6. Bàn luận cùng những người cắm trại: 21 tháng 11 năm 1985

Bàn luận cùng những người cắm trại tại Rajghat [7]
Ngày 21 tháng 11 năm 1985

Krishnamurti (K): Buổi nói chuyện này được mong đợi là một cuộc đàm thoại giữa chúng ta. Bạn sẽ hỏi tôi, hỏi người nói, chúng ta sẽ có một cuộc bàn luận, một cân nhắc kỹ càng, một khuyên bảo lẫn nhau, cùng nhau chỉ bảo, cùng nhau đánh giá, cùng nhau đắn đo những sự việc. Không phải rằng một người trả lời câu hỏi hay chất vấn của bạn, nhưng trái lại cùng nhau chúng ta sẽ có một cuộc đàm thoại.

Có thể bạn không quen việc này – thực sự nói chuyện với ai đó một cách cởi mở, thẳng thắng. Có thể bạn chưa bao giờ làm nó, ngay cả với người vợ hay người chồng của bạn, hay ai đó rất gần gũi. Bạn đeo vào một cái mặt nạ, bạn giả vờ. Nếu bạn có thể, gạt đi tất cả việc đó sáng nay và cân nhắc kỹ càng những câu hỏi gì chúng ta có, điều gì chúng ta muốn nói cùng nhau, điều gì bạn quan tâm nhất; không phải những vấn đề vớ vẩn, nhưng trái lại điều gì bạn muốn tìm ra thực sự. Vì vậy, chúng ta sẽ có một cân nhắc kỹ càng. Từ ngữ đó có nghĩa là cùng nhau giải thích, cùng nhau đắn đo, khuyên bảo lẫn nhau, suy xét lẫn nhau. Không phải người nói suy xét rồi sau đó bạn đồng ý hay không đồng ý, việc đó khá trẻ con.

Vì vậy, liệu chúng ta, sáng nay, có thể cùng nhau nói chuyện như thể chúng ta là những người bạn rất trung thực, hay không? Không phải rằng tôi đang ngồi trên một cái bục bởi vì cái bục chỉ rõ ai đó ở trên cao, nó ở đó chỉ vì sự tiện lợi cho chúng ta có thể nhìn thấy nhau. Vì vậy, trước khi chúng ta bắt đầu bàn luận, bạn tiếp cận một câu hỏi như thế nào? Bạn hiểu tôi đang hỏi điều gì chứ? Làm thế nào bạn lưu ý đến câu hỏi, một vấn đề, làm thế nào bạn cân nhắc cái vấn đề, làm cách nào bạn đến rất gần cái vấn đề? Vì vậy, chúng ta sẽ cùng nhau cân nhắc kỹ càng bất kỳ câu hỏi gì, dù nó ngô nghê đến chừng nào, hay dù nó vô lý đến chừng nào, chúng ta sẽ cùng nhau bàn luận về nó. Điều đó rõ ràng chứ? Được không? Bạn không thể mong chờ người nói trả lời những câu hỏi của bạn bởi vì trong chính câu hỏi có lẽ là câu trả lời. Bạn hiểu chứ? Không phải bạn đặt câu hỏi cho tôi rồi sau đó tôi trả lời nó. Điều đó khá vô lý. Nhưng bạn lưu ý đến câu hỏi đó như thế nào, tiếp cận của bạn đến câu hỏi là gì, bạn cân nhắc, đắn đo, suy xét câu hỏi đó như thế nào? Bởi vì trong chính câu hỏi có lẽ là câu trả lời; không phải câu hỏi rồi sau đó chờ đợi một câu trả lời.

Vì vậy, với bất kỳ câu hỏi nào chúng ta sẽ bàn luận sáng nay, chúng ta hãy tìm hiểu câu hỏi trước, không phải chờ đợi một câu trả lời. Bạn hiểu chứ, thưa các bạn? Bạn đã hiểu điều này rồi phải không? Hay nó quá kỳ bí?

Tôi có một câu hỏi, một câu hỏi cho bạn, tôi sẽ không trả lời nó. Tại sao bạn tách rời cuộc sống, đang sống, đang sống hàng ngày khỏi những ý tưởng của bạn về tinh thần? Tại sao bạn phân chia hai cái? Tôi được đặt câu hỏi đó chứ? Được không? Tại sao chúng ta lại tách rời cái tạm gọi là đời sống tinh thần – tất cả những thầy tu và những chiếc áo choàng và mọi chuyện liên quan đến nó – và cuộc sống cô độc đơn điệu hàng ngày; tại sao chúng ta tách rời chúng? Làm ơn, hãy trả lời câu hỏi của tôi.

Người tham dự thứ nhất (P1):Bởi vì nó cho chúng ta năng lượng.

K: Vậy là chúng ta cần năng lượng, nó là thế phải không?

P1:Nó cần một loại năng lượng khác. Cuộc sống tinh thần và cuộc sống trần tục tầm thường liên quan đến hai loại năng lượng khác nhau.

K: Đó là hai loại năng lượng khác nhau, một cho cuộc sống tạm gọi là tinh thần, tôn giáo, và cái còn lại, cuộc sống trần tục, một loại năng lượng khác. Bây giờ tôi sẽ không trả lời câu hỏi, chúng ta hãy tìm ra liệu điều gì bạn đang nói là một sự thật. Đúng chứ? Nó là một sự thật phải không?

Bạn phát biểu điều này, bạn nói, ồ những người kia sống đời sống tôn giáo khoác vào những chiếc áo choàng ngộ nghĩnh, họ cần một năng lượng hoàn toàn khác hẳn một con người đi khắp mọi nơi, kiếm tiền và mọi chuyện như thế, hay một người nghèo khổ trong làng. Tại sao bạn phân chia hai cuộc sống? Năng lượng là năng lượng, dù nó là năng lượng điện, hay năng lượng chạy động cơ, hay năng lượng mặt trời, hay năng lượng của con sông khi lụt lội – năng lượng. Bạn có năng lượng để đến đây, năng lượng để đi dạo bộ, năng lượng để làm mọi sự việc vui vui mà bạn thích. Vì vậy, tại sao bạn phân chia năng lượng? Đó là, cái người đàn ông có bộ râu quai nón và bộ quần áo lạ lùng, anh ấy có năng lượng nhiều hơn à? Hay anh ấy đang cố gắng tập trung năng lượng của anh ấy vào một vấn đề đặc biệt? Bạn hiểu chứ, thưa các bạn? Năng lượng là năng lượng. Năng lượng thủy điện, năng lượng pít-tông trong một chiếc xe, năng lượng đy-na-mô, năng lượng mặt trời, đúng chứ? Tất cả chúng là năng lượng, phải không?

P2: Có nhiều loại năng lượng khác nhau: một là năng lượng của tư tưởng, mà có thể được làm đứng yên, có một loại năng lượng khác của thấu triệt, mà không thể đứng yên được, và vẫn vậy một năng lượng khác, năng lượng của cái trí, mà tạo ra từ bi và những sự việc khác.

K: Chắc chắn là không.

P2: Xin lỗi, ông nói gì thưa ông?

K: Thưa bạn, chúng ta đang bàn luận về nó, tôi không đang đặt ra luật lệ. Bạn làm ơn lắng nghe chứ?

P2: Cái gì là sự liên hệ của ba hình thái năng lượng, của tư tưởng, của thấu triệt, và của cái trí?

K: Bạn trả lời nó.

P3: Tôi được phép không, thưa ông?

K: Tại sao không? Bạn hoàn toàn có quyền trả lời anh ấy.

