Tu Viện Quảng Đức105 Lynch Rd, Fawkner, Vic 3060. Australia. Tel: 9357 3544. quangduc@quangduc.com* Viện Chủ: HT Tâm Phương, Trụ Trì: TT Nguyên Tạng   

Lược ý nghi thức tắm Phật trong pháp hội Đản sanh Phật giáo Bắc truyền

09/05/201101:33(Xem: 4238)
Lược ý nghi thức tắm Phật trong pháp hội Đản sanh Phật giáo Bắc truyền

LƯỢC Ý NGHI THỨC TẮM PHẬT

TRONG PHÁP HỘI ĐẢN SANH PHẬT GIÁO BẮC TRUYỀN
Thích Tâm Mãn

ĐứcThế Tôn giáng trần phổ thiên đồng khánh, nhạc trời vang dậy, chư thiên tán hoa cúng dường, đại địa sáu lần rung động, vườn Lâm Tỳ Ni, hoa Vô Ưungàn năm nay bỗng nở, Thiên Long nhất niệm đón chào, chín rồng phúng thủy tắm Phật sơ sanh, tiên A Tư Đà báo trước điềm lành, nhân gian sắp có một bậc Đại Giác.

tp1Từ thuở chín rồng phúng thủy tắm Phật sơsanh, hôm nay mỗi khi đến ngày đại lễ Phật giáng trần gian, vạn người con Phật trên khắp năm châu bốn biển, cung thiết Phật đài, kính cẩn tác lễ tắm Phật, một nghi thức truyền thống xuyên suốt 2000 năm vẫn còn nguyên giá trị, và vẫn còn thịnh hành mỗi độ Phật Đản lại về trên trần thế Nam Diêm Phù Đề.

Trong Kinh Quá Khứ Hiện Tại Nhân Quả quyển thứ nhất chép: "Ma Da phu nhân mang thai, đến khi gần đến ngày sinh nở, một buổi sáng nọ khi đang dạo chơi tại vườn Lâm Tỳ Ni, khi đi đến dưới cây Vô Ưu thì đản sanh thái tử Tất Đạt Đa. Bấy giờ Nan Đà Long Vương cùng Phục Ba Nan Đà Long Vương phúng nước thanh tịnh, tắm cho tháitử".

Trong sách Thích Ca Như Lai Ứng Hóa Sự Tích chương Cửu Long Quyền Dục chép:"...Phật bước bảy bước, mỗi bước nở một hoa sen lớn đỡ chân Ngài... tấtcả thế gian trời người cung kính cúng dường. Bổng nhiên dưới đất có haidòng nước vọt lên biến thành hai cái hồ, một hồ nước nóng, một hồ nước lạnh, nước trong hồ thơm tho thanh tịnh, trên không trung có cửu long phúng thủy tắm cho thái tử, chư thiên trỗi nhạc, rưới hoa cúng dường...", nhân vì truyền thuyết này mà nghi thức tắm Phật được ra đời và lưu truyền cho đến ngày nay.

Nghi thức tắm Phật có nguồn gốc từ Ấn Độ, do ảnh hưởng tập tục tưới nước tắm tượng thần, cầu phước diệt tội của Bà La Môn Giáo, trong Kinh Đại Bảo Tích quyển 100có chép: "Con gái của vua Ba Tư Nặc thành Xá Vệ là Vô Cấu Thí, vào ngày mồng 8 tháng 2 cùng với 500 vị đạo sĩ của Bà La Môn Giáo, bưng bình đựngđầy nước đi ra ngoài thành, tắm rữa cho tượng Thiên Thần, bấy giờ các đạo sĩ Ba La Môn thấy rất nhiều vị Tỳ Kheo đứng ở cổng thành cho là điềukhông tốt, có một vị trưởng giả khuyên Vô Cấu Thí nên quay về thành, nhưng Vô Cấu Thí không chịu, bèn sanh tranh cải, cuối cùng Vô Cấu Thí cảm hóa được 500 vị Bà La Môn quy y Đức Phật...".

