Hai Quốc gia Chủ thể liên bang của Nga Chủ yếu theo Đạo Phật

Moscow, Nga - Các bạn có biết rằng có hai (2) cái gọi là chủ thể Liên bang của Nga, nơi có phần lớn dân số theo đạo Phật? Đó là những nước nào?

Hình: Ngôi đại già lam Phật Thích Ca Mâu Ni, thành phố Elista, Kalmykia

Chủ thể Liên bang của Nga là các vùng lãnh thổ, hoặc các tỉnh thuộc quyền quản lý của Liên bang Nga. Các chủ thể Liên bang của Nga bao gồm 85 chủ thể được chia thành 22 nước Cộng hòa, 46 bang, 9 vùng, 1 tỉnh tự trị, 4 khu tự trị, 3 Thành phố liên bang. 

Trong số 85 chủ thể Liên bang với nhiều nền văn hóa khác nhau, hóa ra có hai chủ thể Liên bang, mà đa số công dân đều theo đạo Phật, đó là Cộng hòa Kalmykia, Cộng hòa Tuva. Sau đây là sơ lược về hai quốc gia. 

1. Tuva

Hình 1: Tu viện Tse Chen (Tse Chen Ling) ở Kyzyl, Cộng hòa Tuva. Ảnh: wikimapia

Khu vực có tên chính thức là Cộng hòa Tuva, phía nam Siberia, gần Trung Á. Với diện tích 170.500 km² và dân số 307.900 người (theo điều tra dân số năm 2010). Mật độ dân số ở Tuva là 1,8 người người / km². Thủ đô của Tuva là Kyzyl.

Theo cuộc khảo sát của Sreda Arena Atlas năm 2012, số lượng người Tuva theo đạo Phật chiếm khoảng 61,8% tổng dân số Tuva. Điều này làm cho Tuva trở thành khu vực chủ thể liên bang Nga có dân số theo đạo Phật lớn nhất. 

Truyền thống đạo Phật được người dân Tuva trân trọng tiếp nhận một cách rộng rãi nhất là truyền thống Kim Cương thừa Phật giáo Tây Tạng. Cộng đồng dân tộc Tuva cùng với Yugur (Uyghur Kuning), là một trong hai nhóm dân tộc Turkic, chủ yếu là Phật tử Tây Tạng, sống hòa quyện với truyền thống bản địa Shamanist của người địa phương. 

Người dân Tuva lần đầu tiên đến với đạo Phật vào thế kỷ 13-14, khi Tuva bước vào thành phần Đế chế Mông Cổ. Các tu viện Phật giáo được phát hiện bởi các nhà khảo cổ học ở vùng Tuva có niên đại từ thế kỷ 13-14. 

Trong suốt thế kỷ 16 và 17, Phật giáo Tây Tạng đã trở nên phổ biến tại Tuva. Ngày càng có thêm nhiều cơ sở tự viện mới, được trùng tu các ngôi tu viện cổ và đưa vào sử dụng, xu hướng ngày càng tăng thêm số lượng tăng sĩ Phật giáo và các vị Lạt Ma Tây Tạng, được đào tạo mới trong những năm gần đây. 

Năm 1917, Cách mạng Nga là một trong những sự kiện chính trị bùng nổ nhất của thế kỷ 20. Cuộc cách mạng bạo lực, đánh dấu sự kết thúc của Triều đại Romanov, và nhiều thế kỷ thống trị của Đế quốc Nga. Trong cuộc Cách mạng Nga, những người Bolshevi, do nhà lãnh đạo Cách mạng cánh tả Vladimir Lenin lãnh đạo, đã lên nắm Chính quyền và phá hủy truyền thống, dưới sự cai trị của chế độ Cộng sản. Những người Bolshevik sau này trở thành Đảng Cộng sản Liên Xô. 

Phật giáo bị nhà cầm quyền Đảng Cộng sản Liên Xô (КПСС, KPSS) đàn áp, và coi thường dưới chính sách của nhà nước vô thần. Những người tu hành theo Phật giáo thương bị Chính quyền Cộng sản tấn công. 

