01. Mùa Hoa Năm Nào

Thật là một sự trùng hợp lý thú, một ngạc nhiên đầy thi vị khi vợ chồng Quảng được nhìn ngắm hoa Đào hồng thắm rợp nở trên đường phố California vào dịp Tết Nguyên Đán. Đâu khác gì Đà Lạt với hơi lạnh quyện trong sương vào buổi sáng và đường hoa rực rỡ trong ánh nắng êm ái dịu dàng như lụa mỏng…
Cảnh quang đảng tươi đẹp của mùa Xuân nơi thung lũng hoa vàng của miền Bắc Cali, cái nôi của ngành điện tử trên thế giới, là vùng đất hứa cho những người có khả năng chuyên môn đặc biệt và có tham vọng thành triệu phú. Quảng là một trong những người ấy.
Vừa tốt nghiệp đại học MIT - trường của những sinh viên xuất sắc, của những nhân tài - ở miền Bắc, nơi mà mùa Đông nhiệt kế thường xuống độ âm và mùa Xuân hãy còn là những ngày 0 độ, hai vợ chồng Quảng quyết định nhận job ở San Jose – nơi đây khí hậu lý tưởng và cảnh trí nên thơ như tranh vẽ.
Diệu mơ mộng:
- Anh ơi, chừng nào có nhà, mình trồng hai hàng đào trên lối đi và sân sau thì trồng cây ăn trái nha! Vùng này không có tuyết, hầu như ấm áp quanh năm, chắc trồng ổi, mận, thanh long, hồng dòn được đó!
Quảng âu yếm nắm tay vợ siết nhẹ thay lời hứa. Hai người bước chầm chậm dưới hàng đào đang độ nở. Những chùm hoa mềm mại trắng hồng phớt màu tím nhạt hòa trộn với nhau một cách toàn bích, in trên nền trời xanh lơ. Hai vợ chồng son nhìn nhau mỉm cười. Tương lai tươi đẹp, bầu trời hạnh phúc mở rộng trước mắt.

Họ thuộc về thế hệ thứ hai của người Việt di tản. Theo cha mẹ xuống tàu đi bán chính thức năm 1978 lúc mới lên tám, lên mười, Diệu và Quảng hấp thụ nền học vấn xứ người rất dễ dàng. Họ gặp nhau tại đại học, yêu nhau và cưới nhau. Chuyện tình suôngsẻ và chứa nhiều kỷ niệm của thời sinh viên.

Bác sĩ David bắt tay bịnh nhân với nụ cười và cái nhìn sắc bén. Bộ đồ màu xám tro đắt tiền với cà vạt màu lụa đỏ sang trọng không làm tươi được vẻ mặt nặng nề của Quảng. Trên khuôn mặt đều đặn nở nang ấy chìm sâu hai hòn bi màu nâu đen, đờ đẫn như mất hồn. Vàng trán rộng xếp nếp quá sớm công thêm cặp mày rậm lúc nào cũng nhíu nhăn một cách cau có khiến kẻ đối diện, nếu không phải là nhà chữa bịnh tâm lý, ắt phải mất cảm tình.
“Người đàn ông trẻ này thành công sớm nhưng không có hạnh phúc”. Đó là nhận xét đầu tiên của David. Là một bác sĩ yêu nghề, David có nhiều thân chủ về sau trở thành bạn bè của ông. Đây là bịnh nhân gốc Á châu đầu tiên.
Ông cảm thấy thích thú, gợi chuyện một cách thoải mái tự nhiên. Phòng mạch trở thành nơi để bầu bạn tâm sự.
Quảng có dịp phơi bày mọi khúc mắt, u uẩn trong lòng:
- Người Á châu chúng tôi thường tin vào luật bù trừ, hể được cái này thì mất cái kia. Lúc còn nghèo, tôi có hạnh phúc, bây giờ giàu hơn người, tôi bị cô đơn - sở làm, đa số đều ghét tôi vì tôi có khả năng thiên phú đặc biệt.
Khả năng này đưa tôi lên địa vị giám đốc lúc mới ba mươi mốt tuổi, còn ở gia đình, vợ con thì lạt lẽo, lầm lì. Không ai thương tôi cả!
Là một bác sĩ tâm lý trị liệu, David không tò mò hỏi ngay “thiên phú đặc biệt của anh là gì?” Ông khơi nguồn cho câu chuyện từ chỗ bắt đầu:
- Anh tốt nghiệp kỹ sư điện tử, thay đổi sở làm hai lần, mỗi lần đổi là một sự thăng tiến?
Quảng duỗi chân ra trên ghế Lazy boy, ngã người ra sau trong tư thế nằm thoải mái.
