Đại đoàn kết Phật giáo
và Liên tôn đến Với nhau tại Hoa Kỳ
Hằng năm, các nhà lãnh đạo Phật giáo ở Los Angeles, Hoa Kỳ, nhiều người trong số họ sẽ không bao giờ gặp nhau ở châu Á, vì đã cùng nhau tham dự Đại lễ Vesak, kỷ niệm ngày Phật Đản. Trong khi nghi thức Tắm Phật bằng các loại nước hoa thơm, được quan sát chủ yếu bởi những người Phật tử ở Đông Á, thì chư tôn tịnh đức tăng già và các Phật tử Phật giáo Nguyên Thủy từ Nam Á về Los Angeles, Hoa Kỳ tham dự với niềm tôn kính, mỗi người đều dùng nước hoa thơm Tắm Phật. Chư tôn tinh đức tăng già đều là thành viên của Hội đồng Tăng thân Phật giáo Nam California, Hoa Kỳ. Một hội đồng Tăng già Phật giáo như vậy là một cái gì đó tương đối mới trong lịch sử lâu dài của Phật giáo.
Hội đồng Tăng thân Phật gió bắt đầu vào thập niên 1980 dưới sự lãnh đạo của Trưởng lão Hòa thượng Giáo sư Tiến sĩ Havanpola Rathanasara, vị tăng sĩ Phật giáo gốc Sri Lanka, người khai sáng Viện đào tạo Nghiên Cứu Sinh ngành Pali và Phật học trực thuộc hệ thống đại học Kelaniya (Postgraduate Institute of Pali and Buddhist Studies – PGIPBS) (1975-1979). Trong số các vị lãnh đạo sáng lập có các vị tôn đức Thiền sư Sùng Sơn-Hạnh Nguyện (1927-2004), vị tăng sĩ gốc Hàn Quốc, sáng lập Hội Thiền tông Quán Âm (The Kwan Um School of Zen-관음선종회-觀音禪宗會) (KUSZ), Thiền sư Thích Thiên Ân (1925-1980), vị Tăng sĩ Phật giáo Việt Nam hoằng dương Chính pháp Phật đà đầu tiên tại nước Mỹ, Ngài thành lập Trung tâm Thiền học Quốc tế (International Buddhist Meditation Center) tọa lạc tại South New Hampshire – Los Angeles, Hòa thượng Tiến sĩ Walpola Piyananda, vị Tăng sĩ gốc Sri Lanka, viện chủ tu viện Dharma Vijaya và chủ tịch Hội đồng Tăng già Phật giáo ở Nam California, Hoa Kỳ, Đại sư Geshe Tsultim Gyeltsen (1923-2009), vị Lạt ma Tây Tạng, nhà hoạt động nhân quyền sống ở Hoa Kỳ, Giáo sư Đại học California, Santa Barbara và California Los Angeles. Ngài thành lập trung tâm Phật giáo Thubten Dhargye Ling tại Los Angeles (sau này là Long Beach) vào năm 1978 và các trung tâm Phật giáo Tây Tạng trên khắp Bắc Mỹ, bao gồm Texas, Colorado, Alska, Mexico, Grass Valley bắc California, và Châu Âu. Đại sư Geshe Tsultim Gyeltsen nguyên là pháp hữu chí thân của cố Thiền sư Thích Thiên Ân, vị sư Việt Nam đầu tiên hoằng pháp ở Hoa Kỳ và là vị sư từ trước 1975 đã giảng dạy ở các Đại Học Hoa Kỳ vùng Nam Cali, Cư sĩ Masao Kodani, Hội trưởng thế hệ thứ ba (Sansei-三世) người Mỹ gốc Nhật, thuộc trường phái Tịnh độ Chân tông (淨土真宗-jōdo-shin-shū) và đầu thập niên 1990, Thiền sư Thích Duy Lực (1923-2000), người đã thắp sáng lại ngọn đèn thiền, tô đậm nét Tông chỉ Tổ Đạt Ma, khôi phục Tổ sư thiền Việt Nam, trải qua hơn 20 năm chuyên hoằng dương Tổ Sư Thiền (dạy tham thiền thoại đầu) ở Việt Nam, Hoa Kỳ và các nước trên thế giới, người sáng lập Từ Ân Thiền Đường ở Santa Ana, thành phố đông dân nhất và là quận lỵ của Quận Cam, California.
