Thơ Đường
HT. Thích Như Điển
dịch
Bài 1 - VG 225 (PV, 18.4.2018)
城 外 土 饅 頭 – (王 梵 志)
城 外 土 饅 頭,
餡 草 在 城 裡。
一 人 吃 一個,
莫 嫌 沒 滋 味。
Thành Ngoại Thổ Man Đầu
Vương Phạm Chí
Thành ngoại thổ man đầu
Hãm thảo tại thành lý
Nhất nhân ngật nhất cá
Mạc hiềm một tư vị
Hãm: nhân
Hiềm: chê
Tục truyền đây là hóa thân của Văn Thù Bồ Tát
Ngoài thành Thảo Man Đầu
của Vương Phạm Chí
Thổ Man Đầu xưa nay vẫn vậy
Ngoài thành kia vùng vẫy ra sao
Làm cho cây cỏ tiêu hao
Thành kia vẫn thế biết bao tháng ngày
Người ăn uống xưa nay vẫn thế
Chỉ bày trò dâu bể ai hay
Chớ chê sanh tử đường ngay
Bao nhiêu vị đắng lẫn cay thấm dần.
Thích Như Điển
dịch theo thể song thất lục bát
Bài 2 - VG 224 (PV, 19.01.2018)
在 獄 詠 蟬
(駱 賓 王)
西 陸 蟬 聲 唱,
南 冠 客 思 深。
不 堪 玄 鬢 影,
來 對 白 頭 吟。
露 重 飛 難 進,
風 多 響 易 沉。
無 人 信 高 潔,
誰 為 表 予 心?
Tại ngục vịnh thiền
Tây lục thiền thanh xướng,
Nam quan khách tư thâm.
Bất kham huyền mấn ảnh,
Lai đối bạch đầu ngâm.
Lộ trọng phi nan tiến,
Phong đa hưởng dị trầm.
Vô nhân tín cao khiết,
Thùy vị biểu dư tâm ?
Lạc Tân Vương
Trong tù vẳng tiếng ve sầu
Phía Tây ve cùng hót
Phía Nam khách trầm kha.
Chẳng kham đen màu tóc
Đến bạc đầu ngâm nga.
Sương dày khó lan tỏa
Gió nhiều dễ vang xa.
Chẳng ai tin nồng nhiệt
Ai người rõ tâm ta ?
Thích Như Điển
dịch theo lối ngũ ngôn
Bài 3 - VG 222 (PV, 10.10.2017)
月 下 獨 酌 其 一 (李 白 – Lý Bạch)
花 間 一 壺 酒,
獨 酌 無 相 親。
舉 杯 要 明 月,
對 影 成 三 人。
月 既 不 解 歡,
影 徒 隨 我 身。
暫 伴 月 將 影,
行 樂 須 及 春。
我 歌 月 徘 徊,
我 舞 影 零 亂。
醒 時 同 交 歡,
醉 後 各 分 散。
永 結 無 情 遊,
相 期 邈 雲 漢。
Nguyệt hạ độc chước kỳ 1
Hoa gian nhất hồ tửu,
Độc chước vô tương thân.
Cử bôi yêu minh nguyệt,
Đối ảnh thành tam nhân
Nguyệt ký bất giải hoan,
Ảnh đồ tùy ngã thân.
Tạm bạn nguyệt tương ảnh,
Hành lạc tu cập xuân.
Ngã ca nguyệt bồi hồi,
Ngã vũ ảnh linh loạn.
Tỉnh thời đồng giao hoan,
Túy hậu các phân tán.
Vĩnh kết vô tình du,
Tương kỳ mạc Vân Hán.
(Lý Bạch)
Một mình thưởng rượu dưới trăng (kỳ 1)
của Lý Bạch
Giữa hoa một bầu rượu
Riêng thưởng chẳng người thân.
Nâng ly cần trăng tỏ
Một mình thành ba thân
Trăng tròn chưa mừng hiểu
Bóng cứ ngã theo thân
Phân nửa ánh trăng khuất
Vui thay đầy cả Xuân.
Ta ca trăng chẳng đáp
Ta múa trăng lung linh.
Lúc tỉnh hai là một
Say rồi mỗi riêng mình.
Giống hồi gặp Vân Hán
Luôn kết chốn vô tình.