P3: Chỉ vì chúng ta muốn được tiện lợi, chúng ta phân chia năng lượng thành những phạm vi khác nhau. Tôi không nghĩ rằng có nhiều loại năng lượng như thế. Năng lượng chỉ có thể là một.

K: Chính tôi cũng đã nghĩ như vậy. Bạn thấy chúng ta đã phân chia mọi thứ như thế nào. Chúng ta phân chia năng lượng tinh thần, năng lượng thần kinh, cái năng lượng của thấu triệt, cái năng lượng của tư tưởng.

P3: Sau đó nó gây phức tạp cho chính nó.

K: Tôi biết, nó gây phức tạp cho chính nó, phải không? Tại sao lại không rất đơn giản về nó. Năng lượng của cơ thể, năng lượng của dục tình, năng lượng của tư tưởng, nó là tất cả năng lượng. Nó là một sự vật; chỉ chúng ta phân chia nó. Tại sao? Hãy tìm ra, thưa bà, tại sao chúng ta lại?

P4: Chúng ta bị quy định để phân chia nó.

K: Vâng. Bây giờ, thưa bạn, tại sao bạn bị quy định? Tại sao bạn chấp nhận sự phân chia này? Bạn hiểu chứ, thưa bạn? Người Ấn độ – người Pakistan, người Nga – người Mỹ – tại sao chúng ta phân chia tất cả việc này? Hãy nói cho tôi.

P5: Nó là một thực tế.

K: Dĩ nhiên nó là một thực tế, bạn tham gia chiến tranh. Tại sao bạn đưa ra những câu phát biểu rõ ràng như thế, thưa bạn?

P5: Có một khác biệt giữa sự thật và thực tế.

K: Được rồi. Bạn gọi thực tế là gì?

P5: Cái gì chúng ta thấy.

K: Do đó bạn nói thực tế ở ngay đằng trước bạn, cái gì bạn thấy bằng mắt, liên quan đến thị giác. Cái cây là một thực tế, phải không?

P5: Vâng, thưa ông.

K: Được rồi. Điều gì bạn suy nghĩ là một thực tế phải không?

P5: Thỉnh thoảng chúng ta phải suy nghĩ.

K: Người vợ của bạn là một thực tế phải không?

P5: Vâng, thưa ông.

K: Bạn có ý gì qua từ ngữ một người vợ?

P6: Anh ấy nói trong cuộc sống thực sự …

K: Không, không, tôi đang hỏi anh ấy một câu hỏi. Bạn có ý gì qua từ ngữ người vợ của tôi?

P6: Có một thái độ tâm lý mà tôi có đối với người vợ của tôi, và có một thực tế của người vợ đó mà có tâm lý riêng của cô ấy.

K: Thưa bạn, có phải bạn đang nói rằng, thưa bạn, nếu tôi được phép nói trong những từ ngữ riêng của tôi – bạn sẽ cho phép tôi nói trong những từ ngữ riêng của tôi chứ? Hình ảnh về người vợ của bạn, hình ảnh mà bạn đã dựng lên khác hẳn người vợ – đó là vậy phải không?

P6: Có thể như vậy.

K: Bạn có ý gì qua từ ngữ “có thể như vậy” ?

P6: Thỉnh thoảng nó xảy ra rằng hình ảnh trùng hợp thực tế của người vợ tôi là.

K: Bạn có khi nào nhìn người vợ của bạn? Bạn có khi nào nhìn cô ấy, tìm hiểu những tham vọng của cô ấy, đau khổ và lo âu của cô ấy, gánh chịu sự đau khổ của con cái và mọi chuyện như thế, hay không? Bạn có suy nghĩ người vợ là gì hay chưa? Hay bạn có lẽ đã sống với cô ấy được mười hay năm, hay năm mươi năm và dựng lên một hình ảnh về cô ấy, phải không? Đúng chứ? Đúng chứ, thưa bạn?

P6: Không cần thiết.

K: Tôi không nói cần thiết hay không cần thiết. Có phải đó là một sự thật rằng bạn, nếu bạn đã lập gia đình, hay nếu bạn có người bạn nào đó, bạn dựng lên một hình ảnh về cô ấy, hay không? Không cần thiết, nhưng nó xảy ra. Đúng chứ, thưa bạn? Tôi không đang cố gắng gây hoảng sợ bạn, thưa bạn, nhưng mỗi người có một hình ảnh về một người khác, phải không? Không à, thưa bạn? Nếu không như vậy bạn sẽ không ở đây. Vì vậy, chúng ta tạo ra một hình ảnh về một người khác tùy thuộc vào tánh khí của chúng ta, tùy thuộc vào những tưởng tượng của chúng ta và vân vân. Chúng ta dựng lên một hình ảnh về mọi người. Bạn có một hình ảnh về vị Thủ tướng, bạn có một hình ảnh về cái người đang nói chuyện với bạn. Vì vậy, chúng ta đang đặt một câu hỏi sâu sắc hơn nhiều: bạn có thể sống một cuộc sống hàng ngày mà không có những hình ảnh hay không?

P7: Những hình ảnh mà chúng ta dựng lên, chúng thông thường có liên hệ với chính chúng ta. Tôi dựng lên một hình ảnh quanh tôi.

K: Vâng, bạn có một hình ảnh về chính bạn.

P7: Và nếu chúng tôi có thể đạt được cái trạng thái ông đang nói đó – xóa sạch cái trung tâm, cái tôi – vậy thì những hình ảnh sẽ tự động rơi rụng. Vậy thì người ta có thể sống không còn những hình ảnh.

K: Vậy thì khi bạn nói về liên hệ, bạn có ý gì qua từ ngữ đó?

P7: Bằng sự liên hệ …

K: Thưa bạn, làm ơn, chỉ lắng nghe yên lặng trong năm phút trước khi bạn trả lời. Hãy thư giãn một chút. Liên hệ của bạn với một người khác là gì? Liên hệ. Bạn hiểu rõ từ ngữ đó chứ? Chỉ lắng nghe? Có liên hệ – tôi có liên hệ với người ấy, người ấy là người cha của tôi, người chị của tôi, bất kỳ người nào. Bạn có ý gì qua từ ngữ “liên hệ” đó?

P7: Nó là …

K: Hãy cẩn thận, thưa bạn! Đừng quá vội vàng. Hãy từ tốn, chúng ta có nhiều thời gian. Bạn hiểu rõ từ ngữ liên hệ, có liên hệ, hoặc qua máu mủ – ông ấy là người cha của tôi, người anh của tôi, các bạn đã ra ngoài từ cùng bụng mẹ, cha tôi và mẹ tôi đã sinh ra chúng tôi. Bạn có ý gì qua từ ngữ “liên hệ” đó?

P7: Tôi không đang sử dụng từ ngữ liên hệ theo ý nghĩa đó.

K: Tôi đang nói theo ý nghĩa đó.

P8: Chăm sóc và quan tâm của tôi cho bạn bè của tôi, cho cha mẹ của tôi, cho con cái của tôi, gồm cả hận thù – tất cả việc đó được bao gồm.

K: Bạn thực sự chăm sóc à? Hay nó chỉ là một ý tưởng rằng bạn nên chăm sóc? Thưa bạn, bạn đã hiểu, nếu tôi được phép hỏi bạn, bạn có ý gì qua cái từ ngữ, cái từ ngữ, có liên hệ? Không phải điều gì bạn đã cho nó nghĩa lý, nghĩa lý theo từ điển. Bạn có ý gì qua từ ngữ liên hệ đó?