Hội đồng Tăng thân Phật giáo đã quy tụ các đại diện từ mọi chi nhánh và trường phái lớn của các truyền thống Phật giáo, các vị tăng sĩ từ các truyền thống Phật giáo Nguyên thủy (Theravada) của Nam Á, từ các truyền thống Phật giáo Đại thừa của Đông Á, từ các truyền thống Phật giáo Kim Cương thừa của Phật giáo Tây Tạng, và các vị Hội trưởng từ truyền thống Tịnh độ Chân tông (淨土真宗-jōdo-shin-shū), Phật giáo Nhật Bản.
Hội đồng Tăng thân Phật giáo miền Nam California, Hoa Kỳ là một trong những Hội đồng Phật giáo ngày thêm phát triển. Tại khu vực Chicago, Hội đồng Tăng thân Phật giáo vùng Trung Tây được thành lập vào năm 1978, tập hợp 28 trung tâm Phật giáo khu vực Chicago từ 12 chi phái Phật giáo, bao gồm các truyền thống từ 5 quốc gia Phật giáo Nguyên thủy (Theravada), 4 quốc gia Phật giáo Đại thừa, Tây Tạng và Hoa Kỳ. Hằng năm Hội đồng Tăng thân Phật giáo đều tổ chức Đại lễ Vesak vào dịp Phật đản. Các lễ hội năm 2013 đã được tổ chức tại chùa Phật giáo Trung Tây ở
Liên minh Phật giáo New England (The Buddhist Coalition of New England) với danh xưng là một tổ chức của các cộng đồng và cá nhân Phật giáo kết hợp với nhau trên tinh thần lục hòa kỉnh pháp, để học hỏi lẫn nhau, cùng chia sẻ giáo lý Phật đà với cộng đồng New England lớn hơn, một liên minh: truyền bá chính pháp Phật đà, Tăng, Ni, Phật tử chúng ta cố gắng đạt được sự đánh giá cao hơn cho truyền thống Phật giáo của chúng ta, bằng cách tìm ra điểm chung mà chúng ta chia sẻ và bằng cách khám phá sự khác biệt trong giáo lý và thực tiễn của chúng ta. Chúng t among muốn tăng cường sự hiểu biết và hợp tác liên văn hóa giữa các Phật tử, giữa các cộng đồng Phật giáo và giữa tất cả mọi người.
Cộng đồng Phật giáo đa văn hóa, đa dạng phong phú này, tập hợp toàn bộ thế giới Phật tử, là đặc trưng của cộng đồng Phật giáo tại Hoa Kỳ.
Về sắc phục, trong khi màu vàng là dấu hiệu phổ biến nhất của một vị tăng sĩ Phật giáo, nhưng trong thực tế đang ngày càng đa dạng về màu sắc và kiểu dáng.
Khi đức Phật quyết định bỏ lại những cám dỗ của cuộc sống và trở thành một vị tu sĩ khất thực (một người bỏ lại hết tài sản của mình và sống chủ yếu bằng sự cúng dường của phật tử), Ngài đã đã dùng những mảnh vải bỏ đi tạo thành một chiếc áo choàng đơn giản quấn quanh người. Những mảnh vải được gom lại, cắt ra thành miếng nhỏ, giặt sạch thậm chí là còn được nhuộm để cuối cùng tạo thành một áoCa sa có màu sắc bị phai hoặc trông tối hơn. Trong tiếng Phạn, vải có màu giống màu đất này thường được gọi là kashaya, có nghĩa là màu sắc hỗn tạp hoặc màu sắc không thuần khiết. Canadan Karuna cho biết, cô còn được mọi người cho biết rằng màu sắc này tượng trưng cho sự xấu xí, màu sắc thách thức từ bỏ các giá trị văn hóa.
