Thiền Sư Đại Xả (1120 - 1180), Đời thứ 10, Thiền Phái Vô Ngôn Thông (Vào thời Vua Lý Anh Tông và Lý Cao Tông) 🙏🙏🙏🌹🥀🌷🍀

Nam Mô A Di Đà Phật

Kính bạch Sư Phụ,

Hôm nay thứ Ba 19/10/2021 (11/09/Tân Sửu), chúng con được học về Thiền sư Đại Xả (? - 1170) , đời thứ 10, Thiền Phái Vô Ngôn Thông. Sư phụ dựa theo tài liệu gốc Thiền sư Việt Nam do HT Thích Thanh Từ biên soạn và ấn hành tại VN vào năm 1972. Pháp thoại hôm nay là bài giảng thứ 299 của Sư Phụ bắt đầu từ mùa cách ly do Đại dịch Covid -19 (đầu tháng 5-2020).

Sư họ Hứa, quê ở phường Đông Tác (nay thuộc huyện Hoàng Long, Hà Đông). Xuất gia từ thuở bé, theo học với Thiền sư Đạo Huệ, nhận được chút ít yếu chỉ thiền học, Sư thường trì tụng Kinh Hoa Nghiêm và thần chú của Ngài Phổ Hiền làm việc thường nhật.

Sư phụ giải thích:
Ý nghĩa đạo hiệu của Thiền sư Đại Xả, là sự buông bỏ vĩ đại, Xả là một hạnh trong Tứ Vô Lượng Tâm: Từ, Bi, Hỷ, Xả. Người tu là buông bỏ những gì mà người thế gian đang tìm cầu, tranh giành và nắm giữ. Buông xuống được mới có an lạc. Đại xả là nền tảng đưa đến giải thoát và giác ngộ.

Thiền sư Đại Xả là hành giả thọ trì Kinh Hoa Nghiêm và Thần Chú của Bồ Tát Phổ Hiền. Sư phụ đã phone hỏi thăm Đức Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Huyền Tôn, Ngài cũng là một hành giả tu trì Mật Tông, HT đã cung cấp ngay bài tâm chú của Phổ Hiền Bồ Tát như sau:

“ Án bạt đề lễ, bạt đề lễ, tô bạt đề lễ, bạt đà ra, bạt trí, trãn đà ra, tì ma lễ tóa ha”

Sư phụ cũng kể thêm rằng, hiện tại Hòa Thượng Huyền Tôn mỗi ngày khi dùng thuốc Ngài đều thọ trì Thần chú này 21 biến vào thuốc, vào nước trước khi uống, năm nay HT đã 93 niên kỷ nhưng Ngài vẫn khỏe mạnh với nước da trắng hồng hào tươi tắn. Sư Phụ hỏi bí quyết gì để HT có được sức khỏe thượng thừa như thế, HT đã tiết lộ thêm rằng, mỗi ngày khi bình minh ló dạng, HT quay mặt về hướng đông, quán tưởng hình ảnh Đức Phổ Hiền Bồ Tát và trì niệm 7 biến một Thần Chú khác:

“Án Tô Ba Trác, Tỳ Ni Ba Trác, Ô Tô Ba Trác”

Và buổi chiều khi hoàng hôn buông xuống, HT cũng quay mặt về hướng đông, quán tưởng đức Phổ Hiền Bồ tát và trì 7 biến thần chú trên và bái 3 bái. HT nhắc lại rằng trong Đại Tạng Kinh có nói rõ hành giả nào tinh tấn thọ trì Thần chú này miên mật không gián đoạn một đời thì khi thân hoại mạng chung sẽ đạt được pháp thân thanh tịnh và vượt thoát khỏi sanh tử luân hồi.

Con cảm ơn Sư Ông Huyền Tôn và Sư Phụ đã ban bố cho hàng đệ tử chúng con 2 bài Thần Chú vi diệu này của Phổ Hiền Bồ Tát, con sẽ học thuộc lòng và thọ trì ngay hôm nay.