P9: Những tiếp xúc qua thực tế, không phải qua những từ ngữ hay những hình ảnh.

K: Thưa bạn, tôi đang đặt cho bạn một câu hỏi, đừng có bàn luận lung tung. Tôi đang hỏi bạn bằng sự kính trọng nhất, bạn có ý gì qua từ ngữ có liên hệ. Tôi có liên hệ với anh ấy, việc đó có nghĩa gì?

P10: Tôi nghĩ rằng khi tôi nói tôi có liên hệ, tôi trở thành một bộ phận của việc đó.

K: Bạn là một bộ phận của người vợ bạn à?

P10: Vâng, từng phần.

K: Không phải toàn thể, hay từng phần. Tôi đang hỏi, thưa bạn, lễ phép nhất, bạn có ý gì qua từ ngữ liên hệ đó?

P11: Thưa ông, đang bị gắn kết với cuộc sống ngày sang ngày, một mạng lưới của những mong đợi từ lẫn nhau, những bổn phận và những bắt buộc.

K: Ôi chúa ơi, bạn đã khiến nó phức tạp quá rồi, phải không? Nếu bạn yên lặng lắng nghe, tôi chỉ đang hỏi bạn có ý gì qua từ ngữ đó, trong nó, cho chính nó, không phải cái gì bạn nghĩ nó nên là.

P12: Tiếp xúc gần gũi; bị quyến luyến; có điều gì đó chung. Nếu tôi có một hình ảnh về ông, vậy thì tôi có liên hệ với ông.

K: Tôi có cần một thông dịch viên không, chúng ta đang nói bằng tiếng Anh, tôi không biết tiếng Hindi hay bất kỳ tiếng Ấn nào khác, tôi chỉ biết nhiều tiếng Châu Âu. Nhưng cái từ ngữ liên hệ có một ý nghĩa quan trọng hơn. Tôi đang hỏi bạn, nếu tôi được phép, bạn có ý gì qua từ ngữ đó.

P12: Có điều gì đó chung.

P13: Có một liên hệ.

K: Được rồi, thưa bạn, hãy để cho anh ấy la lớn.

P12: Tôi có một hình ảnh về ông.

K: Bạn có một liên hệ với tôi à?

P12: Vâng.

K: Bằng cách nào? Tôi đang hỏi bạn một cách nghiêm túc, thưa bạn, đừng gạt đi.

P12: Khi tôi nhìn ông mà không có một hình ảnh, tôi có một liên hệ với ông ngay khoảnh khắc đó.

K: Bạn thực sự đã không suy nghĩ về nó. Bạn chỉ quăng ra những từ ngữ.

P13: Tôi nghĩ rằng chúng ta đã bị lạc hướng với câu hỏi gốc.

K: Tôi biết rồi, biết rồi. Tôi không ngớ ngẩn như người ta nhìn đâu! Vậy thì, thưa các bạn, chúng ta hãy quay trở lại, tôi sẽ quay lại từ ngữ này, nó là một từ ngữ rất quan trọng trong cuộc sống chúng ta. Tại sao chúng ta phân chia cái tinh thần và cái trần tục? Chỉ lắng nghe, thưa bạn, làm ơn chỉ lắng nghe. Chúng ta phân chia Ấn độ chống lại Pakistan, chúng ta phân chia những tôn giáo khác nhau, Thiên chúa giáo, Phật giáo, Ấn độ giáo và vân vân, phân chia, phân chia, phân chia – tại sao? Đừng trả lời, chỉ nhìn nó thưa bạn, cùng nhau chúng ta đang khuyên bảo, cùng nhau chúng ta đang xem xét cùng vấn đề. Bạn hiểu chứ, thưa bạn? Tại sao chúng ta phân chia? Dĩ nhiên, có một phân chia giữa đàn ông và đàn bà, bạn cao và tôi lùn, hay là tôi cao và bạn mảnh khảnh, hoặc bất kỳ điều gì, nhưng đó là tự nhiên: bạn cao hay có nước da nâu, hay trắng, hay hồng, tôi tình cờ có nước da đen, được thôi. Nhưng điều đó tùy thuộc vào mặt trời, tùy thuộc vào di truyền, và vân vân, những vấn đề của gene – tôi sẽ không nói về nó. Tại sao chúng ta phân chia?

P14: Bởi vì chúng ta có những ý tưởng khác nhau và những cảm giác khác nhau và những thích thú khác nhau, và chúng ta muốn bám vào chúng.

K: Tại sao chúng ta muốn bám vào chúng?
P14: Bởi vì chúng ta ích kỷ và chúng ta có tánh tư lợi.

K: Không, đừng giảm thiểu mọi thứ đến tánh tư lợi. Tại sao chúng ta phân chia? Tôi đang hỏi.

P15: Có một cái gì đó kỳ lạ nhất.

P16: Tôi nghĩ chúng ta phải phân chia bởi vì khi tôi không có một hình ảnh về người vợ của tôi, tôi đang có đời sống tinh thần, nhưng khi cô ấy hung bạo, cô ấy đang sống thực tế, vì vậy có sự phân chia giữa cái thực tế và cái tinh thần.

P17: Năng lượng như thế khác biệt hẳn năng lượng bị phân tán. Khi một nguyên tử bị bắn tan bởi năng lượng, nguyên tử đó trở thành những phân tán. Năng lượng bị phân tán có những đặc tính cũ trước khi nguyên tử đó bị bắn tan. Một sự việc tương tự xảy ra trong lãnh vực tâm lý.

K: Mà có nghĩa như thế nào?

P17: Những loại năng lượng khác nhau được biểu lộ trong lãnh vực tâm lý khác biệt nhau.

K: Vậy thì ai đang phân chia tất cả việc này? Ai đang phân chia tất cả những dạng năng lượng khác nhau này.

P17: Chính cái trí tự nó phân chia đầu tiên là nhận thức thực tế rồi tiếp theo là nhận thức bên ngoài.

K: Đó là trải nghiệm của bạn phải không? Hay bạn đang trích dẫn của một ai đó?

P17: Nửa này – nửa kia.

K: Làm ơn chúng ta hãy nghiêm túc một chốc lát và đối diện những sự kiện này: tại sao chúng ta đã phân chia thế giới quanh chúng ta. Pakistan và Ấn độ, Châu Âu và Ấn độ, Mỹ và Nga và vân vân. Ai đã làm tất cả những phân chia này.

P17: Tôi nghĩ chính là tôi, chính là tư tưởng.

K: Bạn đang đoán phải không? Bạn đang đoán phải không? Tại sao chúng ta không nhìn sự kiện trước? Chúng ta có những học thuyết khác nhau, những niềm tin khác nhau, một phần thế giới tin Jesus, phần khác tin Allah, phần khác nào đó tin Buddha, những phần khác tin cái gì đó – ai đã làm tất cả những phân chia này?

P17: Chính là chúng ta, nhân loại.

K: Điều đó có nghĩa là bạn.

P17: Vâng, thưa ông.

K: Bạn đã phân chia thế giới, tại sao?

P17: Chúng ta đã thừa hưởng nó.

K: Thưa bạn, chỉ lắng nghe, làm ơn lắng nghe. Tại sao bạn đã phân chia?

P18: Sợ hãi và an toàn.

K: Bạn có chắc chắn về điều gì bạn đang nói hay không? Bạn nói điều gì?

P19: Chúng ta phân chia chính chúng ta bởi vì chúng ta được vui thú từ sự phân chia này.

