Bài 81: Kinh Thủ Lăng Nghiêm

KINH THỦ LĂNG NGHIÊM

GIẢI NGHĨA

TOÀN KHÔNG

(Tiếp theo)

QUYỂN 9

4). TRỜI SẮC GIỚI:

1. SƠ THIỀN:

l. A Nan! Tất cả người tu tâm trong thế gian chẳng nhờ Thiền Na thì chẳng có trí huệ; nếu được giữ thân chẳng dâm dục, khi đi khi ngồi, niệm tưởng đều không, ái nhiễm chẳng sanh, chẳng lưu luyến Dục Giới, làm bạn với Phạn (Phạm) Thiên, hạng này gọi là Phạn (Phạm) Chúng Thiên.
2. Dục lậu đã trừ, "Tâm lìa dục" hiện, ưa hành theo các luật nghi, đức hạnh trong sạch, hạng này gọi là Phạn (Phạm) Phụ Thiên.
3. Thân tâm diệu viên, oai nghi đầy đủ, giới cấm trong sạch, lại có sự tỏ ngộ, được thống lãnh Phạn Chúng, làm Đại Phạn Vương, hạng này gọi là Đại Phạn Thiên.
- A Nan! Ba bậc này tất cả khổ não chẳng thể bức bách, dù chẳng phải chánh tu chân Tam Ma Địa, nhưng nơi tâm trong sạch, dục lậu chẳng thể lay động, gọi là Sơ Thiền.

GIẢI NGHĨA:

     Cõi Sơ Thiền là cõi Sắc, Thiền thứ nhất có 3 tầng:

- PHẠN CHÚNG: Phạn (Phạm) Chúng là những vị Trời tu thiền đã dứt ái dục có trí tuệ ở tầng thấp, ví như dân.

- PHẠN PHỤ: Phạn Phụ là những vị Trời tu hành đức hạnh trong sạch nhiều trí tuệ hơn ví như quan ở tầng giữa.

- PHẠN VƯƠNG: Phạn Vương là những vị Trời thân tâm trong sạch, oai nghi đầy đủ, có nhiều trí tuệ ví như vua ở tầng trên.

     Đây là 3 tầng Trời Sắc thấp nhất trong 18 tầng Trời Sắc Giới; các tầng Trời Phạn này ở bên trên các tầng Trời Dục Giới.

2. NHỊ THIỀN:

l. A Nan! Hàng Phạn Thiên thống lãnh Phạn chúng, đầy đủ phạn hạnh, lắng tâm chẳng động; do tịch lặng sanh ra ánh sáng; hạng này gọi là Thiểu Quang Thiên.
2. Ánh sáng chói lọi, chiếu soi vô cùng, chiếu khắp mười phương cõi đều như lưu ly; hạng này gọi là Vô Lượng Quang Thiên.
3. Hào quang đồng như âm thanh, thành tựu giáo thể, phát ra sự giáo hóa trong sạch, ứng dụng vô cùng; hạng này gọi là Quang Âm Thiên.
- A Nan! Ba bậc này tất cả lo buồn chẳng thể bức bách, dù chẳng phải chánh tu chân Tam Ma Địa, nhưng nơi tâm trong sạch, những phiền não thô động đã uốn dẹp, gọi là Nhị Thiền.

GIẢI NGHĨA:

     Cõi Nhi Thiền là cõi Sắc, Thiền thứ hai ở cao hơn, có 3 tầng:

- TRỜI THIỂU QUANG: Các vị Đại Phạn Vương tu hành được tâm chẳng động, phát ra ánh sáng, sinh lên cõi Nhị Thiền ở tầng thấp nhất.

- TRỜI VÔ LƯỢNG QUANG: Tu hành đến khi ánh sáng trong suốt chiếu khắp mười phương thì lên ở tầng giữa

- TRỜI QUANG ÂM: Tới khi ánh sáng hào quang phát ra âm thanh những lời thuyết pháp giáo hóa thì lên ở tầng trên.