Sư Phụ giới thiệu vắn tắt về Kinh Hoa Nghiêm có 8 quyển 40 phẩm do Hòa Thượng Thích Trí Tịnh dịch và ấn hành vào năm 1964, trong đó có ba phẩm cuối quan trọng, đó là phẩm 38, 39 Nhập Pháp Giới và phẩm 40 Phổ Hiền Hạnh Nguyện.

Phẩm 38, 39 Nhập Pháp Giới kể về câu chuyện Thiện Tài Đồng Từ đi cầu pháp với 53 vị Thiện Tri Thức. Số 53 là biểu trưng cho 53 giai vị tu chứng của Bồ Tát hạnh, bao gồm: thập tín, thập trụ, thập hạnh, thập hồi hướng, thập địa, đẳng giác, diệu giác và Phật quả. Trong số 53 vị này, có 4 vị Bồ Tát, đó là Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát, Quán Thế Âm Bồ Tát, Di Lặc Bồ Tát và Phổ Hiền Bồ Tát. Vị cuối cùng số 53 cũng chính là Ngài Phổ Hiền Bồ Tát đã khuyến giao Thiện Tài Đồng Tử muốn thành tựu đạo quả phải tu theo 10 hạnh:

1/ Lễ kính chư Phật: lễ Phật mỗi ngày ,về sự là lễ Phật bên ngoài, Đức Thích Ca, Đức A Di Đà…,về lý là lễ kính vị Phật bên trong của chính mình.
2/Hai là xưng tán Như Lai.
3/Quảng tu cúng dường & bố thí:
Một hạt gieo nhân, trăm hạt thâu
Một đồng bố thí vạn đồng thâu
Ngân hàng phước báo ta nên gởi
Lãi suất về sau mãi được thâu
Bố thí và cúng dường: là buông xuống cái tâm tham lam, bủn xỉn.
4/Sám hối nghiệp chướng: chí Thành sám hối mỗi ngày, vì sợ nhân quả nghiệp báo nên không phạm lỗi.
5/Tuỳ hỉ công đức, vui với niềm vui công đức của người, không tạo ra tật đố ganh tỵ.
6/Thỉnh Phật chuyển pháp luân: về lý mỗi hành giả phải lăn chuyển bánh xe pháp vào trong đời sống của bản thân mình.
7/Thỉnh Phật trụ thế: về lý là phải thỉnh Phật của chính mình thường trụ trong đời sống của mình trong mỗi phút mỗi giây, hầu đem lại sự an vui cho gia đình và xã hội.
8/Thường tùy học Phật: tuỳ theo thời gian và Hoàn cảnh của bản thân mà học Phật, phải học Phật trước rồi mới áp dụng vào pháp hành để không lầm đường lạc lối.
9/Hằng thuận chúng sanh: hằng thuận chúng sanh để giúp họ đến gần với Chánh Pháp, tùy duyên bất biến để mang lợi lạc giải thoát cho họ.
10/ Phổ giai hồi hướng: những gì làm được từ 9 hạnh trên đều hồi hướng cho tất cả chúng sanh.


Có lúc, Sư xõa tóc bỏ ăn, chỗ ở không nhất định. Các vương công đều quí kính, Kiến Ninh Vương và Công chúa Thiên Cực cũng rất kính trọng.

Sư phụ giải thích: lúc Ngài Đại Xả ở trên núi có thể không có phương tiện cạo tóc.

Sư thường ở Tuyên Minh Hổ Nham lập Chùa giáo hóa, học giả các nơi đến học rất đông. Có vị Tăng nước Tống hiệu Nham Ông, nghe tiếng Sư, cảm mộ đốt ngón tay để cúng dường. Có người nghi Sư dùng yêu thuật, nên trong khoảng niên hiệu Thiên Cảm Chí Bảo (1174-1175, Vua Lý Anh Tông) Thái úy Đỗ Anh Vũ ra lệnh bắt Sư vào giam, hành phạt nặng nề mà Sư không có vẻ sợ hãi. Sau đó, Sư được phóng thích.

