Niệm Ân Hòa thượng Viện chủ chùa Bình An, một thành viên của môn phái Chúc Thánh tại Bình Định

Niệm Ân Hòa thượng Viện chủ chùa Bình An,
 một thành viên của môn phái Chúc Thánh tại Bình Định

Kính bạch Giác Linh Hòa thượng,

Thế là duyên trần đã mãn, sau hơn bảy mươi năm sống ở đời làm tròn hạnh nguyện xuất gia, hoằng pháp lợi sanh, báo Phật ân đức, Hòa thượng vĩnh viễn chia tay tất cả chư tôn đức Tăng trong sơn môn Bình Định, chư Tăng trong môn phái Chúc Thánh, chư Tăng ni, học trò, đệ tử cùng chư Phật tử bổn đạo đi về Tịnh độ, để lại nỗi niềm thương kính vô vàn của chư sơn trong môn phái Chúc Thánh tại Bình Định hôm nay. Vẫn biết sanh tử vô thường nhưng chư tôn đức Tăng Ni và Phật tử không sao khỏi ngậm ngùi tiếc thương một vị giáo thọ cần mẫn đức độ, một vị Hòa thượng từ ái bao dung, một thành viên của môn phái lúc nào cũng hết lòng với chư sơn, một vị Thầy rất đơn giản trong đời thường nhưng tu trì rất nghiêm mật hằng ngày.

Nhớ những tháng ngày kham khổ khó khăn, ngôi chùa Bình An của Hòa thượng là nơi đón tiếp quý Ngài, quý chư Tăng dừng bước mỗi lần có dịp ngang qua. Dù chỉ là một chén trà xanh, một bữa cơm tương chao đạm bạc, nhưng hàm chứa tất cả chân tình và cung kính của Hòa thượng. Hình bóng Ngài Đổng Quán, Ngài Giác Hoa, Ngài Liễu Không, Ngài Bửu Thắng chắc chắn vẫn lưu lại trong tâm thức của chư Tăng và nhiều người từng biết đến tấm lòng kính Tăng như kính Phật của Hòa thượng. Không những quý tôn đức hữu danh, mà quý sư ông như Sư Ông Mỹ Long, Sư Ông Long Thạnh vẫn thường lưu tới với chùa Bình An, được Hòa thượng chăm sóc và cung cấp đầy đủ từ vật chất đến tinh thần. Trong những ngày củi châu gạo quế khó quên ấy, niềm cung kính chư Tăng của Hòa thượng hiện thân thật là vi diệu. Hòa thượng đạp xe hơn mấy chục cây số ra chùa Long Đa dâng cúng Ngài Long Đa một bộ đồ lam thật mới để Ngài mặc thường ngày. Hòa thượng đem một bộ y vàng ra tận Lộc Thượng dâng cúng cho một vị lão tăng ở ngôi chùa quê nhỏ, đã lâu ước mơ có một bộ y mới lễ Phật.

Với Pháp lữ cùng thời với mình, Hòa thượng luôn luôn vui vẻ chia sẻ mọi việc từ đời đến đạo. Tinh thần lục hòa cần tu và cầu học của Hòa thượng không những gắn bó huynh đệ gần lại với nhau cùng nghiên cứu kinh điển, mà luôn luôn bày tỏ sự hiếu học đối với chư Tôn Thạc Đức trong bổn tỉnh. Hòa thượng đã từng kêu gọi huynh đệ cùng xuống chùa Long Khánh dự lớp giảng kinh Đại Thừa của Hòa thượng Tâm Hoàn, đến chùa Minh Tịnh học với Hòa thượng Huyền Ấn, lên chùa Sơn Long học với Hòa thượng Bình Chánh. Dù có lúc, việc ứng phó đạo tràng gặp nhiều trở ngại, nhưng Hòa thượng vẫn kêu gọi quý huynh đệ ngồi lại với nhau tại Chùa Long Phước cùng nghiên cứu chân nghĩa từ Pháp Sự Trung Khoa và tập luyện các điệu tán rất khó theo nghi thức Chẩn Tế Bình Định rất đặc biệt, để lưu giữ và truyền thừa nét đẹp văn hóa nghi lễ Phật giáo tỉnh nhà.

