Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. [email protected]* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

Dòng Tâm Thức ( Thơ lục bát )

08/04/201319:10(Xem: 10489)
Dòng Tâm Thức ( Thơ lục bát )





DÒNG TÂM THỨC

(Bốn mươi khổ thơ sáu tám về tâm lý học Phật giáo)
Thích Nhật Từ1999
1. Đất tâm như quả địa cầu,
Chứa đầy hạt giống hoa mầu hành vi.
Tâm là dòng suối nghĩ suy,
Tâm và hạt giống có gì khác đâu.
5. Tâm không tu phải khổ đau,
Như vượn chuyền nhảy không sao đặng dừng,
Xuống lên ba cõi trầm luân,
Từ thời vô thỉ con đường mênh mang.
9. Tâm tu tập thoát khổ nàn,
Dứt đường sanh tử trần gian bao đời,
Như vầng nhật nguyệt rạng ngời,
Chiếu soi muôn vật nơi nơi sáng lòa.
13. Thức, tâm và ý là ba,
Tên dù có khác, vốn là một thôi.
Thức nhằm nhận thức đúng sai,
Bỏ thân chết, nhập vào thai không cùng
17. Tâm gồm thiện, ác, trung dung
Tạo nên nghiệp, chịu muôn trùng trầm luân.
Ý nhằm đối lập vật, thân,
Là nguồn cảm giác, nhận chân cảnh trần.
21. Thức, tâm, ý tạo nghiệp nhân,
Lộn quanh ba cõi, sáu đường đã qua.
Một là thức A-lại-da,
Kho tàng hạt giống vào ra, duy trì,
25. Cội nguồn thế giới nghĩ suy,
Vận hành, chuyển biến chẳng khi nghỉ dừng,
Nguồn nương của thức giác quan,
Như nước: nền của sóng ngàn tràn dâng.
29. Dù vô ngã vẫn thường hằng,
Chứa thâu hạt giống thế gian ba đời.
Mười tám giới, một nguồn khơi,
Không nhiễm, trung tính tùy thời gồm thâu,
33. Không một khác, không trước sau,
Không chung biệt; vốn nương nhau mà thành.
Thức này tương ứng biến hành,
Cũng như xã thọ, thác ngàn chuyển xoay.
37. Khi thân chết, thức gá thai,
Vào ra ba cõi chính ngay phút này,
Định không thọ tưởng vẫn hay
Vận hành sức sống ở đây một mình.
41. A-la-hán mới chỉ đình
Cội nguồn hữu lậu chúng sinh ta-bà.
Thứ hai là thức mạt-na,
Thức này nương a-lại-da mà thành.
45. Bản năng suy nghĩ, tung hoành,
Tương ưng tâm lý biến hành luôn khi,
Tạo nguồn ngã kiến, ngã si,
Ngã mạn, ngã ái, bao đời chẳng buông.
49. Có nhiễm, không giữ tánh thường
Đam mê chấp ngã, tự tồn bản năng,
Nương vào rồi chấp thức tàng
Làm bản ngã, làm cội nguồn cái tôi.
53. Mạt-na sẽ phải hết đời:
Định không thọ tưởng, sáng ngời tâm linh,
Đạo xuất thế: sạch sành sanh
Quả A-la-hán vận hành mới ngưng.
57. Ba là sáu thức giác quan:
Mắt, tai, mủi, lưởi, ý, thân một bầu.
Nhận chân đối tượng khác nhau:
Tai và tiếng, mắt với màu, vân vân.
61. Gồm thiện, ác, và chưa phân,
Tùy theo bản chất nghiệp nhân mà thành.
Ý thức nương ý làm căn,
Pháp trần: đối tượng phát sanh thức này.
65. Phạm vi nhận thức rộng bày,
Trực quan, suy luận đúng sai bao gồm.
Biến hành, biệt cảnh tương ưng,
Thông ba tánh, ba thời gian dặm ngàn.
69. Cội nguồn của nghiệp miệng, thân,
Tạo nên nhận thức, nghiệp nhân mà thành.