Năm 1929, nhà cầm quyền Đảng Cộng sản Liên Xô ra lệnh đóng của nhiều cơ sở tự viện Phật giáo, và bắt giữ các tu sĩ Phật giáo, bị lưu đày cấm cố và cho vào ngục thất. Khi các nỗ lực của Chính phủ mang lại sự Xô viết hóa (Советизация, Sovietization) đến Buryatia và Kalmykia, các vị tu sĩ đã bị giảm bớt nhiều. 

Học giả Todd M. Johnson ước tính rằng: "Nhà cầm quyền Đảng Cộng sản Liên Xô đã đưa 15 triệu Cơ Đôc nhân đến chết trong các trại tù từ những thập niên từ 1921-1950. Hơn 15 triệu Cơ Đốc nhân đã bỏ mạng trong 30 năm sau đó. nhà cầm quyền Đảng Cộng sản Liên Xô cũng đã nhắm mục tiêu vào cộng đồng Hồi giáo, để trục xuất hàng loạt, giết hại, chẳng hạn như 46% người Tatar ở Crimea. Hàng nghìn nhà Sư Phật giáo cũng chết trước họng súng của cầm quyền Đảng Cộng sản Liên Xô. Nơi mà tôn giáo tồn tại ở Liên Xô, họ hoạt động một cách bí mật, hoặc dưới sự giám sát, và bàn tay kiểm soát của cầm quyền Đảng Cộng sản Liên Xô".

Cuộc Cách mạng Nga năm 1917, là một loạt các sự kiện chính trị ở Nga, liên quan đến đầu tiên lật đổ của hệ thống của chế độ chuyên chế, và sau đó lật đổ chính tự do Chính phủ Lâm thời (Duma), dẫn đến việc thành lập sức mạnh của Liên Xô dưới sự kiểm soát của Đảng Bolshevik. Cuối cùng điều này đã dẫn đến việc thành lập Liên bang Xô Viết, kéo dài cho đến khi giải thể vào năm 1991. 

Thực hành Tôn giáo đã suy giảm dưới các chính sách hạn chế của thời kỳ Liên bang Xô Viết, nhưng hiện nay việc thực hành Tôn giáo đang bắt đầu phát triển trở lại, sau khi chế độ Cộng sản Liên Xô sụp đổ. 

Các trung tâm Phật giáo ở Cộng hòa Tuva được gọi là Khuree - khu phức hợp Tu viện, Quần thể Tu viện Tse Chen (Tse Chen Ling) tọa lạc tại Thủ đô Kyzyl, là nơi an trú của nhà lãnh đạo Phật giáo tối cao ở Tuva, được gọi là Kamby Lama (Khamba Lama - Lạt ma tối cao).

Old Kamby thứ 9 mới được bầu vào ngày 4 tháng 10 năm 2020, là YM Gelek Natsyk Dorju. Kể từ năm 1997, vị Lạt Ma tối cao ở Tuva đã được bầu chọn một cách dân chủ, giữ chức vụ trong nhiệm kỳ 5 năm. 

clip:

THE TUVANS - Buddhism, shamanism, throat singing, wrestlers, khuresh / Cultures of Russia

https://www.youtube.com/watch?v=scZ8X608EeI

2. Kalmykia

Hình 1: Ngôi đại già lam Phật Thích Ca Mâu Ni, thành phố Elista, Kalmykia

Có tên chính thức là Cộng hòa Kalmykia, khu vực tọa lạc ngay phía Bắc Caucasus ở Đông Âu. Với thủ đô là Elista, nước Cộng hòa này có diện tích 76.100 km² với dân số 289.481 người (theo điều tra dân số năm 2010) và mật độ dân số 3,8 người / km².

Cộng hòa Kalmykia, một chủ thể Liên bang Nga của Liên bang Nga nằm ở tây nam nước Nga. Biên giới đối diện với Dagestan về phía nam, Stavropol Krai về phía tây nam, Rostov Oblast về phía tây, Volgograd Oblast về phía tây bắc và Astrakhan Oblast về phía đông. Biển Caspi giáp Kalmykia về phía đông nam. 

Dựa trên cuộc khảo sát của Sreda Arena Atlas năm 2012, số lượng cư dân Kalmykia theo đạo Phật chiếm khoảng 37,6% toàn bộ dân số của Kalmykia. Tuy dân số theo đạo Phật chưa bằng một nửa nhưng so với các tôn giáo khác, tín ngưỡng khác thì số lượng Phật tử ở vùng nà y là đông nhất. Và vị trí của nó ở Đông Âu khiến Kalmykia trở thành khu vực duy nhất ở châu Âu mà phần lớn công dân của họ là Phật tử. 