Nghi thức tắm Phật có nguồn gốc ảnh hưởng từ tập tục cổ xưa của Ấn Độ nhưng được Phật Giáo tiếp nhận rồi lồng vào đó những quan niệm đạo đức Phật Giáo, cho nên ý nghĩa, cũng nhưnghi thức, khác đi với hình thức tắm tượng ban đầu của Bà La Môn Giáo là cầu phước diệt tội. Trong sách Nam Hải Ký Quy Nội Pháp Truyện, quyển 4 Quyền Mộc Tôn Nghi Chương của ngài Nghĩa Tịnh đời Đườngchép: " Đức Phật tuy nhập diệt, nhưng hình tượng của Ngài vẫn còn, tâm Phật cũng còn đây, đúng như lý nên tôn kính, nên đem hương hoa cúng dường để sanh thanh tịnh tâm, hoặc tắm rửa tôn tượng để xóa sạch nghiệp chướng hôn trầm...".

Trong Kinh Quyền Tẩy Phật Hình Tượng chép:"Này các Thiện Nam Thiện Nữ, sau khi Phật diệt độ, nên chí tâm niệm Phật được vô lượng công đức lực, tắm hình tượng Đức Phật cũng như Phật còn đang tại thế, được vô lượng công đức, không thể tính đếm được".

Trong Kinh Dục Phật Công Đức có chép về tắm phật có 15 công đức:"... Những ai chí tâm cúng dường như thế sẽ có được mười lăm công đức thù thắng sau: 1. Thường biết tàm quý; 2. Phát khởi niềm tin thanh tịnh;3. Tâm ngay thẳng; 4. Được gần gũi bạn lành; 5. Chứng huệ vô lậu; 6. Thường gặp chư Phật; 7. Luôn hành trì chánh pháp; 8. Làm đúng với lời nói; 9. Tuỳ ý sanh vào quốc độ chư Phật; 10. Nếu sanh trong nhân gian thì sanh vào dòng họ tôn quý, được người khác tôn kính, khởi tâm hoan hỷ; 11. Nếu sanh trong nhân gian thì tự nhiên biết niệm Phật; 12. Không bị ma quân gây tổn hại; 13. Hay hộ trì chánh pháp trong thời mạt pháp; 14. Được chư Phật trong mười phương gia hộ; 15. Mau thành tựu được năm phần pháp thân".

tp2Nghi thức tắm Phật của Ấn Độ ngày xưa cũng được ngài Nghĩa Tịnh miêu tả rất rõ ràng, trong sách Nam Hải Kỳ Quy Nội Pháp Truyện, quyển 4 Quyền Mộc Tôn Nghi Chươngchép: "các chùa ở Tây Trúc, nghi thức tắm Phật được tổ chức rất là longtrọng và tôn kính, mỗi khi làm lễ tắm Phật, thì vị chức sự đánh kiền chùy, trong sân chùa treo bảo cái, trong đại điện để các bình đựng nước thơm, để tượng Phật được làm bằng vàng, bạc, đồng, đá.v.v... để trong các bồn làm bằng vàng, bạc, đồng, đá. Rồi cho các nhạc công tấu nhạc, lấy các thứ bột báu thơm thoa lên Phật tượng rồi dùng các thứ nước hoa tưới lên tượng Phật, sau đó lấy lụa báu thanh tịnh lau khô thân tượng, rồi thỉnh tượng vào trong đại điện tôn trí trang nghiêm, dùng các thứ hoa vây quanh để cúng dường...".

Cùng với Phật Giáo đông truyền nghi thức tắm Phật trong pháp hội Phật Đản Sanh được truyền vào Đông Độ rất sớm, trong sách Ngô Thư quyển thứ 4chép: "...Ở đây xây dựng Phù Đồ (tháp Phật) rất lớn...mỗi khi đến lễ tắm Phật, làm rất nhiều cổ bàn đồ ăn thức uống ra đến tận đường, dài đến10 dặm, để cho người đến tham gia và đi coi lễ hơn cả vạn ăn, tiền chi phí để làm pháp hội nhiều không thể tính hết...".

Đến cuối thế kỷ thứ 4 đầu thể kỷ thứ 5 thì nghi thức tắm Phật đã hoàn toàn du nhập vào xã hội Trung Quốc từ hoàng cung cho đến nhân gian, mỗi năm cứ đến ngày lễ Phật Đản thì nơi nơi đều rộn ràng tổ chức lễ tắm Phật. Theo sách Phật Tổ Thống Kỷ chép: "ngày mồng tám tháng tư năm thứ sáu niên hiệu Đại Minh (462), vua Hiếu Võ Đế thiết lễ tắm Phật...".