Sư phụ giải thích:
- Vào thời Vua Lý Anh Tông, vì có vị Tăng nước Tống đốt ngón tay cúng dường cho Sư, chính vì vậy mà Sư bị nghi là mật thám của Tàu nên bị bắt giam.


Vua Lý Anh Tông triệu Sư vào hỏi:
- Trẫm bị phiền muộn, Sư có thuật gì trị chăng?
Sư đáp:
- Pháp Mười hai nhân duyên là căn bản tiếp nối sự sống chết, cần lấy đó để trị, nó thật là phương thuốc hay vậy.
Vua hỏi:
- Ý chỉ nó thế nào?
Sư đáp:
- Vô minh là nhân duyên của Hành cho đến lo buồn khổ não, muốn cầu quả Bích-chi Phật nên nói Mười hai nhân duyên. Đem trị trong thân này thì không còn phiền não.
Vua hỏi:
- Thế thì, trẫm phải tĩnh tâm tu tập?
Sư đáp:
- Khi giữ được nghiệp thức yên tịnh, tức là lóng trong phiền não, không còn pháp nào khác đáng tu tập cả. Xưa kia Vua Lương Võ Đế thường đem vấn đề này hỏi Thiền sư Bảo Chí, Ngài Bảo Chí cũng đáp như thế. Hôm nay trộm nghĩ vì Bệ hạ đưa ra điều tương tợ ấy.

Sư phụ giải thích:
- Nương theo tích chuyện xưa, Thiền sư Bảo Chí khuyên Vua Lương Võ Đế hàng phục tâm bệnh bằng pháp 12 Nhân Duyên, nên Thiền sư Đại Xả cũng khuyên Vua Lý Anh Tông áp dụng 12 Nhân Duyên để tự chữa trị bệnh sầu khổ.
- Mười hai nhân duyên là giáo lý cốt tủy của Đức Phật thành tựu đạo quả trong đêm thành đạo dưới cội Bồ đề, bao hàm giáo lý Tứ Diệu Đế:
Quán lưu chuyển: khổ đế và tập đế: “ Do vô minh có hành sinh; do hành, có thức sinh; do thức, có danh sắc sinh; do danh sắc, có lục nhập sinh; do lục nhập, có xúc sinh; do xúc, có ái sinh; do ái, có thủ sinh; do thủ, có hữu sinh; do hữu, có sinh sinh; do sinh, có lão tử, sầu, bi khổ, ưu não hay toàn bộ khổ uẩn sinh”
Quán hoàn diệt: diệt đế và đạo đế: “Do đoạn diệt tham ái, vô minh một cách hoàn toàn, hành diệt, do hành diệt nên thức diệt; do thức diệt nên danh sắc diệt; danh sắc diệt nên lục nhập diệt, lục nhập diệt nên xúc diệt, xúc diệt nên thọ diệt, thọ diệt nên ái diệt, ái diệt nên thủ diệt, thủ diệt nên hữu diệt, hữu diệt nên sanh diệt, sanh diệt nên lão sầu, bi, khổ, ưu, não diệt. Như vậy toàn bộ khổ uẩn đọan diệt. Này các Tỷ kheo như vậy gọi là đoạn diệt”.

Nhân quá khứ: vô minh, hành
Quả hiện tại: thức, danh sắc, lục nhập, xúc, thọ
Nhân hiện tại: ái, thủ, hữu
Quả vị lai: sanh, lão tử

- Nguyên do ban đầu là vô minh đen tối, muốn diệt vô minh phải có minh (ánh sáng trí tuệ), minh sanh thì vô minh diệt, như căn nhà tối đem đèn sáng vào thì bóng tối lập tức biến mất.
- Phật dạy do vô minh mà tạo nghiệp, nếu ngay khi khởi tưởng vô minh mà chánh niệm tỉnh giác với tuệ tri nhận ra và dập tắt ngay thì nghiệp không thiết lập, nghiệp không tạo thì không còn tái sanh luân hồi khổ đau nữa. Tổ Sư Thiền theo ý này để tu, tuy đơn giản nhưng rất khó nhận ra, nếu không nhận ra thì phải tiệm tu theo Lục độ vạn hạnh, từng bước một: bố thí, trì giới, nhẫn nhục, tinh tấn, thiền định để phát sanh trí tuệ, có trí tuệ rồi sẽ không còn vô minh để tạo nghiệp.