Năm 2016, 53,4% dân số được khảo sát tự xác nhận mình là Phật tử.

Phật giáo Tây Tạng là tôn giáo được thực hành rộng rãi nhất của những người Kalmykia, là hậu duệ của người Oirat (dân số miền tây Mông Cổ) di cư đến châu Âu vào đầu thế kỷ 17. Là một Phật tử theo truyền thống Mật tông Tây Tạng, người dân Kalmykia tôn vinh Đức Đạt Lai Lạt Ma là nhà lãnh đạo tâm linh của họ. Và Rinpoche Tulku Telo trong vai Lạt Ma Ajin (Lạt Ma tối cao), là người lãnh đạo tinh thần cho các Phật tử Kalmyukia. Hiện tại Erdne Ombadykow đang thay thế vị trí của Lạt Ma Ajin.

Trong khi vẫn còn dưới sự chiếm đóng của nhà cầm quyền Đảng Cộng sản Liên Xô, nơi tôn trọng hệ tư tưởng Cộng sản vô thần, và trong những biến động chính trị vào khoảng thập niên 1920, nhiều người Kalmykia đã chạy trốn đến đây và thành lập Tu viện Phật giáo đầu tiên ở Trung Âu vào năm 1929, tọa lạc tại Belgrade, Serbia. 

Vào những thập niên 1930, xảy ra các vụ bắt giữ và đàn áp tăng sĩ Phật giáo dưới chế độ Cộng sản Liên Xô độc tài do Stalin lãnh đạo. Trong thời kỳ này, tất cả cơ sở tự viện Phật giáo ở Kalmykia đều bị phá hủy. 

Sau chiến tranh thế giới thứ hai, ước tính có khoảng 526 người tỵ nạn Kalmykia đã di cư từ Tây Đức và các vùng lân cận sang Mỹ ở cuôi năm 1951 và đầu năm 1952. Đến năm 1962, dân số Kalmykia xấp xỉ ở Hoa Kỳ là 700 người. Tại đây, họ thành lập một số ngôi già lam tự viện Phật giáo Kalmykia tọa lạc tại quận Monmouth, New Jersey và các vùng phụ cận. Ngawang Wangyal, một nhà sư Phật giáo Kalmykia, đã thành lập Trung tâm Phật học Tây Tạng và Tu viện Phật giáo tại Washington, New Jersey, Hoa Kỳ. 

Vào ngày 24 tháng 8 năm 1991, Gorbachev giải thể Ủy ban Chấp hành Trung ương, tuyên bố từ chức Tổng bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô, và giải thể tất cả các đơn vị Đảng Cộng sản trong Chính phủ. Năm ngày sau, cơ quan Lập pháp Xô viết Tối cao Liên Xô quyết định đình chỉ hoạt động của Đảng Cộng sản Liên Xô trên toàn lãnh thổ Liên Xô, chấm dứt sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Liên Xô, và giải thể lực lượng thống nhất còn lại duy nhất trong nước.

Gorbachev thành lập Hội đồng Nhà nước Liên bang Xô Viết ngày 5 tháng 9, để đưa ông và các quan chức tối cao của các quốc gia Cộng hòa còn lại thành một lãnh đạo tập thể, để có thể bổ nhiệm một Thủ tướng Liên Xô; nhưng nó đã không bao giờ hoạt động, mặc dù Tướng mới bổ nhiệm của Liên Xô Ivan Sialayev đã đăng bài thông qua Ủy ban về Quản lý hoạt động của nền kinh tế Liên Xô và Ủy ban Kinh tế Liên bang, và cố gắng thành lập Chính phủ trong lúc quyền lực bị suy giảm. 

Liên Xô nhanh chóng bị tan rã trong quý cuối cùng của năm 1991. Giữa khoảng tháng 8 và tháng 12, 10 quốc gia Cộng hòa tuyên bố độc lập, phần lớn là e ngại một cuộc đảo chính khác xảy ra. Vào cuối tháng 9,  Gorbachev không còn quyền lực gây ảnh hưởng đến các sự kiện bên ngoài Moscov nữa. Ông ta bị Yeltsin thách thức, Yeltsin đã bắt đầu tiếp quản những gì còn lại của Chính phủ Liên Xô, kể cả Kremlin.