Việt Nam nghi thức lễ tắm Phật được du nhập rất sớm vào Giao Châu trong sách Ngô Chí cóđoạn chép: “…ở Giao Châu…khi ra đường người ta thường nghe tiếng kiểng,lẫn tiếng trống kèn những người rợ Hồ (chỉ các vị Tăng và Phật tử ngườiẤn) đi theo thắp hương hai bên có từng đoàn xe có mười người..” . Đây là đoạn văn diễn tả về nghi thức hành tượng trong lễ Phật Đản xưa của Giao Châu, tục lệ ngày xưa thường trước khi làm lễ hành tượng người ta thường cử hành nghi thức tắm Phật.

Trong sách Thơ Văn Lý Trần dịch văn bia Tháp Sùng Thiện Diên Linh cóđoạn nói về tắm Phật rồi hành tượng như: “Nhà vua thân ngồi xe ngọc, đến mở tiệc chay. Hương hoa bày hình thức kỳ an, bồn chậu đặt lễ nghi tắm Phật... sai Phụng Thường chỉnh đốn kiệu xe, khiến Phong Bá quét sạch bụi bặm...Chuông trống vang ầm, khánh tiêu rộn rã. Phía trước xe mây TamBảo, đằng sau kiệu báu thánh hoàng".

Sách Việt Nam Phật Giáo Sử Luận, tập 2 viết:“Từ đời Lý, mỗi năm hội Phật Đản đã được tổ chức thật lớn lao rồi. Vua Lý Thánh Tông có lẽ là người đầu tiên đã làm cho lễ Phật Đản trở thành quốc lễ lớn. Lễ tắm Phật bằng nước ngũ vị hương được cử hành sáng mồng tám tháng tư tại chùa Diên Hựu. Vua, hoàng hậu, các hoàng tử và công chúa cùng triều thần bách quan đều có mặt. Dân chúng các nơi tụ về rất đông để dự lễ. Sau khi chư Tăng tụng kinh Phật Thuyết Dục Tượng Công Đức, thì nước thơm được rưới lên tượng Phật. Trong khi đó, vua quan và quần chúng chắp tay hướng về niệm Phật”.

Người xưa như vậy, hết sức kiền thành cung kính tác lễ tắm Phật mừng ngày Đản Sanh, chúng ta những người nối chân các bậc tiền nhân luôn phải nhớ một niệm tri ân Đức Phật vô bờ bến,ngoài ý nghĩa của tín ngưỡng tắm Phật để nguyện cầu sự gia hộ của chư Phật ra, chúng ta luôn ghi nhớ vì chính sự ra đời của Ngài mà ngày hôm nay chúng ta mới được thấm nhuần, chan hòa ánh sáng của giác ngộ, để trong đêm trường khổ não tăm tối, ánh sáng trí tuệ của Phật đưa chúng tathoát khỏi u mê vượt qua khổ chướng, trong biển phiền não luân hồi chỉ cho chúng ta thấy rõ bến bờ của giải thoát.

Cho nên những giọt nước mà chúng ta rướilên thân tượng của Đức Phật, những gọt nước đó sẽ trở thành cam lộ vì sự cảm ứng của Đức Phật và tâm thành của chúng ta, tất cả những công năng của giải thoát sẽ được hình thành vì tâm niệm chí thành và nhất tâmkính tin của từng người con Phật.

tp3Vì sao giọt nước tắm Phật lại có công hiệu vi diệu như thế, chúng ta hãy đọc lại một đoạn trong Kinh Dục Phật Công Đức đểnghe đức Phật dạy ngài Thanh Tịnh Huệ Bồ Tát về cách thức Tắm Phật: "... Đức Phật dạy rằng khi tắm tôn tượng nên dùng các loại hương thơm như ngưu đầu chiên đàn, bạch đàn, tử đàn, trầm hương, uất kim hương, long não, xạ hương… pha vào nước sạch, đựng trong bình sạch. Chọn một nơi thanh tịnh, đẹp đẽ thiết lập đàn tràng, hoặc vuông hay tròn, kích thước xứng hợp, trên đàn đặt một bệ tắm, ở giữa bệ này tôn trí tượng Phật. Khi tắm tượng thì dùng nước nóng thơm, trong sạch rưới từ trên xuống, sau đó tiếp dùng nước tinh khiết để tắm lại. Nước dùng để tắm nàyphải được lọc cho thật sạch để không làm tổn hại đến các vi trùng.