Với hàng hậu học, Hòa thượng dành tình thương mến thật sự, khuyên lơn chân tình và hướng dẫn cặn kẽ mọi điều từ việc tu đến việc học. Những ai lỡ sa chân muốn quay trở lại được toại nguyện sau khi gặp và được Hòa thượng giúp đỡ tận tình. Hòa thượng đã biến ngôi chùa Bình An nho nhỏ thành một trường Phật học giảng dạy dưới hình thức Gia giáo. Đêm đêm dưới ánh đèn dầu leo léo, nhiều mái đầu còn chõm chụm lại đọc ê a bốn quyển Luật trường hàng do Hòa thượng trùng tuyên. Các chú được gửi đến chùa Bình An không chỉ từ các chùa trong môn phái như Phổ Bảo, Hưng Khánh, Khánh Lâm, Sơn Long, Phổ Quang, Long Phước, Vân Sơn, v.v… mà còn ngoài môn phái như Thiên Đức, Long Khánh, v.v…Cũng có những chú đến từ các chùa ở tỉnh khác như Gia Lai, Kontum nữa. Giờ từ lớp học Gia giáo, có rất nhiều cách chim đã làm nên lịch sử môn phái Chúc Thánh Bình Định nói riêng và Sơn Môn Bình Định nói chung. Xuất thân từ lớp Gia giáo Chùa Bình An, nhiều vị Tăng tung cánh bay vào khung trời học thuật và hoằng pháp đã thành thân cũng như thành danh trong hiện tại.

Khi Giáo hội tỉnh nhà được phép mở trường Phật học, Hòa thượng là một trong số chư Tăng trong môn phái được cung thỉnh vào ban Giáo thọ giảng dạy các môn Luật học, Kinh điển Đại Thừa và chữ Hán. Hòa thượng không chỉ là một nhà sư phạm Phật học uyên thâm mà còn hiện thân một vị Thầy khả kính với hình ảnh dung dị, khiêm cung và nghiêm mật làm tấm gương sáng cho đàn hậu học noi theo. Học trò của Hòa thượng ở trường Trung Cấp Phật Học giờ đây đã có rất nhiều thành tựu và thành công Phật sự, đóng góp công đức rất nhiều cho trường Trung Cấp Phật Học, Phật giáo tỉnh nhà và các nơi.

Với chốn Tổ Sơn Long, Hòa thượng là một trong những người có nhiều kỷ niệm và công đức nhất trong hơn hai thập niên trước. Gọi là kỷ niệm bởi Hòa thượng là người duy nhất được Hòa thượng Bình Chánh, vị Cao tăng ẩn cư hơn 20 năm dài của môn phái rất nổi tiếng, gọi lên chùa Sơn Long học cùng với Hòa thượng Quảng Bửu và Hòa thượng Đồng Tịnh, về sau chỉ còn lại Hòa thượng với Hòa thượng Quảng Bửu trong lớp nghe Kinh chỉ có hai học trò. Gọi là công đức bởi chính Hòa thượng là người có nhiều phước duyên được chăm sóc Hòa thượng Bình Chánh vào những ngày cuối đời của Ngài. Sau khi Ngài viên tịch, Hòa thượng và đệ tử Giác Hiệp là người đầu tiên vào chùa Sơn Long thỉnh chuông trống Bát Nhã thông báo cho bổn đạo hay tin.

Sau khi Hòa thượng Bình Chánh viên tịch, thầy Đồng Đức còn là Sa Di, Hòa thượng đã hết lòng chỉ thầy Đồng Đức học để đăng đàn thọ đại giới và cử Tăng chúng từ chùa Bình An lên chốn Tổ Sơn Long để công đức từ việc nông thiền cho đến chăm sóc dọn dẹp trong sân chùa. Công đức của Hòa thượng và học trò, đệ tử của Hòa thượng mãi mãi tồn tại, không thể nào quên trong tâm thức của thầy Trụ trì chùa Tổ và chư sơn trong môn phái.

