện cho họ biết rằng họ không hề bị lãng quên, điều cần thiết là phải ghi nhớ tính đồng nhất của nhân loại. 

Trở lại với thắc mắc làm thế nào để bảo tồn văn hóa Tây Tạng, Ngài gợi ý rằng, quan tâm đến nền văn hóa Tây Tạng là một bước thiết thực. Vấn đề không phải là duy trì các phong tục vì lợi ích riêng của họ, mà là bảo tồn kiến thức mà truyên thống văn hóa đó đã truyền đạt. Trong trường hợp này, những gì hữu ích và có lợi chính là phương tiện để vun đắp sự bình yên trong nội tâm; và vì vậy chính điều này đã góp phần vào nền hòa bình của thế giới. 

Nữ cư sĩ Tenzyn Zöchbauer, Giám đốc Điều hành Tổ chức Sáng kiến Tây Tạng Deutschland (TID) đã thành kính đảnh lễ tri ân lời khuyên của Đức Thánh tăng Đạt Lai Lạt Ma; cảm ơn các khán thính giả đã lắng lòng nghe và đặt câu hỏi; cảm ơn đội ngũ thông dịch viên về những sự phiên dịch cùng lúc của họ. Cô mời cư sĩ Wolfgang Grader, Chủ tịch Sáng kiến Tây Tạng Deutschland, phát biểu sau cùng. Ông hồi tưởng lại lần cuối được bái kiến Đức Đạt Lai Lạt Ma vào năm 2018 tại một sự kiện ở Darmstadt; và lấy làm tiếc rằng sự bùng phát của đại dịch Covid-19 đã ngăn cản mọi cuộc gặp gỡ như vậy kể từ đó. Ông đã thành kính đảnh lễ tri ân Đức Thánh tăng Đạt Lai Lạt Ma đã giành thời gian quý báu cho sự kiện này; và kính chúc Ngài pháp thể khương an, bách niên trường thọ. Ông kêu gọi khán thính giả hãy hành động vì Tây Tạng thân yêu, vì nhân quyền và vì nền hòa bình của thế giới.

Đức Thánh tăng Đạt Lai Lạt Ma trả lời: "Xin cảm ơn, chúc an lạc hạnh phúc!" và "hẹn gặp lai!"

Video

https://www.youtube.com/watch?v=nLhMZJtP1TM

Thích Vân Phong biên dịch

(Nguồn: Central Tibetan Administration)

***