Quê Hương giữa Hôm Qua và Ngày Mai (Olaf Beuchling, Thị Minh Văn Công Trâm dịch Việt)

Quê Hương giữa HÔM QUA và NGÀY MAI

Kính bạch Thầy,

Kính thưa chư Tôn đức Tăng Ni,

 Kính thưa chư quan khách và quý Phật tử.

Đã hơn hai năm rưỡi trôi qua, kể từ khi chúng ta gặp nhau ở đây để kỷ niệm sinh nhật lần thứ 70 của Hòa thượng Phương trượng ngôi đạo tràng trang nghiêm này. Vào buổi chiều và tối trước ngày Lễ chính thức, đã có một cuộc hội thảo về Tình hình Phật giáo ở phương Tây ở hội trường chùa, có sự tham dự của hàng trăm Tăng Ni và tín đồ Phật tử khắp thế giới.

Hai chúng tôi (Văn Công Tuấn và Olaf Beuchling) đã có vinh dự là hai Phật tử tại gia duy nhất thuyết trình về đề tài „Phật Giáo Toàn Cầu Hóa“.

Nội dung bài thuyết trình chúng tôi đã đề cập đến vấn đề toàn cầu hóa của Phật giáo Việt Nam và vai trò của Hòa thượng Thích Như Điển trong công trình đưa Phật giáo Việt Nam đến quê hương thứ hai tại Đức.

Cuối bài thuyết trình, chúng tôi đã nhận định như sau về Hòa Thượng: (Trích Đặc San Văn Hóa Phật Giáo năm 2019, trang 535)

… Trong nhãn quan ấy, hướng về một con người đã dành trọn đời mình cho việc thành lập Giáo hội Phật Giáo Việt Nam tại Đức quốc, người đã thiết kế một cuộc hội nhập rất thành công của không biết bao nhiêu Phật Tử Việt Nam trên trú xứ này, thiết tưởng đã từ lâu chính quyền liên bang Đức nên trao tặng cho Hòa thượng giải thưởng danh dự của nước Đức: der Bundesverdienstkreuz. Ở nước Đức, đây là giải thưởng cao quý duy nhất của chính phủ. Giải thưởng này có nhiều hạng, được trao cho những vị có thành tích xuất sắc trong các lãnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa hay tinh thần hoặc người có nhiều hoạt động thiện nguyện. Đến nay Hòa thượng Như Điển chưa nhận giải thưởng này bởi lẽ chưa có ai đề nghị với chính quyền. Nhưng những đóng góp của Hòa thượng đối với Phật Giáo, và những đóng góp cho tiến trình hội nhập của người Việt tỵ nạn, cộng thêm những đóng góp tích cực cho việc thiết kế một hình dạng chung sống hòa bình đa văn hóa ở nước Đức - Thiết tưởng chỉ chừng ấy cũng đã quá xứng đáng.

Nhận định này được chúng tôi phát biểu ra vì ngạc nhiên và cũng là một lời phê bình nhắc nhở. Nhưng tôi nghĩ, thay vì phê bình nhắc nhở thì mình tự bắt tay làm, vẫn hơn. Vì vậy tôi (Olaf Beuchling) nhân một cuộc du khảo đến thủ đô Berlin đã trao đổi với một nhân viên hữu trách của Văn phòng Phủ Tổng thống Liên bang về thủ tục đề xuất nhận Huân chương. Khi quay về nhà ở Hamburg tôi bắt tay vào việc gom góp các dữ kiện cuộc đời và hành trạng của Hòa Thượng, tổng cộng được 11 trang giấy.

Trong phần tóm tắt lý do đề xuất chúng tôi có viết:

Nhân vật chúng tôi đề xuất là Hòa thượng Thích Như Điển (thế danh Lê Cường) là một tu sĩ Phật giáo, gốc từ Việt Nam, đã sinh sống và làm việc tại Đức trên 40 năm nay.

 Trong suốt quá trinh này, Hòa thượng đã có những đóng góp to lớn vào việc hội nhập của cộng đồng người Việt nhập cư tại CHLB Đức bắt đầu từ cuối những năm 1970. Ngài đã làm phong phú thêm vào đời sống văn hóa của đất nước này bằng cách xây dựng một cộng đồng Phật giáo lớn nhất; Các việc làm của Ngài đã tác động và góp phần quan trọng vào những cuộc đối thoại và tạo nguồn cảm thông giữa các nền văn hóa. Là một tu sĩ được đào tạo toàn diện, Ngài là một bậc Tăng tài Phật giáo nổi tiếng vào hàng quốc tế tại xứ Đức.