Đến ngày mùng 2 tháng 5 niên hiệu Trinh Phù thứ năm (1180, Lý Cao Tông), Sư gọi đệ tử dặn dò nói kệ:
Bốn rắn chung rương trước giờ không,
Núi cao năm uẩn đâu chủ ông.
Chân tánh sáng ngời không chướng ngại,
Niết-bàn sanh tử mặc che lồng.
(Tứ xà đồng khiếp bản lai không,
Ngũ uẩn sơn cao diệc bất tông.
Chân tánh linh minh vô quái ngại,
Niết-bàn sanh tử nhậm già lung.)

Sư phụ giải thích:
Bài kệ rất súc tích ý nghĩa siêu tuyệt, lấy ý trong Kinh Đại Bát Niết Bàn.
- Bốn rắn chung rương trước giờ không:
Xứ Ấn Độ là xứ nóng, rừng hoang có nhiều loài rắn. Đức Phật thường hay đem hình ảnh loài rắn để dạy đệ tử. Trong mỗi đệ tử Phật có bốn đại, biểu trưng bốn loại rắn: rắn hổ đất, nước, gió, lửa nuôi trong rương ngũ uẩn, chúng ít khi hòa hợp, cấu xé lẫn nhau rồi bỏ chạy, người chủ kiếm rương khác để nuôi, ý nói là khi thân tứ đại tan rã, nghiệp thức tiếp tục đầu thai vào cõi khác để chịu khổ đau.

- Núi cao năm uẩn đâu chủ ông.
Năm uẩn, sắc thọ tưởng hành thức, không ai làm chủ, biểu trưng thân này không là của mình. Chân bị đau, không phải là tôi đau, không có cái gì của tôi cả, cái của tôi là do chấp ngã xưa nay mình quên tự đặt để rồi tự gọi tên, kỳ thật ngũ uẩn không có gì thuộc về mình.

Trong Tương Ưng Bộ Kinh (Samyutta Nikaya), Tập III, Thiên uẩn, chương I, Tương ưng uẩn, Phật dạy cách tận diệt ngã và ngã sở như sau: “Sắc, này các Tỷ-kheo, là vô thường. Cái gì vô thường là khổ. Cái gì khổ là vô ngã. Cái gì vô ngã, cần phải như thật quán với chánh trí tuệ là: “Cái này không phải của tôi; cái này không phải là tôi; cái này không phải tự ngã của tôi”. Do như thật quán với chánh trí tuệ như vậy, tâm ly tham, được giải thoát, không có chấp thủ các lậu hoặc”.


Lại nói:
Ngựa đá nhe răng cuồng,
Ăn mạ ngày tháng kêu.
Đường cái người đồng qua,
Trên ngựa không người đi.
(Thạch mã xỉ cuồng nanh,
Thực miêu nhật nguyệt minh.
Đồ trung nhân cộng quá,
Mã thượng nhân bất hành.)

Sư phụ giải thích:
- Lời kệ di chúc của Thiền sư Đại Xả muốn nhắn nhủ chúng đệ tử trong bài kệ này là bặt dứt suy nghĩ, suy nghĩ là vọng, là bắt đầu hành trình sanh tử khổ đau bất tận, nên giữ tâm an nhiên, không vọng tưởng, không suy lường. Rõ ràng bài kệ chỉ đọc chữ nghe thôi mà không để cho đệ tử biện giải nghĩa lý, thật là đúng theo chủ trương ban đầu của Sơ Tổ Bồ Đề Đạt Ma là “Bất lập văn tự, giáo ngoại biệt truyền, kiến tánh thành Phật.

Nói kệ xong, đến canh năm Sư an nhiên thị tịch, thọ thế sáu mươi mốt tuổi.