     Các vị Trời này không những sạch hết tâm tham dục, mà còn sạch luôn các buồn lo.

3. TAM THIỀN:

l. A Nan! Hào quang thành âm, dùng âm thanh tỏ bày diệu lý, thành hạnh tinh tấn, thông với sự vui tịch diệt, hạng này gọi là Thiểu Tịnh Thiên.
2. Cảnh "Tịnh Không" hiện tiền, chẳng có bờ bến, thân tâm nhẹ nhàng, thành sự vui tịch diệt, hạng này gọi là Vô Lượng Tịnh Thiên.
3. Thế giới và thân tâm, tất cả đều trong sạch, thành tựu đức tánh trong sạch, thắng cảnh hiện tiền, qui về cái vui tịch diệt, hạng này gọi là Biến Tịnh Thiên.
- A Nan! Ba bậc này đầy đủ công hạnh đại tùy thuận, thân tâm yên ổn, được sự vui vô lượng, dù chẳng phải thật đắc chân Tam Ma Địa, nhưng nơi tâm yên ổn trọn đủ sự hoan hỷ, gọi là Tam Thiền.

GIẢI NGHĨA:

     Cõi Tam Thiền là cõi Sắc, Thiền thứ ba ở cao hơn nữa, có 3 tầng:

- TRỜI THIỂU TỊNH: Các vị Trời Quang Âm tu hành tới khi hào quang tỏ bày ý nghĩa cao siêu đầy đủ, lại có thân tâm thanh tịnh cùng thông với sự vui tịch diệt, thì sinh lên cõi Thiền thứ ba ở tầng thấp,

- TRỜI VÔ LƯỢNG TỊNH: Tới khi có thân tâm thanh tịnh không bờ bến, đạt sự vui tịch diệt, thì ở tầng giữa.

- TRỜI BIẾN TỊNH: Ở tầng trên, có thân tâm thế giới trong sạch, thắng cảnh hiện tiền, tất cả qui về vui tịch diệt vô cùng.

4. TỨ THIỀN:

l. Lại nữa A Nan! Cõi trời này, thân tâm chẳng bị bức bách, nhân khổ đã hết, biết sự vui chẳng thường trụ, lâu ắt biến hoại, hai tâm khổ vui nhất thời cùng xả, tướng thô đã diệt, tánh phước được sanh, hạng này gọi là Phước Sanh Thiên.
2. Tâm xả viên dung, thắng giải trong sạch, được sự tùy thuận nhiệm mầu, cùng tột vị lai, tánh phước chẳng ngăn ngại, hạng này gọi là Phước Ái Thiên.
3. A Nan! Từ cõi trời này tẻ ra hai đường: Nếu dùng tâm sáng tỏ đầy đủ phước đức trước kia để tu chứng an trụ, hạng này gọi là Quảng Quả Thiên.
4. Nếu nơi tâm trước kia, nhàm chán cả khổ vui, lại nghiền ngẫm cái tâm xả chẳng gián đoạn, trọn thành đạo xả, thân tâm tiêu diệt, lắng tâm bặt tưởng, trải qua năm trăm kiếp. Nhưng vì người ấy đã lấy cái sanh diệt làm nhân, thì chẳng thể phát minh tánh chẳng sanh diệt, nên nửa kiếp đầu thì diệt, nửa kiếp sau lại sanh, hạng này gọi là Vô Tưởng Thiên.
- A Nan! Bốn bậc này tất cả cảnh khổ vui của thế gian chẳng thể lay động, dù chẳng phải là chỗ chân bất động của đạo vô vi, nhưng nơi tâm có sở đắc, công dụng thuần thục, gọi là Tứ Thiền.

GIẢI NGHĨA:

     Cõi Tứ Thiền là cõi Sắc, Thiền thứ tư, có 4 tầng:

- TRỜI SINH PHÚC: Có thân tâm tự tại, khổ đã sạch, vui cũng xả bỏ, được phúc ở tầng thấp.