K: Nếu bạn cũng đang bị giết bởi một nhóm khác, đó cũng là vui thú à? Bạn không …

P20: Bởi vì tôi muốn nhận dạng.

K: Bạn muốn sự nhận dạng. Nhận dạng với cái gì?

P20: [Không nghe rõ]

K: Không, tôi đang hỏi bạn, nhận dạng với cái gì? Không, không, tôi đang đặt cho bạn một câu hỏi, thưa bà, bà muốn được nhận dạng, phải không, có sự nhận dạng. Với cái gì? Với quả đất à?

P21: Mọi người đều muốn chứng minh rằng tôi giỏi hơn người khác.

K: Hoàn toàn đúng. Bây giờ, hãy quan sát, bạn làm ơn lắng nghe trong vài phút, thưa bạn? Thế giới đã phân chia chính nó, đúng chứ? Châu Âu, Mỹ, Nga, Ấn độ, Hồi giáo, đó là một sự kiện. Ai đã phân chia nó? Đừng đưa ra những lời bình phẩm thiếu suy nghĩ, đây không là một giải trí. Tôi không ở đây để được giải trí. Vì vậy, bạn làm ơn lắng nghe cẩn thận, tôi đang đặt cho bạn một câu hỏi. Ai đã phân chia thế giới thành những việc này? Con người đã không làm tất cả việc này hay sao? Bạn đã làm việc này bởi vì bạn nói, tôi là một người Ấn giáo, hay một người Hồi giáo, hay một người Sikh, hay một giáo phái nào khác. Ai đã làm tất cả việc này? Con người, phải không? Con người. Con người muốn an toàn, vì vậy anh ấy nói, tôi thuộc về Phật giáo, điều đó cho tôi sự nhận dạng, điều đó cho tôi sức mạnh, điều đó cho tôi một ý thức về nơi mà tôi có thể ở lại. Vì vậy, căn bản của việc này là gì? Bạn hiểu câu hỏi của tôi chứ, thưa bạn? Tại sao chúng ta làm việc này? Có phải vì an toàn hay không? Bởi vì nếu sống như một người Ấn giáo trong một thế giới của những người Hồi giáo, họ sẽ đối xử thô bạo với tôi. Đúng chứ? Hay là nếu tôi sống như một người theo Tin lành ở La mã, tôi sẽ cảm thấy khá khó khăn, bởi vì La mã là trung tâm của Thiên chúa giáo. Đúng chứ? Vì vậy, tôi đang nói với bạn, thưa bạn, nếu tôi được phép thỉnh cầu bạn, ai đã làm tất cả việc này? Tình trạng hỗn loạn khủng khiếp này. Bạn hiểu chứ? Bạn. Đúng chứ? Bạn đã làm nó, anh ấy đã làm nó, chị ấy đã làm nó. Và bạn sẽ làm gì cho nó? Chỉ nói về nó à? Vậy là chúng ta sẽ chấm dứt. Đó là tất cả. Bạn không muốn hành động, bạn nói, chúng ta hãy tiếp tục.

P22: Thưa ông, ông không có ý định giúp đỡ chúng tôi, nhưng khi chúng tôi có mặt ở đây, chúng tôi khám phá rằng ông giúp đỡ chúng tôi. Làm thế nào việc đó xảy được?

K: Tồi tệ quá! Tôi không muốn giúp đỡ bất kỳ ai. Thật là sai trái khi giúp đỡ một người khác, ngoại trừ giải phẫu, lương thực và vân vân. Người nói không là người lãnh đạo của bạn. Đúng chứ? Ông ta đã nói điều đó hàng ngàn lần khắp Châu Âu, Mỹ và ở đây.

P22: Ông có lẽ không giúp đỡ chúng tôi, nhưng ông làm cho chúng tôi hiểu rõ những vấn đề.

K: Không, chúng ta đang có một cuộc nói chuyện cùng nhau, trong cuộc nói chuyện đó chúng ta bắt đầu nhìn thấy những vấn đề rõ ràng cho chính chúng ta. Vì vậy, không có ai đang giúp đỡ bạn, nó là một cuộc nói chuyện.

P22: Vâng, thưa ông.

K: Thưa bạn, thưa bạn, bạn đã nghe tôi nói gì chứ? Vâng, thưa bạn, nhưng bạn đã nghe tôi nói gì chứ? Rằng người nói không có mặt ở đây để giúp đỡ bạn trong bất kỳ hình thức nào. Được chứ, thưa bạn? Ông ta không là đạo sư của bạn, bạn không là đệ tử của ông ta, mọi điều người nói trình bày là một sự kiện kinh tởm. Đúng chứ, thưa bạn?
P23: Tại sao lại có quá nhiều tàn bạo trong thiên nhiên đến độ một sinh vật phải ăn một sinh vật để sống sót?
K: Đó là câu hỏi của bạn phải không, thưa bạn? Một con cọp sống nhờ vào những con vật nhỏ, vì vậy những sinh vật lớn ăn những sinh vật nhỏ. Và bạn đang hỏi tại sao thiên nhiên lại tàn bạo.

P23: Tại sao có quá nhiều tàn bạo trong thiên nhiên?

K: Đầu tiên tại sao có quá nhiều tàn bạo trong những con người? Không phải trong thiên nhiên, dĩ nhiên, đó là tự nhiên, có lẽ. Tại sao bạn quá tàn bạo? Không nói rằng, có tàn bạo trong thiên nhiên, tại sao những con người tàn bạo?

P23: Tôi muốn gạt bỏ đau khổ và sầu muộn của tôi, vì vậy nếu người nào gây tổn thương tôi tôi cũng phản ứng, hay đáp lại cùng một cách giống vậy.

K: Thưa bạn, bạn có khi nào suy nghĩ rằng tất cả những con người đau khổ? Tất cả những con người trong thế giới, đúng chứ?

P23: Tôi đau khổ.

K: Bạn là một con người, phải không? Vì vậy, tôi đang nói, tất cả những con người đau khổ dù họ sống ở Nga, Mỹ, Trung quốc, Ấn độ, Pakistan, bất kỳ nơi nào. Tất cả những con người đau khổ.

P23: Đúng rồi, thưa ông.

K: Bây giờ, làm thế nào bạn giải quyết sự đau khổ đó?

P23: Tôi lưu tâm đến đau khổ riêng của tôi?

K: Bạn đang làm gì cho nó?

P23: Tôi đã đến đây để nhờ ông khai sáng.

K: Chúng ta sẽ làm gì cùng nhau, thưa bạn? Chúng ta sẽ làm gì cùng nhau, cùng nhau, không phải tôi giúp đỡ bạn hay bạn giúp đỡ tôi, cùng nhau chúng ta sẽ làm gì để loại bỏ đau khổ?

P23: Tôi không biết thưa ông.

K: Bạn thực sự không biết à?

P23: Không.

K: Bạn có chắc không?

P23: Vâng, thưa ông.

K: Hãy cẩn thận khi trả lời, thưa bạn, đây là một câu hỏi rất nghiêm túc: bạn có chắc chắn rằng bạn không biết làm cách nào để được tự do khỏi sợ hãi và đau khổ hay không?

P23: Đúng vậy, thưa ông.

K: Bạn không biết.

P23: Tôi không biết làm cách nào để loại bỏ đau khổ của tôi?