Nếu lấy hai ngón tay thấm vào nước vừa được dùng để tắm tượng rồi nhỏ lên đầu, thì nước này được gọi là nước cát tường. Không được giẫm chân lên dòng nước tắm tượng đang chảy trên đất sạch. Sau khi tắm tượng xong, dùng khăn mềm, mịn và sạch lau khô tượng, xông các loại hương trầm thơm quanh tượng, rồi đặt tượng về vị trí cũ trong điện Phật. Đức Phật còn dạy rằng, nhờ việc tắm tượng như thế, chúng sanh trong hiện đời được nhiều phước báu thù thắng, sở nguyệnthành tựu, quyến thuộc được an ổn, mau thành chánh giác. Sau khi an trítượng về chỗ cũ, nên đối trước tượng dâng hương cúng dường chắp tay, cung kính tụng bài kệ tắm Phật:

“Con nay tắm gội chư Như Lai

Công đức trang nghiêm tịnh trí đầy

Nguyện cho chúng sanh lìa năm trược

Mau chứng Như Lai tịnh pháp thân

Giới, định, tuệ… năm phần hương báu

Tỏa ngạt ngào trong khắp mười phương

Khói hương này xin hằng lan mãi

Phật sự làm vô lượng vô biên

Nguyện khổ nạn ba đường bặt dứt

Nhiệt não trừ, an trú thanh lương

Đồng phát tâm vô thượng Bồ-đề

Thoát biển ái lên bờ đại giác.”

Vì vậy nhớ đến ngày Phật Đản Sanh là nhớđến cội nguồn của giác ngộ, làm lễ tắm Phật có năng lực đưa chúng ta quay lại với chính tự tâm của mình bằng những gọt nước cam lộ thanh tịnhtưới trên thân tượng Phật, cũng như đang tưới vào chính tâm điền của tất cả mọi người, làm tươi mát ngọn nguồn của giác ngộ "dương chi nhất trích chân cam lộ, tán tác sơn hà đại địa xuân" giọt nước cành dương là cam lộ, tưới mát sơn hà trời đất thành mùa xuân.

Thích Tâm Mãn (Chùa Minh Thành)