- TRỜI ÁI PHÚC: Ở tầng giữa, có tâm xả tròn đầy, trong sạch nhiệm mầu, phúc trí tràn đầy.

- TRỜI QUANG QỦA: Ở tầng giữa trên, dùng tâm sáng tỏ đầy đủ phúc đức trước kia để tu chứng an trụ.

- TRỜI VÔ TƯỞNG: Ở tầng trên, có tâm xả khổ vui chẳng gián đoạn, được lắng tâm bặt tưởng, thân tâm tiêu diệt nửa kiếp đầu và nửa kiếp sau lại sinh.

5. TRỜI NGŨ TỊNH CƯ:

- Ở đây, còn có năm bậc Bất Hoàn Thiên, đã dứt sạch chín phẩm tập khí của cõi dưới, khổ vui đều hết, chẳng định cư ở cõi dưới, nên an lập chỗ ở nơi tâm xả của đồng phận chúng sanh.
l. Vậy, khổ vui đã diệt, ưa ghét chẳng sanh, hạng này gọi là Vô Phiền Thiên.
2. Tự tại phóng xả, chẳng có năng sở, tâm chẳng đối đãi, hạng này gọi là Vô Nhiệt Thiên.
3. Mười phương thế giới, diện kiến trong lặng, chẳng còn tất cả cấu nhiễm của cảnh trần, hạng này gọi là Thiện Kiến Thiên.
4. Diệu kiến hiện tiền, biến tạo vô ngại, hạng này gọi là Thiện Hiện Thiên.
5. Sắc trần từ tướng lăng xăng đến chỗ cứu cánh chẳng động, cùng tột tánh sắc chẳng có bờ bến, hạng này gọi là Sắc Cứu Cánh Thiên.
- A Nan! Với các cõi Bất Hoàn Thiên này, chỉ riêng bốn vị Thiên Vương cõi Tứ Thiền mới được nghe biết, nhưng chẳng thể thấy biết. Như nay trong thế gian, nơi núi sâu rừng thẳm, những đạo tràng của bậc thánh, đều có các vị A La Hán trụ trì, mà người thế tục chẳng thể thấy.
- A Nan! Mười tám cõi trời kể trên, dù thoát khỏi cảnh dục, nhưng chưa thoát khỏi sắc thân, gọi là Sắc Giới.

GIẢI NGHĨA:

     Trời Ngũ Tịnh Cư gọi là cõi trời bất hoàn, các tập khí khổ vui đều sạch sẽ, an lập tâm xả, không còn sinh xuống các cõi dưới nữa, được hóa sinh thành năm loại Trời Tịnh, từ tầng dưới lên tầng trên như sau:

1. TRỜI VÔ PHIỀN: Không còn khởi tâm thích thì yêu hay không ưa thì ghét, tất cả buồn vui đã dứt sạch.

2. TRỜI VÔ NHIỆT: Tâm chẳng còn so đo phân biệt, tất cả mọi sự đều buông bỏ chẳng chấp.

3. TRỜI THIỆN KIẾN: Đối với mười phương thế giới chẳng còn dính mắc trần cảnh, tất cả đều thấy trong lặng.

4. TRỜI THIỆN HIỆN: Đối với sự thấy đều trong sáng, còn biến hóa thì hoàn toàn không có trở ngại.

5. TRỜI SẮC CỨU CÁNH: Thấy sắc trần cùng tột không bờ mé từ cảnh lay động đến chỗ tịch lặng bất động.

     Năm loại Trời Bất Hoàn này, các vị Tứ Thiên Vương ở cõi Dục thấp nhất chỉ nghe biết chứ không thể nhìn thấy họ, ví như các vị A La Hán của thế gian, chỉ nghe nói ở trong núi rừng sâu thẳm, chẳng có ai thấy.

      Tất cả 18 tầng Trời trên đây tuy đã giải thoát ra khỏi cảnh dục, nhưng chưa giải thoát khỏi hình sắc dung mạo của thân, nên gọi là Trời Sắc Giới.

5). TRỜI VÔ SẮC:

 (Còn tiếp)