22. Thiền sư Thiền Lão, Đời thứ 6, Thiền Phái Vô Ngôn Thông

Nam Mô A Di Đà Phật

Kính bạch Sư Phụ,

Bạch Sư Phụ, hôm nay chúng con được học về Thiền Sư Thiền Lão. Ngài thuộc đời thứ 6 của dòng Vô Ngôn Thông.
Bài pháp thoại hôm nay là bài giảng thứ 265 của Sư Phụ bắt đầu từ mùa cách ly do bệnh đại dịch covid 19 (đầu tháng 5-2020).

Tiểu sử của Sư rất khiêm tốn, không rõ tên họ và sanh quán của Sư ở đâu, chỉ biết Sư đến tham học với Thiền Sư Đa Bảo ở chùa Kiến Sơ, thầm được tâm yếu.

Sư Phụ có nhắc đến chùa Kiến Sơ là di sản văn hoá Việt Nam, là ngôi Tổ đình của Thiền phái Vô Ngôn Thông, chùa có toà Cửu Long có tuổi thọ hơn 1,200 năm. Đây là tác phẩm nghệ thuật cổ xưa có kích thước lớn nhất Việt Nam: dài 8m, cao 3m, dày 2m. Tác phẩm chia thành 5 phần, có vòm mây rồng xoắn bao quanh, có tôn tượng Tổ Bồ Đề Đạt Ma, tượng Quán Thế Âm ngự trên đầu rồng…

Sau khi đắc pháp, Sư đến Từ Sơn, trụ trì chùa Trùng Minh trên núi Thiên Phúc huyện Tiên Du. Thiền phong của Sư lan khắp, học giả theo học có trên ngàn người, cảnh chùa trở thành một tùng lâm hưng thịnh.

Khoảng niên hiệu Thông Thuỵ (1034-1038), vua Lý Thái Tông thường đến viếng chùa Sư.
Vua là Phật tử thuần thành, đức độ. Vua hỏi Sư:
- Hoà Thượng trụ núi này đã được bao lâu?
Sư đáp:
- Chỉ biết ngày tháng này,
Ai rành xuân thu truớc
(Đản tri kim Nhật Nguyệt
Thuỳ thức cựu xuân thu)
Vua hỏi:
- Hằng ngày Hoà Thượng làm gì?
Sư đáp:
- Trúc biếc hoa vàng đâu cảnh khác
Trăng trong mây bạch hiện toàn chân
(Thủy trúc hoàng hoa phi ngoại cảnh
Bạch vân minh nguyệt lộ toàn chân).
Vua lại hỏi: -Có ý chỉ gì?
Sư đáp: -Lời nhiều sau vô ích.

Vua hoát nhiên lãnh hội.

Sư Phụ giải thích ý nghĩa sâu rộng câu trả lời của Ngài Thiền Lão.

Chỉ biết ngày tháng này
Ai rành xuân thu trước.

(Đản tri kim nhật nguyệt

Thùy thức cựu xuân thu).


Chánh niệm giờ phút hiện tại là quan trọng, quá khứ đã qua rồi, tương lai thì chưa đến. Lời của Thiền Sư Thiền Lão trả lời câu hỏi của đức vua Lý Thái Tông đã lập lại theo đúng lời Đức Thế Tôn đã dạy năm xưa trong Kinh Nhất Dạ Hiền Giả như sau:

“Quá khứ không truy tìm
Tương lai không ước vọng,
Quá khứ đã đoạn tận,
Tương lai lại chưa đến,
Chỉ có pháp hiện tại,
Tuệ quán chính ở đây.
Không động, không rung chuyển,
Biết vậy nên tu tập
Hôm nay nhiệt tâm làm
Ai biết chết ngày mai?
Không ai điều đình được
Với đại quân thần chết,
Trú như vậy nhiệt tâm
Đêm ngày không mệt mỏi,
Xứng gọi Nhứt dạ Hiền,
Bậc an tịnh, trầm lặng”.

Sư phụ cũng nhấn mạnh rằng truyền thống Tổ Sư Thiền hay Thiền Đốn Ngộ cũng đã căn cứ vào bản kinh này để truyền bá “tâm tông” khi giáo hóa chúng đệ tử.


Kính mời xem tiếp