Vào ngày 17 tháng 12 năm 1991, cùng với 28 quốc gia châu Âu, Liên minh châu Âu (sau đó được gọi là Cộng đồng châu Âu), và bốn quốc gia không thuộc châu Âu, ba nước Cộng hòa Baltic và chín trong mười hai Quốc gia Cộng hòa Liên Xô còn lại đã ký Hiến chương Năng lượng Châu Âu trong Hague như các quốc gia độc lập có chủ quyền. 

Vào ngày 29 tháng 7 năm 1958, Kalmykia trở thành một quốc gia Cộng hòa tự trị trong khối Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga. Và sau khi Đảng Cộng sản Liên Xô giải thể năm 1991, có hiệu lực từ ngày 31 tháng 3 năm 1992, Kalmykia tiếp tục vị thế là một quốc gia Cộng hòa Tự trị thuộc Liên bang Nga mới được thành lập. 

Kể từ khi trở thành một quốc gia Cộng hòa tự trị vào năm 1992, chỉ có hai Tổng thống lãnh đạo Kalmykia, và cả hai đều là quy y Tam bảo trở thành Phật tử. Tổng thống đầu tiên, Kirsan IIyumzhinov, người phục vụ từ ngày 23 tháng 4 năm 1993 đến ngày 24 tháng 10 năm 2010, và Tổng thống thứ hai Aleksey Orlov phục vụ từ ngày 24 tháng 10 năm 2010 cho đến nay. Kalmykia được quốc tế biết đến là trung tâm của môn thể thao cờ vua khi Chủ tịch đầu tiên của nó, Kirsan IIyumzhinov, hiện là Chủ tịch Liên đoàn cờ vua Thế giới, (Fédération Internationale des checs - FIDE).

Hình: Đài tưởng niệm Pandita Zaya, Cổng vàng, Elista. Ảnh: kalmykia.er.ru

Ảnh hưởng của Phật giáo có thể được tìm thấy trong mọi ngóc ngách của cuộc sống người dân Kalmykia. Một số cơ sở tự viện Phật giáo và các sắc thái Phật giáo là biểu tượng cho văn hóa du lịch tâm linh ở Kalmykia, ví dụ như ở Elista, thủ đô của Kalmykia, bao gồm cả Ngôi đại già lam Phật Thích Ca Mâu Ni (Burkhan Bakshin Altan Sume, Buddha Shakyamuni), Chùa Gedden Sheddup Choikor (Syakyusn Syume) và ngôi già lam Vihara Gedden Sheddup Choikor (Syakyusn Syume), chùa “Tujuh Hari”,, Đài tưởng niệm Pandita Zaya, Cổng vàng. Trong đó Tu viện Orgyen Samye của truyền thống Nyingma Phật giáo Tây Tạng, có thể được tìm thấy ở Thành phố Iki-Burul.

Hình: Chùa Tujuh Hari, Elista, Kalmykia, Nga Ảnh: shutterstock

Một số lễ kỷ niệm Phật giáo cũng được tổ chức tại Kalmykia, bao gồm Ngày Đại lễ Vesak Vesak (lễ Phật đản sinh, lễ Phật thành đạo và lễ Phật nhập Niết bàn). Lễ hội Zul - Năm mới Kalmykia đánh dấu ngày viên tịch của ngài Lạt Ma Zongkava (Je Tsongkhapa), người sáng lập Phật giáo Gelug Tây Tạng, và Lễ kỷ niệm Bí ẩn của Vũ điệu Cham. 

Hình: Người Dân tộc Dombra Kalmykia

Văn hóa Phật giáo đặc biệt là truyền thống Kim Cương thừa Phật giáo Tây Tạng và nhân dân của họ, chủ yếu là dân tộc Mông Cổ, mang lại cho Kalmykia một cảm giác khác biệt so với các vùng khác của Nga. 

clip:

Elista,Kalmykia - Buddhism Capital of Europe

https://www.youtube.com/watch?v=8_0fxw4ekwg

Thích Vân Phong biên dịch

(Nguồn: Berita Bhagavant)

***