Phượng Hồng, dấu lặng giữa cơn ba động.

Người nghệ sĩ có cách thức riêng của mình để biểu hiện, truyền tải và phô diện tài nghệ, kỹ năng và tâm thức y lên tác phẩm, đóng dấu ấn đặc thù của y vào cái mà y vừa nắm bắt, cảm thụ, ăn uống hít thở cùng nó và trôi lăn với nó trong suốt quá trình sáng tác để rồi sau cùng hình thành nên giọt mật, giọt tinh huyết, giọt chảy của y vào đời sống nhân gian…Nhạc sĩ, thi sĩ, hoạ sĩ, mỗi người có một cách diễn đạt để tạo ra một sinh linh mới mẻ trong thế giới nghệ thuật muôn trùng của con người. Trong những bức tranh của Phượng Hồng, người ta thấy hội hoạ như là Đạo…như là…Nghệ thuật một khi đạt đến một mức độ thăng hoa biểu cảm bất khả tư nghị sẽ hoá thành đạo. Hội hoạ là đạo, như đạo trà, kiếm đạo. Tranh Phượng Hồng luôn có hơi thở của thiền đạo. Như một nghệ sĩ – hành giả.

Với Phượng Hồng, anh đang trôi dạt giữa dòng đời ba động và đang thù hình một dấu lặng. Dấu lặng của khai mở và tri nhận cảm thức sáng tạo thiền trong tranh như là cái rơi đánh tỏm của một hòn đá xuống mặt hồ, như là tiếng thở ra của mùa xuân trên đoá sen, như là cách thức biểu đạt hiện tồn và duy chỉ có của Phượng Hồng trong tâm cảnh nghệ thuật của anh. Phượng Hồng phải vẽ như vậy vì anh sống để chỉ vẽ như vậy và sống chết như vậy. Tranh đang là cốt lõi sinh tử của Phượng Hồng. Thế giới tranh của Phượng Hồng là thế giới động đậy trong cái tĩnh lự, bò trong không gian mềm của màu sắc, bơi giữa cái náo động của bố cục tranh và sống, chết giữa, trong và ngoài tâm thức thòng tay vào chợ, lặng lẽ rơi xuống chiều sâu sắc không của cái như là.

Đúng là Phượng Hồng có dung mạo tranh rất riêng của anh, không lẫn được với tranh thiền của các hoạ sĩ Trung Quốc hay Nhật Bản, là vì anh được sống và thâm nhập, dung hoà trong không khí và không gian thiền Việt Nam. Tranh Phượng Hồng dung dị mà sâu sắc - trầm lắng trong cái chót vót và mãnh liệt trong cái thâm u; hình khối và màu sắc tranh tương tác và tương thuận với thiên nhiên con người và các cảnh giới nội tâm mà anh hẳn phải trải qua bao nỗi mê đắm chìm nổi lẫn hoan lạc xuất thần để mà nắm níu và thể hiện ra được cái tinh tuý phần hồn hay cái bản lai diện mục của tác phẩm. Phượng Hồng sống như con người bình thường, hĩ nộ ái ố bi dục lạc, sầu đau, khốn khó, say mê, hoan hỉ, tất cả vùi dập, nhào nặn và tôi luyện để thể nhập một con người nghệ sĩ bất thường với các bức tranh thiền đặc trưng Phượng Hồng, đặc trưng bản sắc Việt. Có đôi lúc xem tranh Phượng Hồng, tôi có cảm nhận về anh như một Alexis Zorba, con người chịu chơi của Nikos Kazankaki đang nhảy múa reo hò trong tâm thức khai mở ngộ nhập với thế giới quanh mình bên bập bùng đống lửa. Có cảm thức bất tử trong tranh Phượng Hồng. Cảm thức của một người đang đi và thể nhập cõi về - về trong thể nghiệm chiều đi sau hun hút của thực tai đong đưa…Trong cái thấy có cái không thấy, cái vô tri ôm cái tri.

Phượng Hồng đang thay đổi chiều sâu của tranh anh mà có lẽ anh không nhận ra sự thay đổi đó. Hơn hai chục năm về trước, tranh của Phượng Hồng đang bóc gỡ những lớp vỏ tri kiến chật chội của đời - đạo - đạo - đời mà hồi đó còn như là những lớp áo cải trang trong một cuộc khiêu vũ trắng – đen, hư - thức, giả - chân nữa. Nó truyền tải một dấu lặng. Dấu lặng của bình yên như nhiên, của tuỳ, của sức vóc nghệ thuật tạo hình sừng sửng của Phượng Hồng ngoi lên, chìm xuống và trôi êm đềm, trôi lăn tự nhiên, hoà khí hoá thần trong cái náo động của cuộc đời. Tranh Phượng Hồng hiện thân nguyên cả một cuộc đời ba chìm bảy nổi của anh với hội hoạ, với đạo và với đời, đó là cái tâm đạo mà cõi già lam đã nuôi dưỡng, hun đúc và rót cho anh cái nguyên khí tự do sinh từ lòng Mẹ ra và chết theo về với Mẹ mà bản chất tự tại của nó vống sống là thơ mộng mà chơi - chết là nhảy giữa giọng cười hư không.



Vĩnh Hiền
( 69 Nguyễn Thái Học. Nha Trang. ĐT: (058) 874153)