K: Chờ một tí, chờ một tí. Hãy ở lại trong trạng thái đó. Các bạn có lắng nghe không, thưa các bạn? Anh ấy đã đặt một câu hỏi rất nghiêm túc, anh ấy đã nói, tôi thực sự không biết làm thế nào được tự do khỏi sợ hãi. Đúng chứ? Tôi không biết. Khi bạn nói, tôi không biết, đó là bạn đang đợi chờ để biết phải không? Bạn hiểu câu hỏi của tôi chứ, thưa bạn? Tôi không biết nhưng tôi có lẽ đang mong chờ một loại trả lời nào đó, vì vậy khi tôi đang mong chờ tôi chuyển động thoát khỏi “không biết”.
P23: Tôi không hiểu rõ.

P24: Ông ta nói rằng khi chúng ta đang chờ đợi một câu trả lời chúng ta đã chuyển động thoát khỏi khu vực “không biết”. Và ông ta nói, hãy ở cùng “không biết”

P23: Tôi không hiểu rõ.

P24: Ông ta nói rằng khi chúng ta đang chờ đợi một câu trả lời chúng ta đã chuyển động thoát khỏi khu vực “tôi không biết”. Và ông ta nói, hãy ở cùng“không biết”.

P23: Điều đó có nghĩa gì?

K: Tôi sẽ nói cho bạn nó có nghĩa gì. Tôi không đang giúp đỡ, tôi không đang giúp đỡ bạn. Thưa bạn, đó là một vấn đề rất nghiêm túc khi tôi nói tôi không đang giúp đỡ bạn bởi vì chúng ta đã được giúp đỡ trong quá nhiều ngàn năm. Khi bạn nói, tôi không biết, điều đó có nghĩa là gì? Tôi không biết Mars là gì – bạn biết Mars, ngôi sao – thế là tôi làm việc đó để tìm ra.

P23: Không, tôi không biết.

K: Thưa bạn, tôi không biết Mars là gì. Anh ấy là nhà vật lý thiên văn. Tôi đi tới anh ấy để hiểu được Mars là gì. Vì chúa, thưa bạn.

P23: Nhưng tôi không quan tâm đến Mars.

K: Tôi biết bạn không quan tâm đến Mars, thưa bạn, tôi cũng không, nhưng tôi đang dùng nó làm ví dụ. Tôi không biết Mars là gì, và tôi đi tới một nhà vật lý thiên văn và tôi nói, chỉ cho tôi biết Mars là gì, và anh ấy giải thích cho tôi Mars là sự kết hợp của những chất khí khác nhau và mọi chuyện như thế. Và tôi nói, đó không là Mars, diễn tả về Mars của ông khác hẳn sao Mars. Đúng chứ? Vì vậy, tôi hỏi bạn bằng sự kính trọng nhất, khi bạn nói, tôi không biết, bạn có ý gì qua câu nói đó? Tôi không biết. Tôi không đang mong chờ một câu trả lời, mà có lẽ quanh co, mà có lẽ giả dối, mà có lẽ ảo tưởng, vì vậy tôi không đang mong chờ. Bạn có ở trong trạng thái “tôi không biết” đó không?

P24: Chúng tôi bị chết cứng khi chúng tôi ở trong trạng thái đó.

K: Ở nguyên trong trạng thái đó. Tôi không biết làm thế nào để bơi trong sông Ganga.

P25: Tôi không thể làm bất kỳ điều gì về nó?

K: Bạn không thể. Khi bạn không biết điều gì là nguyên nhân của đau khổ, làm thế nào nó kết thúc được khi bạn không biết? Đúng chứ, thưa bạn? Vì vậy, ở nguyên trong trạng thái đó và tìm ra. Thưa bạn, chờ một tí, thưa bạn. Khi bạn đặt một câu hỏi, bạn chờ đợi một câu trả lời, phải không? Hãy thành thật, hãy đơn giản. Vì vậy, bạn chờ đợi một câu trả lời từ một quyển sách, từ một người khác, hay từ một triết gia nào đó. Đúng chứ? Một ai đó bảo cho bạn câu trả lời. Đúng chứ? Bạn sẽ đặt một câu hỏi và lắng nghe câu hỏi được không? Bạn hiểu điều gì tôi đang nói chứ? Tôi đặt cho bạn một câu hỏi, tôi đã quên câu hỏi đó là gì. Để tôi suy nghĩ một câu khác. Tại sao Karshi trở thành quan trọng như thế? Bạn có hiểu câu hỏi đó không? Tại sao Karshi, mà là nơi này, mảnh đất này, tại sao bạn nghĩ nó quan trọng? Hãy trả lời nó, thưa các bạn.

P25: Bởi vì những đền chùa cổ xưa của nó.

K: Ở Jesuralem, ở Israel, họ đã tìm được một tòa nhà được xây dựng cách đây 8000 năm, tất cả các bạn sẽ tôn kính nó phải không?

P25: Không.
K: Tại sao?

P26: Bởi vì tất cả những vị đạo sư, những giáo sĩ đã sống ở đây.

K: Họ cũng có ở đó, ở Israel, những giáo sĩ và những sự vật – đã được 8.000 năm, tại sao các bạn không đến đó và thờ phụng nó?

P26: Có những con người ở đó thờ phụng nó?

K: Bạn không đang suy nghĩ. Vì vậy, khi bạn đặt một câu hỏi, bạn sẽ chờ đợi câu hỏi đó tự bộc lộ chính nó chứ? Bạn hiểu không? Tôi đang hỏi bạn, một cách lễ phép nhất, tôi đưa ra một câu hỏi, tôi biết rằng nếu tôi có thể hiểu rõ câu hỏi đúng cách, tôi sẽ tìm được câu trả lời. Vậy là câu trả lời có lẽ ở trong câu hỏi. Bạn chán rồi, phải không, thưa bạn?

P26: Không đâu.

K: Bạn sẽ thử nghiệm điều gì tôi đang nói chứ? Bạn sẽ làm nó thực sự phải không? Đó là, nếu tôi đặt một câu hỏi cho bạn, đừng cố gắng tìm một câu trả lời nhưng hãy tìm ra liệu bạn đã hiểu rõ cái câu hỏi, chiều sâu của câu hỏi, hay sự thô thiển của câu hỏi, không có ý nghĩa của câu hỏi. Đúng chứ? Bạn sẽ quan sát câu hỏi trước, từ tốn. Hay bạn sẵn sàng trả lời. Vì vậy, tôi đang đề nghị, thưa bạn, nếu bạn đặt một câu hỏi cho người nói, người nói giải thích rằng, chính câu hỏi tự nó có sức sống, năng lượng chứ không phải câu trả lời, bởi vì câu trả lời nằm trong câu hỏi. Đúng chứ? Hãy tìm ra. Thưa bạn, bạn đã nghe điều gì tôi nói chứ? Bạn đã hiểu rõ điều gì tôi nói chứ, thưa bạn? Đừng căng thẳng quá. Nếu bạn nói, đi xuống địa ngục, điều đó được thôi. Tôi đang hỏi bạn một sự kiện rất đơn giản: bạn hỏi tôi một câu hỏi, và tôi nói với bạn, trong câu hỏi đó là câu trả lời. Câu hỏi chứa đựng câu trả lời.

P27: [không nghe được]
K: Bạn làm ơn lắng nghe, thưa bạn, làm ơn. Bạn có thể đưa ra câu hỏi sau đó. Bạn đồng ý chứ?

P27: Vâng.

K: Đừng nói nhún nhường thế, vâng. Nó rất quan trọng.

P27: Một cái trí thông minh có thể đặt câu hỏi đúng. Tôi cảm thấy tôi không thông minh gì cả vì thế làm sao tôi đặt câu hỏi đúng được?