Cuối bài giảng, Sư Phụ diễn ngâm bài thơ tán thán công hạnh của Thiền sư Đại Xả do Thượng Tọa Chúc Hiền sáng tác cúng dường Ngài:


Thuở nhỏ nương thầy nguyện xuất gia
Sớm hôm Kinh kệ dưỡng tâm hoa
Hoa Nghiêm, thần chú chuyên lòng tụng
Phật Đạo hương thiền tịnh đức Hòa
Gương hạnh sáng soi ngời chí nguyện
Lý mầu chiếu tỏa rực thiền na
Thiền thi lưu xuất trao huyền chỉ
Tổ ấn trùng quang rạng sơn hà

Kính bạch Sư Phụ, hôm nay chúng con được Sư Phụ ban giảng về Thiền sư Đại Xả. Xả là hạnh tu quan trọng trong bốn hạnh tu Từ Bi Hỉ Xả, là nền tảng của giác ngộ và giải thoát. Sư thường trì tụng Kinh Hoa Nghiêm, trong mười Hạnh Nguyện Phổ Hiền, hạnh thứ nhất, Lễ kính Chư Phật là quan trọng, là lễ kính Phật trong tự tánh của chính mình và hồi hướng cho tất cả chúng sanh đồng lợi lạc trên đường tu.
Ngoài ra Sư còn giúp trị bệnh phiền não cho Đức Vua là giữ nghiệp thức thanh tịnh, lắng trong phiền não, dùng Trí tuệ diệt vô minh, là giáo lý cốt tủy của Đức Thế Tôn truyền dạy 26 thế kỷ trước.


Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật

Cung kính và tri ơn Sư Phụ,
Đệ tử Quảng Tịnh Tâm
(Montréal, Canada).

Chú thích : 

(1) Sư họ Hứa, quê ở phường Đông Tác (nay thuộc huyện Hoàng Long, Hà Đông). Xuất gia từ thuở bé, theo học với Thiền sư Đạo Huệ, nhận được chút ít yếu chỉ thiền học

(2)Sư thường trì tụng kinh Hoa Nghiêm và thần chú của ngài Phổ Hiền làm việc thường nhật. 

Có lúc, Sư xõa tóc bỏ ăn, chỗ ở không nhất định

(3) Các vương công đều quí kính, Kiến Ninh Vương và Công chúa Thiên Cực cũng rất kính trọng.

Sư thường ở Tuyên Minh Hỗ Nham lập chùa giáo hóa, học giả các nơi đến học rất đông. 

(4) 

Có vị Tăng nước Tống hiệu Nham Ông, nghe tiếng Sư cảm mộ đốt ngón tay để cúng dường. Có người nghi Sư dùng yêu thuật, nên trong khoảng niên hiệu Thiên Cảm Chí Bảo (1174-1175) Thái úy Đỗ Anh Vũ ra lệnh bắt Sư vào giam, hành phạt nặng nề mà Sư không có vẻ sợ hãi. Sau đó, có lệnh thả Sư.

(5) 

Lúc bấy giờ ngài Phổ Hiền đại Bồ Tát khen ngợi công đức thù thắng của đức Như Lai rồi, bèn bảo các vị Bồ Tát và Thiện Tài rằng:

- Này thiện nam tử! Công đức của Như Lai, giả sử cho tất cả các đức Phật ở mười phương, trải qua số kiếp nhiều như cực vi trần trong bất khả thuyết bất khả thuyết cõi Phật diễn nói không ngừng, cũng không thể trọn hết được. Nếu ai muốn trọn nên công đức của Phật, thời phải tu mười điều hạnh nguyện rộng lớn. Những gì là mười điều? 

Một là lễ kính các đức Phật. 

Hai là khen ngợi các đức Như Lai. 

Ba là rộng sắm đồ cúng dường. 

Bốn là sám hối các nghiệp chướng. 

Năm là tùy hỷ các công đức. 

Sáu là thỉnh đức Phật thuyết pháp. 

Bảy là thỉnh đức Phật ở lại đời. 

Tám là thường học đòi theo Phật. 

Chín là hằng thuận lợi chúng sanh. 

Mười là hồi hướng khắp tất cả.