Giọng anh đều đều:
- Tôi ra trường năm hai mươi ba tuổi. Đầu tiên tôi làm cho hãng AT&T với chức vụ kiểm soát phẩm chất (quality control) mặt hàng sản xuất. Vừa tỉ mỉ lại thêm ý hướng kiện toàn hoàn hảo, tôi trả lại hàng khối sản phẩm. Chỉ sau ba tháng làm việc, nhân viên ở đây đặt tên tôi là “Mr. No” vì tôi thường từ chối hơn là chấp nhận. Họ chạy mặt tôi, họ chế diễu, bóng gió, họ nói xấu sau lưng… Nhưng tôi lại được chủ cưng vì chất lượng của hãng được nâng cao, sức bán mạnh hơn trước. Cái mặt non choẹt của một sinh viên mới ra lò trở nên có giá, tôi được chủ tăng lương, được bonus khá nhiều rồi lại lên chức trưởng nhóm một năm sau đó.
Vợ chồng tôi mua ngay căn nhà chuẩn bị cho đứa con đầu lòng sắp sửa ra đời. Diệu, vợ tôi, làm việc cho một nhà băng. Nàng không có tham vọng, chỉ muốn an hưởng hạnh phúc gia đình.
David dò hỏi:
- Anh có phàn nàn chi về sự an phận của vợ anh?
Quảng lắc đầu cười héo hắt:
- Không! Đó cũng là sự thường tình. Đa số phụ nữ đều như vậy. Căn nhà đầu tiên của chúng tôi già hai mươi tuổi, có ba phòng với sân sau rộng rãi. Đó là nơi vợ chồng tôi trải qua những năm vui vẻ hạnh phúc với tiếng cười của bé Cẩm và sau đó là bé Giao.
Quảng châm điếu thuốc. Anh rít một hơi dài, im lặng nhìn khói thuốc xanh xao lãng đãng như những sợi mây lạc lõng cô đơn.
- Tôi làm ở đấy hai năm, đang có ý định bay nhảy vì phong trào sản xuất máy điện toán đang lên cao, không lợi dụng thời cơ này cũng uổng. Một công ty nhỏ mới thành lập tìm tới Mr. No. Họ cần một người như tôi. Họ đề nghị chức vụ manager với lương bổng hậu hỉ, lại thêm nhiều cổ phần, nếu trúng stock, tôi sẽ trở thành triệu phú.
Thành thật mà nói, tôi đã đem tất cả nhiệt huyết của tuổi trẻ và tài năng thiên phú ra làm việc cho công ty này và chúng tôi đã thành công vượt bực. Tôi trở thành triệu phú lúc mới ba mươi tuổi.
Bác sĩ David dịu dàng xen vào:
- Anh Quảng, tôi rất muốn được nghe anh nói về tài năng đặc biệt đã giúp anh thành công trong nghề nghiệp.
Chàng thanh niên vói tay gạt tàn thuốc rồi ngã người ra sau. Thế nằm làm anh dễ chịu hơn trong cuộc nói chuyện này.
- Tôi muốn cái gì cũng phải hoàn hảo, không sơ sót. Do ý muốn đó tôi hay “bới lông tìm vết”, tôi luôn luôn chú ý tới khía cạnh xấu của sự việc hoặc của người đối diện. Tôi luôn luôn đề phòng những rủi ro, bất trắc. Ít khi tôi bằng lòng những đề nghị, những dự án của nhân viên mà không có sự sửa đổi. Trên bàn họp, trong khi mọi người hân hoan khen ngợi một ý kiến mới, một đề xuất đặc biệt hay một mẫu design mới, tôi chỉ cần phán ra một câu là vấn đề bị đảo ngược. Nhờ vậy chúng tôi tiết kiệm được những tổn phí dò dẫm vô ích và thành phẩm của hảng vừa tốt lại vừa rẻ. Đó là yếu tố thành công.
Trong lúc David nhanh tay ghi vài điểm mà ông thấy cần lưu tâm, Quảng tiếp tục kể, máy lọc không khí vẫn từ tốn xoay:
- Chúng tôi mua một biệt thự mới xây trên đồi. Ngôi nhà này lộng lẫy và khang trang hơn sự mơ ước của chúng tôi rất nhiều. Có hồ bơi, sân tennis và mười mẫu đất trống.
- Vợ ông tha hồ hoạch định việc trang trí nội thất cũng như trồng cây cảnh chung quanh?
Quảng lắc đầu:
- Diệu không đủ trình độ để trang trí một tòa biệt thự 5000 sf cho phù hợp với kiến trúc tân thời.
Còn về cây cảnh, cô ta chỉ muốn trồng cây anh đào đầy sân. Tôi bác bỏ ý kiến đó ngay lập tức. Tất cả đều phải nhờ chuyên viên. Tôi không thích cái gì có tính cách nửa mùa, vá víu.
- Hai đứa con ông thích nhà mới chứ?
- Bé Cẩm mới sáu tuổi đã có một phòng riêng rộng bằng master bedroom của căn nhà tôi lúc trước. Bé Giao có riêng một phòng để đồ chơi. Tụi nó hí hửng lắm, nhưng mà con nít không biết giữ gìn. Tôi thường bắt gặp những vết dơ trên thảm, trên tường. Tôi giận lắm!