Thức này hết sự vận hành,
Trong thiền vô tưởng, vô tâm trong ngoài,
73. Cũng như bất tỉnh, ngủ say,
Ngoài ra, ý thức đêm ngày không nguôi.
Mắt, thân, mủi, lưởi và tai,
Nương theo ý thức chuyển xoay mà thành.
77. Kế là tâm sở: biến hành,
Cảnh riêng, phiền não, thiện nhân, trung hòa.
Biến hành gồm xúc, tưởng, tư,
Tác ý, cảm thọ thảy là năm tên.
81. Cảnh riêng: số cũng như trên,
Dục, thắng giải, niệm cộng thêm hai là
Định thiền, trí tuệ, ấy mà.
Năm này riêng biệt, chẳng khi chung phần.
85. Thiện gồm mười một nghiệp nhân:
Niềm tin, hổ thẹn, xốn xang tâm hồn,
Không tham, không dốt, không sân,
Chính chuyên, nhẹ nhỏm, tinh cần chẳng ngưng,
89. Không sát hại, không để lòng,
Đó là gốc thiện vun trồng gắng nên.
Não phiền gốc có sáu tên.
Tham lam, si dốt, hận sân, ba thằng.
93. Thấy sai, nghi hoặc, tự tôn,
Cộng chung thành sáu cội nguồn tả tơi.
Phiền não nhánh gồm hai mươi:
Hận, hờn, che giấu, chọc đời, ganh ghen,
97. Tà keo, giả dối, siễm xiêng,
Kiêu căng, hãm hại, không tin, biếng lười,
Không xấu hỗ, không sợ đời,
Hôn trầm, bấn loạn, buông xuôi, mê mờ,
101. Không chánh niệm, loạn tâm tư.
Đó là ngành ngọn thặng dư não phiền.
Bất định gồm bốn, theo duyên:
Ăn năn, ngủ nghỉ, kiếm tìm, đặt tâm.
105. Các tâm sở tạo nghiệp nhân
Thiện đem an lạc; ác mang lụy sầu.
Tạo nên hạt giống khác nhau:
Ngộ mê, hạnh phúc, khổ đau, trung hòa,
109. Niết-bàn, sanh tử bao là,
Danh xưng, tướng trạng, khác xa giống loài,
Chậm nhanh, dài vắn, người trời,
Súc sanh, ngạ quỉ, thảnh thơi, buộc ràng.
113. Có hạt giống thuộc thân, tâm,
Giọng lời, thái độ, thế gian, siêu đời,
Trao truyền, sẳn có, học đòi,
Tập tành từ thuở trong thai mẹ truyền,
117. Gia đình, xã hội, giao duyên,
Chung, riêng, giá trị một niềm thủy chung
Theo ta khắp mọi nẻo đường,
Tử sanh bao cõi chẳng buông, chẳng rời.
121. Thức tâm chuyển biến không thôi,
Bao điều phân biệt sanh sôi lớn dần
Tạo thành tập khí, hiện hành,
Hiện hành, tập khí tạo thành từ duyên.
125. Chủ thể, đối tượng tạo nên
Đều do duyên khởi, cội nguồn thế gian.
Vì duyên khởi, tánh rỗng không,
Không sanh, không diệt, không thường đoạn đâu.
129. Nhân duyên đủ: hiện tỏ làu,
Nhân duyên thiếu, điểm tương giao không thành.
Không đi đến, không chậm nhanh,
Không "không," không "có," không "thành hoại" nhau.
133. Chấp thường đoạn phải khổ đau,
Chấp ngã, sở hữu: vùi đầu bến mê.
Đạo giác ngộ bỏ chấp nê,
Xả buông, không trụ: đường về chơn như.
137. Lạc an, định tĩnh tâm tư,
Không cầu, không đắc, thản thư đất trời.
Chủ thể rụng, đối tượng rơi,
Một là tất cả, đời đời tương dung.
141. Đối đầu sanh tử tới cùng,
Giữ tâm chánh niệm, vững lòng chân tu,
Quán soi thực tại, chơn như,
Quyết tâm chuyển hóa thặng dư não phiền.
145. Tu thiền định thấy nhân duyên,
Thấy duyên khởi thấy đạo thiền tràn dâng,
Thấy pháp tánh từ thế gian,
Thấy chư Phật, thấy nhất chân muôn loài.