K: Bạn không thể à! Nhưng bạn có thể tìm được tại sao bạn không thông minh. Tôi có thể tìm được tại sao tôi không thông minh. Anh ấy thông minh, tôi lại không, tại sao vậy? Thông minh lệ thuộc so sánh à! Bạn hiểu chứ, thưa bạn? Thưa bạn, bạn đã nghe câu hỏi của tôi chứ?

P27: Thưa ông, nhiều lần chúng ta tìm được một câu trả lời cho câu hỏi của chúng ta, nhưng chúng ta lại cần có sự chấp thuận câu trả lời đó của người khác.

K: Vậy là câu trả lời không quan trọng nhưng sự chấp thuận của một người khác là quan trọng.

P28: Một câu trả lời đúng là quan trọng vì vậy cần có sự chấp thuận câu trả lời đúng đó.

K: Bởi ai? Bởi những người bạn mà cũng không thông minh? Bởi ai bạn muốn sự chấp thuận? Thống đốc? Thủ tướng? Hay những giáo sĩ chức vụ cao? Từ ai bạn đang muốn sự chấp thuận? Thưa bạn, bạn không suy nghĩ gì cả, bạn chỉ lặp lại, lặp lại, lặp lại.

P29: Tôi muốn đặt một câu hỏi khác. Tôi ở nguyên với câu nói ”tôi không biết”, nhưng nó chán ngắt.
K: Tại sao nó lại chán ngắt?

P29: Tôi đang cố gắng tìm ra.

K: Đừng cố gắng tìm ra. Đây là một câu hỏi: tại sao con người, bạn, tại sao chúng ta đã tạo ra một hỗn loạn như thế của thế giới? Một hỗn loạn của cuộc sống chúng ta, một hỗn loạn của cuộc sống những người khác? Bạn hiểu chứ, thưa bạn, nó là một hỗn loạn, nó là một vô trật tự, tại sao?

P30: Bởi vì …

K: Thưa bà, bà có thể vui lòng lắng nghe trong một phút? Tôi đang nói chuyện với ông kia. Tại sao những con người khắp thế giới đã tạo ra một sự hỗn loạn như thế của thế giới? Bạn hiểu chứ, thưa bạn? Tại sao? Đừng – hãy lắng nghe câu hỏi, thâm nhập vào câu hỏi. Bạn hiểu chứ? Bạn có khi nào cầm trong bàn tay của bạn một món nữ trang kỳ diệu? Một nữ trang vô giá. Bạn ngắm nghía nó, phải không? Bạn ngắm nghía nó, nhìn thấy những tinh tế của nó, nó đẹp làm sao khi xếp đặt cùng nhau, kỹ năng phi thường nào đã trau chuốt ra nó, người thợ nữ trang phải có đôi bàn tay tuyệt vời. Món nữ trang đó rất quan trọng. Đúng chứ? Bạn ngắm nghía nó, bạn ấp ủ nó, bạn cất nó đi rồi thỉnh thoảng bạn nhìn nó, phải không?

P29: Tôi muốn có nó.

K: Bạn có nó trong tay của bạn, thưa bạn. Vì ơn Chúa. Tôi đang nói bạn ngắm nghía nó. Nếu bạn có một bức tranh tuyệt mỹ, được vẽ bởi người này hay người kia, và bạn ngắm nghía nó: Nó ở trong phòng bạn, nó là của bạn, bạn không chỉ treo nó ở đó rồi quên bẵng nó đi; nhìn ngắm nó. Trong cùng cách, nếu tôi đặt cho bạn một câu hỏi, hãy nhìn nó, hãy lắng nghe câu hỏi. Nhưng chúng ta trả lời nó quá vội vàng, quá mất kiên nhẫn. Vì vậy, tôi đang đề nghị, bằng sự kính trọng nhất, hãy ngắm nghía nó, thư thả, cân nhắc nó, nhìn vẻ đẹp của câu hỏi – hay nó có lẽ là một câu hỏi hoàn toàn không quan trọng. Hãy làm việc đó, thưa bạn. Rồi thì bạn sẽ phát giác chính câu hỏi tự nó có năng lượng vô hạn.

P30: Tại sao chúng ta không thay đổi?

K: Tại sao, thưa bạn? Tại sao bạn không thay đổi?

P30: Tôi không biết. Nhưng tôi không thay đổi.

K: Bạn có thỏa mãn nơi bạn là hay không?

P30: Không.

K: Vậy thì thay đổi.

P31: Tôi muốn đưa ra một câu hỏi. Có một giáo viên trong một lớp học mà em học sinh nào đó hư hỏng, muốn em ngoan ngoãn lại người giáo viên phải phạt em. Anh ấy có nên sử dụng sự trừng phạt, mà có nghĩa là bạo lực hay không?

K: Bạn có ý gì qua từ ngữ “bạo lực” ?

P31: Ồ …

K: Đừng vội vã quá, thưa bạn. Bạn có ý gì qua từ ngữ bạo lực? Đánh lẫn nhau à? Bạn sẽ gọi việc đó là bạo lực phải không? Tôi đánh bạn, bạn đánh lại tôi. Đó là một dạng bạo lực phải không? Một người lớn đánh đứa trẻ, đó là một dạng bạo lực. Giết lẫn nhau là một dạng bạo lực. Quấy nhiễu người khác – quấy nhiễu, bạn biết từ ngữ đó – nó là một dạng bạo lực. Cố gắng bắt chước người khác, bắt chước, là một dạng bạo lực. Đúng chứ? Bạn đồng ý chứ? Bắt chước, tuân phục khuôn mẫu của người khác, đó là bạo lực. Đúng chứ, thưa bạn? Bạn đang lắng nghe điều gì tôi đang nói phải không? Vì vậy tôi đang hỏi bạn, bạo lực tâm lý và bạo lực thân thể, làm thế nào bạn sẽ kết thúc nó? Bạn, đừng nói người giáo viên, bạn, làm thế nào bạn sẽ kết thúc nó? Bạn đã lắng nghe điều gì tôi vừa nói chứ? Thưa bạn, làm ơn hãy lịch sự, nhã nhặn, lắng nghe câu hỏi của một người khác. Đừng luôn luôn nói, loại trừ mọi người ra và chỉ giữ lại những vấn đề riêng của bạn.

P32: Tại sao có sự đa dạng trong thiên nhiên?

K: Cám ơn Chúa. Tại sao bạn lại bận tâm về thiên nhiên? Tại sao bạn lại quan tâm đến thiên nhiên?

P32: Tôi đang nhìn thấy muôn màu muôn vẻ.

K: Bạn không nhìn thấy mọi sắc thái ở đây sao?

P32: Tôi nhìn thấy nó, thậm chí cả bên ngoài.

K: Bạn sẽ làm gì về nó?

P32: Tôi muốn biết tại sao.

K: Thưa bạn, tôi thỉnh cầu bạn tìm hiểu về chính mình trước. Bạn hiểu chứ? Biết chính bạn trước. Bạn biết mọi thứ ở bên ngoài bạn, nhưng bạn chẳng biết chút gì cả về chính bản thân bạn. Thưa bạn, nó đã là câu hỏi cũ kỹ. Thưa bạn, người Hy lạp đã giải thích nó theo cách riêng của họ, người Ai cập, người Ấn độ cổ xưa cũng đã nói: Biết về chính mình trước. Đúng chứ? Bạn sẽ bắt đầu bằng việc đó nhé?