(6)

Vua cho vời vào hỏi:

- Trẫm bị phiền muộn, Sư có thuật gì trị chăng?

Sư đáp:

- Pháp Mười hai nhân duyên là căn bản tiếp nối sự sống chết, cần lấy đó để trị, nó thật là phương thuốc hay vậy.

Vua hỏi:

- Ý chỉ nó thế nào?

Sư đáp:

- Vô minh là nhân duyên của Hành cho đến lo buồn khổ não, muốn cầu quả Bích-chi Phật nên nói Mười hai nhân duyên. Đem trị trong thân này thì không còn phiền não.

Vua hỏi:

- Thế thì, trẫm phải tĩnh tâm tu tập?

Sư đáp:

- Khi giữ được nghiệp thức yên tịnh, tức là lóng trong phiền não, không còn pháp nào khác đáng tu tập cả. Xưa kia vua Lương Võ Đế thường đem vấn đề này hỏi Thiền sư Bảo Chí, Bảo Chí cũng đáp như thế. Hôm nay trộm vì Bệ hạ đưa ra điều tương tợ ấy.

*

Đến ngày 2 tháng 5 niên hiệu Trinh Phù thứ năm (1180), Sư gọi đệ tử dặn dò nói kệ:

Bốn rắn chung rương trước giờ không,
Núi cao năm uẩn đâu chủ ông.
Chân tánh sáng ngời không chướng ngại,
Niết-bàn sanh tử mặc che lồng.

(Tứ xà đồng khiếp bản lai không,

Ngũ uẩn sơn cao diệc bất tông.

Chân tánh linh minh vô quái ngại,

Niết-bàn sanh tử nhậm già lung.)

Lại nói:

Ngựa đá nhe răng cuồng,
Ăn mạ ngày tháng kêu.
Đường cái người đồng qua,
Trên ngựa không người đi.

(Thạch mã xỉ cuồng nanh,

Thực miêu nhật nguyệt minh.

Đồ trung nhân cộng quá,

Mã thượng nhân bất hành.)

Nói kệ xong, đến canh năm Sư tịch, thọ sáu mươi mốt tuổi.

(7)  

Dưới cội Bồ đề, đức Phật khởi lên ý nghĩ:

* Không có Sinh thì Khổ đau không có mặ
* Không có Hữu thì Sinh không thể có mặt.
* Không có Thủ thì Hữu không thể có mặt;
* Không có Ái thì Thủ không thể có mặt.
* Không có Thọ thì Ái không thể có mặt.
* Không có Xúc thì Thọ không thể có mặt.
* Không có Lục nhập thì Xúc không thể có mặt.
* Không có Danh sắc thì Lục nhập không thể có mặt.
* Không có Thức thì Danh sắc không thể có mặt.
* Không có Hành thì Thức không thể có mặt.
* Không có Vô minh thì Hành không thể có mặt.

Như thế, Vô minh là suối nguồn của dòng đời khổ đau. Nhưng nó là do duyên mà sinh, chứ không phải là nguyên nhân đầu tiên như đức Phật đã giảng.

‘Này các Tỷ kheo, điểm khởi đầu của Vô minh là không thể biết được để nói rằng: ‘trước đó Vô minh không có mặt; Vô minh có mặt từ đó’. Này các Tỷ kheo, lời nói này được tuyên bố. : Vô minh là do duyên này duyên kia mà sinh khởi’ 

Ở đây Phật nói lên cái nguyên nhân căn để của khổ đau để cảnh tỉnh chúng ta. Ngài chỉ đích danh vô minh như khởi điểm của mọi tiến trình sinh tử, như xuất phát điểm của 12 chi phần duyên khởi. Mặc dù vô minh cũng mang tính duyên sinh, không phải nguyên nhân đầu tiên. Tuy vậy, vô minh vẫn đóng một vai trò rất lớn trong toàn bộ 12 chi phần duyên khởi, một trong những động cơ chính tạo nghiệp sinh tử. Phật dạy duyên khởi bắt đầu từ vô minh là có mục đích để người nghe thấy sự nguy hiểm của tâm lý si mê lầm lạc tai hại biết chừng nào. Chính tâm si mê không biết chính đạo đã khiến cho chúng sinh phải luân chuyển trong