149. Bừng tuệ giác từ cuộc đời
Tỏ chân như từ luân hồi khổ đau,
Mê và ngộ chẳng khác nhau
Trần gian – cực lạc, một màu xưa nay.
153. Niết-bàn, sanh tử: không hai,
Đắc là vô đắc, không ngoài không trong.
Chánh tâm, sanh tử ngược dòng,
Sống trong hiện tại, thong dong tâm hồn.
157. Thảnh thơi trong cõi càn khôn,
Nụ cười giải thoát ngát hương mọi miền,
Niết-bàn: hạnh phúc siêu nhiên,
Lìa sanh tử, dứt mọi duyên luân trầm.



---o0o---

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
30/06/2021(Xem: 7011)
Kính SP, cùng chị nhà Hạnh Giải, Pt Quảng An gởi bài thơ Cảm Tác Tưởng Niệm Nhà Thơ Tánh Thiện ra đi tròn năm chia sẻ đến cùng chư vị, chư Thi nhân và chuyển đến chị nhà Hạnh Gỉải ( cách đây chị có báo chị qua Cali lo việc Hồi Tự cho Tánh Thiện ). QA với tấm lòng quí thương trân trọng chia sẻ cùng chị và đôi bên gia quyến niềm phân ưu Bạn Thơ nơi "Cõi Thong Dong" Xin mời chấp bút họa dòng thơ hay Trước kia nhớ lời dạy Thầy Cùng nhau thêu dệt hăng say điệu vần
30/06/2021(Xem: 7841)
Kính dâng Thầy bài thơ khi biết được bao người vẫn âm thầm miệt mài phụng hiến cho đại chúng trong nhiều phương diện mà không nhận được một lời tán thưởng vì dường như càng ngày nhân loại càng kiệm lời cảm ơn !!! Kính chúc sức khỏe Thầy , HH Có đôi lúc ...khi nhận cảm ơn ấm lòng chi lạ ! Dù biết rằng... chi mà khách sáo đáp đền Nhưng ...thân ái tương quan dần mãi tăng thêm Tựa như khi cỗ vũ lực sĩ ... mau đến đích ! Cũng thế ... Tình người thật trân quý giữa thời đại dịch ! Hãy trao nhau lời thân thiết cảm ơn Khi hợp tác không thuận ý ...cắt bớt giận hờn Chút vị kỷ cô đọng lại từ bao đời tập khí ! Biết bao người đang miệt mài hoàn thành thiện chí ! Trên con đường phục vụ mọi chúng sinh Từ khoa học, nhân văn, truyền thống tâm linh Xin khuyến khích ... đừng thờ ơ lời tán thưởng Bạn ơi ! Trong tĩnh lặng tiếng vang càng âm hưởng Phong tỏa giản cách ... khích lệ nhau cần trưởng dưỡng ! Đừng đợi nghe ai tin đến ...chia buồn nhớ tưởng !! Huệ Hương
29/06/2021(Xem: 5808)
Đệ Tử Nối Pháp của Sư Phụ Chơn Kiến Kính dâng Sư Phụ Tịnh Tuệ Thích Nguyên Tạng Giờ con mới biết Sư Phụ Thầy Hèn chi Thầy cũng giỏi trời mây! ( Thích Nguyên Tạng ) Đệ Tử chân truyền là đây Trời Úc danh vang vị Thầy chân tu Đọc Tiểu Sử hoạ thơ Tưởng Niệm Thầy "Trừng Lộc" đức hạnh cửa Thiền ( là Ngài Chơn Kiến ) Bổn Sư Hoà Thượng Minh Quang Già Lam Vạn Đức chốn đàng giồi trau Đồng Chơn xuất gia theo hạnh nguyện Miệt mài Kinh kệ sáng bừng tâm Trình kệ ứng Pháp thậm thâm Ấn Minh Pháp Hiệu đúng tầm căn cơ
27/06/2021(Xem: 7512)
Chúc mừng Du sĩ Tâm Nhiên DIỆU TÂM CA tựu thành thiên thơ vàng. Mười năm vô trụ lang thang Hoa tâm nở khắp chùa đàn thập phương Rượu bầu thơ túi hành hương Rong chơi ngựa sắt hoang đường Bắc Nam Chẳng nâu sòng, chẳng già lam DIỆU TÂM CA ngát hương trầm thiền môn! Ngần ngần thơ tụng Thế Tôn Bài ca Diệu Pháp xanh hồn vô biên! Chúc mừng Thi sĩ Tâm Nhiên Trường ca lục bát Lẽ Huyền Ngôn Không DIỆU TÂM CA mịch mịch hồng Trăng sao rực sáng cánh đồng Như Lai.