Ngài là một bậc Thầy trong đạo, sống đời mẫu mực từ trong lời nói cho đến hành động, là một biểu hiện của sự thẩm định các giá trị căn bản của dân chủ và tự do. Do vậy chúng tôi nhận thấy rằng, chúng ta cần phải vinh danh những thành tựu đáng kể của một nhân cách xuất sắc này trong lãnh vực tôn giáo và giao lưu văn hóa trong suốt 40 năm qua. Ngài xứng đáng nhận Huân chương cao quý của CHLB Đức. (Trích Lời đề bạt của tiến sĩ Olaf Beuchling ký ngày 22.,9.2019)

Chúng tôi cũng gởi kèm theo những hình ảnh lúc Hòa thượng tiếp đón Ngài Đạt Lai Lạt Ma, hình ảnh cuộc tiếp xúc với tiến sĩ Ernst Albrecht, hình ảnh lúc chùa Viên Giác đã xây xong.

Thời gian ngắn sau đó, đại dịch Corona bùng phát làm xáo trộn mọi sinh hoạt thường nhật của cả nhân loại trên toàn thế giới. Chắc chắn là cuộc khủng hoảng lịch sử này đã làm trì hoản quyết định tặng thưởng Huân chương này.

Hơn một năm sau, chúng tôi thăm dò thì cuối cùng văn phòng Thủ hiến tiểu bang Niedersachsen báo tin qua văn thư ngày 23.09.2021 rằng:

Ngài Tổng thống Liên Bang Đức Quốc đã dựa theo đề nghị của Thủ hiến tiểu bang Niedersaschsen quyết định trao tặng Huân chương Hạng nhất của Cộng Hòa Liên Bang Đức đến Hòa thượng Thích Như Điển (…). Với lời đề xuất tiến cử của ông, ông đã có những hổ trợ đáng kể để giúp đỡ chúng tôi vinh danh một công dân xứng đáng của tiểu bang Niedersachsen. Tôi trân trọng cám ơn ông về điều này.  (Thư của Chánh văn phòng phủThủ hiến ngày 23.09.2021).

Nếu chúng ta chịu khó lục tìm danh sách những người đã nhận Huân chương Hạng nhất này, quý vị sẽ thấy trong số họ là những khoa học gia, chính trị gia, nghệ sĩ hay doanh nhân từng tạo ra những ảnh hưởng, và những công trạng kể từ khi thành lập Cộng Hòa Liên Bang Đức.

Hòa thượng Thích Như Điển là người Việt Nam đầu tiên tiếp nhận Huân chương hạng nhất. Kế bên đông đảo các nhà Thần học, tu sĩ Cơ đốc giáo thì Hòa thượng Như Điển là một chức sắc của Phật giáo đầu tiên được Tổng thống Liên bang trao tặng giải thưởng danh giá này. Đây là một biểu tượng, không phải chỉ xác định rằng Phật Giáo Việt Nam đang hiện diện ở xứ Đức này mà sự hiện diện ấy còn được đánh giá rất cao quý.

Bác sĩ Thị Minh Văn Công Trâm

Phật Giáo Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển và sẽ có một vị trí xứng đáng trong những năm tới, điều kiện tiên quyết là phải làm sao cho nó phải nổi bật. Đã có rất nhiều Tăng và Ni của Phật Giáo Việt Nam có trình độ học vấn cao, tinh thông nhiều ngôn ngữ, họ đã hỗ trợ nhau trên bình diện cả thế giới. Đó chính là một tấm gương điển hình cho việc hội nhập thành công.

Mọi việc được bắt đầu như một câu chuyện thần thoại:

Có một nhà sư trẻ từ Nhật Bản lạc bước đến Đức, bởi vì thầy không thể quay về quê hương Việt Nam của mình được. Tại quê hương mới này thầy đã sắp xếp con đường tương lai cho chính mình và cả cho một cộng đồng người Việt, lúc ấy còn rất bé nhỏ. Với sự hỗ trợ của những người Phật tử Việt Nam và những người bạn Đức có tinh thần, họ đã tạo dựng nên một cộng đồng Phật giáo Việt Nam vững mạnh ngày hôm nay.

Huân chương Hạng nhất của Chính phủ Liên Bang được trao tặng hôm nay quả thật rất xứng đáng với những thành tích đó.

Kính bạch Thầy,

Kính thưa Đại chúng,

Là một trong những đệ tử tại gia của Thầy (pháp danh Thiện Trí), con vô cùng vui mừng, sau 20 năm biết Thầy, con đã có thể đóng góp chút công mọn trong việc đề bạt chính phủ công nhận các Phật sự to tát của Thầy.

 Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật

 * Dr.Olaf Beuchling, pháp danh Thiện Trí, Giáo sư ngành Giáo dục Xã hội tại IBA Hamburg

* Dr.med. Văn Công Trâm, pháp danh Thị Minh, chuyển dịch và thay mặt đọc trong buổi lễ (tiếng Đức và Việt).