Source: thuvienhoasen
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
05/02/2014(Xem: 13002)
Nghi Thức Trì Chú Đại Bi Thích Nhật Từ soạn 01_Nghi thuc tung Chu Dai Bi_ Thich Nhat Tu soan 03Feb2014
30/01/2014(Xem: 9148)
Giao thừa Nguyên Đán lễ linh thiêng, Cung thỉnh mười phương Phật Thánh Hiền, Duyên giác, Thanh văn cùng liệt Tổ, Thiên thần Hộ pháp với Long Thiên. Thiêu thân liệt Thánh tử vì đạo, Dủ ánh uy quang giáng tọa tiền, Lễ nhạc hương hoa xin cúng dưỡng, Nguyện cầu giáng phước lễ minh niên.
27/01/2014(Xem: 7716)
Ba nghiệp lắng thanh tịnh Gửi lòng theo tiếng chuông Nguyện người nghe tỉnh thức Vượt thoát nẻo đau buồn.
12/01/2014(Xem: 11176)
Kính lạy chư Phật khắp mười phương Tuyên dương Pháp nhiệm mầu thanh tịnh Thánh Tăng cả ba thừa bốn quả Rủ lòng từ bi xin chứng giám Đệ tử chúng con Từ đời vô thỉ Xa rời chân tánh Trôi giạt sông mê
16/08/2013(Xem: 7130)
Không khí trang nghiêm của những đạo tràng với những chiếc y màu vàng hoại sắc và những chiếc áo tràng màu lam luôn luôn là những hình ảnh đẹp
16/08/2013(Xem: 8311)
Thiết nghĩ, Phật Giáo Việt Nam cần nghiên cứu và có quy định thống nhất về phẩm phục của tu sĩ, sao cho vừa hội nhập được với Phật giáo quốc tế, Phật giáo khu vực, vừa giữ được bản sắc truyền thống Phật giáo VN.
16/08/2013(Xem: 12249)
Mao_HiepChuongNói đến pháp phục của Phật giáo, chúng ta thường đề cập đến pháp phục của người xuất gia, bao gồm pháp phục nghi lễ và pháp phục thường nhật. Pháp phục Phật giáo được xem là hình thức thể hiện thân giáo, đó là pháp tướng bên ngoài của người xuất gia nên các chế tài trong luật nghi quy định rất rõ về các hình thức của pháp phục.
25/07/2013(Xem: 22559)
Bộ Hồng Danh Lễ Sám nầy được dịch từ bản chữ Hán trong Tục Tạng Kinh – Tập I, Ấn Độ soạn thuật. Bản chính mang danh tựa là “Phật Thuyết Phật Danh Kinh,” gồm 30 quyển. Trong đó, từng đoạn từng đoạn, Phật thuyết nhơn quả báo ứng, nghiệp lực, tội khổ của chúng sanh đã tạo, đương tạo… rồi nói đến Hồng Danh các đức Phật, Bồ Tát, La Hớn, Tổ Sư v.v… Về các bài kinh văn trường hàng, chư Tổ về sau có thêm vào văn sám nguyện, trong Từ Bi Tam Muội Thủy Sám, trong Lương Hoàng Sám, trong Dược Sư Sám… Chúng tôi nhận xét nếu đề “Phật Thuyết Phật Danh Kinh” thì phải thuần là danh hiệu Phật, nhưng trong ấy lại có nhiều danh hiệu Bồ Tát, La Hớn, Tổ Sư… do đó, nên chúng tôi xin đổi lại là “Đức Phật Nói Kinh Hồng Danh Lễ Sám quyển thứ nhất, quyển thứ hai v.v… ”
25/07/2013(Xem: 20613)
Đời hiện tại thường xuyên bị sự khó khăn, tai nạn, bịnh hoạn trầm trọng, như thế là do đâu? Chính do mỗi người tạo nhiều nhơn ác trong đời quá khứ, hoặc nhiều kiếp về trước đã gieo nhơn đen tối, nặng nề khổ đau, nên đời hiện tại mang thân mạng nầy mới chịu nhiều tai biến, nghiệp chướng nặng nề, tham giận kiêu căng, si mê lầm lạc. Trong Kinh Nhơn Quả, đức Phật đã dạy: “Muốn biết nhơn đời trước của mình ra sao thì cứ nhìn thẳng những việc mình đang lãnh thọ trong đời này; muốn rõ quả báo kiếp sau của mỗi người thế nào, thì cứ xem các nhơn mỗi người tạo tác trong đời nầy.” Nguyên văn: “Dục tri tiền thế nhơn, kim sanh thọ giả thị; yếu tri lai thế quả, kim sanh tác giả thị.”
25/07/2013(Xem: 29519)
Chúng sinh sanh trưởng trong đời mạt phát hầu hết nghiệp nặng phước nhẹ, chướng sâu huệ cạn, trọn cuộc đời gặp nhiều khổ đau, thân tâm loạn động, ngay cả hàng xuất gia cũng lại như vậy. Thế nên trên đường đời, đường đạo đều gặp rắc rối giống nhau, thân tâm khổ lụy. Trong Kinh Địa Tạng có câu “Mạt thế chúng sinh nghiệp lực thậm đại, năng địch Tu Di, năng thâm cự hải, năng chướng thánh đạo…” nghĩa là chúng sanh ở đời rốt sau của giáo pháp, sức nghiệp vĩ đại, so sánh có thể cao như núi Tu Di, sâu rộng như biển cả, nó thường hay ngăn chận con đường lên quả Thánh…
facebook youtube google-plus linkedin twitter blog
Nguyện đem công đức này, trang nghiêm Phật Tịnh Độ, trên đền bốn ơn nặng, dưới cứu khổ ba đường,
nếu có người thấy nghe, đều phát lòng Bồ Đề, hết một báo thân này, sinh qua cõi Cực Lạc.

May the Merit and virtue,accrued from this work, adorn the Buddhas pureland,
Repay the four great kindnesses above, andrelieve the suffering of those on the three paths below,
may those who see or hear of these efforts generates Bodhi Mind, spend their lives devoted to the Buddha Dharma,
the Land of Ultimate Bliss.

Quang Duc Buddhist Welfare Association of Victoria
Tu Viện Quảng Đức | Quang Duc Monastery
Senior Venerable Thich Tam Phuong | Senior Venerable Thich Nguyen Tang
Address: Quang Duc Monastery, 105 Lynch Road, Fawkner, Vic.3060 Australia
Tel: 61.03.9357 3544 ; Fax: 61.03.9357 3600
Website: http://www.quangduc.com ; http://www.tuvienquangduc.com.au (old)
Xin gửi Xin gửi bài mới và ý kiến đóng góp đến Ban Biên Tập qua địa chỉ:
quangduc@quangduc.com , tvquangduc@bigpond.com
KHÁCH VIẾNG THĂM
110,220,567