75. Khi ai đó không hiểu được một vấn đề

75. Khi ai đó không hiểu được một vấn đề

Có lẽ bạn thường nghe câu nói này: «Anh ấy chẳng hiểu được vấn đề này.» Người được đề cập ở đây không hiểu được, hoặc tiếp thu được ý nghĩa của vấn đề. Lấy ví dụ, tôi còn nhớ khi tôi cố dạy cho đứa con gái đầu của tôi cộng hai số lại với nhau. Cũng giống như tất cả chúng ta, trước khi nó hiểu được nguyên tắc của phép cộng như thế nào trong thực tế, nó vẫn luôn bám vào cách sử dụng các ngón tay của nó, và bất cứ vật gì khác cần đến để cộng các số lại với nhau. Thế nhưng, như một phép lạ, vào lúc mà nó hiểu được vấn đề, nó bắt đầu phát triển kiến thức cần thiết cho sự việc.

Không cần phải nói, tất nhiên sẽ là ngốc nghếch (hoặc thô bạo) nếu như giận dữ với con bé chỉ vì nó chưa hiểu được phép cộng trước khi nó phát triển được đầy đủ trí óc để nhận biết. Thay vì vậy, cũng giống như hầu hết các bậc cha mẹ quan tâm đến con cái, vợ tôi và tôi cố hết sức kiên nhẫn và dành cho nó đủ thời gian cần thiết để hiểu được vấn đề.

Thật dễ dàng thấy được sự hiểu biết quan trọng như thế nào khi chúng ta nói đến một đứa bé 5 hay 6 tuổi đang học đếm. Sẽ là một điều hoàn toàn khác trong trường hợp chúng ta nghĩ rằng một người nào đó hẳn là đã biết một điều gì. Tuy nhiên sự việc cũng quan trọng như vậy. Lấy ví dụ, nếu bạn có một người vợ luộm thuộm, cẩu thả, bạn có thể nghĩ rằng (và có lẽ là không đúng) cô ta thật sự hiểu được việc lau dọn sạch sẽ là như thế nào, hoặc thế nào là sống vén khéo trong một giới hạn tiền bạc. Bạn cũng có thể có những suy nghĩ mặc nhiên tương tự như vậy với con cái về những chuyện như là ý nghĩa của những từ yên lặng, kiên nhẫn, ngoan ngoãn và nhiều điều khác nữa mà bạn và tôi đương nhiên phải hiểu. Tuy nhiên, sự thật là nhiều điều chúng ta mặc nhận như là kiến thức chung đôi khi lại không phải là như vậy.

Trong rất nhiều trường hợp , vấn đề không nằm ở chỗ là một người nào đó không muốn, hoặc không sẵn lòng giúp đỡ, mà chỉ đơn giản là vì người đó không hiểu được vấn đề mà bạn đề nghị làm. Giống như thể là bất đồng ngôn ngữ vậy.

Khi bạn cân nhắc đến vấn đề này, mức độ bực tức của bạn sẽ giảm xuống rất đáng kể. Nhận thức đúng và sự cảm thông sẽ thay chỗ cho những đòi hỏi và phê phán. Thay vì hành động với sự căng thẳng, bạn sẽ có nhiều khả năng trở thành một người thầy kiên nhẫn, một cộng tác viên trong quá trình giúp đỡ một người khác nắm hiểu được vấn đề. Người mà bạn đang tiếp cận đó sẽ trở nên dễ cộng tác hơn nhiều. Bạn sẽ khơi dậy được những gì tốt đẹp nhất ở người ấy, không phải là những gì tồi tệ nhất.

Vợ tôi đã có một phát hiện thú vị về một trong những người giữ trẻ mà chúng tôi yêu thích nhất. Mặc dù cô này rất tuyệt vời trong việc chăm sóc lũ trẻ, nhưng chúng tôi thường khi trở về nhà luôn nhìn thấy căn bếp hỗn độn như thể là có một quả bom vừa mới nổ. Chúng tôi liên tục nhắc nhở cô ta là phải lau dọn sạch bất cứ vết bẩn nào đã vấy ra, và cô ấy luôn miệng trả lời: «Vâng, được mà. Không sao đâu.» Dù vậy, lần này sang lần khác, lúc nào trở về nhà chúng tôi cũng đều nhìn thấy quang cảnh nhớp nhúa không thay đổi. Chúng tôi bắt đầu trở nên hết sức bực bội, và xem xét đến chuyện cho cô ta nghỉ việc, thì Kris đột nhiên nảy ra ý nghĩ rằng có lẽ cô ấy thật tình không hiểu ý nghĩa lau dọn sạch theo chúng tôi nói là như thế nào. Trước sự kinh ngạc của chúng tôi, hóa ra là Kris hoàn toàn đúng. Đối với cô ta, gian nhà bếp đã sạch sẽ đủ mức cần thiết. Hiển nhiên là vì gian bếp ở nhà cô ta vẫn thường xuyên ở trong tình trạng như thế. Và đối với gia đình cô ta thì như thế là chẳng có vấn đề gì. Nhưng ở nhà chúng tôi thì lại là một rắc rối lớn.