Thích Như Điển
dịch ra loại thơ ngũ ngôn
Bài 4 - VG 221 (PV, 04.8.2017)
相 思 豆 (王 維)
紅 豆 生 南 國,
春 來 發 幾 枝。
願 君 多 采 擷,
此 物 最 相 思
Đậu Tương Tư
(Vương Duy)
Hồng đậu sanh nam quốc
Xuân lai phát kỷ chi.
Nguyện quân đa thái hiệt,
Thử vật tối tương tư.
Dịch:
Phía Nam nhành đậu đỏ
Xuân đến cành lá sanh
Nguyện cho hằng phát triển
Việc ấy thật thiện lành.
Thích Như Điển
dịch theo lối ngũ ngôn tứ tuyệt.
Cành xanh đậu đỏ phía Nam
Cho hay ai đó đã làm nên danh
Mùa Xuân lá trổ đầy cành
Sanh sôi nẩy nở như nhành đào hoa
Xin cho những kẻ xa nhà
Vẫn luôn phát triển như đà năm xưa
Dẫu cho vật đổi sao dời
Tấm lòng trung tiết để đời ai hay.
Thích Như Điển
dịch theo lối thơ lục bát.
(Dùng vật chỉ người, Đậu đỏ, đậu tương tư, hạt đậu dễ làm người lưu luyến… dùng ám chỉ cho Vương Duy, thất chí với triều đình, nhưng lại là nhân tài…)
Bài 5 - VG 220
竹 里 館
(王 維)
獨 坐 幽 篁 裡,
彈 琴 復 長 嘯。
深 林 人 不 知,
明 月 來 相 照。
Trúc Lý quán
(Vương Duy)
Độc tọa u hoàng lý
Đàn cầm phục trường khiếu
Thâm lâm nhân bất tri
Minh nguyệt lai tương chiếu
Nơi rừng trúc
Ở tận chốn thâm sâu
Khảy đàn để giải sầu
Rừng già ai biết đến
Ngày mai lại trăng thâu.
HT. Thích Như Điển
dịch ra thể thơ ngũ ngôn tứ tuyệt
Nơi rừng trúc
Cảnh riêng một dải u sầu
Tình chung một nỗi lo âu đã nhiều
Cung đàn ở cảnh phiêu diêu
An vui tự tại như điều nghĩ suy
Rừng sâu cây cỏ vui vầy
Ai hay cảnh đấy người đây xót lòng
Ở đời ai rõ sạch trong?
Rồi đây chiếu tỏ trên dòng sông xưa.
HT. Thích Như Điển
dịch ra thể lục bát
Bài 6 - VG 219 (06.2017)
雜 詩 (1)
(王 維)
君 自 故 鄉 來,
應 知 故 鄉 事。
來 日 綺 窗 前,
寒 梅 著 花 未。
Tạp Thơ (1)
Vương Duy
Quân tự cố hương lai
Ưng tri cố hương sự
Lai nhật ỷ song tiền,
Hàn mai trước hoa vị?
Dịch:
Người từ cố hương đến
Mang nhiều chuyện quê nhà
Ngày qua bên song cửa
Mai lạnh đà nở hoa?
Thích Như Điển
dịch theo lối ngũ ngôn tứ tuyệt
Người đâu từ chỗ xa xôi
Đến đây để báo tin trời nhạn đưa
Xưa nay ai rõ mọi điều
Cũng nên tìm lại ánh thiều quang xoay
Hết đêm rồi lại đến ngày
Bên song cửa sổ tựa tay chờ thời
Mai vàng những cánh chơi vơi
Chờ ngày hé nụ tuy thời còn vương.
Thích Như Điển
dịch ra thể thơ lục bát
Bài 7 - VG 218 (PV, 05.12.2016)
有 空
道 行 禪 師 (1072-1127)
作 有 塵 沙 有,
為 空 一 切 空。
有 空 如 水 月,
勿 著 有 空 空。
Hữu Không
Đạo Hạnh Thiền Sư
(1072 - 1127)
Tác hữu trần sa hữu,
Vi không nhất thiết không.
Hữu, không như thủy nguyệt,
Vật trước hữu không không.
