Tưởng Khi, Thương Khi, Tại Khi, Chỉ Khi, Thấy Khi, Buồn Khi, Nhưng Khi, Buồn Khi, Từ Khi (Thơ của TK Thích Đồng Bổn, bút danh: Quê Chiều, Chiêu Đề, Thôi Kệ, Tát Bà Ha, Ta Bà Hát)

TƯỞNG KHI

Tưởng khi bỏ duyên đời
Cửa Không lục bình trôi
Tiếng kinh vọng tâm thức
Vỡ òa tánh tinh khôi.

Tưởng khi lánh công khanh
Còn bận chút lợi danh
Tham ái ma lôi kéo
Khó ngắm bóng trăng thanh.

Tưởng đoạn ái nghiệp rồi
Tình vẫn đến tìm thôi
Duyên đời thành ý đạo
Tâm linh hơn mắt môi.

Tưởng thuộc giáo điển xong
Sẽ thấu rõ tâm tông
Vẫn là con mọt sách
Ngộ còn mỏi mắt trông.

Tưởng thương nhớ phôi pha
Tâm vẫn gợn phong ba
Cần gắng tu hơn nữa
Mới giải thoát trần sa.

Tưởng không vướng cảnh ma
Tánh mầu hiển lộ ra
Tưởng, chẳng là tu tập
Thực hành quả không xa.

Tưởng khi thấu nguồn cơn
Trí tuệ sáng suốt hơn
Nếu không siêng lễ sám
Nghiệp vẫn lấp tánh chơn.

Tưởng khi giỏi biện thông
Càng xa cách tâm Không
Tuệ giác từ chánh định
Tri thức chẳng thể xong.

Tưởng khi được rỗi nhàn
Không tịnh đâu có an
Thấy tánh, không tìm nữa
Ở đâu cũng quá giang.

Quê Chiều 19/10/22

***

THƯƠNG KHI

Thương khi chay tịnh muối dưa
Khép thân tu tập dẫu chưa rơi tình
Nếu tâm còn mộng mơ nhìn
Thì nơi tỉnh lặng tụng kinh chưa vào.

Thương khi đạo lực chưa cao
Trí chưa thông suốt làm sao thấy mình
Lòng chưa gác mọi bất bình
Thì sao hiểu được tử sinh cội nguồn.

Thương khi đêm vắng thỉnh chuông
Mà chưa nhả trọn chữ buồn mênh mông
Dẫu thương còn nặng tơ lòng
Xin đừng níu lại kẻo không chung tình.

Thương khi biết nghiệp của mình
Dang tay đón nhận nhục vinh trần đời
Buồn vui đau tủi kiếp người
Trải lòng nhẫn chịu nụ cười trên môi.

Thương khi trong định tâm rồi
Thong dong cất bước lên đồi ngắm sao
Bặt lòng bỏ lại thương đau
Mặc ai ngóng đợi chưa vào lai sinh.

Thương khi vì bạn quên mình
Cần chi ai biết dõi nhìn trời cao
Đời không như mật ngọt ngào
Tình không như thật đón chào làm chi.

Thương khi rõ ngộ đường đi
Lòng nên kiên quyết để ghi tạc vào
Đêm về sương lạnh gầy hao
Chọn đi hay ở, đường nào xa hơn ?

Thương khi muốn độ mê nhân
Nhưng tâm yêu ghét giận hờn còn nguyên
Chữ tình còn nợ chữ tiền
Thì duyên lôi kéo đến điên loạn lòng.

Thương khi tháng đợi ngày mong
Nguyện theo tánh Phật mà không xa đời
Nhân gian vẫn có nụ cười
Cửa thiền gặt hái niềm vui chân thường.

Quê Chiều 20/10/22

***

TẠI KHI

Tại khi lửa giận khiến mất khôn
Thiêu đốt công phu đem lấp chôn
Tam độc chữ Sân gây họa lớn
Gây chiến tranh đau khổ thêm buồn.

Tại khi hờn dỗi khiến si mê
Yêu thương tánh khí biến đổi ghê !
Rối bời lòng dạ lao xao động
Mất đi dáng vẻ khiến đáng chê.

Tại khi ham muốn nặng nơi lòng
Tìm cầu cho thỏa được ước mong
Vọng tâm móng ý là khởi nghiệp
Biết câu an phận chẳng uổng công.

Tại khi nhận thấy cảnh vô thường
Vào chùa buông bỏ mọi dư hương
Tìm kiếm chân thường trong tự tánh
Nên lánh hồng trần lắm tai ương.

Tại khi nhân nghĩa đã không còn
Cố tình níu lại cũng chẳng tròn
Giải thoát để cho nhau kỷ niệm
Lưu tình đạo nghĩa mới sắc son.

Tại khi duyên hợp mới biết nhau
Tri kỷ tâm đầu mấy kẻ trao
Cách mặt nhưng gần trong tư tưởng
Nghìn trùng vẫn gặp giữa chiêm bao.