Trong suốt quãng thời gian từ khi Đức Phật giác ngộ và giảng dạy giáo pháp, y áo tu sĩ không hề có sự phân biệt thứ bậc và hầu hết đều được làm theo kashaya truyền thống. Tuy nhiên khi vua Phật giáo Tần Bà Sa La gặp khó khăn trong việc phân biệt các tu sĩ xuất thân từ thường dân, đức Phật đã đề nghị một áo Ca sa được thiết kế từng ô giống với hình ảnh của Phúc điền (ruộng lúa). Từ lần thay đổi đầu tiên này, dự án thiết kế trang phục cho tu sĩ với sự ra đời của áo ba tầng (Tricivara) được tiến hành. Nó gồm có ba phần, một chiếc áo che thân trên (uttarasanga), một áo choàng bên trong cho phần dưới cơ thể (antarasavaka) và một áo choàng thêm bên ngoài (shangati) dùng cho việc giữ ấm hay đại loại như vậy. Sau này áo Ca sa Phật giáo đã có nhiều sự thay đổi và ý nghĩa khác nhau về màu sắc cũng như kiểu dáng để phù hợp với từng quốc gia mà Phật giáo lan truyền đến.
Tùy thuộc vào những tu viện và những dòng truyền thừa cũng như đặc điểm mỗi vùng mà áo Ca sa khác nhau rất nhiều. Những người theo truyền thống Nguyên thủy thì mặc y màu vàng, màu đất đỏ hoặc màu vàng nghệ giống như đức Phật đã mặc trước đây. Cái tên Nguyên thủy đến từ Sthaviriya, một trong những trường học Phật giáo sớm nhất. Cả hai chiếc áo bên ngoài và bên dưới của các tu sĩ Phật giáo Nguyên thủy được làm từ nhiều mảnh vải khác nhau chứ không đến từ một tấm vải duy nhất.
Áo Ca sa của các tu sĩ Đại thừa là đa dạng nhất, chủ yếu là do sự khác nhau về địa lý và khí hậu. Những tu sĩ Đại thừa của Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản thường mặc áo Ca sa rất đơn giản. Trong khi áo Ca sa của tu sĩ Trung Quốc và Hàn Quốc thường có màu nâu, màu xám hoặc màu xanh thì tu sĩ Nhật Bản mặc áo có màu đen hoặc màu xám. Các tu sĩ Nhật Bản thường có một chiếc áo Ca sa khi cầu nguyện đặc biệt hơn so với những trang phục hàng ngày của họ, được làm từ nhiều miếng vá của lụa thêu kim tuyến. Chiếc áo Ca sa này được thiết kế theo áo Ca sa của đức Phật ngày xưa, và trông giống như một bức tranh Mạn đà la, các khối hình trên đó được cho là tượng trưng cho vũ trụ.
Với truyền thống Phật giáo phong phú, Ca sa của các tu sĩ Tây Tạng được cho là nhiều màu sắc hơn cả. Áo Ca sa của Tây Tạng thường có màu hạt dẻ, đơn giản vì trong quá khứ đây là màu nhuộm ít tốn kém nhất. Một bộ trang phục cơ bản của một tu sĩ Tây Tạng là dhonka (bao gồm một áo quấn xung quanh, bên trong là áo màu hạt dẻ hoặc màu hạt dẻ kết hợp với màu xanh), các shemdap (một chiếc váy dài màu nâu sẫm), chogu (một chiếc áo choàng thêm dành cho phần trên cơ thể), zhen (khăn choàng dùng hàng ngày màu hạt dẻ), và cuối cùng là namjar (một dải lụa lớn được dùng trong các buổi lễ màu vàng hoặc mà vàng nhạt). Những chiếc mũ làm truyền thống Phật giáo Tây Tạng rực rỡ hơn bao giờ hết. Mũ đỏ được đội bởi các tu sĩ của Hồng giáo (Nyingmapa), và mũ vàng dành cho các tu sĩ của Hoàng mạo phái (Gelugpas), đây là hai trong bốn đại tông phái của Phật giáo Tây Tạng.
Tất cả những người theo đạo Phật này không chỉ ăn mặc theo những cách riêng biệt theo truyền thống của mình, việc đọc tụng kinh cũng bằng các ngôn ngữ và phong cách khác nhau của họ, và việc diễn giải những giáo lý của Đức Phật theo những cách khác nhau của họ. Bước đầu tiên là khá đơn giản, làm quen với nhau. Trong khi nhiều quan sát của Phật giáo như Đại lễ Vesak vào dịp kỷ niệm Phật đản là cấu trúc chính thứv, thì sự chia sẻ mà họ đại diện có thể là hạt giống của một cuộc cách mạng Phật giáo thầm lặng.