- Mỗi lần như vậy, ông có phạt các cháu không?
- Tôi la hét dữ dội. Tụi nó sợ xanh mặt. Thấy cũng tội, tôi không nỡ phạt. Nhưng rồi chúng lại tiếp tục. Tôi lại la ó. Dần dần chúng trốn tránh tôi như trốn con voi điên.
Vốn giàu kinh nghiệm, bác sĩ David đã nhìn thấy vấn đề. Ông chậm rãi uống một ngụm nước lọc rồi hỏi thêm:
- Phản ứng của vợ ông ra sao?
Quảng cười gằn:
- Dĩ nhiên là nàng binh con dù không nói ra. Thật tình tôi không hiểu nỗi người bạn đời của tôi. Tất cả sự nghiệp tôi tạo ra là để cho vợ con. Tôi là người chồng tốt, thủy chung. Nhưng hình như càng ngày nàng càng lạnh nhạt xa cách tôi. Ban đầu, tôi tưởng nàng binh con nên giận chồng nhưng cả những lúc tôi cố gắng thân mật với con, Diệu cũng lầm lì, lạnh băng.
Ông tưởng tượng xem, ở sở làm, tôi phải đối phó với những vấn đề nan giải, đầu óc luôn luôn căng thẳng. Cho nên khi về nhà, tôi mong được sự an ủi vỗ về, hạnh phúc vui vẻ cho đầu óc êm dịu lại hầu tôi có thể tiếp tục đối phó với đời. Nhưng than ôi, tôi có cảm tưởng tòa biệt thự thênh thang ấy là một ngôi nhà mồ lạnh lẽo ghê người.
Bác sĩ nghiêng mình về phía trước. Ông hỏi một câu quan trọng:
- Trước khi tình trạng này xảy ra, ông bà có thường chuyện trò, tâm sự…?
Quảng thành thật:
- Hai năm nay, từ ngày làm giám đốc điều hành, quả tình tôi không có nhiều thì giờ riêng tư. Về nhà, cơm nước xong, mở tivi xem tin tức một chập là tôi vào phòng làm việc. Đọc sách, nghiên cứu, suy nghĩ, tính toán… Vợ tôi tôn trọng những giờ phút này, nàng không hề quấy rầy tôi.
- Ông và bà có trao đổi ý kiến khi cần quyết định một điều gì không? Bà vẫn còn đi làm chứ?
- Không. Diệu đã nghỉ việc từ khi chúng tôi trở nên giàu có. Nàng thích ở nhà chăm sóc con cái. Có lẽ vì thế mà nàng ngày càng có vẻ khù khờ. Những ý nghĩ của nàng đơn giản, ngô nghê, tôi không thể chấp thuận được. Thành ra mọi chuyện lớn nhỏ chỉ mình tôi là người đề quyết.
David gật gù. Mái tóc nâu vàng của ông rủ xuống trán, óng ánh. Đôi mắt sâu của ông toát ra vẻ tự tin, chững chạc. Giọng ông nhẹ nhàng hơn:
- Tình trạng này khác biệt với thuở trước, lúc hai ông bà mới thành hôn và chưa giàu có?
Nhờ sự khéo léo của David, Quảng không cảm thấy khó chịu. Anh thành thật tiếp:
- Tôi công nhận có sự thay đổi về cá tánh của tôi. Chắc là do ảnh hưởng của nghề nghiệp. Đôi khi Diệu phàn nàn: “Anh khó tánh quá! Anh hay chỉ trích người này người nọ, toàn là chú ý tới khuyết điểm của người. Đời này, đâu ai hoàn toàn, trừ phi người ấy tu thành Phật.”David lộ vẻ vui mừng như bắt gặp tia sáng ở cuối đường hầm:
- Ông bà đều theo Phật giáo?
- Chúng tôi ở trong gia đình theo Phật giáo thì đúng hơn. Vợ chồng tôi chưa biết gì về đạo Phật.
Bác sĩ đứng lên. Nụ cười hân hoan của ông làm Quảng ngạc nhiên. Anh im lặng chờ đợi. David tiến đến tủ sách, rút ra một quyển sách bìa mỏng, màu vàng. Vừa trao cho Quảng ông vừa nói:
- Tâm sự của anh và nỗi đau khổ của anh cũng giống y như tôi thuở trước. Lý do là mình không biết cách sống hòa hợp thôi. Quyển sách này đã khiến tôi đi tìm gặp tác giả, đó là một vị Lạt Ma Tây Tạng. Người dạy tôi cách hóa giải phiền muộn để sống hạnh phúc.
Anh hãy đọc đi, và nếu muốn, chúng ta sẽ đi đến nghe người giảng dạy. Tôi là đệ tử của Thầy.
Bây giờ, trước khi ra về, anh vui lòng nghe lại cuốn băng ghi âm những gì anh đã nói với tôi. Có dịp lắng nghe và nghĩ về chính mình, anh sẽ thấy rõ vấn đề hơn. Chào anh!