Tại khi duyên hết biết đi đâu
Lúc nơi châu Á lúc trời Âu
Đi tìm lại chính gương mặt thật
Giấu kín quanh đây đã rất lâu.

Tại khi định hướng chỗ đến đi
Vốn liếng ra sao, chuẩn bị gì ?
Còn thiếu bao nhiêu phần công đức
Còn nợ ít nhiều chuyện biệt ly.

Tại khi về gặp chốn quê xưa
Đã muốn nghỉ ngơi lại đây chưa ?
Hay thích dong ruỗi phương trời cũ
Coi chừng lạc lối giữa ban trưa !

Quê Chiều 21/10/22

***

CHỈ KHI

Chỉ khi đọc trọn Pháp Hoa kinh
Thấy như Cùng tử nhận ra mình
Đàn con nghe dụ ra nhà lửa
Mặc áo Như Lai, Phật sẽ thành.

Chỉ khi tụng hết kinh Niết Bàn
Phật trả lời rành bao hỏi han
Chữa thương tên bắn đừng truy gốc
Hắc Bạch hai cô vẫn một nàng.

Chỉ khi trì tụng Thủ Lăng Nghiêm
Ngàn trăm câu chữ đọng nơi tim
Tánh nghe tuôn xuất ra mật chú
Mười loại ấm ma nhận diện thêm.

Chỉ khi quán niệm kinh Bát Nhã
Thẩm sâu vào biển cả diệu tâm
Không giảm, tăng, dơ, sạch, sai lầm
Bến bờ kia vượt qua tất cả.

Chỉ khi tụng mật chú Đại Bi
Quán Âm Bồ tát hộ nhân trì
Thanh tịnh đàn tràng rồi lễ lạy
Diệt trừ ma chướng chẳng còn nghi.

Chỉ khi bệnh đến mới tu hành
Thì bao giờ đạo lực phát sanh
Nếu cho rằng khổ nên cạo tóc
Vào chùa ngàn khổ mói hiển danh.

Chỉ khi thất chí mới vô chùa
Có chăng sẽ bỏ được hơn thua
Cửa Không đâu phải nơi bỏ cuộc
Thắng được lòng mình, sẽ nên vua.

Chỉ khi ngồi ghế giảng pháp tòa
Kinh luận chưa xong, chớ ba hoa
Giới luật nghiêm trì là pháp bảo
Phúc trí vẹn toàn hạnh xuất gia.

Chỉ khi có hẹn với tổ tiên
Mới hay muôn sự hãy tùy duyên
Mỗi một ngày qua đừng nuối tiếc
Bên kia đời có những đóa liên...

Quê Chiều 22/10/22

***

THẤY KHI

Thấy khi mạt pháp lắm mê mờ
Thuyền Từ chao đảo chẳng bến bờ
Sóng gió vì ngược giòng sinh tử
Đi tìm tánh cũ sẵn đợi chờ.

Thấy khi gian khổ chớ buông tay
Bước chân chí nguyện chẳng lung lay
Đường dài vui đạo không lui bước
Chuyển hóa nhân gian nỗi đắng cay.

Thấy khi đêm vắng nghiệp đeo hoài
Trăn trở khổ tình vẫn dẳng dai
Thử thách nguyện lòng thêm kiên cố
Mong ánh nắng Từ buổi ban mai.

Thấy khi buồn bả ngập cõi lòng
Ước gì thoát khổ lỡ gieo trồng
Thu buồn cũng hết rồi đông đến
Chuông mõ nhẹ vang giữa thôn đồng.

Thấy khi đồi núi phủ mưa chiều
Cảnh vật hoang sơ đến tịch liêu
Người buồn do cảnh hay tình thức
Tâm trạng làm sao lại nhớ nhiều !

Thấy khi gió nổi đánh thức lòng
Tỉnh thần về lại chốn khổ không
Tay còn lần chuỗi tâm đi mất
Chôn chặt ưu tư vướng bụi hồng.

Thấy khi duyên Phật ngấm tâm hồn
Đổi lại duyên đời nguyện lấp chôn
Mến gió yêu trăng cười mây nước
Chờ ngày diện kiến đức Thế tôn.

Thấy khi thiền tọa vọng xôn xao
Tâm tư nhiễu động mộng chiêm bao
Nghiệp duyên réo gọi không ngơi nghỉ
Định rồi hư huyễn sẽ tan mau.

Thấy khi bình thản chuyện tương rau
Là khi gác được mọi niềm đau
Là biết mến thương trao tất cả
Là lúc trùng phùng chốn tâm giao.

Quê Chiều 26/10/22

***

BUỒN KHI

Buồn khi vẫn vô minh
Giận với thói bạc tình
Cười khi tâm hoan hỷ
Khóc bởi chuyện chia ly.

Buồn khi phải ra đi
Duyên đã chẳng ra gì
Tìm vui nơi mây núi
Gạt bỏ mọi sân si.