Có không
Làm sao có được vi trần
Có kia cũng chỉ một phần trần sa
Không kia, không cả Ta Bà
Mọi nơi, mọi cảnh đều là Chân Không
Có không ta chẳng nặng lòng
Trăng kia, nước nọ cuối dòng cũng không
Chớ nên dính mắc vào trong
Có không, không có, đâu vòng tử sinh.
Thích Như Điển dịch
Bài 8 - VG 217 (PV, 05.12.2016)
感 遇 - (張 九 齡)
唐 ‧ 張 九 齡 ‧
蘭 葉 春 葳 蕤,
桂 華 秋 皎 潔。
欣 欣 此 生 意,
自 爾 為 佳 節。
誰 知 林 棲 者,
聞 風 坐 相 悅。
草 木 有 本 心,
何 求 美 人 折?
唐 ‧ 張 九 齡 ‧《 感 遇 》
Cảm ngộ
Trương Cửu Linh
Lan diệp xuân nuy nhuy
Quế hoa thu kiểu khiết
Hân hân thử sanh ý
Tự nhĩ vi giai tiết.
Thùy tri lâm tê giả
Văn phong tọa tương duyệt
Thảo mộc hữu bổn tâm
Hà cầu mỹ nhân chiết.
Cảm ngộ
Tuy Xuân đến lá Lan vẫn héo
Thu dầu sang hoa Quế vẫn hương
Vui thay ý nghĩ lạ thường
Chính người tự tại còn vương nỗi nầy
Ai có thể rõ bày rừng núi?
Ngồi vui nghe tiếng suối đâu đây
Cỏ cây còn có hồn nầy
Làm sao hiểu được đọa đày thế nhân?
Thích Như Điển
dịch ra thể thơ song thất lục bát.
Bài 9 - VG 216
告 疾 示 眾 - (滿 覺),
(1052-1096)
春 去 百 花 落
春 到 百 花 開
事 逐 眼 前 過
老 從 頭 上 來
莫 謂 春 殘 花 落 盡
庭 前 昨 夜 一 枝 梅
Cáo tật thị chúng
(Mãn Giác Thiền Sư)
Xuân khứ bách hoa lạc
Xuân đáo bách hoa khai
Sự trục nhãn tiền quá
Lão tòng đầu thượng lai
Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận
Đình tiền tạc dạ nhất chi mai.
Nhân bệnh dạy chúng
Mãn Giác Thiền Sư
Xuân qua xuân lại mấy lần
Hoa Xuân rơi rụng cũng ngần ấy thôi
Xuân là tất cả đất trời
Trăm hoa đua nhụy đón mời Xuân sang
Cuộc đời như thể mây tan
Trải qua mọi cảnh cung đàn biệt ly
Người xưa đâu quản sá gì
Dẫu cho tóc bạc không vì xôn xao
Xuân đi ai bảo xuân nào
Hoa kia còn mãi trôi vào không trung
Cành mai một nhánh trùng phùng
Đêm qua sân trước như chừng nở hoa.
Thích Như Điển
dịch
Bài 10 - VG 215 (PV, 06.8.2016)
題 都 城 南 莊
(崔 護)
去 年 今 日 此 門 中
人 面 桃 花 相 映 紅
人 面 不 知 何 處 去
桃 花 依 舊 笑 東 風
Đề Đô Thành Nam Trang
(Thôi Hộ)
Khứ niên kim nhật thử môn trung
Nhân diện đào hoa tương ánh hồng
Nhân diện bất tri hà xứ khứ
Đào hoa y cựu tiếu đông phong.
Nam Trang ở Thành Đề Đô
(Thôi Hộ)
Năm qua còn lại những gì
Ngày nay trước ngõ còn ghi lối mòn
Lòng người như nét xuân son
Hoa đào tươi thắm mãi còn đâu đây
Cho hay nhân thế xưa nay
Ở đâu rồi cũng chốn nầy bình yên
Hoa đào vẫn cứ như nhiên
Mỉm cười gió thoảng từ miền đông sang
Thích Như Điển dịch
Bài 11 - VG 213
送元二使安西
渭城朝雨浥輕塵,
客舍青青柳色新。
勸君更儘一杯酒,
西出陽關無故人。
Tống Nguyên nhị sứ An Tây
Vị Thành triêu vũ ấp khinh trần,
Khách xá thanh thanh liễu sắc tân,
Khuyến quân cánh tận nhất bôi tửu,
Tây xuất Dương quan vô cố nhân.