Ở cấp độ quốc gia, Đại hội Phật giáo Hoa Kỳ đã tổ chức một cuộc họp khai mạc vào tháng 08 năm 1986 tại Boulder, Colorado, một thành phố thuộc quận trong tiểu bang Colorado, Hoa Kỳ, nơi một tuyên bố được thông qua nhấn mạnh sự cần thiết của cộng đồng Phật giáo để tìm sự thống nhất để phát triển mạnh mẽ hơn trên lãnh thổ Hợp chúng quốc Hoa Kỳ (United States of America), để giáo dục xã hội Mỹ về Phật giáo và hợp tác về các vấn đề chính trị xã hội. Tuyên bố bắt đầu:
“Nơi đâu, tại thời điểm này trong lịch sử Bắc Mỹ nắm giữ nhiều truyền thống Phật giáo lớn nhất ở bất cứ nơi đâu trên thế giới; Nơi đó ánh sáng từ bi trí tuệ tỏa chiếu rạng ngời và đạo nhiệm mầu và hạnh đức Như Lai lần đầu tiên đến lãnh thổ Hợp chúng quốc Hoa Kỳ (United States of America) hơn 100 năm trước, nó đã phát triển và phát triển mạnh mẽ, cả về số lượng Phật tử di cư từ các quốc gia khác và trong số những người Mỹ theo đạo Phật dưới nhiều hình thức khác nhau”.
Tài liệu kết thúc bằng cách khẳng định rằng, cả hai Phật giáo cần thiết và kịp thời để các Phật tử kết hợp lại với nhau trong việc thành lập Đại hội Phật giáo Hoa Kỳ.
Vào mùa hè năm 1987, một Hội nghị về Phật giáo Thế giới tại Bắc Mỹ, đã được triệu tập tại Ann Arbor, một thành phố quận lỵ quận quận Washtenaw trong tiểu bang Michigan, Hoa Kỳ, tập hợp các vị học giả Phật giáo và các nhà lãnh đạo của các cộng đồng Phật giáo Hoa Kỳ khác nhau để thảo luận về những thách thức đối với Phật giáo ở Bắc Mỹ. Đó là một tập hợp rộng lớn và nổi bật của cả Phật tử gốc Á và gốc Mỹ, tất cả hiện đang hướng năng lượng của họ vào cuộc sống Phật giáo trong bối cảnh xã hội Mỹ. Trong 8 ngày, họ gặp nhau trong một cái lều lớn được dựng trong vườn Thiền Phật giáo ở Ann Arbor.
Làm thế nào để tất cả các cộng đồng Phật giáo liên quan đến nhau?
Những hình thức giáo dục và văn hóa nào sẽ phù hợp trong bối cảnh xã hội Mỹ?
Phật giáo sẽ góp phần thay đổi nước Mỹ như thế nào, và nước Mỹ sẽ góp phần thay đổi Phật giáo như thế nào?
Làm thế nào để Phật giáo được giáo hóa bởi những người không phải là Phật tử trong các khóa học giáo lý Phật giáo liên quan đến Phật giáo được giảng dạy bởi những người đã được truyền dạy trong một hoặc một dòng truyền thừa của Phật giáo?
Còn các vị tăng sĩ Phật giáo và cư sĩ Phật tử tại gia thì sao?
Phụ nữ và đàn ông?
Đây là những câu hỏi tập hợp trong thảo luận. Các câu trả lời của người Viking (tên gọi dùng để chỉ những nhà thám hiểm, thương nhân, chiến binh, hải tặc đến từ bán đảo Scandinavia, (lãnh thổ các nước Đan Mạch, Na Uy, Thuỵ Điển, Iceland và Phần Lan của khu vực Bắc Âu ngày nay) vào thời đại đồ đá muộn) vẫn còn, hơn 25 năm sau, đang hình thành.
Truyền thống Phật giáo của châu Á giờ đã thực sự lan tỏa sáng Mỹ. Nhiều vị giáo thọ trở thành trụ trì cơ sở tự viện Phật giáo, cư sĩ Phật tử có nơi để tu học. Nhiều người là phụ nữ. Và thật thú vị, một số thế hệ vị giáo thọ sinh ra tại Mỹ đã được đào tạo và truyền dạy từ nhiều truyền thống Phật giáo khác nhau. Một thiền sư mở rộng giáo hóa của mình trong đó có các vị Lạt Ma Phật giáo Tây Tạng. Các vị giáo thọ chuyên giảng dạy các pháp môn tu khác nhau như Thiền Vipassana, Tổ sư thiền, và Tịnh độ. Các đan xen của các truyền thống Phật giáo đã bắt đầu ở Hoa Kỳ và những khác biệt của Phật giáo của người Mỹ đang ra đời.
