46. Thiền sư Chân Không, Đời thứ 16, Thiền Phái Tỳ Ni Đa Lưu Chi

Nam Mô A Di Đà Phật

Kính bạch Sư Phụ, hôm nay cuối tuần thứ năm, 23/09/2021, chúng con được học về Thiền Sư Chân Không (1045 - 1100), đời thứ 16, Thiền Phái Tỳ Ni Đa Lưu Chi. Sư phụ dựa theo tài liệu gốc Thiền Sư Việt Nam do HT Thích Thanh Từ biên soạn và ấn hành tại VN vào năm 1972. Pháp thoại hôm nay là bài giảng thứ 289 của Sư Phụ bắt đầu từ mùa cách ly do bệnh đại dịch covid 19 (đầu tháng 5-2020).

Sư họ Vương tục danh Hải Thiềm, quê làng Phù Đổng huyện Tiên Du, con nhà sang trọng. Lúc mẹ mang thai Sư, cha mộng thấy vị Tăng trao cho cây tích trượng. Sau đó, sanh ra Sư.

Thuở nhỏ, Sư thích ở riêng một mình, siêng năng đọc sách, chẳng màng những việc vặt vãnh. Năm mười lăm tuổi, Sư đã bác thông sách sử. Đến hai mươi tuổi, Sư xuất gia, rồi dạo khắp tùng lâm tìm nơi khế hợp.

Sư Phụ giải thích:

-Theo Thiền Uyển Tập Anh, Sư Chân Không là đệ tử nối pháp của Thiền sư Thảo Nhất.

- Tiểu sử của Sư ngắn gọn, Sư thuộc dòng quý tộc, nhưng ngài lại mồ côi Cha Mẹ từ thuở thiếu thời.

Sư đến pháp hội chùa Tĩnh Lự núi Đông Cứu nghe giảng kinh Pháp Hoa, hoát nhiên tỉnh ngộ. Cơ duyên khế hợp ấy, khác nào con rùa mù gặp bộng cây. Sư ở đây nhập thất sáu năm, sự tham vấn càng ngày càng sâu. Nhân đó, được truyền tâm ấn.

 Sư Phụ giải thích:

- Thiền sư Chân Không có cơ duyên với kinh Pháp Hoa nhân đến chùa Tĩnh Lự được nghe  thiền sư Thảo Nhất giảng kinh Pháp Hoa và Ngài hoát nhiên tỉnh ngộ, giống như con rùa mù gặp bọng cây.

- Sư phụ nhắc lại nội dung trong Kinh Hiền Ngu 129 trong số 152 thuộc Trung Bộ Kinh. Phật dạy rằng : “ Ví như, này các Tỷ-kheo, một người quăng một khúc cây có một cái lỗ trên biển, một ngọn gió từ phương Đông thổi nó trôi qua phía tây; một ngọn gió từ phương Tây thổi nó trôi qua phía đông; một ngọn gió từ phương Bắc thổi nó trôi qua phía nam; một ngọn gió từ phương Nam thổi nó trôi qua phía bắc. Rồi có một con rùa mù, cứ một trăm năm mới trồi đầu lên một lần. Này các Tỷ-kheo, các con nghĩ thế nào? Con rùa mù ấy có thể đút cổ nó vào trong lỗ cây này được không?
- Nếu có được chăng nữa, bạch Thế Tôn, thời chỉ được một lần, sau một thời gian rất lâu dài.
- Còn mau hơn, này các Tỷ-kheo, con rùa mù ấy có thể chui cổ vào khúc cây có lỗ hổng kia; nhưng này các Tỷ-kheo, Ta tuyên bố rằng còn khó hơn được làm người trở lại, một khi người ngu bị rơi vào đọa xứ. Vì sao vậy? Vì ở đấy, này các Tỷ-kheo, không có pháp hành, an tịnh hành, thiện hành, phước hành. Này các Tỷ-kheo, ở đây chỉ có ăn lẫn nhau và ăn thịt kẻ yếu”.

Trên đây là nguyên văn bản dịch của Đức Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Minh Châu, đoạn kinh chỉ ra rõ rằng cơ hội được tái sanh làm người và gặp được Phật Pháp còn khó hơn gấp ngàn vạn lần so với con rùa mù  mỗi một trăm năm mới nổi lên mặt biển một lần và may mắn được chui vào được lỗ của một bọng cây trôi bồng bềnh trên mặt biễn theo các hướng gió thổi. Tuy nhiên cái may của con rùa mù còn dễ hơn duyên may được tái sanh làm người và lại được đến với Phật pháp. Một khi mất thân người rồi không biết bao giờ mới trở lại được kiếp người. 

Thiên niên thiết thọ khai hoa dị
Nhất thất nhơn thân tái phục nan

Có nghĩa là:

Ngàn năm cây sắt ra hoa dễ
Một mất thân người khó được thân.