Vương Duy
Tiễn Nhị Nguyên đi sứ An Tây
Thành sông Vị mưa ngâu buổi sáng
Ướt bờ vai bởi dáng thư sinh
Bên bờ bóng liễu xanh xanh
Tiếp người quán trọ nơi dành chờ nhau
Khuyên ai đó đừng hay ngần ngại
Cạn một ly để lại ra đi
Thành Tây đến đó một khi
Không còn tri kỷ lấy gì vấn vương.
Thích Như Điển
dịch ra thể thơ song thất lục bát
Bài 12 - VG 212 (PV, 04.01.2016)
回鄉偶書 賀知章
少小離家老大回
鄉音無改鬢毛衰(催)。
兒童相見不相識
笑問客從何處來。
Hồi Hương Ngẫu Thư
Thiếu thiểu ly gia lão đại hồi
Hương âm vô cải mấn mao thôi
Nhi đồng tương kiến bất tương thức
Tiếu vấn khách tùng hà xứ lai.
Hạ Tri Chương
Dịch ra thơ lục bát
Xa nhà tự thuở còn thơ
Đến khi tóc bạc chần chờ lại quê
Giọng xưa vẫn thế não nề
Tóc mai đã điểm chẳng hề chờ lâu
Trẻ con nhìn kẻ bạc đầu
Biết rằng có biết chẳng câu nệ gì
Cười người từ thuở hàn vi
Ở đâu trở lại cần gì nơi đây?
Thích Như Điển dịch
Bài 13 - VG 211 (PV, 04.01.2016)
涼州詞 王翰
葡萄美酒夜光杯
欲飲琵琶馬上催
醉臥沙場君莫笑
古來征戰幾人回
Lương Châu Từ
Bồ đào mỹ tửu dạ quang bôi,
Dục ẩm tỳ bà mã thượng thôi,
Túy ngọa sa trường quân mạc tiếu,
Cổ lai chinh chiến kỷ nhân hồi.
Vương Hàn
Khúc hát ở Lương Châu
Rượu nho ngon lạ tuyệt vời
Đựng trong chén ngọc ai thời chẳng hay
Tỳ Ba reo rắc đêm ngày
Ngựa chờ trước ngõ muốn say sao đành
Chiến trường thôi thúc năm canh
Hỏi người tri kỷ sao đành ngã nghiêng ?
Xưa nay chinh chiến triền miên
Mấy ai trở lại nơi miền nguyên sơ.
Thích Như Điển
dịch từ tứ thơ chữ Hán
Bài 14 - VG (chưa đăng)
登 鸛 雀 樓 (王 之 渙)
白日依山盡,
黃河入海流。
欲窮千里目,
更上一層樓。
Đăng Quán Tước lâu
(Vương Chi Hoán)
Bạch nhật y sơn tận,
Hoàng Hà nhập hải lưu.
Dục cùng thiên lý mục,
Cánh thượng nhất tầng lâu.
Tính tình (của Vương Chi Hoán) hào phóng ngang ngạnh, thơ cũng như người, khí thế hào hùng, nhiệt tình trào dâng. Các bài thơ của ông được “chuyển thể thành nhạc, lưu mãi trong dân”, được đại chúng yêu chuộng sâu sắc, nhờ đó mà truyền tụng muôn đời. Bởi ông không chuộng khoa cử công danh, nên cuộc đời cũng không được nhiều người biết đến, chỉ từ mộ chí mà thấy được đây là một thi nhân.
Lên lầu Quán Tước
của Vương Chi Hoán
Trời trong mây tạnh núi cao
Lòng ai vẫn một anh hào xưa nay
Hoàng Hà nước chảy nhanh thay
Với ta tất cả tháng ngày thương quê
Muốn cùng ngàn dặm sơn khê
Mắt tai chạm mặt muôn bề thanh tao
Ở trên tất cả quyền cao
Lòng ta nào khác tiếng gào biển dâng.
Thích Như Điển
dịch sang thể thơ lục bát
https://quangduc.com/author/about/684/ht-thich-nhu-dien