27/06/2021(Xem: 5243)
Mất thì giờ mấy chuyện không đâu Sao không thưởng thức Đạo nhiệm mầu Còn bao hữu ích cần thu thập Phát huy sở học mới thâm sâu! Email chỉ đánh cười "hi hi" Hành hoạt trượng phu cái kiểu gì?! Chuyện đà meo mốc cho bùng khí Hiện tại không màn việc liễu tri Chấp không chấp có rơi nhị thuyết Học Phật biết rõ: thực dụng quyền Tác, Nhậm, Chỉ, Diệt tu Pháp chấp Viên Giác Trí màu thật uyên nguyên
26/06/2021(Xem: 7273)
Chào hội ngộ bình an sau đại dịch Những hoa sen hồ tịnh bốn phương trời Ta về đây cùng nhau chung vui Dây thân ái trăm năm tình vẫn mới Chào tám hướng những Gia Đình Phật Tử Ta Đoàn Áo Lam tiến bước lên đường Tiếng hát họp đoàn bốn phương mùa hội cũ Vọng âm hoài sao mãi quá thân thương Thầy giáo hạnh, bác gia trưởng, đàn chị, đàn anh Những oanh vũ thiếu niên cùng thiếu nữ Vững tinh tấn sân chùa Bi-Trí-Dũng Vẫn hạnh lành dòng lịch sử sang trang Những mái đầu một thuở sen xanh Đường thế hệ giao mùa chừ bạc trắng Bao người cũ đã đi vào im lặng Hoa vô ưu hạnh ngộ nở trên cành
25/06/2021(Xem: 6024)
Bình minh thức dậy thưởng thiền trà Lặng lẽ hiên chùa mây trắng qua Hớp ngụm trà thơm tai lắng tiếng Ngửi làn khói mỏng mắt nhìn hoa Tinh thần khoan khoái nghe Viên Giáo Ý chí thảnh thơi ngắm Phật Đà Vạn vật vô thường bong bóng nước Vườn thiền hoa nở hạt sương sa…!
23/06/2021(Xem: 7805)
Khi kiếp người bạn thấy lòng chán nản Thì tìm Phật cảnh giới nào bạn ơi ! Chuyện ghét thương va chạm giữa cuộc đời Cũng là Phật nơi con người chưa tỉnh Hãy thiết tha giữ tâm mình chân chính Để yêu thương từng bản tính con người Sống vươn lên vun vén mỗi nụ cười Là hoa Phật nở giữa đời phiền trược Nhìn mây trôi lững lờ qua bóng nước Hoặc con đò ngược gió lướt mái nghiêng Giữa đêm khuya chiếu diệu mảnh trăng hiền Thể tánh nước vẫn bình nguyên thanh tịnh
22/06/2021(Xem: 6212)
Những Bài Thơ Vu Lan của Cư Sĩ Hạnh Phương Dương Kim Bính
22/06/2021(Xem: 7273)
Mùa đông xứ Úc Bãi biển vắng tanh Những con cô vít ẩn mình lấp ló Những ngọn sóng xanh Vẫn lả lướt những điệu nhảy thướt tha Những chú chim vẫn tròn con mắt nhỏ Những chú cò vẫn lẻ loi trên bãi đá kiếm ăn Thập niên hai mươi Con người giết nhau không bằng tiếng súng Khi nỗi kinh hoàng không vọng tiếng đạn bom Khi những thê lương không đổ nát hoang tàn Khi người với người nhìn nhau dè chừng khoảng cách
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Most Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com
http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
[email protected]