70. Tạo quan hệ mới với con người cũ

70. Tạo quan hệ mới với con người cũ

Điều rất thường xảy ra với chúng ta là mắc vào những thói quen trong cung cách cư xử với mọi người trong gia đình và bất cứ ai chung sống cùng chúng ta. Những thói quen này bao gồm (nhưng không có nghĩa là chỉ giới hạn có thế này): phản ứng thái quá, giao tiếp không cởi mở, quy trách nhiệm, không lắng nghe, đòi hỏi những cung cách cư xử nhất định và thiếu quan tâm.

Thật vậy, có vẻ như chúng ta càng quen thuộc với một người – như vợ, chồng, con cái, cha mẹ, bạn chung phòng... – chúng ta càng có nhiều khả năng rơi vào chỗ coi thường họ, tự cho rằng chúng ta đã biết cả những gì họ suy nghĩ hoặc cung cách cư xử nào mà họ sẽ có, rồi phản ứng với họ một cách dễ nóng giận, cũng như rất nhiều cách đối xử không cân nhắc khác nữa. Có vẻ như chúng ta luôn mong đợi những người mà ta yêu thương, hoặc chỉ đơn giản là sống chung, phải ứng xử theo những cách nhất định nào đó. Và rồi chúng ta dựa theo sự mong đợi của mình để chỉ lưu ý đến những hành vi nào tương ứng với chúng, mà bỏ qua hoặc là không nhận thấy những hành vi khác nữa.

Lấy ví dụ, có một thời gian tôi nhận ra tôi có thói quen dự báo trước là con gái tôi luôn phản đối những đề nghị của tôi về những hoạt động mới mà tôi nghĩ là nó thích. Tôi cho rằng nó có phần nào đó chống lại những sở thích của tôi, và dường như là tôi luôn luôn dự báo đúng. Tôi thường đề nghị một điều gì đó, và rồi nó thường đáp lại: «Con không thích.» Do nơi những kinh nghiệm đã qua giữa tôi với nó, và bởi vì sự chắc chắn của tôi về những phản ứng của nó, tôi đã khám phá ra một điều là chính tôi thường chỉ chú tâm tìm kiếm sự xác nhận cho những điều dự báo trước của mình là đúng. Tôi thổi phồng cách phản ứng của nó lên một cách quá đáng và cho rằng đó là động lực cố định của nó, thay vì phải luôn luôn xem xét mỗi trường hợp với cặp mắt khách quan, vô tư và một tâm hồn rộng mở.

Tôi đã quyết định cố tạo ra một quan hệ mới với con gái tôi xoay quanh vấn đề thường xuyên lập lại này. Tôi biết, cách duy nhất để làm được điều này là tự xem xét những yếu tố về phía tôi trong việc tạo ra vấn đề, thay vì là chỉ luôn chú ý đến các phản ứng của nó. Tôi nhìn lại cung cách quá cứng nhắc của tôi với các đề nghị của mình. Tôi xem xét cách thức mà tôi trình bày với nó những cơ hội mới. Tôi khám phá ra rằng, xét toàn diện vấn đề, thì điều rắc rối là ở về phía tôi. Thay vì khơi gợi những động lực từ phía nó, sự nhiệt tình quá đáng của tôi tạo một không khí áp đặt. Phản ứng của nó đối với cảm giác bị áp đặt này thường là quyết định từ chối không tham gia điều gì mới cả. Điều này liên tục làm tôi thất vọng, và khiến cho tôi càng trở nên nhiệt tình hơn nữa. Bạn có thể tưởng tượng được việc làm như thế có kết quả «tốt» như thế nào! Khi tôi bắt đầu thay đổi về phía mình, quan hệ của chúng tôi cũng thay đổi.

Sự thay đổi trong mối quan hệ của chúng tôi rất đáng kể. Giờ đây tôi hiểu rằng những điều tôi chờ đợi từ phía con gái tôi, nghĩa là việc tôi đòi hỏi nó phải đáp lại đề nghị của tôi như thế nào, cũng như là những dự báo về cách phản ứng sẽ có của nó, đã nói lên gần như toàn bộ vấn đề. Hóa ra là con gái tôi rất thích những hoạt động mới mà tôi đề xuất, nhưng nó thích thực hiện bằng thời gian của nó, không phải của tôi. Điều nó không thích là một người cha quá nhiệt tình, thúc đẩy nó quá nhanh chóng và đòi hỏi một sự đáp ứng cũng nhiệt tình như vậy. Bây giờ, nhìn rõ được những gì mình đã làm, tôi không quy lỗi cho con tôi chút nào.

Bởi vì tôi đã chịu từ bỏ những định kiến của mình, con gái tôi lúc này có thể hiểu ra được rằng những khi tôi trở nên quá khích chính là một trong những cách bày tỏ tình thương của tôi. Cả hai chúng tôi cùng phát triển tốt và ngày càng hòa hợp nhau hơn.