P33: Thưa ông, tôi luôn luôn đặt câu hỏi này cho tôi, tại sao tôi lại bị trói buộc trong đau đớn thân thể. Tôi cứ suy nghĩ về nghi vấn này nhưng tôi không nhận được bất kỳ câu trả lời nào.
K: Bạn có lẽ đang đi khám nhầm bác sĩ. Thưa bạn, tôi biết người ta đi từ bác sĩ qua bác sĩ qua bác sĩ, họ có nhiều tiền, vì vậy họ lê lết từ một bác sĩ qua một bác sĩ khác; và bạn làm việc đó phải không? Hay nó là sự đau khổ tâm lý?

P33: Thân thể và tâm lý.

K: Cái nào quan trọng?

P33: Xin lỗi, tôi không hiểu ý của ông?

K: Cái nào là đau khổ nhiều hơn?

P33: Khi đau đớn thân thể xảy ra cực độ, chắc chắn rằng chính đau đớn thân thể là quan trọng.

K: Vâng, tôi biết. Nhưng tôi đang hỏi bạn, thưa bạn, đầy lễ phép, bạn trao sự quan trọng nào cho hai loại đau khổ?

P33: Tôi phát giác chính mình …

K: Bạn vẫn không trả lời câu hỏi của tôi. Bạn trao tầm quan trọng cho loại đau khổ nào?

P33: Vào khoảnh khắc khi tôi đang trải qua đau khổ, tôi trao tầm quan trọng cho đau khổ đó.

K: Bạn vẫn chưa trả lời câu hỏi của tôi, thưa bạn, phải không? Tôi đang hỏi bạn, cái nào quan trọng hơn – đau đớn thân thể hay đau khổ tâm lý?

P33: Ông có ý gì qua từ ngữ đau khổ tâm lý?

K: Tôi sẽ bảo cho bạn. Đau khổ của sợ hãi, đau khổ của lo âu, đau khổ của sầu muộn và vân vân, tất cả việc đó là cái tinh thần. Bây giờ, bạn trao sự quan trọng cho loại đau khổ nào? Cho cái tinh thần hay đau đớn thân thể.

P33: Cái tinh thần.

K: Bạn thật lòng như thế à?

P33: Vâng, thưa ông.

K: Bạn kiên định phải không, thưa bạn? Vậy thì nếu bạn trao sự quan trọng cho đau khổ tâm lý, ai sẽ đi khám bác sĩ?

P33: Tôi.

K: Bạn có ý gì qua từ ngữ “tôi”. Bạn là đau khổ. Bạn không khác biệt “tôi”. “Tôi” được cấu thành bởi đau khổ, lo âu, nhàm chán, cô độc, sợ hãi, vui thú – tất cả việc đó là “tôi”.
Thưa bạn, có một câu hỏi ở đây, xin lỗi vì tất cả đã bị xáo trộn. Bạn không lắng nghe bất kỳ người nào cả, phải không? Tại sao lại băn khoăn khi lắng nghe tôi?

P34: Nếu tôi đã hiểu rằng cần có sự khẩn cấp phải luôn luôn tỉnh thức, tại sao tôi duy trì trong trạng thái đó chỉ được một thời gian rất ngắn trong ngày?

K: Bởi vì bạn không hiểu tỉnh thức có nghĩa là gì.
Thưa bạn, đây là một câu hỏi.
Câu hỏi: Có một sự thật rằng những trung tâm khác nhau của KFI – The Krishnamurti Foundation, India – liên tục không ngừng nhấn mạnh và loan truyền rằng họ là trung tâm giảng dạy của K. Vậy là bây giờ khi chúng ta có lời giảng dạy của Buddha, lời giảng dạy của Christ và lời giảng dạy của Krishnamurti, liệu rằng những lời tạm gọi là giảng dạy của K này sẽ nhận cùng số phận như những lời giảng dạy của Buddha và Christ, hay không?
Bạn đã hiểu câu hỏi chưa? Bạn có chán câu hỏi không? Tôi không lưu tâm. Tôi chán câu hỏi này.
Thưa ông, K đã suy nghĩ nhiều về từ ngữ “giảng dạy”. Chúng tôi đã suy nghĩ về việc sử dụng từ ngữ “công việc” – công việc làm đồ sắt, công việc xây cất to lớn, công việc thủy điện, bạn hiểu chứ? Vì vậy, tôi đã nghĩ “công việc” là rất thông dụng. Vì vậy, chúng tôi đã nghĩ chúng tôi có lẽ sử dụng từ ngữ “giảng dạy”, nhưng nó không quan trọng – cái từ ngữ – đúng chứ? Câu hỏi của bạn là, liệu những lời giảng dạy của Buddha, mà không ai biết, tôi đã hỏi họ, những lời giảng dạy nguyên bản của Buddha nhưng không ai biết; và Christ có lẽ tồn tại hay có lẽ đã không tồn tại. Đó là một vấn đề kinh hoàng, liệu rằng ông ấy đã tồn tại hay không. Chúng tôi đã thảo luận với những học giả xuất sắc về việc đó – tôi sẽ không bàn sâu thêm. Và liệu những lời giảng dạy của K cũng biến mất như hai người kia? Bạn đã hiểu rõ câu hỏi? Đúng chứ? Đúng chứ, thưa bạn?

P35: Tôi đã không nói điều đó.

K: Dĩ nhiên bạn đã không nói nó; một ai đó đã viết nó, vì vậy nó gây chú ý. Người hỏi nói – có thể bạn cũng nghĩ – rằng khi K đi rồi, vì ông ta phải đi, điều gì sẽ xảy ra cho những lời giảng dạy. Liệu nó sẽ đi mất giống như những lời giảng dạy của Buddha, mà đã bị tha hóa? Bạn biết điều gì đang xảy ra. Liệu cùng số phận như thế sẽ chờ đợi những lời giảng dạy của K? Bạn đã hiểu chứ? Nó tùy thuộc vào bạn. Đúng chứ? Không tùy thuộc vào một ai khác, nó tùy thuộc vào bạn: bạn sống với nó như thế nào, bạn suy nghĩ về nó ra sao, nó có ý nghĩa gì cho bạn. Nếu nó không có ý nghĩa gì ngoại trừ những từ ngữ vậy thì nó sẽ theo cách còn lại. Đúng chứ? Nếu nó có nghĩa điều gì đó rất sâu thẳm cho bạn, cho bạn một cách cá thể, vậy thì nó sẽ không bị tha hóa. Đúng chứ? Bạn hiểu chứ, thưa bạn? Nó sẽ không bị tha hóa. Vì vậy, nó tùy thuộc bạn, không tùy thuộc vào những trung tâm và những trung tâm thông tin và mọi công việc như thế. Nó tùy thuộc vào bạn, liệu rằng bạn có sống trong những lời giảng hay không.

P36: Sự thật có quyền năng riêng của nó hay không?

K: Nó có, nếu bạn thả nó một mình.

P37: Thưa ông, câu hỏi đó được tôi đưa ra. Tôi xin phép nói rõ câu hỏi – tôi có ý gì qua câu hỏi đó?

K: Cứ tự nhiên, câu hỏi gì vậy?