Tuy nhiên, những cư sĩ Phật tử và tăng sĩ người Mỹ mới này cũng đã nhận ra rằng, làm quen với những người hàng xóm Phật giáo mới của họ là chưa đủ. Nó quan trọng để tương tác và cố gắng để hiểu những người chưa phải là Phật tử. Tôn giáo thống trị ở Hoa Kỳ là Thiên Chúa giáo, hầu hết các công việc liên tôn giáo của Phật giáo đã xoay quanh cuộc đối thoại Phật giáo-Thiên Chúa giáo.
Bắt đầu từ năm 1987, Nghiên cứu Phật giáo đã trở thành tạp chí chính thức của Hiệp hội Nghiên cứu Phật giáo & Thiên Chúa giáo (the Society for Buddhist-Christian Studies) có trụ sở tại Đại học Hawaii, tạo ra một thú vị trí trung tâm cho các bài báo, đánh giá sách, thông báo và tất cả những điều liên quan đến công việc liên tôn giáo Phật giáo.
Một khía cạnh cụ thể của cuộc giao lưu này là đối thoại giữa các tu sĩ Phật giáo-Thiên Chúa giáo, ban đầy được khuyến khích bởi cố Linh mục Thomas Merton (1915-1968), nhà văn theo chủ nghĩa thần bí Công giáo La Mã người Mỹ, tu sĩ Thiên Chúa giáo, nhà văn, nhà thần học, nhà thơ, nhà hoạt động xã hội và học giả tôn giáo so sánh), xảy ra trên cơ sở bán định kỳ.
Năm 1996, Phật giáo Tây Tạng, các truyền thống Phật giáo Thiền, Phật giáo Nguyên thủy (Theravada), Công giáo La Mã và các tu sĩ Kitô giáo khác đã cùng nhau tham gia vào các truyền thống. Họ tập trung tại Đan Viện Đức Mẹ Gethsemani ở tiểu bang Kentucky, Hoa Kỳ, cộng đồng của cố Linh mục Thomas Merton.
Ngoài ra còn có cuộc đối thoại giữa Phật giáo-Do Thái giáo đáng kể do một số người có gốc Do Thái quan tâm đến Phật giáo, như nhà thơ Allen Ginsberg (1926-1997), người Mỹ gốc Do Thái, cư sĩ Joseph Goldstein, đồng sáng lập Hiệp hội Thiền minh sát ở Barre, Massachusetts, người giúp thành lập Trung tâm Nghiên cứu Phật học Barre, và nữ cư sĩ Sharon Salzberg, giáo thọ cư sĩ, đồng sáng lập Hiệp hội Thiền minh sát ở Barre, Massachusetts.
Thật thú vị, thuật ngữ “Jewbu” đã được phổ biến kể từ những thập niên 1960 để mô tả Người Do Thái theo Phật giáo là những người Do Thái thực hành đức tin của Phật Giáo và những lời dạy, triết học, tư tưởng của nhà Phật. Trong văn hóa đại chúng thì những người Do Thái theo đạo Phật thì được gọi với những danh từ trong tiếng Anh như là “Jewbu, Jew-Bu, Jewboo, Jubu, Buju... Danh từ Jubu lần đầu tiên được đưa vào sử dụng rộng rãi qua sự xuất bản của cuốn sách Người Do Thái trong hoa sen The Jew trong Lotus (1994) của tác giả Rodger Kamenetz.
Cuộc đối thoại giữa Phật giáo và Do Thái giáo xoay quanh các câu hỏi về đạo Do Thái có gì để cung cấp cho Phật giáo, Phật giáo có gì để cung cấp cho Do Thái giáo và ý nghĩa của một Phật giáo Do Thái. Khi bản sắc đa tôn giáo của Hoa Kỳ và cá nhân ngày càng được khám phá và nỗ lực tiếp cận Phật giáo tăng lên, Phật tử sẽ tiếp tục là một phần không thể thiếu của các nhóm sắc tộc tôn giáo và sáng kiến liên tôn trên toàn quốc.
Vân Tuyền
(Nguồn: The Pluralism Project Harvard University)
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D695524276.-%3B)