(8) 

Hoà Thượng Tăng Giáo Trưởng Thích Huyền Tôn đã tuyền cho Giảng Sư Thích Nguyên Tạng thần chú Phổ Hiền trong bộ Mật Tông như sau 

ÁN BẠT ĐỀ LỄ , BẠT ĐỀ LỄ , TÔ BẠT ĐỀ LỄ, BẠT ĐÀ RA BẠT TRÍ   TẢN ĐÀ RA, TỲ MA LỆ TOÁ HA .

(9) 

Kinh Hoa Nghiêm là bộ kinh đại thừa, là vua trong các kinh, với nội dung siêu việt tuyệt luân hùng vĩ, tráng lệ nguy nga, thể hiện pháp thân, tư tưởng và tâm nguyện của Phật.

Hoa Nghiêm tiếng Phạn là Avatamsaka, có nghĩa là đóa hoa thanh khiết tuyệt đẹp nhất trần gian, ngát hương khắp mười phương các cõi pháp giới.

Tư tưởng Hoa Nghiêm trình bày vạn pháp do tâm sanh. Tâm là thực thể của vạn pháp. Tâm vọng thì vạn pháp hoạt hiện sai biệt hình hình sắc sắc, trùng trùng duyên khởi, cái này có cái kia có và ngược lại, như lưới đế châu. Tâm chơn thì pháp giới tánh với Tâm là một, vạn pháp đồng nhất thể. Tâm thanh tịnh thì thấu đạt chơn lý Phật tánh, suốt thông pháp giới vô ngại, thể nhập bất tư nghì giải thoát hạnh môn. 

Kinh Hoa Nghiêm, đức Phật chỉ cho chúng-sanh thấu rõ cội nguồn của xum la vạn tượng do mê thức vọng tưởng nghiệp duyên hình thành, các pháp hiện hành trong vũ trụ là huyễn hóa, như hoa trong gương, như trăng trong nước. 

Tất cả vạn pháp trong pháp giới đều từ tâm sanh. 

Tâm trùm khắp cả pháp giới. Tất cả vạn hữu vũ trụ có thể nằm gọn trong hạt cải. Hạt cải có thể thâu nhiếp tất cả vũ trụ vạn pháp. Thể tánh của Tâm nhiếp thâu tất cả. Tất cả là một, một là tất cả. Đó là bản tánh vô ngại của Tâm. 

Bản tánh chơn tâm suốt thâu vạn pháp hữu tình và vô tình; lấy toàn thể pháp giới tánh làm lượng; lấy xứng tánh bất tư nghì vô ngại giải thoát làm thể. Đó là ý nghĩa căn cốt của Kinh Hoa Nghiêm.

Ngoài ra Kinh Hoa Nghiêm còn là một thông điệp, một bài học phong phú sinh động muôn đời, trao gởi cho hành giả có tâm hướng thượng đại-thừa, tu là cần phải học phải hành qua hình ảnh Thiện Tài đồng tử tham bái cầu học đạo với năm mươi ba vị thiện tri thức, là bằng chứng cho ta thấy rằng tu học đạo bồ-đề điều tiên quyết cần phải khắc phục nội tâm cống cao ngã mạn, dục vọng loạn tưởng; ngoài thân khiêm cung cầu tiến hành trì phương pháp Hoa Nghiêm tuyệt đỉnh, tìm chân sư liễu ngộ mới mong hiển lộ được Phật tánh chơn tâm của mình.

• 53 vị thiện tri thức tiêu biểu cho 53 địa vị tu chứng từ Thập Tín, Thập Trụ, Thập Hạnh , Thập Hồi Hướng, Thập Địa đến Đẳng Giác, Diệu Giác , Phật
• Vị Bồ Tát thứ 53 chính là Ngài Phổ Hiền Bồ Tát 

Trở về mục lục bài giảng

Chư Vị Thiền Sư Việt Nam

 

****