Với bà con bổn đạo Phật tử, tấm lòng bao dung và đức độ Hòa thượng là chỗ dựa tâm linh vững chắc, nhất là bà con Phật tử thuần tín. Không ai có thể quên hình ảnh vợ chồng đạo hữu Lê Trọng Cừu đã nương náu ở chùa Bình An trong những ngày khốn khó nhất của đời mình. Đạo Hữu Lê Trọng Cừu vốn là một trong những thành viên hộ trì Tam bảo nhiệt tình nhất cho Tu viện Nguyên Thiều vào ngày đầu tiên mới thành lập, nhưng không may khi cuộc thế đổi thay, vợ chồng đạo hữu phải chịu cảnh, không nhà, không con, không người thân thuộc, được Hòa thượng cưu mang trong cửa Thiền cho đến ngày đạo hữu qua đời. Thời đó, một người bình thường đến thăm lỡ mất trong nhà, gia chủ ấy phải đối diện với nhiều vấn đề khó khăn, huống gì một người như đạo hữu Lê Trọng Cừu ra đi trong chùa Bình An, không một giấy tùy thân, không của cải giá trị, nhưng Hòa thượng đã bình tĩnh lo tất cả mọi hậu sự trang nghiêm cho đạo hữu, để lại niềm xúc động vô biên cho Hòa thượng Đồng Thiện lúc bấy giờ.

Hơn thế nữa, Hòa thượng còn giúp đỡ nhiều gia đình khó khăn, nhiều bệnh nhân trọng bệnh, nhất là bệnh lao phổi. Hòa thượng sẵn sàng mang về chùa Bình An để điều trị và chích thuốc hằng ngày mà không có một chút lo lắng hãi sợ về việc truyền nhiễm và lây lan. Có lẽ nhờ Phật độ, sức khỏe của Hòa thượng không bị nhiễm lao cho đến ngày vĩnh viễn ra đi.

Dù phải lo việc giảng dạy và hướng dẫn đệ tử, đệ tôn tu học nhưng Hòa thượng không quên việc trùng tu ngôi chùa Bình An, vốn xây dựng năm 1963 đã xuống cấp rất nhiều. Hòa thượng bắt đầu việc trùng tu từ tâm nguyện của mình. Đêm đêm, Hòa thượng hành trì pháp thỉnh đại hồng chung cầu nguyện âm siêu dương thái và cầu nguyện cho Phật sự trùng tu thành tựu viên mãn. Quả nhiên, sau vài năm trùng tu, ngôi chùa Bình An thật là trang nghiêm trở thành một trong những ngôi chùa đẹp của tỉnh nhà, được nhiều Tăng Ni chọn làm bản mẫu để thiết kế trùng tu chùa mình.

Cả cuộc đời tu và hoằng pháp của Hòa thượng như một dòng chảy Phật Pháp liên tục mang phù sa tô thắm cho những cánh đồng chư Tăng và Phật tử tươi xanh. Hạnh nguyện của Hòa thượng đến với cuộc đời chắc chắn khởi đi từ tâm Bồ Đề  thiêng liêng và cao quý cho nên ảnh hưởng của việc hoằng pháp và Phật sự của Hòa thượng thật là vô lượng vô biên. Nhắc đến Hòa thượng Bình An, chư sơn trong môn phái vô cùng tự hào bởi Hòa thượng đã kế thừa chân truyền từ chư Tôn đức hữu danh như, quý Hòa thượng: Bích Liên, Liên Tôn, Bạch Sa, Bác Ái, Trí Độ, Huyền Ấn, Huyền Quang, Giác Đạo, v.v…

Đã được sanh ra trong cõi đời nầy, ai cũng phải trải qua bốn cửa ải sanh, già, bệnh và vĩnh viễn ra đi, Hòa thượng cũng không ngoài quy luật tự nhiên ấy. Hòa thượng đã  về với Phật A Di Đà song hình ảnh dung dị nghiêm mật của Ngài vẫn còn đó trong tình Pháp lữ của Chư Sơn, trong niềm kính nhớ của đệ tử Hòa thượng, đặc biệt trong niềm kính ngưỡng tiếc thương của tất cả chư Tăng và Phật tử tỉnh nhà.

Ngưỡng mong Giác Linh Hòa thượng hồi nhập Ta Bà để quang độ chúng sanh.

Môn Phái Chúc Thánh Bình Định