P37: Bây giờ, câu hỏi của tôi là thế này: rất nhiều lần suốt 70 năm ông đã lặp lại rằng ông không thuyết phục bất kỳ ai về bất kỳ điều gì, ông không là một người thầy, ông không dạy bất kỳ điều gì cho bất kỳ ai. Bây giờ tôi nói rằng những trung tâm của KFI – mà ông là chủ tịch – trong khi ông vẫn còn đang sống, họ mời mọc công chúng, “Hãy đến đây, đây là những lời giảng dạy của Krishnamurti; và bạn học ở đây điều gì ông ta phải nói. Ông ta đã khám phá rất nhiều sự việc. Làm ơn đến đây và cố gắng học”. Ông nói rằng ông vận hành như một cái gương soi, khi tôi dùng cái gương soi, cái gương soi đó giúp đỡ tôi phải không? Nó có giúp đỡ tôi, ánh sáng đang giúp đỡ tôi. Những việc này không là lời giảng dạy của ông hay sao? Vì vậy, không có gì sai lầm nếu ông nói rằng ông là một người thầy bởi vì ông đang dạy điều gì đó, ông đang khai sáng điều gì đó. Chính ông nói rằng ông vận hành như một cái gương soi; bất kỳ thứ gì mà vận hành như một cái gương soi chắc chắn đang giúp đỡ tôi.

K: Vâng, thưa ông.

P37: Đó là câu hỏi của tôi.

K: Vậy thì, câu hỏi gì? Thưa bạn, trong tất cả những cuộc nói chuyện của ông ta, K đã nhấn mạnh sự thật rằng ông ta chỉ là một cái gương soi. Đúng chứ, thưa bạn? Rằng ông ta chỉ là một cái gương soi đang phản ảnh cuộc sống của bạn là gì. Đúng chứ? Và ông ta cũng đã nói rằng bạn có thể đập vỡ cái gương soi đó nếu bạn đã trông thấy chính bản thân bạn rất rõ ràng. Cái gương soi không quan trọng. Nhưng điều gì đã xảy ra khắp thế giới? Tất cả họ đều muốn ở cùng trong một toa xe lửa. Bạn biết từ ngữ đó có nghĩa là gì? Tất cả đều muốn góp phần trong gánh xiếc.

Vì vậy, tôi nói, làm ơn đừng băn khoăn, chỉ lắng nghe lời giảng dạy; nếu người nào đó muốn thành lập một trung tâm nhỏ ở Gujarat, hãy để cho anh ấy làm việc đó, nhưng anh ấy không có quyền nói rằng anh ấy đại diện cho K, rằng anh ấy là một đệ tử. Anh ấy có thể nói bất kỳ điều gì anh ấy thích, anh ấy có tự do để làm điều gì anh ấy thích. Chúng ta không áp đặt vào bất kỳ người nào rằng họ nên làm điều này hay nên làm điều kia. Đúng vậy, ví dụ như, anh ấy bắt đầu; mua videos và mọi việc như thế rồi tụ tập một ít bạn bè trong nhà anh ấy. Đó là công việc của anh ấy. Chúng ta không đang nói rằng, “Đừng làm việc này, hãy làm việc kia”. Nếu bất kỳ ai làm việc đó, tôi muốn nói rằng, “Xin lỗi, đừng làm việc đó”. Nhưng họ thích làm nó, họ thích là những thông ngôn, những đạo sư trong cách riêng nhỏ bé của họ. Các bạn biết rõ cái trò chơi mà tất cả các bạn chơi. Vì vậy, nếu bạn muốn làm việc đó, bạn cứ tự nhiên. Nhưng The Foundation – rủi thay tôi tình cờ lại thuộc về nó, hay là may mắn – The Foundation nói rằng bạn có tự do để làm điều gì bạn thích. Bạn hiểu chứ, thưa bạn? Mua những quyển sách, đọc những quyển sách, đốt những quyển sách của K, làm bất cứ điều gì bạn thích. Nó nằm trong tay bạn. Nếu bạn muốn sống cùng nó, hãy sống cùng nó; nếu bạn không muốn sống cùng nó, điều đó được thôi, nó là công việc của bạn. Điều này có rõ ràng cho một lần và cuối cùng hay không? Rằng The Foundation không có uy quyền áp đặt vào cuộc sống của bạn, để bảo bạn làm điều gì hay không làm điều gì. Hay để nói rằng, đây là trung tâm mà mọi ánh sáng tỏa ra, giống như một đài phát thanh hay một đài truyền hình, chúng ta không là việc đó. Tất cả mọi điều mà chúng ta đang nói là, đây là điều gì đó, nó có lẽ là nguồn gốc hay có lẽ không là nguồn gốc; đây là điều gì đó dành cho bạn nhìn ngắm. Hãy dành thời gian để đọc nó, hãy dành thời gian để hiểu nó. Nếu bạn không thích, quăng nó đi. Không đặt thành vấn đề. Bạn đã phí 25 rupees, đó là tất cả. Nhưng nếu bạn thích sống cùng nó, hãy sống cùng nó; nếu bạn không, chỉ cần buông nó đi. Đừng gây quá nhiều rối rắm vì nó. Bạn hiểu điều gì tôi đang nói chứ, thưa bạn? Đừng làm một gánh xiếc quanh nó, một bài hát và nhảy múa quanh nó, rằng tôi đã hiểu và bạn không, tôi sẽ bảo cho bạn tất cả về nó. Bạn hiểu điều gì tôi nói chứ, thưa bạn?

Vậy là đã đến giờ phải ngưng rồi. Bây giờ, nếu tôi được phép hỏi, Bạn đã nhận được gì từ cuộc nói chuyện, bàn luận của buổi sáng nay? Không có gì hay một điều gì đó?

P37: Tôi đang nhìn câu hỏi. Tôi đã hiểu rõ câu hỏi nhưng cái suy nghĩ ngừng lại.

K: Tốt! Tôi chỉ đang hỏi bạn, thưa bạn, điều gì bạn đã nhận được từ nó, điều gì đã nở hoa trong bạn sau buổi sáng nay? Giống như một bông hoa nở rộ trong một đêm, điều gì đã nở hoa trong bạn? Điều gì đã xảy đến cho bạn?

P38: Rằng chúng ta nên có thói quen suy nghĩ cùng nhau.

K: Bạn đã thực sự suy nghĩ cùng nhau à?

P38: Vâng, tôi đã.

K: Cùng nhau – bạn và tôi – hay bạn đang nói với chính bạn?

P38: Tôi cũng đang nói với chính tôi.

K: Thưa bạn, bạn không phải bảo cho người nói bất cứ điều gì. Tôi chỉ đang hỏi, một cách lễ phép, nếu tôi được phép: chúng ta đã gặp gỡ trên một tiếng đồng hồ, đã nói chuyện cùng nhau, bàn về nhiều sự việc tùy theo những quan điểm của chúng ta, tại cuối chuyến hành trình này, bạn ở đâu? Chúng ta đã khởi đầu ở đâu? Chúng ta đã kết thúc ở đâu? Hay có một nở hoa mới? Đó là tất cả, thưa bạn. Tôi sẽ không nói, ồ bạn không, hay bạn đã. Điều đó quá hỗn láo đối với tôi. Đúng chứ, thưa bạn?

Nó là một thế giới kỳ diệu, thưa bạn! Bạn dường như không nhận ra rằng nó là một thế giới tuyệt vời, quả đất – đẹp, phong phú, những bình nguyên mênh mông, những sa mạc, sông ngòi, núi non và niềm vinh quang của đất đai. Nó là một quốc gia duy nhất. Nhưng những con người được sắp xếp để giết chóc lẫn nhau trong suốt phần còn lại của cuộc đời họ. Nếu bạn tiếp tục như thế này, bạn sẽ tiếp tục lặp lại cái khuôn mẫu: giết, giết, giết. Bạn có lẽ lặp lại những bài thơ tuyệt vời bằng tiếng Phạn (tôi cũng làm), nhưng tất cả việc này không đáng một xu nếu bạn không sống cùng nó.