Buồn khi nghiệp đến rồi
Đời ngắn lắm ai ơi !
Hãy tìm về cửa Phật
Thiền cho vọng buông trôi.

Buồn khi hỏi thăm nhau
Lúc già yếu bệnh đau
Tuổi cao thì đời ngắn
Niệm Phật nghiệp trôi mau.

Buồn khi đã hết tình
Nhìn nhau thấy phát kinh
Xa rồi câu ân nghĩa
Chỉ còn lại vô minh.

Buồn khi nghĩ đến ai
Chẳng thăm viếng hôm mai
Lúc xưa nhà đông khách
Giờ vắng thảm thương thay!

Buồn khi đã men say
Chẳng bè bạn cùng ai
Khi công thành danh toại
Chỉ một bóng đêm dài.

Buồn khi tuổi về chiều
Đi đứng sắp liêu xiêu
Nghe nhìn không được rõ
Con cháu gặp chẳng kêu.

Buồn khi quét sân chùa
Chổi thay gậy nhẹ khua
Người thương cho bạc lẻ
Kẻ ghét muốn tranh đua.

Quê Chiều 27/10/22

***

NHƯNG KHI

Nhưng khi đã hẹn với non sông
Quê hương vẫn khắc cốt ghi lòng
Tuy xa còn nhớ về nơi ấy
Tâm xưa tánh cũ sẵn bên trong.

Nhưng khi lỡ hẹn với cố hương
Vòng quanh lên xuống cõi vô thường
Biết đâu cội nguồn và quê quán
Vẫn trong thực tại ở mười phương.

Nhưng khi lầm lũi bước phương xa
Đôi lúc tủi thân thấy nhớ nhà
Khi nhìn bụi chuối cây đu đủ
Lúc tiếng chuông chùa vẳng âm ba.

Nhưng khi đối diện với chính mình
Buồn sao mãi miết với chân tình
Hỏi Phật phải chăng nhiều tập khí
Hay vì tự tánh nợ hàm linh.

Nhưng khi biết nhân quả hiện hành
Chán rồi chẳng gieo nghiệp đua tranh
Đời thôi quên hết tìm an dưỡng
Thơ phú qua ngày với non xanh.

Nhưng khi xả bỏ tánh huyễn hư
Có mau thấy được tánh chân như
Có tin về Tây phương Phật độ
Hay còn nặng nghiệp cõi hữu dư.

Nhưng khi ngồi xuống với cảnh Không
Quán chiếu tâm mình có dung thông
Bởi còn ưu mẫn chúng sanh khổ
Chưa thể một mình được ước mong.

Nhưng khi lặng ngắm bóng hoàng hôn
Nghĩ mình chuẩn bị đến cô thôn
Sắp đặt đến đi cho trọn vẹn
Không làm đổ lệ cửa thiền môn.

Nhưng khi diễn đạt kiến giải mình
Kinh văn chữ nghĩa vẫn như in
Vượt lên ngôn ngữ văn tự ấy
Muôn ngàn tuệ giác vẫn lặng thinh.

Quê Chiều 28/10/22

***

HỎI KHI

Hỏi khi chưa có trả lời
Vì chưa được ngộ nên đời khổ thêm
Hỏi là động não suy tìm
Tư duy để biết, lặng im dại khờ.

Hỏi khi tâm thấy mịt mờ
Trăm năm đường trước còn nhờ dắt đi
Xin Thầy mở rộng từ bi
Dắt dìu đưa lối hồi quy theo Người.

Hỏi khi đau khổ nhận rồi
Đời là một bể đây vơi lệ sầu
Biết đường kinh kệ dài lâu
Tu trì giáo pháp thâm sâu Phật đà.

Hỏi khi chưa khỏi Ta bà
Còn vương phải nợ dần dà trả thôi
Chữ tình chữ nghiệp lâu rồi
Xin cho khất lại lần hồi trả sau.

Hỏi khi vùi dập thương đau
Vì đâu nên nỗi lỡ trao tim mình
Là người ai chẳng lụy tình
Để rồi sáng mắt bình minh cửa Thiền.

Hỏi khi nghiệp khảo liền liền
Cam tâm nhận chịu không phiền không than
Mới mong sân hận hòa tan
Tâm tư bình thản nhẹ nhàng yêu thương.

Hỏi khi thức suốt đêm trường
Chong đèn kinh kệ tìm gương mặt mình
Tận tường kiếp số hàm linh
Có ta trong đó rồi sinh cõi nào ?

Hỏi khi đường đạo bước vào
Dài lâu nhanh chậm lối nào dễ đi
Hỏi rồi mạnh dạn hành trì
Dần dà nghiệp hết còn gì trở trăn ?

Hỏi khi lên gặp chị Hằng
Xin cho ở tạm lầu trăng vài đời
Chờ khi Thánh chúng rước mời
Ra đi xin tạ đôi lời tri ân...

Quê Chiều 29/10/22

***