Đại Hải Tự, Khánh Hòa

Lên đò thị trấn Vạn Giã từ Giã vượt 3 giờ đườngbiển, giữa mênh mông trời nước, qua bãi Tranh, bãi Tây, đến ngọn hải đăng, rồi mũilách là nhìn thầy chùa Đại Hải, chùa nằm trên đồi bãi trước, Bãi Giếng, thônKhải Lương, Xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa.

1. Bốicảnh lịch sử, vị trí địa lý:

Huyện Vạn Ninh nằm trên trục quốc lộ 1A BắcNam, phía Bắc giáp với huyện Tuy Hòa (tỉnh Phú Yên) nối qua đèo Cả (12 cây số),phía Nam chung vách với huyện láng giềng Ninh Hòa vốn là anh em sinh đôi. Trungtâm huyện là thị trấn Vạn Giã nằm giữa hai thành phố Tuy Hòa - Nha Trang, cáchchẵn tròn mỗi bên 60 cây số, thật là một sự cân đối thú vị về “con đường thiênlý” giao thương.

Vạn Ninh vùng đất có bề dày lịch sử trên 350năm từ xa xưa đã nổi tiếng với hình ảnh “cơm trước mặt, cá sau lưng”.

Địa danh Vạn Giã nguyên do từ tên hai cửa biểncủa vịnh Vân Phong hợp lại mà thành.

Cửa Vạn thuộc bán đảo Đầm Môn, nằm dưới chânbán đảo Bàn Sơn trông ra một hòn đảo lớn nên người xưa gọi là Hòn Lớn

Cửa Giãnằm trong đất liền thuộc Vạn Giã ngày nay (kéo dài từ bờ biển xã Vạn Lương đếngiáp bờ xã Vạn Thắng), nước sông Hiền Lương chảy ra cửa này, là nơi tấp nập ghethuyền buôn bán ra vào neo đậu. Cửa Giã ngày nay đã trở thành khu dân cư đôngđúc, nhà cửa sầm uất.

Một cáchhiểu đơn giản hơn nhưng có lẽ gần với sự thật: Vạn Giã nguyên thủy nghĩa làlàng của những người làm nghề chài lưới.

Vạn Ninhcòn có những địa danh gắn liền với tên đất, tên làng từ thuở xa xưa như: TuBông

Gió đâubằng gió Tu Bông;

Thươngai bằng thương cha, thương mẹ, thương chồng, thương con

Ở Vạn Giã còn có Đầm Môn, Bảy Giếng(sau này bị gọi lệch là Bãi Giếng) đã đi vào ca dao với nghề đầm đăng:

Trên bán đảo lại có nhiềuđịa danh nổi tiếng, các bãi tắm thơ mộng tuyệt vời nằm ẩn mình dưới những rặngdừa xanh biếc bạt ngàn:

ĐầmMôn,Bãi Giếng, HònÔng

Thôn KhảiLương, ở Bãi Giếng hiện nay có hơn 270 hộ dân với trên 1.500 nhân khẩu, đa phầnsống bằng nghề đánh bắt hải sản và số còn lại là nuôi tôm hùm. Những năm trướcđây, khi mới bắt đầu nuôi tôm hùm, con tồm đã làm cho nhiều người dân Bãi Giếngđổi đời. Vào mùa hè nước sinh hoạt rất khan hiếm, người dân trên đảo phải chứanước lúc trời mưa, bù lại nơi đây có nguồn điện lưới phục vụ sinh hoạt24/24…Bãi Giếng có hai bãi: bãi trước và bãi sau, ôm ấp bên trong là xóm làngdân cư chen chúc như mẹ biển ngàn đờinuôi nấng ngư dân ở vùng biển chất phát, hiền lành.

2. Sự hìnhthành và phát triển chùa Đại Hải:

Chùa Đại Hảinằm trên ngọn đồi bãi trước, ở phía tayphải cầu cảng Khải Lương, một cầu cảng vừa mới hoàn thành cách nay không lâu.

Sau pháp nạn1963, năm 1964 cùng với phong trào chấn hưng và phát triển Phật giáo, cố phậttử Trương Thiếp và hào lão trong làng đã cùng nhau khai phá đất đồi xây dựngchùa làm nơi cho Phật tử bãi Giếng sớm tối đi về tụng kinh, niệm Phật và thỉnhThượng tọa Thích Hạnh Phát khai sơn an danh là chùa Đại Hải. Vì thế trước chánhđiện có câu đối:

Đại Hải minh châu Bồđề tự

Thanh Sơn Hạnh PhátBát nhã tâm.

Cùng với sựphát triển trù phú của biển đảo ở những năm thời kỳ mở cửa, con tôm hùm đã làm cho người dân Khải Lươngthay da, đổi thịt, để tri ân tiền hiền, mẹ biển, khu văn hóa tâm linh thôn KhảiLương đã được trùng tu không chỉ chùa Đại Hải mà Đình Khải Lương, Miếu BãiGiếng đều được xây cất khang trang trởthành môt quần thể văn hóa tâm linh trên núi, dưới biển, sơn thủy hữu tình. ..

Ông Trần ĐắcThắng- người một thời đã làm thôn trưởng thôn Khải Lương nhiều năm cho biết bà conở Khải Lương tuy còn nghèo nhưng rất giàu từ tâm, kẻ công, người của tham gialàm công đức xây dựng chùa, đình, miếu… Cổng Tam quan chùa Đại Hải mới xây làdo một người con rễ quê ở Ninh Hòa phát tâm cúng dường.

Phía trướcsân chùa, tôn trí tượng đài Quán Thế Âm đứng trong tư thế trang nghiêm, một taycầm tịnh bình, một tay cầm nhành dương liễu, dõi mắt nhìn ra biển cả như tấmlòng của ngư dân Khải Lương thầm nguyệnPhật Bà Quan Âm rưới nước cam lồ cứu khổ, cứu nạn đem lại những chuyến đi bìnhan cho ngư dân trên đảo.

Gần sát sânchùa là tượng đài Phật Di Lặc luôn luôn nở nụ cười hoan hỷ như nhắc nhở mọingười hãy diệt trừ lục tặc, an lạc tuthân.

Và mới đây,năm 2010 từ khi sư cô Thích Nữ Tâm Thông hiệu Tịnh Hoa đệ tử của sư bà Thích NữLưu Phương (Nha Trang) về đây Trú trì, như nắng hạn gặp mưa rào, rất lâu chùakhông có Trú trì nay đã có sư cô mõ sớm, chuông chiều, công phu, bái sám. Tiếngchuông chùa Đại Hải mỗi khuya ngân xa như nhắc nhở mọi người “nghe tiếng chuôngbuồn rầu nhẹ, trí huệ lớn, bồ đề sinh…” vì vậy phật tử đến chùa ngày một đông vui. Sư cô Trú trì đã xây thêm ngôi nhàTổ, bổ sung pháp bảo trong chùa . Tuy chùa Đại Hải trên đảo còn quá khiêm tốnnhưng bước đầu đã đáp ứng được yêu cầu tu học, tụng kinh, niệm Phật giúp ngưdân đảo Bãi Giếng lánh dữ, làm lành tu nhân, hướng thiện…Chùa Đại Hải không chỉlà nơi phật tử Khải Lương tu niệm mà còn là địa chỉ văn hóa tâm linh của người dânxã đảo Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa.

Viết xong, Trọng Thu Tân Mão- những ngàythăm đảo Bãi Giếng, Khải Lương